Woaterstof
Woaterstof (dt. Wasserstoff) is n chemisk Element mäd Symbol H (La: Hydrogenium) un Atomnummer 1. Woaterstofgas (Diwoaterstof, H2) is bie Ruumtemperatuur n faaweloos, baadenboar, truchsichtich Nit-Metal..
| Oainskuppe | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| |||||||||||||||||||||||||
| Algemeen | |||||||||||||||||||||||||
| Noome, Symbol, Oardnengstaal | Woaterstof, H, 1 | ||||||||||||||||||||||||
| Serie | Nitmetal | ||||||||||||||||||||||||
| Gruppe, Periode, Blok | 1, 1, s | ||||||||||||||||||||||||
| Uutsjoon | faaweloos Gas | ||||||||||||||||||||||||
| Massenandeel an ju Äidhülle | 0,88 % | ||||||||||||||||||||||||
| Atomar | |||||||||||||||||||||||||
| Atommasse | 1,00794 u | ||||||||||||||||||||||||
| Atomradius (bereekend) | 25 (53) pm | ||||||||||||||||||||||||
| Kovalenten Radius | 37 pm | ||||||||||||||||||||||||
| Van-der-Waals-Radius | 120 pm | ||||||||||||||||||||||||
| Elektronekonfiguration | 1s1 | ||||||||||||||||||||||||
| Elektrone pro Energieniveau | 1 | ||||||||||||||||||||||||
| 1. Ionisierungsenergie | 1312 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Physikalisk | |||||||||||||||||||||||||
| Aggregoattoustand | gasfoarmich | ||||||||||||||||||||||||
| Kristallstruktuur | neen (Gas) | ||||||||||||||||||||||||
| Tichte | 0,0899 kg · m−3 bei 273 K | ||||||||||||||||||||||||
| Magnetismus | Magn. Suszeptibilität = 8 · 10−9 (diamagnetisk) | ||||||||||||||||||||||||
| Smiltpunkt | 14,025 K (−259,125 °C) | ||||||||||||||||||||||||
| Sjoodepunkt | 20,268 K (−252,882 °C) | ||||||||||||||||||||||||
| Molar Volumen | 22,42 · 10−3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Ferdampengswaarmte | 0,891 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Smiltwaarmte | 0,117 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Dampdruk | 209 · 103 Pa bei 23 K | ||||||||||||||||||||||||
| Skalgauegaid | 1314 m/s bei 298,15 K | ||||||||||||||||||||||||
| Spezifiske Waarmtekapazität | 14304 J/(kg · K) | ||||||||||||||||||||||||
| Elektriske Laitfäiegaid | 0 S/m | ||||||||||||||||||||||||
| Waarmtelaitfäiegaid | 0,1815 W/(m · K) | ||||||||||||||||||||||||
| Chemisk | |||||||||||||||||||||||||
| Oxidationstoustande | +1, −1 | ||||||||||||||||||||||||
| Oxide (Basizität) | H2O , H2O2 (amphoter) | ||||||||||||||||||||||||
| Normoalpotentioal | 0 | ||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativität | 2,1 (Pauling-Skala) | ||||||||||||||||||||||||
| Isotope | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| NMR-Oainskuppe | |||||||||||||||||||||||||
| Sicherhaidswaiwiesengen | |||||||||||||||||||||||||
| Gefoarstofkänteekenge aus RL 67/548/EWG, Anh. I | |||||||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||||||
| R- und S-Sätze | R: Foarloage:R-Sätze | ||||||||||||||||||||||||
| S: Foarloage:S-Sätze | |||||||||||||||||||||||||
| Sowied muugelk un gebruukelk, wäide SI-Eenhaide ferwoand. Wan nit uurs fermäärkt, jäilde do anroate Doaten bie Standoardbedingengen. | |||||||||||||||||||||||||
Loose Atome Woaterstof kuume in fräie Foarm bolde nit foar, wan uk siet dän Eende fon dät twintichste Jierhunnert Unnersäikenge moaked wuuden is an atomären Woaterstof. Loose Atome fon dit Element sunt gjucht reaktiv un ferbiende sik fluks mäd uur Woaterstofatome. Hierbie wäd maasttied Woaterstofgas bilded (H2).
Do Oainskuppe do der in dissen Artikkel ärwäänd wäide, jäilde dan uk foarallen foar dissen Stof, die der bie Ruumtemperatuur n Gas (H2) is.
Loose Atome Woaterstof wäide uk wäil "in statu nascendi" naamd.
Äntdäkkenge
BeoarbaidjeIn dät Jier 1671 beskreeuw die irisk-ängelske Chemiker Robert Boyle in ne Publikation n baadendboar Gas dät fräi wuude bie ne Reaktion twiske Iersen un fertände Süüre. Eerste fuul leeter äntdäkte die britiske Wietenskupper Henry Cavendish in 1766, dät et sik honnelde uum n chemisk Element, as hie Experimente truchfierde mäd Kwäksäälwer. Wan hie uk fuul Oainskuppe gans genau beskrieuwe kuude, meende hie daach, dat insteede fon ju Süüre, dät Metal ju Wälle fon dät Gas waas. Deeruum naamde hie sien näi äntdäkte Element baadenboar Gas fon Metalle. Eenige Jiere leeter roate Antoine Lavoisier Woaterstof dän latienske Noome hydrogenium fon däälich.
Dät Woud hydrogenium is ne Touhoopesättenge fon do griechiske Woude hydor (Woater) un genes (bildje, moakje). Hydrogenium kon also uursät wäide as Woatermoaker.
Anweendengen
BeoarbaidjeFoar industrielle Anweendengen sunt groote Massen Woaterstof nöödich in sonaamde Hydrogenation-Reaktione, unner uurswäkke in dän Haber-Boschprozess, in dän Ammoniak produzierd wäd, dät Hädjen fon Fatte un Oulje un ju Produktion fon Methanol.