Werner von Blomberg

Werner von Blomberg

Werner von Blomberg w 1934 roku, koloryzowane
feldmarszałek
Pełne imię i nazwisko	Werner Eduard Fritz von Blomberg
Data i miejsce urodzenia	2 września 1878 Stargard in Pommern, Królestwo Prus, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	14 marca 1946 Norymberga, amerykańska strefa okupacyjna
Przebieg służby
Lata służby	1894–1938
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego Reichswehra Wehrmacht
Formacja	Reichsheer Heer
Jednostki	73. Pułk Fizylierów
Stanowiska	szef sztabu generalnego wojsk lądowych minister obrony minister wojny zwierzchnik sił zbrojnych
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
Odznaczenia

Werner von Blomberg

Data urodzenia	2 września 1878
Data śmierci	14 marca 1946
Minister obrony Niemiec
Okres	od 29 stycznia 1933 do 21 maja 1935
Przynależność polityczna	bezpartyjny
Poprzednik	Kurt von Schleicher
Następca	on sam (jako minister wojny)
Minister wojny Niemiec
Okres	od 21 maja 1935 do 27 stycznia 1938
Przynależność polityczna	bezpartyjny
Poprzednik	on sam (jako minister obrony)
Następca	Wilhelm Keitel (jako szef OKW)

Werner von Fritsch, Józef Beck i Werner von Blomberg, wizyta Becka w Berlinie lipiec 1935

Werner Eduard Fritz von Blomberg (ur. 2 września 1878 w Stargard in Pommern, zm. 14 marca 1946 w Norymberdze) – niemiecki wojskowy, feldmarszałek, szef sztabu generalnego wojsk lądowych (1927–1929), minister obrony (1933–1935) i minister wojny (1935–1938). Jako przeciwnik ekspansywnej polityki został usunięty przez nazistów po oskarżeniach o małżeństwo z prostytutką, jego resort zlikwidowano i zastąpiono Oberkommando der Wehrmacht z wiernym Hitlerowi (który sam przyjął opróżnioną godność zwierzchnika sił zbrojnych) Wilhelmem Keitlem na czele, dzięki czemu naziści przejęli kontrolę nad Wehrmachtem. Wcześniej wykazywał się jednak uległością wobec NSDAP. Uczestnik I wojny światowej.

Życiorys

Werner Eduard Fritz von Blomberg urodził się na Pomorzu jako najstarszy syn ppłk. Emila von Blomberga i jego żony Emmy.

Wstąpił do armii jako szeregowy w 1894 roku. W marcu 1897 roku został podporucznikiem w 73. Pułku Fizylierów. W latach 1905–1908 pełnił różne funkcje sztabowe i wojskowe w Akademii Wojny. W 1907 awansował na porucznika. W latach 1908–1911 służył w Wielkim Sztabie Generalnym w Berlinie. W 1911 roku został kapitanem, w trzy lata później oficerem dywizji rezerwy. Od początku 1914 r. dowodził kompanią w pułku piechoty.

Podczas I wojny światowej służył na froncie zachodnim jako oficer w sztabach kolejno XVIII Korpusu Rezerwowego i 7. Armii. W 1916 awansował na majora. Został uhonorowany najwyższym odznaczeniem cesarskim – orderem Pour le Mérite. Od 1919 roku był referentem w Ministerstwie Reichswehry, potem w sztabie 10. Brygady Reichswehry Doberitz. W 1920 awansował na podpułkownika. W latach 1921–1924 był szefem sztabu 5 Dywizji i V Okręgu Wojskowego, a w 1925 roku został szefem wyszkolenia w Ministerstwie Reichswehry. Był zaangażowany we współpracę militarną ze Związkiem Radzieckim i kilkukrotnie tam wyjeżdżał. W roku 1927 został awansowany na generała majora i został szefem Truppenamtu – (urząd podległy Ministerstwu Obrony, a pełniący rolę sztabu generalnego armii niemieckiej, którego istnienie zakazane zostało na mocy traktatu wersalskiego). Ze stanowiska został odwołany w wyniku rozgrywek personalnych wśród wyższych oficerów Reichswehry i w 1929 objął stanowisko dowódcy I Okręgu Wojskowego w Prusach Wschodnich.W 1929 awansował na generała porucznika.

W 1931 pogorszył się stan jego zdrowia po upadku z konia oraz w związku ze śmiercią żony. Z tego powodu został przeniesiony na mało znaczące stanowisko kierownika delegacji wojskowej przy Międzynarodowej Genewskiej Konferencji Rozbrojeniowej. Nieoczekiwanie dostęp do prezydenta Hindenburga wykorzystał w celu podkopania pozycji swoich przeciwników. W 1933 został generałem piechoty i ministrem Reichswehry. Po dojściu do władzy Hitlera zadeklarował wobec niego lojalność, przyjmując „paragraf aryjski” zabraniający Żydom służby w armii i włączający symbol swastyki do jej insygniów. Choć były to głównie symboliczne gesty – przykładowo na nalegania prezydenta Hindenburga żydowscy weterani nie mogli zostać wydaleni, a rzeczywiście ze służby zwolniono jedynie ok. siedemdziesięciu żołnierzy – i tak były znaczącymi ustępstwami na rzecz nazistowskiej ideologii. Początkowo cieszył się dużym autorytetem wśród wojskowych, ale zaczął go tracić z powodu ugodowej postawy wobec NSDAP i usprawiedliwianiu wydarzeń podczas nocy długich noży. W sierpniu 1933 awansował na generała pułkownika. Od maja 1935 roku był ministrem wojny i naczelnym dowódcą Wehrmachtu. 1 kwietnia 1936 roku został feldmarszałkiem. Poparcie Hitlera zaczął tracić z powodu za mało stanowczej jego zdaniem postawy podczas militaryzacji Nadrenii. W dodatku był przeciwny niemieckiej interwencji w wojnie domowej w Hiszpanii, a przygotowywane przez niego plany strategiczne były z założenia defensywne. W 1938 opowiadał się przeciw agresji wobec Czechosłowacji, oceniając, że Wehrmacht będzie gotowy do wojny dopiero w latach 1943-1945. Chociaż ostatecznie się ugiął i przeprowadził operację zajęcia Sudetenlandu, popadł w niełaskę Hitlera.

W styczniu 1938 roku nieoczekiwanie został usunięty z armii i zwolniony ze służby wojskowej. Pretekstem był ślub z 26-letnią urzędniczką państwową Evą Gruhn (świadkami byli Adolf Hitler i Hermann Göring). Policja obyczajowa zawiadomiła berlińską policję kryminalną, że Gruhn była notowana za prostytucję i pornografię, a w młodości uciekła z czeskim Żydem, który prawdopodobnie nakłonił ją, by pozowała do zdjęć. Dla pewności szef berlińskiej policji kryminalnej poprosił generała Keitela o zidentyfikowanie jednego ze zdjęć, ten jednak nie potrafił tego zrobić i udał się do Hermanna Göringa. Ten potwierdził tożsamość Gruhn i poinformował o tym fakcie Gestapo. Powiadomiony o aferze Hitler nakazał usunąć generała z armii i pozbawić go wszystkich tytułów wojskowych.

Jednak prawdziwymi przyczynami odsunięcia feldmarszałka były zawiść Göringa i Heinricha Himmlera o wpływy Blomberga w wojsku oraz niezadowolenie Hitlera z postawy generała, którą dokumentuje raport Hossbacha, adiutanta Hitlera.

Kilka dni później wybuchła afera Blomberga-Fritscha i nastąpiło odsunięcie także generała Wernera von Fritscha oraz innych konserwatywnych, sceptycznych wobec planów Hitlera generałów.

Zamieszkał z żoną w Bad Wiessee w Bawarii. Podczas II wojny światowej zginęło jego dwóch synów. W 1945 roku został aresztowany przez aliantów. Zmarł w norymberskim więzieniu sądowym w marcu 1946 roku.

Odznaczenia

• Krzyż Żelazny (1914)
  • II klasy
  • I Klasy
• Pruski Krzyż za Zasługi Wojenne
• Krzyż Rycerski Orderu Rodu Hohenzollernów z Mieczami
• Order Korony IV Klasy
• Order Rodu Hohenzollernów III Klasy z Mieczami i Koroną
• Pour le Mérite
• Bawarski Order za Zasługi Wojenne IV Klasy z Mieczami
• Bawarski Order za Zasługi Wojenne IV Klasy z Mieczami i Koroną
• Krzyż Rycerski Orderu Alberta I klasy z Mieczami
• Hessische Tapferkeitsmedaille
• Brunszwicki Wojenny Krzyż Zasługi
  • II klasy
  • I klasy
• Krzyż Friedricha Augusta
  • II klasy
  • I klasy
• Krzyż Hanzeatycki (Brema)
• Krzyż Zasłużonych w Czasie Wojny
• Wojenny Krzyż Zasługi
• Krzyż za Wierną Służbę
• Odznaka za Rany (1918) - czarna
• Złota Odznaka NSDAP

Bibliografia

• Richard Overy: Trzecia Rzesza Historia Imperium. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2012. ISBN 978-83-7670-290-2. Brak numerów stron w książce
• Tadeusz Szafar, Afera Generałów, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1961r., Wydanie I
• Jean-Paul Bled, Oni sterowali Hitlerem, tytuł oryg. Les hommes d'Hitler, ISBN 978-83-11-15012-6
• Gerd R. Ueberschär, Wojskowe elity III Rzeszy, Warszawa 2004, s. 47–56.