Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Jump to content

Kryefjala-kallëzuesi-kundrinori

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Në tipologjinë gjuhësore, kryefjala-kallëzuesi-kundrinori (KrKKd) është një strukturë fjalie ku kryefjala vjen e para, folja e dyta dhe kundrinori i treti. Gjuhët mund të klasifikohen sipas sekuencës mbizotëruese të këtyre elementeve në fjali të pashënuara (dmth., Fjali në të cilat një renditje e pazakontë fjalësh nuk përdoret për theksim). Shqipja është përfshirë në këtë grup. Një shembull është "Besmiri hëngri portokaj".

KrKKd është rendi i dytë më i zakonshëm për nga numri i gjuhëve të njohura, pas KrKdK. Së bashku, KrKKd dhe KrKdK zënë më shumë se 75% të gjuhëve të botës.[1] Është gjithashtu rendi më i zakonshëm i zhvilluar në gjuhët kreole, duke sugjeruar që ai mund të jetë disi më "i qartë" për psikologjinë njerëzore.[2]

Gjuhët që konsiderohen si KrKKd përfshijnë: Të gjitha gjuhët bantu, shqipja, dialektet arabe, asirianishtja, boshnjakishtja, bullgarishja,[3] kinezishtja, anglishtja, estonezishtja, finlandishtja, frëngjishtja, greqishtja, hausishtja, islandishtja (me V2 kufizim), igbishtja, italishtja, javanishtja, kmerishtja, letonishtja, maqedonishtja, malajzezishtja (Indonezishtja), hebraishtja, norvegjishtja, polonishtja, portugalishtja, quicheishtja, reo rapa, rumanishtja, rusishtja, sllovenishtja, spanjishtja, suahilishtja, suedishtja (me kufizimin V2), tailandishtja dhe laoishtja, ukrainishtja, vietnamezishtja dhe jorubishtja.

Greqishtja e lashtë ka rend sintaksor të lirë, megjithëse Grekët klasikë kishin tendencë të favorizojnë KrKdK. Sidoqoftë, shumë fraza të famshme janë KrKKd.

  1. ^ Crystal, David (1997). The Cambridge Encyclopedia of Language (bot. 2nd). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-55967-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Diamond, Jared.
  3. ^ "Как да идентифицираме субект, глагол и обект". "Обикновено редът на думите ще бъде SVO..." ("Usually, the word order will be SVO...") [but not always] {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja)