Px29
Px29-1708 w Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie | |
Producent | |
---|---|
Lata budowy |
1929 |
Układ osi |
D |
Wymiary | |
Masa pustego parowozu |
19,7 t |
Masa służbowa |
21,8 t |
Długość |
7000 mm |
Długość z tendrem |
12 805 mm |
Szerokość |
2180 mm |
Wysokość |
3100 mm |
Średnica kół napędnych |
750 mm |
Napęd | |
Trakcja |
parowa |
Typ tendra |
Ptx29[1] |
Ciśnienie w kotle |
13 at |
Powierzchnia ogrzewalna kotła |
51,4 m² |
Powierzchnia przegrzewacza |
12,8 m² |
Powierzchnia rusztu |
1,08 m² |
Średnica cylindra |
320 mm |
Skok tłoka |
360 mm |
Pojemność skrzyni węglowej |
4 m³ |
Pojemność skrzyni wodnej |
6 m³ |
Parametry eksploatacyjne | |
Moc znamionowa |
180 KM |
Prędkość konstrukcyjna |
35 km/h |
Parametry użytkowe | |
Rozstaw szyn |
750, 760 mm |
Px29, przed 1945 rokiem Wp29 (typ Wilno) – polski parowóz wąskotorowy z 1929 roku, na tor szerokości 750 mm.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Parowóz Wp29 został skonstruowany w Warszawskiej Spółce Akcyjnej Budowy Parowozów, na zlecenie Ministerstwa Kolei Żelaznych. Typ ten nazwany został Wilno[2]. Pierwszy egzemplarz wyprodukowano w drugiej połowie 1929 roku (numer fabryczny 154, numer na PKP: Wp29-1730). Parowóz ten okazał się udaną konstrukcją. Był lubiany za równą jazdę i łatwość obsługi; jedynie na początku problemem była skłonność do wykolejania, lecz wkrótce ją wyeliminowano[2]. Zbudowano 21 sztuk. W większości lokomotywy te były przystosowane do toru szerokości 750 mm, jedynie parowóz dla dyrekcji lwowskiej był przystosowany do toru 760 mm, dla kolei Łupków – Cisna.
Parowóz mógł ciągnąć pociąg o masie 300 t z prędkością 25 km/h i wpisywał się w łuki o promieniu 35 m[2].
Na podstawie dokumentacji parowozu Px29, skonstruowano po wojnie parowóz Px48[3].
Użycie
[edytuj | edytuj kod]Ze zbudowanych 21 lokomotyw, 13 było przeznaczonych dla warszawskiej dyrekcji PKP, 4 dla radomskiej, 3 dla wileńskiej i 1 dla lwowskiej[4].
Po II wojnie światowej w Polsce znalazło się 11 parowozów, które otrzymały nowe oznaczenia Px29 z numerami od 1701 do 1711. Eksploatowane były do 1978 roku[4]. Obecnie zachowane są w Polsce dwa parowozy Px29-1704 i Px29-1708, w Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie, z czego pierwszy jest czynny i prowadzi wycieczkowe pociągi na Sochaczewskiej Kolei Muzealnej[5]. Od 2011 roku był odstawiony, lecz po naprawie głównej w 2017 ponownie wszedł do eksploatacji[6].
Po wybuchu II wojny światowej, 10 parowozów zostało przejętych przez ZSRR, gdzie zostały oznaczone serią T14 (1 w indeksie górnym i 4 w dolnym). Używane były głównie w państwach bałtyckich, oraz na Ukrainie i Białorusi. W 1940 doszły do tej liczby jeszcze trzy lokomotywy, po aneksji Litwy, a w toku wojny radziecko-niemieckiej dwie dalsze, oznaczone serią T-4 (numery 154 i 155). Dwa zostały później przekazane Łotewskiej Republice Radzieckiej, gdzie je oznaczono Rp-770 i 771 (Рп-770/771). W ZSRR używane były do lat 60[2].
Pod koniec lat 70. cztery parowozy Px29-1701, 1702, 1705 i 1710 sprzedano do celów muzealnych do Szwecji (ten ostatni jest czynny)[7].
Parowóz Px29-1704 po zakończeniu służby w Werbkowicach wystąpił w serialu „Alternatywy 4"[8]
Opis
[edytuj | edytuj kod]Parowóz wąskotorowy o układzie osi D, z doczepnym tendrem o układzie osi 2'2 i silnikami bliźniaczymi na parę przegrzaną. Budka maszynisty otwarta od tyłu. Kocioł ze stojakiem półpromienistym i miedzianą skrzynią ogniową. Na kotle umieszczony zbieralnik pary, piasecznica o napędzie ręcznym i komin z odiskrownikiem Rihoseka oraz gwizdawka. Kocioł miał przegrzewacz[4].
Ostoja belkowa o konstrukcji ażurowej. Koła drugiej osi miały zwężone obrzeża, a czwarta oś możliwość przesuwu[4].
Bliźniacze silniki parowe z suwakami tłokowymi. Mechanizm napędowy napędzał trzecią oś, pozostałe były wiązane. Mechanizm parorozdzielczy Heusingera[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ (wg przepisów WM-11 powinno być Pt6x29, ukł. osi 2'2).
- ↑ a b c d Паровоз Wp29.
- ↑ Bogdan Pokropiński, Polskie parowozy eksportowe, Warszawa, 1993 (brak ISBN), s. 73.
- ↑ a b c d e B. Pokropiński w: Stare...
- ↑ serwis Wciąż pod parą...
- ↑ Marek Barszcz, Łukasz Popowski. Remont parowozu Px29-1704, „Stalowe Szlaki” nr 3/2018(135), s. 37–39.
- ↑ serwis Wciąż pod parą...
- ↑ Tomasz Karolak , Wielki powrót parowozu Px29-1704 do Sochaczewa! [online], Sochaczew Portal i gazeta powiatu sochaczewskiego, 11 lipca 2017 [dostęp 2022-01-02] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bogdan Pokropiński w: Zdenek Bauer, Stare parowozy, Warszawa, 1986, ISBN 83-217-2574-0, s. 172
- Паровоз Wp29 (ros.) w serwisie Детские железные дороги (Dietskie żelieznyje dorogi)