Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
İçeriğe atla

Renkli devrim

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Renkli Devrimler'in haritası

Renkli Devrimler, 2000'lerin başında eski Sovyet ülkelerinde ve Balkanlarda gerçekleşen toplumsal hareketleri tanımlamak için uluslararası basın tarafından kullanılan bir tabir.[1] Daha sonra kapsamı genişletilerek başta Orta Doğu'da gerçekleşen devrimler olmak üzere pek çok devrimi tanımlamak için kullanılmaya başlandı. Bazı gözlemciler, bu devrim dalgasının adının çıkış noktasının, 1986'da Filipinler'de meydana gelen ve "Sarı Devrim" olarak da bilinen İnsanların Gücü Devrimi olduğunu belirttiler.

Renkli Devrimler'e katılanlar çoğunlukla sivil direniş olarak da bilinen şiddetsiz direnişi kullandılar. Gösteriler grevlerden, demokrasiyi korumak için bozuk veya otoriter hükûmete karşı yapılan protesto eylemlerinden oluştu ve bu hareketler yöneticilerin değişmesi için ağır bir baskı ortaya çıkardı. Devrimlerin çoğunda özel bir renk veya çiçek sembol olarak kullanıldı. Renkli Devrimler'de sivil toplum kuruluşlarının ve özellikle öğrenci aktivistleri önemli rol oynadı.

Yugoslavya'daki Buldozer Devrimi (2000), Gürcistan'daki Gül Devrimi (2003) ve Ukrayna'daki Turuncu Devrim (2004) dahil olmak üzere bu tür devrimler başarıyla sonuçlandı. Renkli Devrimler'in pek çoğu tartışmalı seçimlerin ardından muhalefetin çağrısıyla halkın sokağa dökülerek adil seçim istemesiyle patlak verdi. Böylece otoriter yöneticiler istifa ettirildi ya da devrildi. Lübnan'daki Sedir Devrimi (2005) ve Kuveyt'teki Mavi Devrim (2005) gibi, bu tanımların dışında kalan, hatta bazı temel özellikleri farklı olan hareketler de Renkli Devrimler kapsamında değerlendirildi.

Rusya'nın Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov gibi çeşitli hükûmet üyeleri Renkli Devrimler'i savaş durumunun yeni bir biçimi olarak tanımlayıp suçladılar.[2][3] Rusya Devlet Başkanı Putin, 2014 yılındaki bir konuşmasında, Renkli Devrimler'in önlenmesi gerektiğine dikkat çekerek "Biz Renkli Devrimler'in trajik sonuçlarını görüyoruz. Bu tür girişimlerin Rusya’da olmasını engellemek için ne gerekiyorsa yapmalıyız. Bu bizim için bir uyarı ve ders." şeklinde konuştu.[4]

Renkli Devrimlerin Ortak Özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Michael McFaul, başarılı renkli devrimlerin arkasındaki 7 aşamayı şöyle tanımlamıştır:[5][6][7][8]

  1. Tam otokratik bir rejimden ziyade yarı otokratik bir rejim
  2. Popüler olmayan bir iktidar
  3. Birleşik ve örgütlü bir muhalefet
  4. Seçim sonuçlarında hile yapıldığını hızlı bir şekilde ortaya çıkarabilme
  5. Vatandaşları geçersiz oylar hakkında bilgilendirmek için yeterli sayıda bağımsız medya
  6. Seçim hilelerini protesto etmek için on binlerce veya daha fazla göstericiyi harekete geçirebilen bir siyasi muhalefet
  7. Rejimin güçleri arasındaki bölünmeler

Renkli Devrimler listesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Devrim Yer Başlangıç tarihi Bitiş tarihi
Karanfil Devrimi Portekiz Portekiz
25 Nisan 1974
Sarı Devrim Filipinler 22 Şubat 1986 25 Şubat 1986
Kadife Devrim Çekoslovakya Çekoslovakya 17 Kasım 1989 29 Aralık 1989
Buldozer Devrimi Yugoslavya
5 Ekim 2000
Gül Devrimi Gürcistan 3 Kasım 2003 23 Kasım 2003
Turuncu Devrim Ukrayna Ukrayna 22 Kasım 2004 23 Ocak 2005
Mor Devrim Irak
Ocak 2005
Lale Devrimi Kırgızistan Kırgızistan 27 Şubat 2005 11 Nisan 2005
Sedir Devrimi Lübnan Lübnan 14 Şubat 2005 27 Nisan 2005
Mavi Devrim Kuveyt Kuveyt
Mart 2005
Kot Devrimi Belarus 19 Mart 2006 25 Mart 2006
Safran Devrimi Myanmar 15 Ağustos 2007 26 Eylül 2007
Üzüm Devrimi Moldova Moldova 6 Nisan 2009 12 Nisan 2009
Yeşil Devrim İran İran 13 Haziran 2009 11 Şubat 2010
Yasemin Devrimi Tunus Tunus 18 Aralık 2010 14 Ocak 2011
Lotus Devrimi Mısır Mısır 25 Ocak 2011 11 Şubat 2011
Yasemin Devrimi Çin Çin 20 Şubat 2011 20 Mart 2011

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Gene Sharp: Author of the nonviolent revolution rulebook 22 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News (21 Şubat 2011)
  2. ^ Gorenburg, Dmitry, "Countering Color Revolutions: Russia’s New Security Strategy and its Implications for U.S. Policy", Russian Military Reform 20 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 15 Eylül 2014
  3. ^ Flintoff, Corey, Are 'Color Revolutions' A New Front In U.S.-Russia Tensions? 2 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., National Public Radio, 12 Haziran 2014
  4. ^ "Putin: 'Renkli devrimler' önlenmeli". Milliyet. 21 Kasım 2014. 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  5. ^ Cummings, Sally (13 Eylül 2013). Domestic and International Perspectives on Kyrgyzstan's 'Tulip Revolution'. Routledge. ISBN 9781317989677. 15 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020. 
  6. ^ Mitchell, Lincoln A. (22 Haziran 2012). The Color Revolutions. University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0812207095. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020. 
  7. ^ Beacháin, Donnacha; Polese, Abel (12 Temmuz 2010). The Colour Revolutions in the Former Soviet Republics. Routledge. ISBN 9781136951978. 15 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020. 
  8. ^ McFaul, Michael (July 2005). "Transitions from Postcommunism" (PDF). Journal of Democracy. 16 (3). Johns Hopkins University Press. ss. 5–19. doi:10.1353/jod.2005.0049. ISSN 1086-3214. OCLC 4637557635. 6 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]