Жировница
Za ostale upotrebe, v. Žirovnica (razvrstavanje).
| Žirovnica | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Upravni okrug | Šumadijski |
| Opština | Batočina |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) |  742
|
| Geografija | |
| Koordinate | 44°07′01″N 21°01′29″E / 44.116833°N 21.024666°E |
| Nadmorska visina | 211 m |
  Žirovnica Žirovnica (Srbije) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 34229 |
| Pozivni broj | 034 |
| Registarska oznaka | KG |
Koordinate: 44° 07′ 01" SGŠ, 21° 01′ 29" IGD
Žirovnica je naselje u Srbiji u opštini Batočina u Šumadijskom okrugu. Prema popisu iz 2011. ima 742 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 830 stanovnika).
Žirovnica se nalazi na 211 metara nadmorske visine, i to na koordinatama 44° 07′ 01" severno i 21° 01′ 29" istočno. Nalazi se na oko 7 km od Batočine, 20 km od Kragujevca i 110 km od Beograda.
Kroz selo prolazi magistralni put Batočina-Kragujevac-Kraljevo-Čačak.
U Žirovnici je pronađeno nalazište iz bronzanog doba. Potiče najverovatnije iz trako-kimerskog perioda.[1] Nalaz od devet naočarastih fibula, spirelno uvijene narukvice, dve ogrlice, dve ukrasne ploče se vezuje za grob nekog uglednog domoroca.[2]
Žirovnica je preživela antičko doba i srednji vek, ali se ipak ugasila krajem XVII veka. U turskom popisu 1739/41 selo se ne pominje. Selo je dobilo naziv po žirištu koje je bilo poznato u ovom kraju.[3] Na prvom popisu nakon završetka Drugog srpskog ustanka 1818. Žirovnica je imala 29. domaćinstva sa 76 haračkih glava.[4]
Posle oslobađanja selo je bilo u sastavu dobrovodičke opštine. Oko 1830. kmet je bio Đura Živadinović. Kratko vreme selo je pripadalo badnjevačkoj opštini, da bi se ubrzo vratilo Dobrovodici. Do 1874. zajedno sa Kijevom i Dobrovodicom činili su istu opštinu. Prvo je sedište bilo u Dobrovodici, a zatim u Kijevu. Zbog višegodišnjeg sukoba došlo je do razilaženja. Prvo su 1869. godine Kijevo i Dobrovodica tražili odvajanje od Žirovnice, ali se Žirovnica tome usprotivila. kasnije je Žirovnica zahtevala odvajanje pa su Kijevo i Dobrovodica formirali opštinu Kijevo.[3]
Žirovničani su učestvovali u ratovima od 1912–1918, kada je iz ovog sela poginulo 114 ljudi.[5]
Žirovnica je do 1870. godine svoju decu slala u grnčaričku osnovnu školu, kada je ona prestala da radi, morali su da šalju decu u Botunje. Zbog daljine Žirovničani su odlučili da otvore svoju školu i 6. marta 1871. su se obratili Ministarstvu prosvete. Okružni načelnik u Kragujevcu izvestio je Ministarstvo prosvete da u Žirovnici nema mnogo đaka i da deca mogu ići u botunjsku školu otvorenu prošle godine. Na isti način je propao i drugi pokušaj Žirovničana da dobiju školu.[6]
Ipak Žirovničani su 8. juna 1893. obavestili ministarstvo prosvete da je za školu u selu napravljena lepa zgrada od tvrdog materijala i zamolili su da se pošalje učitelj. Nakon što je urađena mala popravka koju je tražila komisija škola je bila spremna za školsku 1893/94. godinu. Broj đaka se stalno povećavao, pa je otvorena i druga učionica. Godine 1902. bilo je 85 đaka, a od toga 13 su bili iz Dobrovodice i Prnjavora. Zbog siromaštva sela odlučeno je da se opet radi u jednoj učionici, pa je petnaest đaka koji su bili višak poslato u botunjsku školu.[6]
Mnogo učitelja je prošlo kroz ovu školu. Smenjivale su se generacije i generacije a zgrada škole je ostarela i oronula. Došlo se na ideju da se zgrada škole renovira, tako da je 1991. godine krenulo sa renoviranjem. Renoviranje je trajalo dve godine, a nastava se izvodila u prostorijama sportskog kluba. Školske 1993/94. godine počelo se sa radom u novoj školi. Škola je menjala i svoj naziv. Najpre je bila Osnovna škola „Nada Naumović“ i pripadala matičnoj školi u Badnjevcu, pa zatim „14. oktobar“ sa matičnom školom u Batočini. Danas škola nosi ime Osnovna škola „Sveti Sava“ i radi kao izdvojeno odeljenje Osnovne škole „Sveti Sava“ u Batočini.
Poljoprivreda je vodeća privredna grana po obimu proizvodnje kao i po zaposlenosti lokalnog stanovništva.
Stočarstvo je najznačajnija grana proizvodnje u poljoprivredi u Žirovnici. Stočarstvo je najtraženiji deo poljoprivrede, jer njeni proizvodi (meso, mast, mleko, jaja) spadaju u glavne prehrambene proizvode stanovništva. Seljak sitnog poljoprivrednog gazdinstva u Žirovnici je svaštar, gaji više vrsta stoke. Gaji goveda, svinje, ovce, konje i živinu.
U naselju Žirovnica živi 694 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 43,2 godina (42,7 kod muškaraca i 43,7 kod žena). U naselju ima 239 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,47.
Ovo naselje je u potpunosti naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Srbi | 830 | 100.0% | ||
| nepoznato | 0 | 0.0% | ||
| m | ž | |||
| ? | 0 | 1 | ||
| 80+ | 14 | 16 | ||
| 75-79 | 17 | 23 | ||
| 70-74 | 23 | 27 | ||
| 65-69 | 29 | 34 | ||
| 60-64 | 30 | 21 | ||
| 55-59 | 16 | 20 | ||
| 50-54 | 40 | 32 | ||
| 45-49 | 35 | 43 | ||
| 40-44 | 24 | 26 | ||
| 35-39 | 24 | 12 | ||
| 30-34 | 20 | 20 | ||
| 25-29 | 31 | 27 | ||
| 20-24 | 37 | 29 | ||
| 15-19 | 34 | 21 | ||
| 10-14 | 15 | 23 | ||
| 5-9 | 18 | 22 | ||
| 0-4 | 11 | 15 | ||
| prosek | 42.7 | 43.7 | ||
|
|
|
|
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 193 | 75 | - | 26 | 33 | 3 | 11 | 25 | 3 | 10 |
| Ženski | 92 | 56 | - | 1 | 12 | 1 | 1 | 9 | 4 | - |
| Oba | 285 | 131 | - | 27 | 45 | 4 | 12 | 34 | 7 | 10 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | - | 1 | 3 | - | - | 1 | 2 | - | - | |
| Ženski | - | - | - | 3 | 2 | 2 | - | - | 1 | |
| Oba | - | 1 | 3 | 3 | 2 | 3 | 2 | - | 1 |
-
Crkva Svete Ane -
Crkva Svete Ane -
Polje zasejano kupusom i kukuruzom
.jpg)
- ↑ M. Garašanin, Praistorija Srbije, str. 487.
- ↑ Istorija srpskog naroda, prva knjiga, Beograd 1994. str. 55.
- ↑ 3,0 3,1 Jeremija D. Mitrović, Batočina i okolina u prošlosti, Kragujevac 1976. str. 56.
- ↑ Živojin Andrejić, Batočina sa okolinom, Batočina 1988. str. 90
- ↑ Živojin Andrejić, Batočina sa okolinom, Batočina 1988. str. 191-193
- ↑ 6,0 6,1 Jeremija D. Mitrović, Batočina i okolina u prošlosti, Kragujevac 1976. str. 122.
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
- Satelitska mapa (Wikimapia)
- Gugl satelitska mapa (Maplandia)
- Plan naselja na mapi (Mapquest)
| Naseljena mesta opštine Batočina |
|---|
|
Badnjevac • Batočina • Brzan • Gradac • Dobrovodica • Žirovnica • Kijevo • Milatovac • Nikšić • Prnjavor • Crni Kao |