Bodrum, Muğla
| Bodrum | |
|---|---|
 | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Muğla |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mustafa Çit |
| • Belediye başkanı | Tamer Mandalinci (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 557 km² |
| Rakım | 10 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 175.000 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 48400 |
| İl alan kodu | 252 |
| İl plaka kodu | 48 |
Bodrum, Muğla'nın 13 ilçesinden birisidir. İlçe günümüzde önemli bir turizm merkezi olması ile anılmaktadır ki bunda Bodrum'un kendine has bazı özellikleri olması etkilidir. Bodrum sadece Türkiye'de değil, dünyada da turizm açısından bilinen bir ilçedir. Nüfus açısından il genelinde Menteşe ve Fethiye'yi geçerek en büyük ilçe unvanına sahip olmuştur.[2]
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Bodrum'un antik çağdaki adı 'Halikarnassos'tur. Türkçe 'Halikarnas' olarak okunmuştur. Aziz Petrus Kalesi adı verilen kale ile birlikte şehrin Aziz Petrus'a adanmasıyla şehre 'Petrium' adı verilmiştir. Bu isim zaman içerisinde önce 'petrum' sonra 'potrum' ve en sonunda 'Bodrum' olarak söylenir olmuştur.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Bodrum, Yunan ve Anadolu uygarlıklarının kesişme noktası olan topraklar üzerinde yer almaktadır. Leleg, Karia, Pers, Dor, Helen, Roma, Bizans ve Osmanlı gibi çeşitli uygarlıklara ait arkeolojik buluntular yöre ve çevresinin yedi bin yıllık bir geçmişi olduğuna işaret etmektedir. Bodrum antik çağda Karya Bölgesinin en önemli liman kentlerinden biridir. Burada tarihin babası olarak tanınan Herodotos ve tarihin ilk kadın amirali I.Artemisia gibi pek çok önemli kişi yaşamıştır.
Bodrumlu tarihçi Heredotos'un kaynaklarına göre Bodrum'da yaşam M.Ö. 1.000 yılında Dorlar tarafından şu an kalenin bulunduğu bölgeye kurulan şehirle başlamıştır. Şehir daha sonra Lidyalıların ve Perslerin egemenliğine girmiş olsa da en parlak dönemlerinden birini Karya satraplığının egemenliği altındayken yaşamıştır. M.Ö. 334 yılında Büyük İskender'in gerçekleştirdiği fetihler sırasında yıkılıp yakılan Bodrum, uzun bir süre boyunca toparlanamamış, İskender'in ölümünden sonra bir süre generaller tarafından yönetilmiştir. MÖ 133'te Romalıların himayesi altında olan Bodrum, Roma'nın ikiye bölünmesinden sonra (MS 324) ise Aphrodisias Metropolitliği'ne bağlı bir piskoposluk olarak varlığını sürdürmüştür.
11. yüzyılda Türklerin eline geçen Bodrum, 13. yüzyılda Menteşe Beyliği'nin bir parçası olmuştur. Bodrum, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılmıştır. I. Dünya Savaşı sonunda (11 Mayıs 1919) İtalyanlarca işgal edilen Bodrum, Kurtuluş Savaşı’yla birlikte Türkler tarafından geri alınmıştır.[3]
Dünyanın Yedi Harikasından biri olan Mausoleum Halikarnassos şehrinde inşa edilmiştir. Depremler ve istilaların etkisiyle zamanla yıkılan mozolenin mermerden taşları Bodrum Kalesi'nin yapımında kullanılmıştır. Kaleyi 15. yüzyılda Hristiyan Şövalyeler inşa etmiştir. İnşaat 100 yıllık bir sürede tamamlanmıştır. Papa kalenin bitmesi için kalenin yapımında çalışanlara endülijans kâğıtları dağıtmıştır. Bodrum şehri Anadolu toprakları üzerinde en son ele geçirilen Hristiyan toprağıdır. Şehir II. Mehmed zamanında kuşatıldıysa da ancak I. Süleyman'ın Rodos Seferi sırasında ele geçirilebilmiştir. Bodrum Kalesi bugün dünyanın en büyük 2. Sualtı Arkeoloji Müzesi olarak hizmet vermektedir. Doğu Akdeniz'de ayakta kalan en sağlam kaledir. Bodrum şehri ise pek çok kültürel etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Bodrum, Muğla ilinin batı köşesinde yer alır. İlçe topraklarının büyük çoğunluğu kendi adını taşıyan bir yarımada içerisinde bulunmaktadır ki ilçe kuzey, batı ve güneyden Ege Denizi ile çevrelenmiştir. Doğusundaki Milas hariç herhangi bir idari sınırı yoktur.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]İklim itibarıyla Ege ve Akdeniz iklimlerinin sentezinden oluşan bir özelliğe sahiptir. Yarımada olarak mikro klima alan özelliği gösterir. Yaz aylarında neredeyse hiç nem bulunmaz. Kış aylarında ise nem oranı oldukça düşüktür. Yaz ayları sıcak ve kurak, kış ayları oldukça ılık ve yağışlıdır. 1970 yılından günümüze kadar yalnızca 2004 yılı şubat ayında kar yağışı görülmüş ve kar kalınlığı ortalama 5 cm'yi bulmuştur.
Yarımada bitki örtüsü olarak çok belirgin bir şekilde ikiye ayrılmıştır. Bodrum-Milas kara yolunun batısında yer alan kısımda bitki örtüsü yer yer çalılık ve fundalıklar ile yörede "çeti" tabir edilen dikenli otlarla kaplıdır. Karayolunun doğusunda yer alan kısım iğne yapraklı kızıl çam, yabani çilek, mersin ve sandal ağaçlarıyla kaplıdır. İlçe arazisinin % 61,3'ü orman sayılan alanlardandır. Ancak son yıllarda çıkan orman yangınları sonucunda orman örtüsünde belirgin bir azalma gözlenmiştir. İlçede düzenli akarsu yoktur. Mumcular Mahallesinde bulunan Sulama Göleti ise sulama ve içme suyu amaçlı kullanılmaktadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Bodrum ilçesi, Muğla ilinde en fazla nüfusa sahip ilçedir.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[4] | 15.694 | 4.290 | 11.404 |
| 1935[5] | 17.648 | 4.530 | 13.118 |
| 1940[6] | 19.940 | 5.825 | 14.115 |
| 1945[7] | 20.180 | 4.963 | 15.217 |
| 1950[8] | 22.034 | 4.701 | 17.333 |
| 1955[9] | 22.914 | 4.848 | 18.066 |
| 1960[10] | 24.688 | 5.047 | 19.641 |
| 1965[11] | 25.811 | 5.136 | 20.675 |
| 1970[12] | 27.383 | 6.077 | 21.306 |
| 1975[13] | 29.490 | 7.858 | 21.632 |
| 1980[14] | 32.517 | 9.799 | 22.718 |
| 1985[15] | 37.966 | 12.949 | 25.017 |
| 1990[16] | 56.821 | 20.931 | 35.890 |
| 2000[17] | 97.826 | 32.227 | 65.599 |
| 2007[18] | 105.474 | 28.575 | 76.899 |
| 2008[19] | 114.498 | 30.688 | 83.810 |
| 2009[20] | 118.237 | 31.590 | 86.647 |
| 2010[21] | 124.820 | 33.258 | 91.562 |
| 2011[22] | 130.990 | 34.866 | 96.124 |
| 2012[23] | 136.317 | 35.795 | 100.522 |
| 2013[24] | 140.716 | 140.716 | veri yok |
| 2014[25] | 152.440 | 152.440 | veri yok |
| 2015[26] | 155.815 | 155.815 | veri yok |
| 2016[26] | 160.002 | 160.002 | veri yok |
| 2017[26] | 164.158 | 164.158 | veri yok |
| 2018[26] | 171.850 | 171.850 | veri yok |
| 2019[26] | 175.435 | 175.435 | veri yok |
| 2020[26] | 181.541 | 181.541 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Bodrum'da 2003 yılından beri her yıl yaz aylarında Uluslararası Bodrum Bale Festivali düzenlenmektedir.[27] Bu festival Türkiye'nin ilk ve tek bale festivali olma özelliğini taşımaktadır.[28] Ayrıca 2014 yılından beri Uluslararası Bodrum Bienali düzenlenmektedir.[29]
Şehirde 2010 yılından beri Bodrum Barok Müzik Festivali düzenlenmektedir.[30]
Medya
[değiştir | kaynağı değiştir]Bodrum Yerel TV Kanalları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bodrum Kent TV
Bodrum Yerel Radyoları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bodrum FM (101.7)
- Radyo Halikarnas (105.8)
- Eko FM (107.6)
Bodrum Yerel Dergileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Lime Bodrum Magazin
- Bodrum Bülten
- Bodrumlife
- Bodrumlife Nereye Gidilir
Bodrum Yerel Gazeteleri[31]
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bodrum Olay Gazetesi
- Bodrum Yarımada Gazetesi
- Bodrumca Gazetesi
- Bodrum Gündem Gazetesi
- Bodrum Haber2000 Gazetesi
- Bodrum Ekspres Gazetesi
- Bodrum Çökertme Gazetesi
- Bodrum Times
Altyapı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Bodrum, dünyaca ünlü bir tatil beldesi olması nedeniyle gelişmiş ulaşım imkânlarına sahiptir. Şehrin hava ulaşımı Milas-Bodrum Havalimanı üzerinden sağlanmaktadır ki şehre uzaklığı 32 km'dir. Bodrum'da üç büyük marina ve kruvaziyer yanaşma iskelesi de mevcuttur. Marinaların ilk yapılanı Bodrum merkezde bulunan Milta marinadır. İkinci marina Turgutreis beldesinde bulunan D Marin ve üçüncüsü Yalıkavak beldesinde bulunan Pal Marina'dır.
Bodrum önemli bir kara yolu kavşağında bulunmaz. Bodrum'a kara yoluyla ulaşım Milas üzerinden çift şeritli asfalt yol ile sağlanmaktadır. Bodrum, il merkezi Muğla'ya 111 km, İzmir'e 242 km, Marmaris'e 165 km ve Fethiye'ye 234 km uzaklıktadır.
Spor
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçenin futbol kulübü 1931 yılında kurulan Bodrumspor'dur.[32] Kulübün renkleri yeşil-beyaz'dır. 1995-96 sezonunda tarihinde ilk defa 3. Lig'de mücadele etmeye başlamıştır. 2014-14 sezonunda Bölgesel Amatör Lig 7. Grup'ta namağlup şampiyon olan kulüp, tarihinde ikinci kez 3. Lig'e yükseldi.[33] 2016-17 sezonunda 3. Lig 2. Grup'ta şampiyon olarak 2. Lig'e yükseldi.
2021-22 sezonunu 3. sırada bitirerep play-offlara kalan Bodrumspor finalde Karacabey Belediyespor'u 3-0 mağlup ederek tarihinde ilk kez 1. Lig'e yükselme başarısı gösterdi. 2022-23 sezonunda 1. Lig'i 62 puanla 4. bitiren Bodrumspor play-offlara katılma şansı yakaladı, il maçta Göztepe'yı sonraki maçka ise Eyüpspor'u mağlup ederek final oynama şansı kazandı. Final maçında Pendikspor'a 2-1 mağlup oldu.
2023-24 sezonunda 1 Lig'i 57 puanla 4'üncü bitiren Bodrumspor play-off'a katılıp ilk maçta Boluspor'u 2-0 daha sonra Çorumspor ile 1-1 ve 0-0 berabere kalıp penaltılarda 5-4 eleyerek finale kaldı ve finalde Sakaryaspor'u normal süresi 1-1 uzatmalarda 3-1 yenen Bodrumspor tarihinde ilk defa Süper lige çıktı.
Kardeş Şehirler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bodrum'un 4 tane kardeş şehri bulunmaktadır.[34]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Bodrum Kalesi denizden görünümü -
Bodrum -
-
Bodrum'da yat limanı -
Bodrum'da dükkânlar -
Bodrum Kalesi yakınında bulunan Adliye Camii -
İki direkli bir gulet -
Yel değirmenleri -
Bodrum -
Bodrum Yalıçiftlik Plajı -
Bodrum marina -
Bodrum marina sahil yolu
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ 2014 nüfus sayımı
- ^ "Bodrum Tarihi". 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Bodrum Nüfusu - Muğla". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Muğla Bodrum Nüfusu". nufusune.com.
- ^ Alin Taşçıyan (4 Ağustos 2013). "Hürrem Sultan, Spartaküs ve Amazonlar Bodrum Kalesi'nde". Star. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2015.
- ^ "Rus klasik balesi, Bodrum'la buluştu". Sputnik. 4 Ağustos 2013. 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2015.
- ^ "Uluslararası Bodrum Bienali başlıyor". Hürriyet. 6 Eylül 2015. 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015.
- ^ "Barok müzik festivali başladı". Hürriyet. 6 Eylül 2015. 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015.
- ^ "Muğla Yerel Gazeteler Listesi". Basın İlan Kurumu. Mart 2024. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2024.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Bodrumspor - Kulüp profili". www.transfermarkt.com.tr. 16 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2023.
- ^ "Bölgesel Amatör Lig'den Spor Toto 3. Lig'e çıkan 11 takım belli oldu - Bölgesel Amatör Ligi Haber Detay Sayfası TFF". www.tff.org. 16 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2023.
- ^ "Kardeş Şehirler Bodrum Belediyesi". bodrum.bel.tr. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2021.
- ^ "Eskişehir′in kardeş şehirleri". Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Resmi Sitesi. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2012.
- ^ "Meclis Kararı: Karar No: 2020-93 / Karar Tarihi: 6.8.2020 - Bodrum Belediyesi". bodrum.bel.tr. 27 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
- Genel
- Bodrum, Jean-Pierre Thiollet, Anagramme Ed, 2010 (ISBN 978-2-35035-279-4)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Muğla turizm
- Bodrum Belediyesi3 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bodrum Kaymakamlığı22 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
