Titan Arum
| Titan Arum | |
|---|---|
| |
| Klasipikasyong pang-agham | |
| Kaharian: | |
| (walang ranggo): | |
| (walang ranggo): | |
| Orden: | |
| Pamilya: | |
| Subpamilya: | |
| Tribo: | |
| Sari: | |
| Espesye: | A. titanum
|
| Pangalang binomial | |
| Amorphophallus titanum (Becc.) Becc. ex Arcang
| |
Ang titan arum o Amorphophallus titanum (mula sa Ancient Greek amorphos, "without form, misshapen" + phallos, "phallus", and titan, "giant") ay isang Halamang Namumulaklak ang may pinakamalaking bulaklak na walang tangkay sa buong mundo. Ang bulaklak ng titan arum's ay mas maliit kung ihahambing saTalipot palm, Corypha umbraculifera, ngunit ang bulaklak ng Talipot palm ay nagsasanga.
Dahil sa mabahong amoy, Kahalintulad ng isang naaagnas na bangkay ng hayop ,[1] the titan arum is characterized as a carrion flower, ito ay tinatawag din na "corpse flower", or "corpse plant" (Indones: bunga bangkai – bunga means flower, while bangkai means corpse or cadaver). At dahil dito, ang tawag na "Corpse Flower" ay ginagamit din para sa halamang may genus na Rafflesia na katulad ng Titan Arum, ay tumutubo sa mga kagubatan ng Sumatra.
Pamamahagi
[baguhin | baguhin ang wikitext]Amorphophallus titanum ay endemic sa kanlurang Sumatra,Kung saan ito ay lumalaki sa mga bukana ng kagubatan sa ibabaw ng limestone hills.[2] Ang halamang ito ay inaalagaan sa mga botanic gardenat mga koleksiyon ng mga halaman sa buong mundo.
Paglalarawan
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang Bulaklak ng Titan Arum ay maaaring umabot ng 3 metro (10 tal) sa taas. Kahalintulad ng cuckoo pint at calla lily, ito ay binubuo ng mga grupo ng bulaklak spadix na binabalot ng tinatawag na spathe, na mukhang isang higanteng talulot ng bulaklak. Sa lagay ng Titan Arum, ang spathe ay kulay berde sa labas at maitim na pula s loob, and may mga maililiit na balahibo. Ang spadix ay walang laman a loob at kahalintulad nya ang hugis ng French bread. Ang Ibabaw na bahagi ng spadix ay nababalutan ng pollen, samantalang ang ibabang bahagi nito ay natatakpan ng kulay pula at kahel nacarpels. Ang amoy ng titan arum ay kahalintulad ng nabubulok na karne, na umaakit sa mga langaw (family Sarcophagidae) na nagpopolinate pollinate dito. Ang kulay Pulang talulot nito ay maihahalintulad sa kulay ng karne ng hayop. Habang namumukadkad, ang dulong bahagi ng Spadix ay sing init ng temperatura ng katawan ng tao, nanakakatulog sa paglaganap ng amoy, at pinaniniwalaang nagbibigay ilusyon sa mga insekto na itoy totoong Karne. Ang Halamang ito ay may Lalake at Babaeng bulaklak na parehas tumutubo sa iisang halaman. Ang Babaeng bulaklak ang nauunang mamukadkad, pagkatapos ng 1 o 2 araw, ang lalake naman ang sisibol. Pinaniniwalaang ang di sabay na pamumukadkad ng bulaklak ay upang mapigilan ang self pollination self-pollinating.
Pagkatapos mamatay ng Bulaklak, isang dahon, na kasing laki ng isang maliit na puno, ang tutubo mula sa ilalim. Ang dahon ay tutubo at magkakaroon ng tatlong sanga na mayroong maliliit pang dahon. Ang dahon ay maaaring lumaki hanggang 6 metro (20 tal) ang taas at 5 metro (16 tal) ang lapad. Taon taon, ang halamang ito ay namamatay at may bagong halamang tumutubo kapalit nito. matitigil ang prosesong ito ng mahigit apat na buwan, pagkatapos ay uulit uli.
The corm ang pinakamalaki sa lahat, na tumitimbang ng50 kilogram (110 lb).[3] Nang ang isang specimen sa Princess of Wales Conservatory, Kew Gardens, ay nilipat ng paso pagkatapos nyang mamatay, ang timbang ng corm ay umabot ng 91 kilogram (201 lb).[4]
Pagpaparami
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang titan ay tumutubo lamang sa kagubatan ng Sumatra, Indonesia. Una itong kinilala noong ng isang Italyanong botanist Odoardo Beccari. Bihira itong makitang namumulaklak sa kagubatan at mas lalong bihira pag ito ay inaalagaan na. Una itong nakitang namumulaklak sa Royal Botanic Gardens at Kew sa London, noong 1889, at naging lagpas 100 bulaklank ang namukadkad mula noon. Unang beses itong namulaklak sa United States sa New York Botanical Garden noong 1937 at 1939. ang pamumlaklak na ito ang nagbigay daan upang gawing opisyal na bulaklak ng Bronx ang titan arum noong 1939, na napalitan lamang noong taong 2000 ng bulaklak na day lily.
Ang kilalang pangalan na 'Titan arum' ay ibinigay ng batikang brodkaster at Naturalist na si Sir David Attenborough, para sa kanyang programa sa BBC na 'The Private Life of Plants,' kung saan ang paglaki at pamumulaklak ng halamang ito ay nakutan ng kamera sa unang pagkakataon. Naramdaman ni Attenborough na ang pagtawag sa halamang ito ng Amorphophallus ng paulit ulit sa pambansang telibisyon ay di kaaya aya .[5]
Noong 2003, ang pinakamataas na bulaklak ay naitala sa taas na 2.74 m (8 ft 11 in) high, sa Botanical Garden of the University of Bonn in Germany. Ito ay kinilala ng Guinness Book of Records.[6] Noong 20 Oktubre 2005, ang pagtalang ito ay natalo ng botanical and zoological garden Wilhelma in Stuttgart, Germany; ang bulaklak nito ay umabot sa taas na 2.94 m (9 ft 6 in). Ang talang ito ay natalo ulit ni Louis Ricciardiello, kung saan ang kanyang halaman ay umabot ng 3.1 m (10 ft 2.25 in) ang taas noong 18 Hunyo 2010, habang ito ay nakalagay sa Winnipesaukee Orchids in Gilford, New Hampshire, USA. Ito di ay kinilala ng Guinness World Records.[7][8]
Footnotes
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ "History and Botany of the Titan Arum". Brooklyn Botanic Garden (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2007-05-04. Nakuha noong 2011-09-08.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Amorphophallus titanum (Becc.) Becc. ex Arcang". University of Connecticut (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2011-02-15. Nakuha noong 17 Pebrero 2011.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Titan Arum Blooming Event – UNC Charlotte Botanical Gardens, 2007". UNC Charlotte Botanical Gardens (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2008-05-12. Nakuha noong 2008-10-28.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Titan Arum" (PDF) (Information Sheet) (sa wikang Ingles). Royal Botanic Gardens Kew. 2006. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 2008-10-15. Nakuha noong 2008-10-26.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "David Attenborough: A Wild Life". Telegraph.co.uk (sa wikang Ingles). 2008-01-05. Inarkibo mula sa orihinal noong 2008-02-11. Nakuha noong 2008-10-26.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Official Homepage of the Botanic Garden". Botanic Garden of the University of Bonn (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2008-01-28. Nakuha noong 2008-02-08.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Tallest Bloom". Guinness World Records (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2013-02-16. Nakuha noong 2021-09-20.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Koziol, John (24 Setyembre 2010). "'Corpse Flower' Makes Guinness Record". Fosters.com (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2020-10-11.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Bibliography
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Bown, Deni (2000). Aroids: Plants of the Arum Family. Timber Press. ISBN 0-88192-485-7
- Association of Education and Research Greenhouse Newsletter, volume 15 number 1.
Gallery
[baguhin | baguhin ang wikitext]-
First of two plants, Kew Gardens, London, 1 Mayo 2009 -
Second of two plants, Kew Gardens, London, 1 Mayo 2009 -
Plant finishing blooming, showing the male and female flowers at the base of the spadix -
Showing height comparison to a woman.
See also
[baguhin | baguhin ang wikitext]External links
[baguhin | baguhin ang wikitext]
- In depth species information from Royal Botanic Gardens, Kew Naka-arkibo 2011-01-01 sa Wayback Machine.
- Titan flowering (with video) at Royal Botanic Gardens, Kew Naka-arkibo 2011-06-04 sa Wayback Machine.
- Three Webcams of Titan plus time-lapse videos at Gustavus Adolphus College in Saint Peter, Minnesota
- 3D Photo of 2004 bloom at Walt Disney World Naka-arkibo 2005-02-15 sa Wayback Machine. (Requires red/cyan 3D Glasses)
- List of bloomings in the US since 1937 Naka-arkibo 2005-11-10 sa Wayback Machine.
- How to grow a Titan Arum
- Titan Arum at the Flower Park Kagoshima of Kagoshima Prefecture, Japan (sa Hapones)