Mısır astronomisi

Senemut'un mezarı'nın krokisi, 18. hanedan

Mısır astronomisi, tarih öncesi zamanlarda, Predinastik Dönem'de gelişmeye başladı. M.Ö. 5. binyılda yapılan Nabta Playa'daki taş dairelerin tasarımında astronomik hizalamalardan esinlenilmiş olabilir. Tarihi Hanedan Dönemi M.Ö. 3. binyılda başladığında, 365 günlük periyot sistemi zaten Mısır takviminde kullanılıyordu ve Nil'in yıllık su baskınlarının belirlenmesinde yıldız gözlemi önemli bir yer tutuyordu.

Mısır Piramitleri büyük bir özenle Kutup Yıldızı'na doğru hizalanmıştır. Ayrıca Karnak'taki Amon'un tapınağı da kış gündönümü vakti Güneş'in doğduğu yöne doğru hizalanmıştır. Astronomi, dini bayramların tarihlerinin saptanmasında ve akşam vakitlerinin belirlenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Tapınak astrologları yıldızları izlemekte ve Güneş'in, Ay'ın (ve evrelerinin) ve gezegenlerin kavuşumlarını ve doğumlarını gözlemekte ustaydılar.

Mısır gökyüzü tanrıçası Nut, II. Ramses'ın mezarında yıldız haritası ile birlikte resmedilmiş.

Ptolemaios Krallığı döneminde, Mısır öğretileri Babil ve Yunan astronomileri ile kaynaştı ve Aşağı Mısır'daki İskenderiye şehri Helenistik dünyadaki bilimsel faaliyetlerin merkezi haline geldi. Roma idaresindeki Mısır'da, döneminin en büyük astronomu Batlamyus (M.S. 90-168) çıkageldi. Almagest dahil astronomi üzerine çalışmaları, Batı astronomisi tarihindeki en etkili kitaplar haline geldi. Mısır'ın Müslümanlarca fethinden sonra bölgeye Arap kültürü ve İslami astronomi hakim oldu .

Astronom İbn Yunus (c. 950–1009), büyük bir usturlap kullanarak Güneş'in konumlarını gözlemledi ve tutulmalarla ilgili gözlemleri yüzyıllar boyu kullanıldı. 1006'da Ali bin Ridvan, bilinen tarihin en parlak astronomik olayı olarak kabul edilen SN 1006 adlı süpernovayı gözlemledi ve gerisinde hakkında yazılmış en ayrıntılı açıklamaları bıraktı. 14. yüzyılda Necmeddin-ül Mısri, birçoğu kendi icadı olan 100'den fazla farklı türde bilimsel ve astronomik aletleri tanımlayan bir eser yazdı.

Ayrıca bakınız

• Antik Mısır
• Arkeoastronomi
• Dendera zodyak
• Decans, Mısır takımyıldızları.
• Mısırlı astronomlar
• Mısır takvimi
• Mısır matematiği
• Astronomi tarihi
  • Babil astronomisi
  • Antik Yunan astronomisi
  • Ortaçağ'da İslami astronomi
• Nabta Playa
• Sotik döngü

Kaynakça

• King, David A. (2004), "Reflections on some new studies on applied science in Islamic societies (8th-19th centuries)", Islam & Science, June 2004.
• King, David A.; Cleempoel, Koenraad Van; Moreno, Roberto (2002), "A Recently Discovered Sixteenth-Century Spanish Astrolabe", Annals of Science, 59 (4): 331–362, doi:10.1080/00033790110095813

Konuyla ilgili yayınlar

• Marshall Clagett, (2004), Ancient Egyptian Science: A Source Book. Volume Two: Calendars, Clocks, and Astronomy, American Philosophical Society, 0-87169-214-7.
• Massimiliano Franci, Astronomia egizia, Introduzione alle conoscenze astronomiche dell'antico Egitto, Edarc, Firenze 2010, 978-88-86428-94-1.
• Gyula Priskin, The Constellations of the Egyptian Astronomical Diagrams5 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Égypte Nilotique et Méditerranéenne 12, 2019, pp. 137–180.

Dış bağlantılar

• Wikimedia Commons'ta Ancient Egyptian astronomy ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
• Symons, S.L., Cockcroft, R., Bettencourt, J. and Koykka, C., 2013. Ancient Egyptian Astronomy. [Online database] Available at: <Home19 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.>.