Dünya Azerbaycanlılarının Dayanışma Günü
Dünya Azeriler Dayanışma Günü, 31 Aralık tarihinde Azerbaycanlıların kutladığı birlik günüdür.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Azerbaycan Halk Cephesi Nahçıvan Bölgesi 6. sınıf.Nahçıvan Kasım 1989'da BM Genel Kurulu Meclisi halkın iradesini yeniden teyit ederek, Güney ve Kuzey Azerbaycan arasındaki insani, kültürel, ekonomik ve akrabalık bağlarını yeniden tesis etmek için sınır çitlerini kaldırmaya ve mühendislik tesislerini sökmeye karar verdi. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komiteleri, Azerbaycan Komünist Partisi Merkez Komitesi, partinin yerel organları, SSCB sınır birliklerinin liderliği bunu önlemek için her türlü siyasi ve askeri nüfuz araçlarını kullandı. Ancak Azerbaycan Halk Cephesi Nahçıvan Bölge Şubesi "Sınır Hareketi" adı verilen bir dizi siyasi eylem gerçekleştirdi. Genişleyen demokratik hareketin bir sonucu olarak, SSCB'nin devlet sınırındaki sınır çitleri elli yıl boyunca yıkıldı. İlk defa Aras'ın diğer tarafındaki akraba ve yurttaşlar iletişim kurma fırsatı buldu ve basitleştirilmiş kontrol noktaları kuruldu.
31 Aralık, dünya Azerbaycanlılarının dayanışma bayramı oldu ve o günün yıldönümü 1990 yılında Özerk Cumhuriyet'te geniş çapta kutlandı.
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nden başlayarak Azerbaycan'ın diğer sınır bölgelerine yayılarak, bu ülke çapındaki harekete imparatorluk konumundan yaklaşan SSCB ve Azerbaycan'ın komünist liderliği onu karalamaya başladı. Bunu bir grup aşırılık yanlısı ve suç unsuru olarak değerlendirdiler ve dünya toplumundan saklamaya çalıştılar. Bu amaçla sınır bölgesinde olağanüstü hâl kurulmuştur. "Sınır Hareketi"nin komünist liderlerinin emriyle, Halk Cephesi üyelerine yönelik baskı yoğunlaştı, bazıları tutuklandı, işten atıldı ve birçok yerde yıkılan sınır çitleri restore edildi. Ancak komşu ülkelerin, dünyanın farklı yerlerinde yaşayan Azerbaycanlıların bu sürece tepkisi, bölünmüş insanların doğal bir birleşimi olarak, ülke ve dünyadaki demokratik süreçlerin değerlendirilmesi, halkımıza karşı gerici propagandayı kısmen engelledi. 3 Kasım 1990'da Türkiye'de düzenlenen Birinci Uluslararası Azerbaycan Çevreleri Kongresi, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nden başlatılan sınır hareketinin gerçek bir devamı olarak ulusal birlik ve dayanışmaya yönelik önemli bir adımdı. Kongre tarafından 5 Kasım'da kabul edilen karar, her yıl 31 Aralık'ın kutlanması çağrısında bulundu. 16 Aralık 1991'de Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi Başkanı Haydar Aliyev, dünya Azerbaycanlılarının birliğinin yaratılmasının önemini dikkate alarak 31 Aralık Dünya Azerbaycanlılarının Dayanışma Günü'nü ilan etti. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi bu konuda 6 maddeden oluşan bir karar aldı. Karar şunu belirtti:
- 31 Aralık Dünya Azerbaycanlılarının Dayanışma ve Birlik Günü'nü ilan edin ve her yıl kutlayın.
- Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti topraklarında o gün iş günü sayılmaz.
- Dünya Azerbaycanlılarının tüm Azerbaycan Cumhuriyetinde Dayanışma ve Birlik Günü olarak 31 Aralık resmi kutlaması için yasama girişimi olarak Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Sovyetine bir teklif sunmak
- Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti şehir ve ilçe meclislerine bayramlarda demokratik örgütlerin katılımıyla ciddi törenler hazırlama ve düzenleme talimatı vermek.
- Nahçıvan Devlet Üniversitesi adını Akademisyen Yusuf Memmedaliyev Nahçıvan Devlet Üniversitesi, Nahçıvan dalı Azerbaycan Milli İlimler Akademisi, Nahçıvan bölgesel şube Azerbaycan Yazarlar Birliği Kamu Eğitim Bakanlığı, 31 Aralık tarihinde Dayanışma ve Dünya Azerbaycanlılarının Birliğinin Günü adanmış bir bilimsel konferans düzenlesinler.,.
- Sınır çitlerinin restorasyonunu yasadışı kabul etmek ve tahkimatların tasfiyesini sağlamak için bir meclis komisyonu kurmak.[1]
Önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu bayram, farklı ülkelerde yaşayan Azerilerle ilişkilerin kurulmasında, aralarında birlik ve dayanışma yaratılmasında önemli rol oynamaktadır. Azerbaycan'ın eski Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey konuşmasında bugünün önemi hakkında şunları söyledi:
“ | Bu Dayanışma Günü, 190 yıl önce düşmanları tarafından bölünmeye başlayan ülkemizin 1989 yılında birlik yolunda ilk büyük adımını attığı gündür. Bugün Azerbaycan Türkleri, Aras boyunca ülkemizin göğsüne demir bir çitle demir perdeyi yırttılar, her parçayı bir kenara attılar ve düşmana "Buradan çıkın!" Diye bağırdılar. Yüz binlerce Azerbaycan Türkünün her iki kıyıdan da Aras'a yürüdükleri, Aras'ın buzlu sularından cennet suyu gibi birbirlerine serptikleri, ellerini yıkadıkları ve gönüllerince içtikleri neşeli ve şanlı bir gün. Bugün Azerbaycan Türklerinin birlik yolunda ilk başarılı adımı attıkları gün! Azerbaycan Türklerinin ana vatanı Azerbaycan'ın birliği için ilk açık dayanışma günü! Bugün Azerbaycan'ın gelecekteki birliğinin ilk müjdecisi! Bugün Azerbaycan Türklerinin birlik ve eşitliğinin gerçekleşeceği zamanın ilk doğum günü. İsmail Gaspıralı bu birliğe "dilde, düşüncede, iş birliği" adını verdi ve merhum Mehmed Emin Resulzade bu birliğe "Müsavat" adını verdi. Bu birliğe ve bu eşitliğe ihtiyacımız var ve Yüce Allah'ın emriyle tarih bizi buna çağırıyor.[2] | ” |
31 Aralık - Dünya Azerbaycanlılar Dayanışma Günü, Azerbaycanlılar tarafından dünya çapında 70'ten fazla ülkede kutlanıyor. Dayanışma Günü, Azerbaycan diasporası için en önemli bayram oldu ve Yeni Yıl arka koltukta oturdu. Dayanışma Günü sadece Azeriler tarafından değil, Azerbaycan'da doğup büyüyen Azerbaycan diasporasının temsilcileri tarafından da kutlanmaktadır. Azerbaycanlılar binlerce yıldır anavatanları olan tarihi Azerbaycan'da yaşayarak dünya medeniyetine büyük katkılarda bulundular. Dünyadaki savaşlar, devrimler, askeri çatışmalar, çeşitli sosyo-politik süreçler neticesinde Azerbaycan bölünmüş, bazı Azerbaycanlılar evlerinden kovulmuş, sınır dışı edilmiş ve birbirlerinden ayrılmışlardır. İş ve eğitim bulmak için yurtlarını terk edip başka ülkelere yerleşen Azeriler de var. Böylece Azeriler, tarihi Azerbaycan topraklarından tüm dünyaya yayıldılar. Bugün dünyanın birçok yerinde yaşıyorlar. Rusya'da, Ukrayna'da, Bağımsız Devletler Topluluğu'nun diğer ülkelerinde, Baltık ülkelerinde, Avrupa'da, Amerika'da ve Doğu'da büyük Azeri toplulukları kurulmuştur.
Azerbaycan halkının Aras'ın her iki yakasında uzun zamandır beklenen yürüyüşü - Kuzey ve Güney Azerbaycan arasındaki sınır karakollarının yıkılması, bu ulusunun, Azerbaycanlıların tek millet olduğu gerçeğini canlandırmak için haftalarca Aras kıyılarında gece gündüz birleşme sloganı. Azerbaycan'ı birleştirme girişimiydi. Dayanışma Günü, bu birleşme arzusunun simgesel bir işaretidir.[3]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dünya Azeriler Dayanışma Günü 31 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Abulfaz Elchibey. 15 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Tüm Azerbaycan yolunda. Hazırlayanlar: Adalat Tahirzade, Çingiz Göytürk. 15 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ankara, "Ecdad" yayınları, 1998, 334 s. 15 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Birinci Dünya Azerbaycanlıları Kongresi 10 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik və Birlik günü haqqında Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin qərarı. Naxçıvan şəhəri, 16 dekabr 1991-ci il
- ^ 31 Aralık Birleşik Azerbaycan için Dayanışma Günü! / APC aktivistleri ile yaptığı toplantıda yaptığı konuşmadan. Kalaki, 26 Aralık 1995.
- ^ "Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü". 31 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.