Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
İçeriğe atla

Nikotin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nikotinin atomik görünüşü
Kimyasal formülü

Nikotin (C10H14N2), patlıcangiller (Solanaceae) bitki familyasında bulunan güçlü bir uyarıcı ve alkaloid.

Fransız diplomat olan Jean Nicot Portekiz büyükelçiliği yaptığı 1559 ile 1561 yılları arasında tütün tohumlarını Fransa’ya yollayarak adını tütünde bulunan aktif maddelerden biri ve son derece zehirli madde olan Nikotin’e verilmesini sağladı.

Sigaradaki nikotin

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nikotinia ailesi bitkilerinin yapraklarından elde edilir. Sigara şeklinde tüttürülerek veya ince kıyılmış tütünü emerek nikotin kullanılır. Normal bir sigara 2 mg. nikotin bulundurmasına karşın yanarak içildiğinden 1-1.5 mg nikotin alınır.

Nikotinin insan vücudundaki etkileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nikotin'in MSS (merkezi sinir sistemi) ve çevresel sinir sisteminde eşit derecede uyarıcı ve depresan etkileri bulunmaktadır. Nikotin alındıktan sonra öfori, uyanıklık, hafıza ve dikkatin artması ve sıkıntıdan kurtulma gibi etkiler oluşur. Ama aynı zamanda nikotinin kendisi de gerginlik yaratmaktadır. Nikotinin etkilerine karşı tolerans gelişir ve ilk sigara kullanırken oluşan etkiler oluşmaz.

Amerikan Kalp Derneği'ne göre nikotin bağımlılığı tarihsel olarak kırılması en zor bağımlılıklardan biri olup, nikotin bağımlılığını belirleyen farmakolojik ve davranışsal özellikler, eroin ve kokain bağımlılığını belirleyen özelliklere benzerdir.

Genelde üst solunum yollarında karsinojen etki (halk dilinde kanserojen), çok fazla alımında ise kokarsinojen etki (bozunmuş hücre, kanserli doku) görülür, damarları büzme etkisinden dolayı ise kalp dolaşım sisteminde problemler oluşturur. Yüksek tansiyon, kalp krizi riskinin 20 kat artması, kalp durması, koroner arter hastalığı; hamilelikte kullanımda erken doğum, düşük doğum ağırlığı, düşük oluşturduğu bilinmektedir. Ayrıca ağız, damak, gırtlak kanserlerinin %90’ından fazlası sigaraya bağlı olup, akciğer kanseri olanlarda birinci sıra sigara kullananlarındır.

Böcek ilacı olarak kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nikotin tarih boyunca böcek ilacı olarak da kullanılmıştır. 2. Dünya Savaşından sonra dünya çapında 2.500 tondan fazla nikotin böcek ilacı (tütün endüstrisinin atıkları) kullanılmış, fakat 1980'lerde nikotin böcek ilacı kullanımı 200 ton altına düşmüştür. Bunun nedeni memelilere daha az zararlı ve daha ucuz olan başka böcek ilaçlarının bulunmasıdır.[1]

Hâlen ABD'de organik tarımda nikotinin tütün tozu şeklinde bile kullanılması yasaktır.[2]

Nikotin tuzları, nikotin ve asitten oluşan tuzlardır.[3][4][5] Doğal olarak tütün yapraklarında bulunurlar. Farklı asitler kullanılabilir, bu da amonyum şekli ile eşleşen farklı konjuge bazların oluşumuna yol açar.

Nikotin tuzları üzerine yapılan araştırmalar sınırlıdır. Sürekli olarak yüksek seviyelerde nikotin tuzlarının solunmasının sağlık riskleri bilinmemektedir. "Juul ürünlerinde kullanılan nikotin tuzları, nikotin erişimini önemli ölçüde artırabilir," demişti Eylül 2019'da Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) Başkan Yardımcısı Dr. Anne Schuchat. Ayrıca, nikotin tuzlarının "kan-beyin bariyerini geçerek, gelişmekte olan genç beyin üzerinde daha fazla etkiye sahip olabileceğini" belirtmiştir.

Nikotin bazı ve benzoik asit veya levulinik asit gibi zayıf bir asit, nikotin tuzunu oluşturmak için kullanılır.[6] Kamu alımına sunulan 23 nikotin tuzu örneğinde, nikotin tuzlarının oluşumunda en yaygın kullanılan üç asit, laktik asit, benzoik asit ve levulinik asittir. Benzoik asit, nikotin tuzu elde etmek için en çok kullanılan asittir. Nikotin püruvat, başka bir nikotin tuzu şeklidir.[7] Nikotinin püskürtülmesi için pirovik asit ile kimyasal bir reaksiyon kullanılır.

Nikotin tuzlarının, nikotinin tüketiciye ulaşma hızını ve seviyesini artırdığı düşünülmektedir. Elektronik sigara kullanımı sırasında nikotin tuzlarının vücuda giriş hızı, geleneksel sigaralardan alınan nikotin hızına yakındır.[8][9] Geleneksel sigaralar yüksek nikotin içeriğine sahiptir, ancak birçok kişi için tütün ve kağıt dumanının tadı istenmeyen olabilir.[10] Ancak, kapsül modifikasyonları, sigara içmenin olumsuz sonuçları olmadan yüksek nikotin seviyeleri sağlayabilir.

  1. ^ István Ujváry (1999). "Nicotine and Other Insecticidal Alkaloids". Izuru Yamamoto; John Casida. Nicotinoid Insecticides and the Nicotinic Acetylcholine Receptor. Tokyo: Springer-Verlag. s. 29–69.
  2. ^ US Code of Federal Regulations. 7 CFR 205.602 - Nonsynthetic substances prohibited for use in organic crop production 14 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ "What is nicotine salt?". www.theoremchem.com. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024. 
  4. ^ "Nicotine Salts Vs. Freebase Nicotine". www.tobaccoasia.com. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024. 
  5. ^ "The Dangers of Juuling". www.center4research.org. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024. 
  6. ^ "NicSalt Shots vs. NicShots – Nicotine Salt Shot And Freebase Nicotine Shot Comparison". chemnovatic.com. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024. 
  7. ^ "New smoking cessation therapy proves promising". www.eurekalert.org. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024. 
  8. ^ "Pod-Mod vs. Conventional E-cigarettes: Nicotine Chemistry, pH and Health Effects" (PDF). escholarship.org. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024. 
  9. ^ "The Benefits Of Using Nicotine Salts In Your Vape". disposablevapeonline.com. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024. 
  10. ^ "How Big Tobacco made cigarettes more addictive". truthinitiative.org. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024.