V. Paulus

V. Paulus
V. Paulus
	V. Paulus portresi Ressam:Cravaggoio
Doğum	Camillo Borghese; 17 Eylül 1552; Roma, Papalık Devletleri, (günümüzde İtalya)
Ölüm	28 Ocak 1621 (68 yaşında); Roma, Papalık Devletleri, (günümüzde İtalya)
Etkin yıllar	16 Mayıs 1605 – 28 Ocak 1621
Yerine geldiği	XI. Leo
Yerine gelen	XV. Gregorius
Din	Hristiyanlık (Katolik)

Papa V. Paulus (İtalyanca: Paulo V; İngilizce ve Fransızca: Paul V), asıl adı Camillo Borghese (17 Eylül 1552 Roma, Papalık Devletleri, (günümüzde İtalya)– 28 Ocak 1621 Roma, Papalık Devletleri), 16 Mayıs 1605 – 28 Ocak 1621 döneminde papa.

Hayatı

15 Eylül 1552'de Sienna şehrinden Roma'ya göçmüş ve orada yerleşmiş olan soylu Borghese sülalesinin bir mensubu olarak doğdu. Camillo Borghese yüksek eğitim için İtalya'nın o zaman çok prestijli yüksek eğitim kurumları olan Perugia Üniversitesi ve Padova Üniversitesi'nde hukuk eğitimi yaptı. Papalık hukuk alanında çok yetenekli olduğu için Papalık devletinin yüksek idarecilik hiyerarşisi içinde hukukçu olarak kariyerde ilerledi. 1596'da Papa VIII. Clemens tarafından Sant'Eusibio Kardinali olarak atandı ve Roma Şehir Papazı yapıldı. Bu görevde iken sekreteri Niccolò Alamanni oldu. Bundan sonra cemaatle yakından ilişkisi olmayan isimsel papazlık unvanları taşıdı: 1597-15099 döneminde Jesi Piskoposu; 1602-1605 döneminde San Crisogno Kardinali; 1599-1602 döneminde Santi Giovanni e Paolo Kardinali unvanlarını taşıdı. Bu dönemlerde İtalyan Katolik Kilisesi ve İtalyan Cumhuriyetleri arasında çıkan çeşitli anlaşmazlıklara hiç karışmadan tarafsız bir tutum aldı.

1605'te Papa XI. Leo öldüğünde kurulan papa seçimi Kardinaller Konsil'inde bulunan hizipler birbirleriyle mücadeleye girdikleri zaman Borghese'nin tarafsızlığı ve dinsel doktrin işlerinde de bir diplomat gibi esnek değil de gayet katı hukukçu olarak tutumu onun papa seçilmesine büyük destek oldu.

Papalığının ilk önemli karar Trent Ekümenik Konsil'in aldığı karara uyarak Kilise hiyerarşisi içinde taşrada kilise unvanı taşıyanların hemen Roma'dan ayrılarak kendilerine verilmiş olan mevkilerin bulunduğu yöreye gitmelerini emretmek oldu.

V. Paul'ün papa olarak çok sıkı hiç değişmez doktriner tutumu 17. yüzyıl başında Katolik Kilisesi'nin hiç tolerans sağlamayan görüşüne örnek olarak tarihlere geçen Katolik Kilisesi ile bir bilim insanı olan Galileo Galilei arasındaki çatışmalarda açıkça görülmektedir. Papa V. Paul kilise doktrini olarak kainat sisteminin dünya merkezi olarak dönmesi doktrinine karşı olan Kopernik tarafından ortaya atılan güneş merkezli sistemin savunucusu olan Galileo'ya Papa V. Paul bir kardinali vasıtası ile bu fikirlerden vazgeçmesini tavsiye etmiş bu güneş merkezli teorilerin savunmasını yasakladığını bildirmiştir. 1606'da Papa V, Paul Galileo ile şahsen bir konuşma yapmış ve ihtarlarını yenilemiştir. Bundan sonra 1616'da Papa V. Paul ve Katolik Kilisesi Galileo'nun açıkladığı Kopernik teorilerini Engizisyon Mahkemesi kararı ile yasaklamıştır. Bu teoriler ile bulguları açıklayan ve yeni çözümleme neticelerini sunan makaleler ve kitaplara da sansür koymuştur. Bundan sonra Galileo yıllarca yeni teoriler hakkında susmuştur.

Dış işlerinde ise İtalyan devletleri, özellikle Venedik Cumhuriyeti ile devlet Katolik kilise ilişkileri ve yetkileri konularındaki anlaşmazlık yeniden ortaya çıkmıştır. Papa V. Paulüs katı bir hukukçu olarak Katolik Kilisesi'nin kayıtsız şartsız üstünlüğü doktrininin savunucu rolünü almıştır. Venedik Cumhuriyeti Senatosu 1605'te kilise yetkilerinin gayrimenkul araziler üzerindeki haklarını daraltan ve ayrıca kilise inşaat ve yeniden yapımlarında Venedik Devleti'in fikir bildirme ve bunları yaptırım uygulayarak kabul ettirme hakkı olduğuna dair iki kanun çıkartmaya hazırlanmakta iken Papa bunlara itiraz etmiştir. Fakat bu karşılıklı düşmanca durum devam etmekte iken iki Katolik Kilisesi papazının ahlaksızlık, kişileri zehirleme ve kişileri öldürme suçlarından Venedik hükûmeti tarafından zindana atılıp yargılanmaları ve suçlu oldukları yargısının verilmesine doğrudan doğruya Papa protesto edip bu Katolik Papazları bir sivil devletin suçlayıp yargılayamayacağını bildirmiştir. Bundan dolayı Nisan 1606'da Papa Venedik hükûmetini aforoz etmiş ve Venedik şehri ve cumhuriyet devleti ile yapılan her türlü hukuki işlemlerin kilise yönünden geçersizliğini ilan etmiştir. Venedik Cumhuriyeti'nin hukuki durumunu savunan kilise hukuk uzmanı papaz Paolo Sarpi Venedik Devleti'ne bunun hukuken yanlış olduğunu ve kabul edilmemesi gerektiğini; Papa'nın Venedik Devleti işlerine karşımaya hiçbir dinsel hakkı olmadığını ve bu türlü sorunlarda Venedik Devleti ile Tanrı arasında bir Katolik kilisesi olamayacağı fikirlerini savunup tavsiye etti. Venedik Devleti, Papa'nın hakları olduğunu kabul eden tüm Katolik papazların Venedik Devleti sınırlarından dışarı çıkmalarını emretti. Cizvitler, Theatinler ve Capucinler tarikatlara dahil olan papazlar Papanın iddialarını kabul etmeyip kilise ayinlerini yine idare ettiler. Venedik'te kiliselerinde "Mass" ayinleri devam etti ve bu devletinin geleneksel resmi en büyük "Corpuş Cristi" ayını yine eskisi gibi büyük bir ihtişam ile yapıldı. Mart 1607'de Fransa ve İspanya'nın aracılığı ile Papalık ile Venedik Cumhuriyeti arasındaki ihtilaf, Venedik Cumhuriyeti'nin iddialarına daha uyar bir şekilde çözüldü. Venedik hükûmetine aforoz ve yasaklar kaldırıldı.

Fakat Papa bundan hoşlanmamıştı. 1607'de Papa V. Paulus Venedik Cumhuriyeti danışmanı olan keşiş Paolo Sarpi'yi Roma'ya davet etti. Sarpi Papa'nin kendine inanç ve garanti vermediği nedeni ile bu daveti kabul etmedi. Modern tarihçilerin inceledikleri papalık belgelerine göre Papa, bunu n üzerine Sarpi'yi öldürtmek için suikastçılar kiraladı. Bunlar kiralık katiller Eylül ve Ekim aylarında Venedik'te Sarpi'ye kama ile hücum edip ikinci seferde ona 15 kama darbesi indirip onu öldürmeye çalışmışlardı. Ama Sarpi bu darbelerden sonra yine yaşayıp iyileşmişti. Papanın suikastçı katilleri ise Paplık devletine sığınmışlardı.^[1])

Kasım 1616'da Roma'ya Japonya'dan Hasekura Tsünenağa adlı bir samuray bir elçilik mektubu ile geldi. Bu elçi Japonya'da Date Masamüne adlı bir bölgesel liderden ticaret anlaşması yapılması ve Hristiyan misyonerlerin Japonya'ya gönderilmesi isteklerini belirtmekte idi. Papa Japonya'ya Katolik papaz misyoner göndermeyi kabul etti ve ticaret için İspanya Kralı'nın imtiyazlı olduğunu bildirdi.

Papa V. Paul 28 Ocak 1621'de Vatikan Quirinal Papalık Sarayı'nda bir kalp krizinden öldü.

Kaynakça

^ Watson, J. Henry, (1911) The History of Fra Paolo Sarpi, New York: La Croce

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta V. Paulus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

"Catholic Encyclopedia" websitesinde "Pope Paul V" maddesi CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Pope Paul V6 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Katolik Kilisesi unvanları
Önce gelen: XI. Leo	Papa 16 Mayıs 1605 – 28 Ocak 1621	Sonra gelen: XV. Gregorius

[1] Watson, J. Henry, (1911) The History of Fra Paolo Sarpi, New York: La Croce

[1]

Katolik Kilisesi Papaları
Papalar listesi Papa adları Antipapa Seçilmiş-papa
1–4. yüzyıl Kostantin Dönemi (312–337) dahil olmak üzere Roma İmparatorluğu Dönemi (–493)	Petrus Linus Anacletus I. Clemens Evaristus I. Alexander I. Sixtus Telesphorus Hyginus I. Pius Anicetus Soterius Eleuterus I. Victor Zephyrinus I. Callixtus I. Urbanus Pontianus Anterus Fabianus Cornelius I. Lucius I. Stephenus II. Sixtus Diyonisyus I. Felix Eutychianus Caius Marcellinus I. Marcellus Eusebius Miltiades I. Silvester Markus I. Julius Liberius I. Damasus Siricius I. Anastasius
5–8. yüzyıl Ostrogot Papalığı (493–537) Bizans Papalığı (537–752) Frank Papalığı (756–857)	I. Innocentius Zosimus I. Bonifatius I. Celestinus III. Sixtus I. Leo Hilarius Simplicius III. Felix I. Gelasius II. Anastasius Symmachus Hormisdas I. Ioannes IV. Felix II. Bonifacius II. Ioannes I. Agapetus Silverius Vigilius I. Pelagius III. Ioannes I. Benedictus II. Pelagius I. Gregorius Sabinianus III. Bonifacius IV. Bonifacius I. Adeodatus V. Bonifacius I. Honorius Severinus IV. Ioannes I. Theodorus I. Martinus I. Eugenius Vitalianus II. Adeodatus Domnus Agatho II. Leo II. Benedictus V. Ioannes Konon I. Sergius VI. Ioannes VII. Ioannes Sisinnius Constantinus II. Gregorius III. Gregorius Zacharias II. Stephanus I. Paulus III. Stephanus I. Hadrianus III. Leo
9–12. yüzyıl Saeculum obscurum (904–964) Crescentii Dönemi (974–1012) Tusculum Papalığı (1012–1044/1048) İmparatorluk Dönemi (1048–1257)	IV. Stephanus I. Paschalis II. Eugenius Valentinus IV. Gregorius II. Sergius IV. Leo III. Benedictus I. Nicolaus II. Hadrianus VIII. Ioannes I. Marinus III. Hadrianus V. Stephanus Formosus VI. Bonifacius VI. Stephanus Romanus II. Theodorus IX. Ioannes IV. Benedictus V. Leo III. Sergius III. Anastasius Landus X. Ioannes VI. Leo VII. Stephanus XI. Ioannes VII. Leo VIII. Stephanus II. Marinus II. Agapetus XII. Ioannes V. Benedictus VIII. Leo XIII. Ioannes VI. Benedictus VII. Benedictus XIV. Ioannes XV. Ioannes V. Gregorius II. Silvester XVII. Ioannes XVIII. Ioannes IV. Sergius VIII. Benedictus XIX. Ioannes IX. Benedictus III. Silvester VI. Gregorius II. Clemens II. Damasus IX. Leo II. Victor IX. Stephanus II. Nicholaus II. Alexander VII. Gregorius III. Victor II. Urbanus II. Paschalis II. Gelasius II. Callixtus II. Honorius II. Innocentius II. Caelestinus II. Lucius III. Eugenius IV. Anastasius IV. Hadrianus III. Alexander III. Lucius III. Urbanus VIII. Gregorius III. Clemens III. Celestine III. Innocentius
13–16. yüzyıl Viterbo (1257–1281) Orvieto (1262–1297) Perugia (1228–1304) Avignon Papalığı (1309–1378) Batı Bölünmesi (1378–1417) Rönesans Papalığı (1417–1534) Reform Dönemi (1534–1585) Barok Dönem (1585–1689)	III. Honorius IX. Gregorius IV. Celestinus IV. Innocentius IV. Alexander IV. Urbanus IV. Clemens X. Gregorius V. Innocentius V. Hadrianus XXI. Ioannes III. Nicolaus IV. Martinus IV. Honorius IV. Nicolaus V. Celestinus VIII. Bonifacius XI. Benedictus V. Clemens XXII. Ioannes XII. Benedictus VI. Clemens VI. Innocentius V. Urbanus XI. Gregorius VI. Urbanus IX. Bonifacius VII. Innocentius XII. Gregorius V. Martinus IV. Eugenius V. Nicolaus III. Callixtus II. Pius II. Paulus IV. Sixtus VIII. Innocentius VI. Alexander III. Pius II. Julius X. Leo VI. Hadrianus VII. Clemens III. Paulus III. Julius II. Marcellus IV. Paulus IV. Pius V. Pius XIII. Gregorius V. Sixtus VII. Urbanus XIV. Gregorius IX. Innocentius VIII. Clemens
17–21. yüzyıl Aydınlanma Çağı (y. 1640–1740) Devrim Dönemi (1775–1848) Roma Sorunu (1870–1929) Vatikan (1929–günümüz)	XI. Leo V. Paulus XV. Gregorius VIII. Urbanus X. Innocentius VII. Alexander IX. Clemens X. Clemens XI. Innocentius VIII. Alexander XII. Innocentius XI. Clemens XIII. Innocentius XIII. Benedictus XII. Clemens XIV. Benedictus XIII. Clemens XIV. Clemens VI. Pius VII. Pius XII. Leo VIII. Pius XVI. Gregorius IX. Pius XIII. Leo X. Pius XV. Benedictus XI. Pius XII. Pius XXIII. Ioannes VI. Paulus I. Ioannes Paulus II. Ioannes Paulus XVI. Benedictus Francis