Dilek (Ntilek) Osman

ÖZET: Tarih boyunca geniş bir coğrafyada yurt tutan Türk toplum ve topluluklarına dair unsurları günümüze yansıtan halk edebiyatı metinlerinden olan türküler, ezgilerinin yanında konuları ve anlatım zenginlikleri bakımından farklı disiplinlerin çalışma konusu olmaktadır. Türkü sözleri üzerinden yapılan pek çok araştırmada türkünün yakıldığı döneme ve toplum yapısına ışık tutulmaya çalışılmaktadır. Bu çalışmada, büyük Türk dünyası içinde yer alan Batı Trakya Türklerinin halk edebiyatı ürünlerinden olan türkü metinleri, kadına yüklenilen toplumsal cinsiyet rolleri bakımından incelenmiştir. Batı Trakya Türklerince söylenen türkülerdeki kadın imgesi sınıflandırılmış, buna göre Batı Trakya’daki Türk kadının yâr/sevgili, eş, anne, genç kız, gelin rolleriyle ön plana çıktığı tespit edilmiştir. Gerek kendisi gerekse toplumdaki diğer aktörler tarafından bu rollerle şekillendirilen kadının, genellikle aşk ve sevda, ayrılık ve ölüm, sitem ve övgü içeren anlatımlarla hikayeleştirildiği görülmüştür. Ayrıca türkülerdeki zaman ve mekânda kadın olgusuna bakılmıştır. Elde edilen verilerden hareketle Batı Trakya’daki Türk toplumunda kadının rolü, genel olarak Türk dünyasındaki kadının rolü ile müştereklikleri bakımından yorumlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar kelimeler: Batı Trakya Türkleri, türkü, kadın, halk bilimi.

The Woman Imagery in Folk Songs Sung By Western Thrace Turks

ABSTRACT: Folk songs are among the folk literature texts reflecting the elements of the Turkish communities who have lived in a wide geographical region throughout history. Because of their richness in terms of narratives, folk songs have been working subjects to different disciplines. In many researches focusing on the words of folk songs, it is tried to shed light on the burn of the folk song and the society structure. In this study, the texts of folk songs from the folk literature of the Western Thrace Turks as part of the great Turkish world are examined in terms of their gender roles imputed to woman. The image of women in the folk song sung by Western Thrace Turks is classified and accordingly it is found that the Turkish women in Western Thrace are brought to the forefront with their role as beloved / lover, spouse, mother, young girl and bride. It has been shown that the woman, who is shaped by these roles by itself or by other actors in the society, is often narrated by expressions including love, separation and death, reproach and praise. In addition, women phenomenon has been looked within the time and place in the folk song. The role of women in the Turkish society in Western Thrace has been tried to be interpreted in terms of the role of women in the Turkish world and their commonalities from the obtained data.

Key Words: Western Thrace Turks, Folk Song, Woman, Folklore.

Adlandırmalar, toplumsal hafızanın canlı kalmasında ve kültürün gelecek nesillere aktarılmasında büyük öneme haizdir. Yer adlarının da bir bölgenin tarihi geçmişinin yanında coğrafi yapısı ve sosyo-kültürel kimliği hakkında ip uçları vermesi açısından önemi muhakkaktır. Bu bakımdan yer adları, kültürel coğrafya çalışmalarında önemli araştırma konularından biridir. Bu çalışmada Türk kültürünün aynası olan türküler Balkan coğrafyası özelinde yer adları üzerinden incelenmiştir.

Batı Trakya ve Bulgaristan Türklerince söylenilen türkülerde geçen ülke, şehir, kasaba, köy ve diğerleri gibi coğrafi mekanlar ve yerleşkeler derlenerek, türkülere nasıl konu edildiği tahlil edilmiştir.

Türkülerde zikredilen yer adlarının bugünkü coğrafi karşılıklarına bakılmış, hâlâ
var olup olmadıkları tespit edilmiştir. Yer adlarında değişmeler olup olmadığı da incelenmiştir. Böylece, 600 yılı aşkın süre Balkanlarda egemen olan Türk hâ
kimiyetinin izleri, günümüz Balkanlar coğrafyasında takip edilmeye çalışılmıştır.

Balkans take up an important part in the culture, politics and history of today's Europe. Bulgaria and Greece are an important part of this region too. Various communities with different beliefs, cultures and lifestyle have lived in these lands. The Turks are one of those communities in the region. For long times, they have been in touch with other nationalities and have been affected by other cultures as well as affecting them with own cultures. One of the main elements forming that culture are folk song texts. In the present paper, common elements in folk songs of Western Thrace Turks and The Turks in Bulgaria have been studied. Texts of songs compiled from written sources were analysed in order to determine elements belonging to the Turkish community in both countries. In the light of the findings, many common elements about language, culture and traditions have come to sight in folk songs of Western Thrace Turks and The Turks in Bulgaria. Physical characteristics, ages, dressings and names of darlings appeared to have usage in both cultures.

Balkan Eğitim Araştırmaları 2017

Balkan Educational Studies 2017



Bu yıl ilkini hazırladığımız bu kitapta amacımız, "Balkan Eğitim Araştırmaları" başlığı altında ülkemizin de dahil olduğu Balkan Ülkelerindeki eğitim alanında yapılan çalışmalardan bir seçki hazırlamaktı. Bu denli yoğun bir katılımı doğrusu beklememiştik. Bu nedenle kitabımızın ALMANAK şeklinde sonraki yıllarda da devam edeceği konusunda yüreklendik. Umarım sonraki yıllarda da devam edebiliriz.

Başlık her ne kadar sınırlılık ifade etse de, eğitim alanı dışında herhangi bir sınırlama düşünülmemiştir. Özellikle de coğrafya açısından tüm dünya genelinin hedeflendiği belirtilmelidir. "Balkan Eğitim Araştırmaları" adı, Trakya Üniversitesi - Edirne'den başlayan bir yolculuğun ilk durağını anımsatmak üzere anılmış olup, Balkanlardan dünyaya açılan düşünce bakışı olarak ifade edilmiştir. Bu düşüncemize yerli katkı ise Kars'tan Edirne'ye pek çok akademisyen tarafından yapılmıştır. Bu bağlamda paydaşlarımız olan yerli-yabancı tüm katılımcı meslektaşlarımıza teşekkürü borç biliriz. "Balkan Eğitim Araştırmaları" adı ayrıca Balkan ülkelerinde eğitim alanında çalışan tüm meslektaşlarımıza atfedilmiştir. Çünkü yirmi yıla yakın bir zamandır giderek artan akademik, kültür ve eğitm-öğretim etkinliklerimizin pek çoğunu birlikte paylaşmakta ve gerçekleştirmekteyiz. Böylelikle Balkanlardan, evcrensel ve insancıl anlamda tüm dünyaya eğitim alanında birlikte, yan yana, çorbada tuz misali katkılar sunduğumuzu düşünüyor ve gelişerek devam etmesini arzuluyoruz.

Kitabımızı hazırlarken başlıca alanımızı hangi alandan olursa olsun eğitim olarak düşündük. Bu yüzden eğitim bilimleri başta olmak üzere çeşitli alan eğitimi konusunu içeren yazıları seçmek durumunda kaldık: Dil eğitimi, yazın eğitimi, fen eğitimi vd. gibi çeşitli alt başlıklar altında bölümlendirdik. Yazı seçiminde de başlıca ölçüt, araştırma veya inceleme konusunun, araştırma nesnesi ile eğitimi ya da eğitim ile olan ilişkisine değinmesi idi. Tüm dünyadan, her bir alanın uzmanı bilirkişilerden oluşan uluslararası bilimsel hakem kurulundan onay alan çalışmalar, yayın aşamasına gelmiş bulunmaktadır. Sonuç olarak ise yazıların bilimsel, etik, estetik vs. içerik ile ilgili her türlü sorumluluğu bizzat yazarlarına aittir.

Uluslararası bilimsel araştırma kitabı olarak hazırlanan bu derlemedeki bölümlerin neredeyse  tamamının 2017 yılı içinde yeni birer çalışma olarak  hazırlandığını belirtir, okurlarına son derece katkılarının olacağnı umuyoruz.
Saygılarımızla

Prof. Dr. Hikmet ASUTAY
(Editör)
Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Edirne, Kasım 2017
(Kitap Yayın Kurulu Adına)















Editorial: 


Balkan Educational Studies 2017




The aim of this book, we released for the first time, on “Balkan Educational Studies” was to publish a selection from the studies conducted in the field of education in the Balkan countries. Though it was our first publication, we did not expect to receive such a great number of applications. We were encouraged by this interest and got the idea to release the book as an ALMANACK in the following years. I hope we can achieve this goal in the next years.

Although the title of the book proposed some limitations, they covered mainly the irrelevant topics that were out of the field of education. In particular, it should be stated that the study topics carried global perspective. The name "Balkan Education Studies" is the first stop of a journey starting from Trakya University, Edirne, and it serves as an outlook on the world from the Balkans. From the national point of view, it can be expressed that the contribution to this thought was made by many academicians, from Kars to Edirne. In this context, we are grateful for the contribution of all participants, the domestic and foreign colleagues who are the stakeholders of this product. In addition, the book was called “Balkan Educational Studies” in order to attribute it to all colleagues working in the field of education in the Balkan countries. As a result of the close relations with Balkan universities, there is nearly twenty years of experience and common scientific cooperation in which we share academic practices, cultural and educational activities and events. We think that in the Balkans we will keep collaborating in the field of education. It is a contribution based on a universal and humane sense for the benefit of the whole world.

Preparing the book, we had decided that the main field is education. Therefore, we had to select articles that were based on various fields of education, especially from Educational Sciences: subheadings such as language teaching, linguistics, science teaching, etc. The main criterion in the selection of the studies was that the subject of the research or the study to be related to the object of the research and its relation to education. Studies were sent to referee committees formed by an international scientific participation, and approved before published.  As a result, the scientific, ethical, aesthetic etc. perspective of the studies and all responsibility for the content of the studies belong to the authors themselves.

Almost all of the studies in this international scientific research book are studies conducted in 2017, and we hope that the readers will benefit from the included information.


Best Regards,
               
Prof. Dr. Hikmet ASUTAY
(Editor)
Trakya University Faculty of Education
Edirne, November 2017
(On behalf of the Editorial Board)