Włodycy
Włodycy – warstwa drobnego i szeregowego rycerstwa istniejącego w średniowiecznej Polsce. W XV wieku jej członkowie zasilili w większości szeregi drobnej szlachty.
Istota i pochodzenie włodyków stanowią przedmiot naukowych sporów. Zapewne mianem tym określano w Polsce wszystkich rycerzy (dostojników oraz drobne rycerstwo). W okresie formowania się stanu szlacheckiego (od połowy XIII w.) słabsze ekonomicznie jednostki spośród stanu rycerskiego (być może też tzw. rycerstwo służebne)[1] utworzyły grupę społeczną usytuowaną poniżej panów feudalnych i wyższego rycerstwa, dobrze widoczną min. w Małopolsce, na Mazowszu. Główszczyzna za zabicie włodyki była dwukrotnie niższa niż za rycerza, a dwa razy wyższa niż za woja kreowanego z sołtysa lub kmiecia (militi autem creato de sculteto vel de kmethone), zwanego panoszą[2]. Niższa od rycerskiej, a wyższa od panoszej, była też nawiązka. Wraz z rozwojem przywilejów stanowych w XV wieku nastąpił zanik włodyków, których pewna część zasiliła szeregi drobnej szlachty, bądź znaleźli się w stanie mieszczańskim lub chłopskim.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michał Sczaniecki Powszechna historia państwa i prawa (kilka wydań) paragraf 124 „Ministeriałowie” – nazywa włodyków odpowiednikiem ministeriałów, niższej szlachty w Rzeszy, pochodzącej od ludności niewolnej, przypisanej do ziemi i zobowiązanej do służby wojskowej.
- ↑ Romuald Hube: Ustawodawstwo Kazimierza Wielkiego, Warszawa 1881, s. 109n i 134.
Oswald Balzer: Skartabelat w ustroju szlachetstwa polskiego, Kraków 1911, s. 1–5, 21.
Stanisław Kutrzeba: Mężobójstwo w prawie polskiem XIV i XV wieku, Kraków 1907, s. 131n.