Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
İçeriğe atla

Priz

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sol üstten saat yönünde: CEE 7/4 (Alman) fiş; ona uygun CEE 7/3 priz çevresinde toprak hattı çıkıntılarıyla; CEE 7/5 (Fransız) priz üst tarafında toprak hattı çıkıntısıyla.

Priz, şebeke elektriği ile çalışan cihazları elektrik şebekesine bağlamak amacıyla cihazın kablosu ucundaki fişin takıldığı kendisi şebeke ile bağlantılı gereç. Prizlerin hem kullanıcıyı, hem cihazı, hem de şebekeyi elektrik kazalarından korumak için şekillendirilmiş birçok çeşitleri vardır.

Priz ismi Fransızca "Prendre" (almak) sözcüğünün "alınmış" veya "alma işlemi" anlamına gelen "prise" şeklinde çekilmiş hali olan sözcük kaynaklıdır.

Dünyada [elektrik şebekesi|elektrik şebekelerinin] son kullanıcıya Alternatif akım olarak sunduğu hizmet şebekeden şebekeye voltaj ve frekans olarak farklılıklar gösterir. Bu yüzden şebekelere özel farklı priz standartları vardır. Bir şebekenin fişi öbür şebekenin prizine sokulamayabilir.

Prizler tipik olarak cihazın elektrik devresinin fişteki iki kablo ucunun gireceği iki delik ile şebekeye bağlantısını sağlarlar. Bazı şebekelerde delikler yuvarlaktır, bazılarında yassıdır ve bu yassı deliklerin açıları farklı olabilirler.

Prizler elektrik taşıyan metal yüzeylerin izole edilmemiş kısımlarının el ve başka zarara sebep olabilecek şeylere dokunmamaları için özel olarak şekillendirilmişlerdir. Tipik olarak fişin metal çıkıntılarının sokulacağı delikler onların uzunluğuna banzer bir derinliğin dibindedirler ve fişin kalınlığı o derinliği yanı sıra başka bir şey sığamayacak şekilde tam doldurur.

Cihazın kulanıcının temas ettiği yüzeylerinin yanlışlıkla elektrik taşıması tehlikesine karşı bazen prizin bir de toprak bağlantısı olur. Bazen bu prizde üçüncü bir delik, bazen de fiş tarafındaki bir deliğe uygun priz çukurunda metal çıkıntı şeklinde olur.

Kullanım amacı olarak prizler amper olarak ölçülen çekilebilecek en yüksek kuvvet bakımından farklı olabilirler, örneğin ana şebekeye bağlanmadan önceki kablo kalınlığı ve bağlantı noktasındaki sigorta ayarı amperine göre farklı olur. Tipik olarak prizler 10 amper, 16 amper (çamaşır mak.) veya 25 amper (fırın), 60+ amper (elektrikli araba sarj etmek için) gibi çeşitleri olur

SN 441011 standardından İsviçre fiş çeşitleri
tek faz tek faz,
Toprak hatlı
üç fazlı,
Toprak hatlı
2,5 A rahmenlos
Euro-fiş
10 A rahmenlos
Tip 11
rahmenlos
Tip 12
rahmenlos
Tip 15
16 A Type 21 rahmenlos
Tip 23
rahmenlos
Tip 25
SN 441011 standardından İsviçre priz çeşitleri
tek faz,
Toprak hatlı
üç faz,
Toprak hatlı
10 A rahmenlos
Tip 13
rahmenlos
Tip 15
16 A rahmenlos
Tip 23
rahmenlos
Tip 25

Wikimedia Commons'ta Mains connectors ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur