Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Njuškii siskáldâsân

Martti Ahtisaari

Wikipedia:st
Martti Ahtisaari ive 2002

Martti Oiva Kalevi Ahtisaari (kesimáánu 23. peeivi 1937, Viibur, Suomâroovvâdmáánu 16. peeivi 2023)[1][2] lâi syemmilâš diplomaat já Suomâ täsivääldi 10. president. Sun šoodâi presidentin njuhčâmáánu 1. peeivi 1994[3] já lâi virgeest ain ive 2000 räi.

Eellim

[mute | mute käldee]

Ahtisaari šoodâi Viiburist ive 1937. Suu eeči Oiva Ahtisaari (1908–1976) lâi suátivievâ palvâlusâst.[1] Suu enni lâi Tyyne Ahtisaari (j.s. Karonen, 1903–1967).[1][4]

Ahtisaari jaamij roovvâdmáánu 16. peeivi 2023 tijme 6:40 Helsigist. Sun lâi 86-ihásâš. Sust paasij leskâ Eeva já kandâ Marko.[5]

Kielâtáiđu

[mute | mute käldee]

Ahtisaari sáárnui suomâkielâ, ruotâkielâ, ranskakielâ, eŋgâlâskielâsaksakielâ.

Karrieer

[mute | mute käldee]

Martti Oiva Kalevi Ahtisaari tooimâi täsivääldi presidentin ivij 1994–2000. Sun lâi Suomâ lovváád president. Ovdil presidentpaijees sun tooimâi maaŋgâin merhâšittee tooimâin Suomâ olgoministeriöst já Ovtâstum aalmugkuudijn.[6]

Ahtisaari lâi vuossâmuš, kii väljejui Suomâ täsivääldi presidentin njuolgâ kyevtimuddosâš aalmugvaljâiguin.

Presidentpaijees maŋa Ahtisaari vuáđudij áárvustoonnum ráávhurähtimornijdume CMI – Martti Ahtisaari Peace Foundation já tooimâi almugijkoskâsijn ráávhurähtim- já sovâttâllâmpargoin.[6] Tubdâstussân kuhesáigásii pargostis ráávhu oovdân president Ahtisaarin mieđettui Nobel-ráávhupalhâšume ive 2008.[7]

Hävdidmeh

[mute | mute käldee]

President Martti Ahtisaari hävdidmeh uárnejuvvojii Helsigist Maarti peeivi ađai skammâmáánu 10. peeivi.[8] President Ahtisaari sivnedemtilálâšvuotâ tollui Helsig tuámukirhoost tijme 13.[9][10]

President Ahtisaari hävdidui Hietaniemi hävdienâmân sajan, kost láá meid ovdebái presidentij, Urho Kekkosii, Mauno KoivistoRisto Ryti, häävdih. Hävdidempeivi lâi almolâš lippupeivi ubâ enâmist. Yleisradio vuolgâttij hävdidmijd njuolgâ vuolgâttâssân Yle TV1:st já Yle Areenast já meid Radio Suomist.[9][10]

Staatârääđi meridij almosčuákkimstis koskoho 18.10. staatâlij hävdidmij orniimist. Staatârääđi jesâneh tollii vistig joskis puudâ vuossaargâ 16.10. jáámmám president mušton.[9][10]

Staatârääđi asâttij toimâkode Martti Ahtisaari hävdidmij vuáváámân já valmâštâlmân. Toimâkode saavâjođetteijen tooimâi staatâčällee Risto Artjoki. Ahtisaari omâhái ovdâsteijen tooimâi president Ahtisaari kandâ Marko Ahtisaari.[9][10]

Käldeeh

[mute | mute käldee]

  1. a â b Martti Ahtisaaren CV Täsivääldi president kanslia. Čujottum 30.11.2020 (suomâkielân)
  2. Kalliokoski, Matti: Uudistaja Helsingin Sanomat. 16.10.2023. Čujottum 16.10.2023. (suomâkielân)
  3. Martti Ahtisaari astuu virkaansa Yle Ellee arkkâdâh. Čujottum 30.11.2020 (suomâkielân)
  4. Vesikansa, Jyrki Kuka avaisi Lähi-idän solmun? Iltalehti: Viikonvaihde 27.6./28.6.2009 s. 13 (suomâkielân)
  5. Porre, Matti: Presidentti Martti Ahtisaari 1937–2023 Presidentti. 16.10.2023. Čujottum 18.10.2023. (suomâkielân)
  6. a â Olthuis, Marja-Liisa: President Martti Ahtisaari lii jáámmám (1937–2023) anarasaavis.fi. 17.10.2023. Čujottum 18.10.2023.
  7. The Nobel Peace Prize 2008 NobelPrize.org. Čujottum 18.10.2023. (eŋgâlâskielân)
  8. Olhtuis, Marjá-Liisa: President Martti Ahtisaari lii hävdidum moonnâm vástuppeeivi anarasaavis.fi. 13.11.2023. Čujottum 13.11.2023.
  9. a â b c Presidentti Martti Ahtisaaren valtiolliset hautajaiset järjestetään Helsingissä Martin päivänä 10.11. Valtioneuvosto. 18.10.2023. Čujottum 19.10.2023. (suomâkielân)
  10. a â b c Olthuis, Marja-Liisa: President Martti Ahtisaari hävdiduvvoo skammâmáánu 10. peeivi 2023 anarasaavis.fi. 19.10.2023. Čujottum 19.10.2023.