Türkiye'de suç

Türkiye'de suç ile polis ve jandarma teşkilatı mücadele etmektedir. 1990-2014 yılları arasında suç oranlarında önemli artış (%400) olmuştur. Hırsızlık, insan öldürme ve uyuşturucu suçlarında artış %600'e ulaşmıştır.^[1] 2015 yılında günde ortalama 4 kişi öldürüldü. Cinayetlerin çoğunun nedeni namus ve para iken, 369 kadın aile içi şiddet kurbanı oldu. Aynı yıl 18 yaşından küçük 193 çocuk öldürüldü.^[2]

Hükümlülerin suç türü-2014

Hırsızlık (%17.5)

Yaralama (%14.5)

İcra iflas (%8.2)

Öldürme (%5.2)

Diğer (%54.6)

Tutuklu ve hükümlüler

Tutuklu ve hükümlülerin sayısı 1994'te 38.931 iken 2014'te 152.335'e yükselmiştir. 2014 yılında en çok hüküm giyilen suçlar: %17 hırsızlık, %14,5 yaralama, %8,2 icra-iflas, %5,2 cinayet. Ceza infaz kurumlarında bulunanların %86'sı hükümlü, %14'ü tutuklulardan oluşur. Bunların %96,4'ü erkek, %3,6'sı kadındır. İlköğretim mezunları hükümlülerin %31,6'sını oluşturur. Hırsızlıktan hüküm giyenlerin %42,2'si ilköğretim, %20,7'si ilkokul, %15,7'si sadece okur-yazardır. Yaralamadan hükümlü olanların ise; %31,4 ilköğretim, %26,4 ilkokul, %20,7'si lise ve dengi okullardan mezundur.^[3]

Toplum bilimciler ve suç bilimcilerin yararlanması amacıyla CBS aracılığı ile suç-mekan analizi yapılmış, Türkiye'nin suç haritası çıkarılmıştır.^[4]

Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre 1 Ocak 2023 itibarıyla Türkiye'de; 279 kapalı, 89 açık, 10 kadın kapalı, 8 kadın açık, 9 çocuk kapalı, 4 çocuk eğitim evi olmak üzere toplam 399 ceza infaz kurumu bulunmaktadır. Bu kurumların toplam kapasitesi 289 bin 974 kişi olmakla birlikte Ocak 2023 sonu itibarıyla cezaevlerinde 341 bin 497 kişi kalmaktadır. Adalet Bakanlığı verilerine göre, bu kişilerin 298 bin 975'i hükümlü, 42 bin 522'si ise tutukludur. Cezaevi nüfusunun 325 bin 009'u erkeklerden, 13 bin 977'si kadınlardan, 2 bin 511'i ise çocuklardan oluşmaktadır. Cezaevlerindekilerin 118 bin 738'i açık infaz kurumu, 222 bin 759'u kapalı ceza infaz kurumunda bulunmaktadır.^[5]

Cinayet

2015 yılında Türkiye'de 2.175 silahlı olayda, 1.951 kişi öldürülmüş, 1.282 kişi yaralanmıştır. Ölümlerin %71'ine ateşli silahlar, %29'una kesici delici aletler neden olmuştur.

En fazla cinayetin işlendiği on il ve cinayet rakamları şöyledir: İstanbul (225), Adana (118), İzmir (111), Samsun (106), Bursa (96), Antalya (96), Kocaeli (89), Gaziantep (87), Konya (67), Ankara (66). 63.000 nüfuslu Bayburt 2015 yılında hiç cinayet işlenmeyen tek şehirdir. Bayburt'u takip eden diğer en az cinayet işlenmiş sakin şehirler sırasıyla:, Karabük (1), Çankırı (1), Kilis (2), Tunceli (2), Gümüşhane (2), Ardahan (3), Erzincan (3).^[6]

Kadın cinayetleri

Kadın cinayetleri son yıllarda önemli artış göstermektedir. Yıllar göre kadın cinayeti sayısı aşağıdaki gibidir.^[7]^[8]

Yıl	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020
Cinayet	80	109	180	121	210	237	294	303	328	409	440	474	436

Hırsızlık

Yıllara göre işlenen hırsızlık suçu sayısı şöyledir: 2008'de 256.562, 2009'da 304.570, 2010'da 344.087, 2011'de 351.838, 2012'de 405.405. Jandarma sorumluluk sahasında suç türleri; %10,83 enerji hırsızlığı, %13,80 iş yerinden, %25,56 evden hırsızlık şeklindedir.^[9]

Yaralama

Adli tıp kurumuna 2014 yılında 16.872 kesici-delici aletle, 6.168 ateşli silahla olmak üzere 23.040 yaralama olayı ulaşmıştır.^[10]

İşkence

Türkiye'de kuruluşundan itibaren tüm hukuki metinlerde işkence yasaktır. 1980-2000 yılları arasında Türkiye uluslararası platformlarda işkence ile anıldı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde işkence suçundan cezalar aldı. İşkence suçlamaları daha çok üç büyük kentte ve öğrencilere yönelikti. Çoğunluğu emniyette (%40) olmuş, suçlananlar ise yine çoğunlukla (%45) polis ve komiserler idi. 1995-2000 arasında gözaltındaki 65 vatandaş çeşitli nedenlerle ölmüştür. İnsan Hakları İnceleme Komisyonu başkanı Sema Pişkinsüt'ün, baskın yaptığı polis merkezlerinin birinde Filistin askısı bulması önemli bir duyarlılığın oluşmasına neden olmuştur. 2000 yılından sonra işkence iddialarında azalmalar başlamıştır: Yıllara göre işkence iddiaları şöyledir: 2000; 972, 2001; 894, 2002; 879, 2003; 924, 2004; 922, 2005; 675, 2006; 333, 2007; 438, 2008; 397, 2009; 406, 2010; 362.^[11]

Kaynakça

^ "Yüzde 600'lük suç artışı korkuttu!". yeniakit.com.tr. 20 Ekim 2014. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.
^ "İşte Türkiye'nin cinayet istatistiği". hurriyet.com.tr. 24 Ocak 2016. 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.
^ "Ceza İnfaz Kurumu İstatistikleri, 2014". tuik.gov.tr. 7 Aralık 2015. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.
^ "Türkiye'de Meydana Gelen Suçların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile İncelenmesi" (PDF). Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi. hkmo.org.tr. 2011. 22 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.
^ https://www.sozcu.com.tr/2023/gundem/tutuklu-ve-hukumlu-sayisinda-yeni-rekor-7566559/#:~:text=T%C3%BCrkiye'deki%20cezaevlerinin%20toplam%20kapasitesi,42%20bin%20522'si%20tutuklu 25 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
^ "İşte Türkiye'nin cinayet haritası". dha.com.tr. 27 Ocak 2016. 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
^ "10 kadından dördü dayak yiyor". aljazeera.com.tr. 6 Mart 2015. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.
^ "Kadın Cinayetleri Son 10 Yılda 3 Kat Arttı! Çarpıcı Kadına Şiddet İstatistikleri…". Güncel Veri Gazetesi. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2021.
^ "Bakanlık Türkiye'deki hırsızlık rakamını açıkladı". haber7.com. 26 Ekim 2013. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.
^ "Türkiye'nin şiddet haritası". hurriyet.com.tr. 27 Ocak 2016. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.
^ ENGİN, Doç. Dr. Zeynep (2015). "İşkence ve Türkiye: Türkiye'de İşkenceye İlişkin Hukuki Durum ve İşkencenin Cezasız Kalma Sorunu". Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Eksik ya da boş |url= (yardım);

[1] "Yüzde 600'lük suç artışı korkuttu!". yeniakit.com.tr. 20 Ekim 2014. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.

[2] "İşte Türkiye'nin cinayet istatistiği". hurriyet.com.tr. 24 Ocak 2016. 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.

[3] "Ceza İnfaz Kurumu İstatistikleri, 2014". tuik.gov.tr. 7 Aralık 2015. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.

[4] "Türkiye'de Meydana Gelen Suçların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile İncelenmesi" (PDF). Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi. hkmo.org.tr. 2011. 22 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.

[5] ttps://www.sozcu.com.tr/2023/gundem/tutuklu-ve-hukumlu-sayisinda-yeni-rekor-7566559/#:~:text=T%C3%BCrkiye'deki%20cezaevlerinin%20toplam%20kapasitesi,42%20bin%20522'si%20tutuklu 25 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

[6] "İşte Türkiye'nin cinayet haritası". dha.com.tr. 27 Ocak 2016. 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.

[7] "10 kadından dördü dayak yiyor". aljazeera.com.tr. 6 Mart 2015. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.

[8] "Kadın Cinayetleri Son 10 Yılda 3 Kat Arttı! Çarpıcı Kadına Şiddet İstatistikleri…". Güncel Veri Gazetesi. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2021.

[9] "Bakanlık Türkiye'deki hırsızlık rakamını açıkladı". haber7.com. 26 Ekim 2013. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.

[10] "Türkiye'nin şiddet haritası". hurriyet.com.tr. 27 Ocak 2016. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.

[11] ENGİN, Doç. Dr. Zeynep (2015). "İşkence ve Türkiye: Türkiye'de İşkenceye İlişkin Hukuki Durum ve İşkencenin Cezasız Kalma Sorunu". Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Eksik ya da boş |url= (yardım);

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]