Karnataka
Karnataka | |
---|---|
Karnataka - ಕನಾ೯ಟಕ | |
Država: | Indija |
Glavni grad: | Bangalor |
Površina: | 192.000 km² |
Stanovništvo: | 55.868.200 (2001) |
Gustina stanovništva: | 290,98 stan./km² |
Jezik: | kanada |
Religija: | hinduizam (83,7 %), islam (12,2 %), hrišćani (1,9%) |
Veb-sajt: | www.karnataka.gov.in |
Mapa | |
Karnataka je savezna država Indije sa površinom od 192.000 km² i 55.868.200 stanovnika (stanje: 1. jan. 2001). Karnataka se nalazi na jugu Indije na visoravni Dekan i graniči sa Maharaštrom , Goom, Andra Pradešom, Tamil Naduom i Keralom. Svojim zapadnim delom izlazi na Arapsko more. Glavni grad Karnatake Bangalor ima preko 6 miliona stanovnika. Softverska industrija Bangalorea predstavlja 35% indijskog softverskog izvoza. Karnataka je jedini izvoznik sandalovine u Indiji.
Istorija
Neolitička naselja datiraju iz drugog veka pre Hrista. Karnataka je bila u sastavu Maurja carstva, kojim je u 3. veku pre Hrista vladao Ašoka. Tokom prvog milenijuma Karnataka je bila u sastavu različitih dinastija: Kadambas, Ganga(323. -550. ) , Čalukjas i Raštrakutas. Na prelasku milenijuma osnovano je Hojsala carstvo, tokom koga je procvetala umetnost i arhitektura i tada su sagrađeni hramovi kao Hojsalesvara hram u Halebidu i Čenakesava hram u Beluru. Širenjem Hojsala carstva delovi Andra Pradeša i Tamil Nadua dolaze pod njihovu vlast. Vidžajanagara carstvo (1336.- 1660.) se održavalo pred muslimanskim invazijama. Poticalo je tradicije i ohrabrivalo umetnost, religiju i literaturu na sanskritu, kanada i teluga jeziku. Koalicija sultana je pobedila i srušila Vidžajanagara carstvo. Sultani su ohrabrivali urdu, persijsku literaturu i islamsku arhitekturu. Moguli su pobedili sultane i region je postao deo Mogulskog carstva. Mogulski vladar Aurangzeb je postavio Vodedžaru od Majsora kao vladara. Kasnije područjem vlada Hajder Ali, a posle njega njegov sin Tipu Sultan, poznat kao Tigar od Majsora. Tigar od Majsora se borio protiv evropske ekspanzije, tj. britanske ekspanzije. Vodili su se Anglo-Majsorski ratovi (1767. -1799. ). U zadnjem ratu Tigar od Majsora je izgubio rat i život. Majsor je postao deo Britanske Indije. Posle nezavisnosti Vodejatr maharadža je bio guverner. Delovi tadašnjih država Madras, Hajderabad i Bombaj postali su 1956. deo Majsora, a država Majsor se 1973. preimenuje u Karnataka.
Geografija
Karnataka se nalazi na visoravni Dekan i graniči se sa Arapskim morem na zapadu, Goom na severozapadu, Maharaštrom na severu, Andra Pradešom na istoku, Tamil Nadu na istoku i jugoistoku i Keralom na jugoistoku. Nalazi se na uglu, gde Zapadni Gati i Istočni Gati konvergiraju u Nilgiri planine. Država ima tri glavne fizičke zone:
- Obalni pojas, između Zapadnih Gata i Arapskog mora. Taj pojas je širok 48 do 64 kilometra
- Zapadni Gati, predstavljaju planinsku oblast, koja ima prosečnu visinu od 900 metara
- Visoravan Dekan, koja zauzima unutrašnjost države. To područje je poprilično suho.
Ekonomija
Poljoprivreda
Karnataka je najveći proizvođač kafe u Indiji. Proizvodi se 59% indijske proizvodnje kafe i 75% indijske proizvodnje cveća. Jedini je izvoznik sandalovine u Indiji. Majsorski distrikt je poznat po proizvodnji sirove svile, a u Majsoru se proizvode čuveni svileni sariji.
Rudarstvo
Preko 90% indijske proizvodnje zlata dolazi iz južne Karnatake. U zadnje vreme vadi se ruda mangana. Većina indijske rude gvožđa dolazi iz Karnatake.
Tehnologija i servisni sektor
Bangalor je svetski poznat po informacionim tehnologijama. Sam Bangalor izvozi 38% celokupnog indijskog izvoza sofvera, koji iznosi 9 milijardi $ za celu Indiju. Bangalor se naziva i "Silicijumska dolina Indije". Hardverska industrija Bangalora izvozi u iznosu od 500 miliona $ . Biotehnologija Bangalora daje 50% svih indijskih prihoda u tom sektoru, koja iznose 500 miliona $ .
Turizam
Karnataka je poznata po prirodnim lepotama, nacionalnim parkovima, spomenicima i hramovima, od kojih se mnogi nalaze na UNESKOvoj listi svetske kulturne baštine. Džog vodopadi su visoki 292 metra i predstavljaju jedne od najvećih vodopada u Aziji. Od 3600 zaštićenih spomenika u Indiji, u Karnataki se nalazi 609. Na severu Karnatake posebno je značajan Hampi, koji se prostire na 125 km² i gde se nalazi 54 svetski značajna spomenika, sa stotinama drugih od nacionalnog značaja. To je mesto bilo glavni grad Vidžajanagara carstva.