Farabundo Martí Ulusal Kurtuluş Cephesi
Farabundo Martí Ulusal Kurtuluş Cephesi Frente Farabundo Martí para la Liberación Nacional | |
---|---|
Kısaltma | FLMN |
Kuruluş tarihi | 10 Ekim 1980 |
İdeoloji | Demokratik sosyalizm Kurtuluş teolojisi Hristiyan sosyalizmi Sosyal demokrasi Sol milliyetçilik 21. yüzyıl sosyalizmi Sendikalizm Tarihsel: Marksizm-Leninizm Devrimci sosyalizm Anti-emperyalizm |
Siyasi pozisyon | Sol Tarihsel: Aşırı sol |
Dini | Roma Katolikliği |
Uluslararası üyelik | São Paulo Forumu İlerici İttifak[1] Müttefikler: Guatemala Ulusal Devrimci Birliği Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi Tarihsel: Filistin Kurtuluş Örgütü[2] Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri[3] Túpac Amaru Devrimci Hareketi |
Yasama Meclisi | 0 / 60
|
İnternet sitesi | |
www.fmln.org.sv | |
El Salvador |
Farabundo Martí Ulusal Kurtuluş Cephesi (İspanyolca: Frente Farabundo Martí para la Liberación Nacional, FLMN), El Salvador'da iki büyük siyasi partiden biridir. 10 Ekim 1980 tarihinde Farabundo Martí Halk Kurtuluş Kuvvetleri (FPL), Halk Devrimci Ordusu (ERP), Ulusal Direniş (RN), Salvador Komünist Partisi (PCS) ve Orta Amerika Devrimci İşçi Partisi (PRTC) olmak üzere beş solcu gerilla örgütünün birleşmesiyle kurulmuştur.
İdeoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Siyasi görüşleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Marksizm-Leninizm'in siyasi ve toplumsal görüşlerinden etkilenerek kurulan FMLN, kendisini oluşturan bileşenlerin yaklaşımlarını yansıtmaya devam etmiştir. PCS'nin benimsediği demokratik mücadele eğilimi ve FPL'nin aradığı gerilla savaşı yöntemlerini birleştirerek, iktidarı elde edebilmek için ülkedeki büyük solcu grupların ortak hareket etmelerini amaçlamışlardır. El Salvador'un kültürel değerleri ve Farabundo Marti'nin devrimciliğini örnek almışlar, zaman içerisinde özgün bir sosyalizm yorumu geliştirmişlerdir.
Salvador İç Savaşı'nın başlamasıyla birlikte hükûmete karşı uzun soluklu bir silahlı mücadele başlatmışlar ve kurtarılmış bölgeler ilan etmişlerdir. Bu dönemde, sol milliyetçilik ve kurtuluş teolojisi başta olmak üzere daha kapsayıcı ideolojileri de görüşlerine dahil etmişlerdir. Schafik Handal gibi teorisyenlerin yanı sıra, Batı Marksizmi'ni benimseyen Antonio Gramsci ve Louis Althusser'in yorumlarından da[4] etkilenmişlerdir. Küba Devrimi ve Vietnam Savaşı'nın birikiminden oldukça yararlanmışlardır.
1992 yılında Salvador İç Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte, FMLN'nin politikaları Marksizm-Leninizm'den demokratik sosyalizme dönme eğilimi göstermiştir. Günümüzde, parti içerisinde Latin Amerika'daki diğer sosyalist partilerle iş birliği içerisinde olan bazı radikal fraksiyonlar bulunmaya devam etmektedir. Ancak, sosyal demokrasi ve ilericiliğe daha yakın duran, pragmatik siyaseti savunan liderlerin sayısı artmaktadır.
2009 yılında sosyal demokrat yöneticilerden Mauricio Funes ve 2014 yılında eski bir isyancı olan Salvador Sanchez Ceren, çoğunluğu elde ederek iktidara gelmişlerdir.
Ekonomik görüşleri
[değiştir | kaynağı değiştir]FMLN'nin ekonomi politikaları, sosyal adalet üzerine kurulmuş ve ülke içerisinde eşitliğin sağlanmasını amaçlamıştır. Marksist ekonominin yanı sıra, piyasa sosyalizmi ve ekonomik demokrasi gibi teorilerden etkilenmişlerdir. 2009 yılında başlayan ve 2019 yılında son bulan FMLN yönetimi, ekonomide izleyeceği politikaları bazı temel görüşler çerçevesinde geliştirmiştir:
- Devlet, gerekli olduğu noktalarda piyasayı düzenlemelidir. Kamulaştırma politikaları, sağlıklı bir şekilde uygulandığında ülkenin gelişimine ciddi katkılarda bulunur.
- Eğitim ve sağlık alanlarında, yoksullukla mücadele edilmeli ve toplumun alt sınıflarına ulaşılması için[5] çalışılmalıdır.
- Yerli üretim artırılmalı ve yeni istihdam olanaklarının oluşturulması için, küçük ve orta büyüklükteki işletmelere krediler verilmelidir.
- Toprak reformu gerçekleştirilmeli, tarım arazilerinin kontrolü sosyal mülkiyete dayalı olacak şekilde yeniden düzenlenmelidir.
- Aşamalı vergi uygulanmalı, toplumun üst sınıflarına doğru oranların kademeli olarak arttığı bir politika izlenmelidir. Devlet, vergi tabanını genişletmeli ve vergi kaçakçılığı başta olmak üzere, ekonomiye zarar veren sosyal faktörlerle mücadele etmelidir.
- Altyapı üzerine yapılan yatırımlar ve enerji kaynaklarına ayrılan bütçe artırılmalıdır.
FMLN, hedeflerinin çoğunda ilerlemeler kaydetmesine rağmen, gerçekleştirdiği reformlarda beklentilerin[6] altında kalmıştır. Bu süreçte uyguladıkları politikalar, piyasa şartlarını yeterince göz önünde bulundurmadığı ve yoksulluğu yeterince azaltamadığı gibi gerekçelerle eleştirilmiştir.
El Salvador, makroekonomik verilere bakıldığında, FMLN yönetiminde ekonomik büyümesini sürdürmüştür. Mauricio Funes'in başkanlığında gayri safi yurt içi hasıla, %28 oranında artarak 22.6 milyar dolara ulaşmıştır. Salvador Sanchez Ceren'in liderliğinde ise, %19 oranında bir büyüme göstererek 26.8 milyar dolar olmuştur. Çin'le diplomatik ve ekonomik ilişkiler, ülke tarihinde ilk kez bu dönemde[7] kurulmuştur. 2009 yılında ihracat[8] 4.2 milyar dolarla sınırlı kalırken, 2019 yılında 6.3 milyar dolara yükselmiştir.
Dini görüşleri
[değiştir | kaynağı değiştir]FSLN'ye benzer bir şekilde İncil'in ve Hristiyan geleneğinin insanları eşitsizliğe karşı çıkmaya ve adaletli bir düzen kurmaya teşvik ettiğini düşünmüşlerdir. Latin Amerika'da kurtuluş teolojisinden etkilenen birçok siyasi partide olduğu gibi, rahipler ve halk arasında kurulan ilişkiler, silahlı mücadele döneminde grubun kabul görmesini kolaylaştırmıştır. Hristiyan sosyalizmi, FMLN'nin yaklaşımlarında çoğu zaman belirleyici bir yere sahip olmuştur.
Uluslararası ilişkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]FMLN, Sao Paulo Forumu'nun katılımcılarından biri olmuş ve Orta Amerika Meclisi'nde Parlamenter Sol Grup dahilinde çalışmalar yürütmüştür. FSLN ve URNG'yle güçlü bağlantılar kurmuşlar, tarihsel olarak bazı aşırı sol gruplarla da birlikte hareket etmişlerdir. Salvador İç Savaşı sırasında Küba, Sovyetler Birliği, Libya Arap Cemahiriyesi ve Suriye gibi ülkeler tarafından desteklenmişlerdir.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2017.
- ^ "Orta Amerika'da PLO ve İsrail" (PDF). The PLO and Israel in Central America: The Geopolitical Dimension. RAND Corporation. 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2024.
- The geopolitical confrontation in Nicaragua between the PLO and Israel has also spilled over into surrounding Central American countries. PLO arms and training have been provided to the Farabundo Marti National Liberation Force (FMLN) in El Salvador (a coalition of the five principal rebel groups in that country), as well as to the Guatemalan National Revolutionary Union (URNG), a rebel force operating in Guatemala.
- ^ "Latin Amerika'daki Terörist Gruplar". Terrorist Groups in Latin America: The Changing Landscape. InSight Crime. 7 Nisan 2014. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2024.
- The Reyes documents also show that the FARC maintained significant contacts with members of another former ally in El Salvador. A key player in supplying weapons to the FARC appears to be Jose Luis Merino, a senior figure in the Communist Party, one of the five parties that made up the FMLN in El Salvador during that nation’s 11-year civil war. During that time, the FMLN was also closely aligned with the Sandinistas, led by Ortega, in Nicaragua. Merino used the alias “Ramiro Vasquez” during the conflicts, and is still known by his nom de guerre, as are many former rebels who adopted other identities during the war. The FMLN formally demobilized in 1991 and became a legal political party, and its candidate, Salvador Sanchez Ceren, another long-time friend of the FARC and former senior rebel commander, is the favorite to win this year’s presidential election.
- ^ Alberto Martín Álvarez. "Tarihsel Bağlam ve Siyasi-Askeri Örgütlerin Yükselişi". Devrimci Savaştan Demokratik Devrime. From Revolutionary War to Democratic Revolution. Berghof Conflict Research. s. 11.
- Another element which marked the revolutionary counterculture of that time in El Salvador was Marxism-Leninism. However, as opposed to the textbook Marxism exported by the Soviet Union and spread by the PCS, which was the dominant version of Marxism prevalent in Salvadoran universities (the breeding ground that yielded most of the revolutionary organisations' founders) in the late 1970s, there was the so-called "Western Marxism". The works of Antonio Gramsci, Herbert Marcuse or Louis Althusser in particular and readings by economists aligned with Trotskyism such as Ernest Mandel, as well as the work of Vladimir Ilyich Lenin, the Vietnamese Marxism of Truong Chinh or the thoughts of Che Guevara were the sources for the version of Marxism-Leninism that the first militants of the Salvadoran guerrilla groups drew from.
- ^ Hank Johnston ve Paul Almeida. "FMLN ve Sosyal Hareket Partizanlığı". Latin Amerika Sosyal Hareketleri. Latin American Social Movements: Globalization, Democratization and Transnational Networks. Rowman & Littlefield Publishing Group. ss. 68-71.
- ^ "FMLN ve El Salvador'da Savaş Sonrası Politikalar" (PDF). The FMLN and Post-War Politics in El Salvador. Berghof Foundation. 13 Haziran 2015. 4 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ağustos 2024.
- Expectations with respect to the first leftist government in Salvadoran political life were high, especially in the socio-economic domain. While the Peace Accords had brought about significant political and institutional transformations, a leftist government seemed to provide an opportunity to drive relevant and high-impact economic changes to tackle social exclusion and inequality.
- However, the FMLN government seems to have brought about only minimal reforms. The economic system based on financial services and trade remains unchanged, with little or scarce development of the domestic productive sector – there are few indications that it will evolve in the near future.
- In the social area, some innovations can be observed with respect to social programmes targeting vulnerable groups living in extreme poverty, however, there are no general policies aimed at achieving the well-being of the population at large or overcoming the historically unsatisfied needs of large segments of the population.
- ^ "El Salvador, Çin'i Tanıdı". El Salvador Recognizes China in Blow to Taiwan. The New York Times. 21 Ağustos 2018. 21 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2024.
- El Salvador severed diplomatic relations with Taiwan on Tuesday and established ties with China, leaving only 17 nations that officially recognize the Taiwanese government.
- ^ "El Salvador". The Observatory of Economic Complexity. 26 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2024.
El Salvador ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Bir siyasi parti ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |