Ziemia i wolność

Ziemia i wolność

Land and Freedom

Gatunek	dramat wojenny
Rok produkcji	1995
Data premiery	7 kwietnia 1995
Kraj produkcji	Wielka Brytania Hiszpania (Niemcy, Włochy)
Język	angielski, hiszpański, kataloński
Czas trwania	109 min
Reżyseria	Ken Loach
Scenariusz	Jim Allen
Główne role	Ian Hart Rosana Pastor Suzanne Maddock
Muzyka	George Fenton
Zdjęcia	Barry Ackroyd
Scenografia	Martin Johnson
Kostiumy	Ana Alvargonzález
Montaż	Jonathan Morris
Produkcja	Rebecca O’Brien Ulrich Felsberg Gerardo Herrero Sally Hibbin
Wytwórnia	PolyGram Filmed Entertainment Road Movies Filmproduktion Parallax Pictures Messidor Films
Dystrybucja	Gramercy Pictures

Ziemia i wolność (ang. Land and Freedom) – brytyjsko-hiszpański historyczny dramat wojenny z 1995 roku w reżyserii Kena Loacha.

Dwuwarstwowa fabuła odnosi się w prologu i epilogu do wydarzenia współczesnego, lecz w głębokiej retrospekcji sięga do okresu międzywojennego, z właściwą akcją rozgrywającą się w latach hiszpańskiej wojny domowej. Plenery do powstałego w koprodukcji niemieckiej i włoskiej filmu nakręcano w Hiszpanii – głównie na terenie aragońskiej gminy Mirambel, a także w Liverpoolu.

Obraz Loacha, ukazujący losy socjalistycznej grupy bojowej podczas wojny domowej, w 1995 roku uczestniczył w Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes, uzyskując 2 nagrody (FIPRESCI oraz tzw. jury ekumenicznego), a prezentowany był także na festiwalach w Locarno, Toronto, Nowym Jorku i w Sztokholmie, zaś w 2014 dodatkowo przedstawiony na festiwalu w Berlinie.

Treść

Prolog: porządkując po śmierci swego dziadka Davida jego rzeczy i pamiątki domowe, wnuczka Kim natrafia na listy, zdjęcia i zapiski z czasów jego młodych lat spędzonych w Hiszpanii. Pozostawione dokumenty ujawniają nieznany rozdział jego życia, jakim był udział w tamtejszej wojnie domowej po stronie republikańskiej lewicy.

Retrospekcja: Jesienią 1936 roku David Carr – bezrobotny mieszkaniec robotniczego Liverpoolu, członek partii komunistycznej, porzuca swą narzeczoną Kitty, udając się jako ochotnik do ogarniętej bratobójczą wojną Hiszpanii. Przypadek sprawia, że zaciąga się w szeregi milicji POUM toczącej walki na froncie w Aragonii. Nawiązuje tam znajomości z innymi zagranicznymi ochotnikami, a w jego frontowych przeżyciach pojawia się również wątek miłosny. Po odniesieniu rany i przeniesieniu do katalońskiej Barcelony jest tam świadkiem starć pomiędzy skłóconymi politycznie siłami republikańskiej lewicy. Zdezorientowany przez stalinowską propagandę, przyłącza się do rządowych Brygad Międzynarodowych (tzw. Rusos), uczestnicząc w walkach ulicznych z opozycyjnymi anarchistami z FAI i z dotychczasowymi współtowarzyszami z POUM. W rezultacie, ideowo zniechęcony i politycznie rozczarowany, powraca ostatecznie do dawnego oddziału milicji po to, ażeby być świadkiem jego zarządzonego odgórnie przez stalinowskich komunistów rozwiązania i przymusowego rozbrojenia, podczas którego ginie związana z nim uczuciowo Blanca. Po jej pogrzebie, całkowicie zwiedziony i zagubiony, wątpiąc w dalszy sens lewicowego zrywu przeciw obudzonemu nacjonalizmowi Hiszpanów, zniszczywszy swą partyjną legitymację, powraca do kraju jedynie z pamiątkową garścią hiszpańskiej ziemi.

Obsada

• Ian Hart – David Carr, angielski ochotnik
• Angela Clarke – Kitty, jego narzeczona
• Rosana Pastor – Blanca, jego hiszpańska przyjaciółka
• Eoin McCarthy – Connor Coogan, jego irlandzki towarzysz
• Marc Martínez – Juan Vidal, dowódca bojowej grupy milicji POUM
• Icíar Bollaín – Maite, członkini grupy bojowej
• Tom Gilroy – Lawrence, angielski ochotnik, członek grupy
• Frédéric Pierrot – Bernard Goujon, francuski ochotnik, członek grupy
• Jürgen Müller – niemiecki ochotnik, członek grupy
• Andrés Aladren – członek milicyjnej grupy bojowej
• Sergi Calleja – członek grupy
• Raffaele Cantatore – członek grupy
• Pascal Demolon – członek grupy
• Paul Laverty – członek grupy
• Miguel Cabrillana – przewodniczący zebrania w Domu Ludowym
• Ricard Arilla – rozstrzelany ksiądz
• Felicio Pellicer – schwytany oficer narodowców
• Suzanne Maddock – wnuczka Davida Carra

Nagrody i nominacje

BAFTA 1996:

• nominacja w kategorii Nagroda im. Alexandra Kordy dla najwybitniejszego brytyjskiego filmu roku

Cannes 1995:

zwycięstwo w kategoriach:

• Nagroda główna dla Kena Loacha

• Nagroda konkursowa dla Kena Loacha

nominacja w kategorii:

• Udział w konkursie głównym dla Kena Loacha

Cezar (1996):

• zwycięstwo w kategorii Najlepszy film zagraniczny

Goya (1996):

• zwycięstwo w kategorii Najlepsza debiutująca aktorka dla Rosany Pastor

Felix – nagroda Europejskiej Akademii Filmowej (1995):

• zwycięstwo w kategorii Najlepszy europejski film roku

Premio Sant Jordi za Najlepszy film hiszpański (1996)

Ponadto nominacje: w 1996 Włoskiego Zrzeszenia Dziennikarzy Filmowych (w kategorii Najlepszy zagraniczny reżyser) i w 1997 Argentyńskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych (w kategorii Najlepszy film zagraniczny).

Linki zewnętrzne

• Ziemia i wolność w bazie IMDb (ang.) [dostęp 2014-03-19]
• Ziemia i wolność w bazie Filmweb [dostęp 2014-03-19]
• Ziemia i wolność w bazie MUBI [dostęp 2022-05-12]
• Ziemia i wolność w bazie TMDB [dostęp 2022-05-15]