Singapori: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively

[redaktim i pashqyrtuar]

← Redaktim më i vjetër Ndryshimi më pas →

Content deleted Content added

PamorTekst wiki

Inline

Versioni i datës 27 tetor 2012 15:03

Republik Singapura
Republic of Singapore
Xīnjiāpō Gònghéguó
Ciŋakappūr Kudiyarasu


Singapori	Singapori

Moto Kombëtare: Majulah Singapura
(Gj. Ma.: Përpara, Singaporë)

Të dhëna tabelare

Gjuha zyrtare	Gjuha Malaj¹Anglishtja, Gjuha Mandarin, Gjuha Tamil Gjuha kineze
Kryeqyteti	Singapore
Qyteti më i madh	Singapore²
Sistemi	Republik
President	Sellapan Ramanathan
Kryeministër	Lee Hsien Loong
Sipërfaqja - ujore	692.7 km² - ( 175 -ta ) 1.444 % - ( -ta )
Popullsia Dendësia	4,425,720 (2005) - (118 -ta) 6,389 b. / km²
PBB (nominal) - për banorë	131 mild.$ (2005) -(55 -ta) 29,700$ -(22 -ta)
HDI (2003 )	0.907 ( 25), Stampa:Lartë
Monedha	Dollar i Singaporit
Zona kohore	UTC + 08:00
Pavarësia nga Br. e Madhe nga Malajzia	31 Gusht 1963 - (shpallur) 16 Shtator 1963 - (pranuar) 9 Gusht 1965 - (ndarë)
Në OKB nga	21 Shtator 1965
Himni kombëtar	Majulah Singapura-Perpara Singapor
Kodi i internetit TLD	`.sg`
Prefiksi telefonik	+`65`
¹Gjuhë nacionale dhe zyrtare ²Singopori është Qytet-Shtet
redaktoni

Singapori është republikë në Komunveltin Britanikë (Commonweath of Nations), shtrihet në ishullin me të njëjtin emër në majën jugore të ishullit të quajtur Malaka (Malakka) dhe zë një sipërfaqe prej afro 647,5 km² në të cilën jetojnë diçka më shumë se 3,04 milion banorë prej të cilëve shumica janë kinez (77 %) ndërsa pjesa tjetër malajanë (popullsi e Malajzisë) dhe indas. Për gjuhë zyrtare shtetërore ka disa gjuhë si anglishten, malajzishtën (sipas shtetit Malajzia), kinezishten dhe gjuhen e quajtur tamil/tamilishtja. Kryeqytet është vetë qytet-shteti.

Qytet-shteti i Singaporit nga viti 1965 filloj që të fitojë në kuptimin e rëndësisë tregtar dhe të shndërrohen në një qendër të rëndësishme tregtare në këtë anë të botës. Kështu në këtë vend gjendet një ndër portat më të mëdha detare në botë si dhe porta ajrore ndërkombëtare që nga disa llogaritet si porta ajrore më moderne dhe më e madhja në Azi.

Historia

Artikulli kryesor : Historia

Që më 1819/24 deri më 1963 ky vend gjendej nën sundimin britanik, më 1959 fitoi të drejtën e vetëqeverisjes. Nga viti 1963, për dy vjet radhazi ka qenë pjesë e Federatës Malajziane, ndërsa nga viti 1965 qëndron si republikë e pavarur. Nga 1999 president i republikës ka qenë S. R. Natan (S. R. Nathan) ndërsa nga viti 1990 kryeministër ka qenë Goh Çok Tong (Goh Chok Tong).

Politika

Artikulli kryesor : Sistemi shtetëror

Njësit administrative

Artikulli kryesor : Njësit administrative

Gjeografia

Artikulli kryesor : Gjeografia

Territorin e shtetit të Singaporit e përbëjnë 63 ishuj, duke përfshirë edhe ishullin kryesor Singapor.

Ishujt Jurong, Pulau Tekong, Pulau Ubin dhe Sentosa janë ishujt më të mëdhenj nga ishujt e shumte të vegjël. Pika më e lartë në Singapor është Bukit Tima brdo me 166 metra lartësi mbidetare.

Klima e Singaporit është tropikepa dallime në sitinë dhe rrebeshi i shirave të padsditës janë të shpeshta.

Temperaturat lëvizin nga 22 °C deri 34 °C. Mesatarisht lagështia relative është rreth 90 % në mëgjes dhe 60 % pas dite. Temperaturat më të ulëta dhe më të larta kanë arritur 18,5 °C dhe 37,8 °C. Ka nje mal te gjate 3500 m qe quhet Nlja

Ekonomia

Artikulli kryesor : Ekonomia

Singapori është port me rëndësi të madhe ndërkombëtare. Përgjatë 16 km të bregdetit të tij shtrihen ndërtesa të larta, depot e shkarkimit dhe të ngarkimit të mallrave dhe kontainier detarë për riparimine anijeve. Është qytet i madh modern, tregtar, financiar, etj.

Bujqësia është vetëm simbolike. Ka të zhvilluar peshkatarinë. Është shtet i industrisë tekstile, i anijendërtimtarisë, industrisë kimike, grafike, farmaceutike, i metalurgjisë, i duhanit, i çimentos, etj. Eksporton makina, kauçuk, prodhime kimike, ndërsa importon lëndë të para për industri dhe prodhime ushqimore.

Demografia

Artikulli kryesor : Demografia

Sipas statistikave zyrtare, numri i popullsisë së Singaporit deri në shtatorë të vitit 2007 ka qenë 4,68 milion.

Kinezët përbëjnë 75,2 %, Malajasit 13,6 %, Indianët 8,8 %, ndërsa Evroaziatikët dhe grupet tjera përbëjnë 2,4 %.

Në vitin 2006 shkalla e natalitetit ka qenë 10,1 për 1000 banorë, shkalla e mortalitetit gjithashtu është ndër më të ulëtat në botë 4,3 në 1000 banorë. Shtimi natyrorë ka qenë 4,4 %.

Singapori është vendi i dytë në botë pas Monakos për nga dendësia e popullsisë, duke mos llogaritur Hong Kongun dhe Makaon të cilat janë regjione me administrim special nga Republika Popullore e Kinës. Në vitin 1957, Singapori ka pasur 1,45 milion banorë.