Angola

Angola täsiväldi República de Angola (portugalkielân)
lippu	vaakun
Staatâhäämi	täsiväldi
President Väripresident	João Lourenço Bornito de Sousa
Uáivikaavpug	Luanda
Eres kaavpugeh	Huambo Lubango Benguela
Vijđodâh	1 246 700 km²
Virgáliih kielah	portugalkielâ
Vaaluut	kwanza (AOA)
Äigi	UTC+1
Jiečânâsvuotâ
– Portugalist	11.11.1975
Uánádâs	AO
Sundenummeer	+244
Aalmuglâšlaavlâ	Angola Avante
Oovdiš staatâ(h)	Angola aalmugtäsiväldi (1975–1992)

Angola, virgálávt Angola täsiväldi (portugalkielân República de Angola) lii staatâ Afrikist. Ton uáivikaavpug lii Luanda.

Historjá

Stuárráámuu uásist angolalijn láá madduuh eennâmtuálu kulttuurijn, moh asâiduttii Angolan suulân 1000-500 oKr. Oskoh, ete taah ulmuuh sarnuu tovláá versio kielâin, maid Angolast tääl sárnuh. 800-lovo rääjist Angola taveuásih kullii stuorrâ kunâgâskuddijd.

Ko portugalliih 1400-lovo aalgâst pottii, te sij algii tállân ráđádâllâđ eres hiäimuigijn. Čuávuvái muáddi čyeđe ive ääigi Angolast vuobdui paijeel 4 miljovn uárjid Tave-Amerikân. Portugal haldâšij Angola rähtimáin kävppisopâmušâid eres hiäimuigijn, mutâ ubbân sij finnii Angola vääldi vuálá esken 1900-lovo aalgâst. Ive 1951 tot labdasui Portugal eennâmkoodán. Kuittâg 1960-lovvoost maaŋgah stuimejuávhuh tuáruškuottii jiečânâsvuođâ peeleest, já skammâmáánu 11. peeivi 1975 Angola finnij jiečânâsvuođâs.

Eennâmtiätu

Sajadâh já rääjih

Angola lii Ovtâstum aalmugij jyehim mield Koskâ-Afrikist, mutâ eres jyehimeh sättih keččâđ tom meid uássin máddáápiäláá Afrik. Ton ránnjástaatah láá tavveen Kongo täsiväldi já Kongo demokraatlâš täsiväldi, nuorttân Sambia já mäddin Namibia. Angola lii vijđoduvâs peeleest maailm 22. stuárráámus staatâ.

Fáádást eres soojijn

• Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Angola.