University of Natural Sciences and Humanities in Siedlce, Poland
Ekonomiczno-Prawny
Monografia wielu autorów pod redakcją naukową J. Pawła Gieorgicy. Wydana nakładem Polskiego Stowarzyszenia Prointegracyjnego Europa. Warszawa 2014, s. 364 (ISBN 978-83-036546-2-8) Prezentowana praca stanowi pierwszą na rynku wydawniczym... more
Monografia wielu autorów pod redakcją naukową J. Pawła Gieorgicy. Wydana nakładem Polskiego Stowarzyszenia Prointegracyjnego Europa. Warszawa 2014, s. 364 (ISBN 978-83-036546-2-8)
Prezentowana praca stanowi pierwszą na rynku wydawniczym monografię poświęconą temu zagadnieniu. Powstała dzięki zgodnemu wysiłkowi naukowców, wybitnych ekspertów z różnych dziedzin wiedzy i specjalności, którzy prezentują najnowsze wyniki badań i wyrażają swoje wnioski i opinie nt. korzyści oraz strat jakie związane są z wykorzystywaniem funduszy pomocowych Unii Europejskiej . Monografia jest produktem niezależnej inicjatywy obywatelskiej Polskiego Stowarzyszenia Prointegracyjnego EUROPA oraz naukowców, specjalistów o bardzo zróżnicowanej orientacji politycznej, zainspirowanych tym tematem przez wydawcę. Książka przeznaczona jest zarówno dla osób i instytucji zaangażowanych w realizację różnych projektów finansowanych przez UE, jak też studentów i badaczy tego procesu. Przedstawia naukowy punkt widzenia w toczącej się debacie społecznej nt. lepszego wykorzystania kolejnej transzy przyznanych Polsce funduszy UE do roku 2020.
Prezentowana praca stanowi pierwszą na rynku wydawniczym monografię poświęconą temu zagadnieniu. Powstała dzięki zgodnemu wysiłkowi naukowców, wybitnych ekspertów z różnych dziedzin wiedzy i specjalności, którzy prezentują najnowsze wyniki badań i wyrażają swoje wnioski i opinie nt. korzyści oraz strat jakie związane są z wykorzystywaniem funduszy pomocowych Unii Europejskiej . Monografia jest produktem niezależnej inicjatywy obywatelskiej Polskiego Stowarzyszenia Prointegracyjnego EUROPA oraz naukowców, specjalistów o bardzo zróżnicowanej orientacji politycznej, zainspirowanych tym tematem przez wydawcę. Książka przeznaczona jest zarówno dla osób i instytucji zaangażowanych w realizację różnych projektów finansowanych przez UE, jak też studentów i badaczy tego procesu. Przedstawia naukowy punkt widzenia w toczącej się debacie społecznej nt. lepszego wykorzystania kolejnej transzy przyznanych Polsce funduszy UE do roku 2020.
- by Jerzy Gieorgica
- •
J.Paweł Gieorgica EFEKTYWNOŚĆ WYKORZYSTYWANIA ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ W POLSCE. Uwagi wprowadzające. Tezy W artykule wprowadzającym do prezentowanej monografii przedstawiony został obszerny komentarz redaktora naukowego dotyczący... more
J.Paweł Gieorgica
EFEKTYWNOŚĆ WYKORZYSTYWANIA ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ W POLSCE. Uwagi wprowadzające. Tezy
W artykule wprowadzającym do prezentowanej monografii przedstawiony został obszerny komentarz redaktora naukowego dotyczący szerokiego kontekstu problemów z tym związanych. W pierwszej części, ukazane jest historyczne tło procesu wspierania przez UE reform gospodarczych w Polsce. Główny akcent położony jest na efektach wykorzystywania środków UE latach 2007-2013 i realizacji celów Narodowej Strategii Spójności. Przedstawione zostały różnorakie kryteria jakie są stosowane były przy ocenie efektywności oraz główne bariery i przeszkody jakie dotychczas ujawniły się na drodze realizacji wykorzystywania środków unijnych.W części drugiej, przedstawione zostały wnioski jakie płyną z różnorakich doświadczeń innych krajów które tak jak Polska obecnie, korzystały w przeszłości z różnego rodzaju środków pomocowych .Omówiona została także obecna „polityka pomocowa” Unii Europejskiej, która w czasach osłabionej koniunktury i kryzysu przykłada większą uwagę do efektywności „dźwigni pomocowej” (efficiency) czego przejawem jest przeciągająca się dyskusja nt. ostatecznego zatwierdzenia wynegocjowanego budżetu. W istocie jest to deliberacja o przyszłości wspólnoty europejskiej i nie sprowadza się ona tylko do kwestii wysokości i sposobów finansowania nowego modelu Europejskiej Polityki Spójności. W części trzeciej, zreferowana została dyskusja prowadzona między administracją rządową a jej krytykami nt. dotychczasowej oceny efektywności wykorzystywania środków Unii Europejskiej w Polsce i propozycji zmian na przyszłość.
EFEKTYWNOŚĆ WYKORZYSTYWANIA ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ W POLSCE. Uwagi wprowadzające. Tezy
W artykule wprowadzającym do prezentowanej monografii przedstawiony został obszerny komentarz redaktora naukowego dotyczący szerokiego kontekstu problemów z tym związanych. W pierwszej części, ukazane jest historyczne tło procesu wspierania przez UE reform gospodarczych w Polsce. Główny akcent położony jest na efektach wykorzystywania środków UE latach 2007-2013 i realizacji celów Narodowej Strategii Spójności. Przedstawione zostały różnorakie kryteria jakie są stosowane były przy ocenie efektywności oraz główne bariery i przeszkody jakie dotychczas ujawniły się na drodze realizacji wykorzystywania środków unijnych.W części drugiej, przedstawione zostały wnioski jakie płyną z różnorakich doświadczeń innych krajów które tak jak Polska obecnie, korzystały w przeszłości z różnego rodzaju środków pomocowych .Omówiona została także obecna „polityka pomocowa” Unii Europejskiej, która w czasach osłabionej koniunktury i kryzysu przykłada większą uwagę do efektywności „dźwigni pomocowej” (efficiency) czego przejawem jest przeciągająca się dyskusja nt. ostatecznego zatwierdzenia wynegocjowanego budżetu. W istocie jest to deliberacja o przyszłości wspólnoty europejskiej i nie sprowadza się ona tylko do kwestii wysokości i sposobów finansowania nowego modelu Europejskiej Polityki Spójności. W części trzeciej, zreferowana została dyskusja prowadzona między administracją rządową a jej krytykami nt. dotychczasowej oceny efektywności wykorzystywania środków Unii Europejskiej w Polsce i propozycji zmian na przyszłość.
- by Jerzy Gieorgica
- •
J.Paweł Gieorgica. Podsumowanie. ..Wyniki badań naukowych inaczej przedstawiają bilans dotychczasowych osiągnięć rozwojowych Polski niż politycy i rząd. Na fundusze UE badacze patrzą raczej z akcentem na stronę podażową. Czyli, nie... more
J.Paweł Gieorgica. Podsumowanie.
..Wyniki badań naukowych inaczej przedstawiają bilans dotychczasowych osiągnięć rozwojowych Polski niż politycy i rząd. Na fundusze UE badacze patrzą raczej z akcentem na stronę podażową. Czyli, nie jest najważniejsze to, ile wydajemy, ale to, jak je wydajemy i wykorzystujemy przekształcając w inwestycje, bieżący i długofalowy kapitał. Jak wykorzystywane fundusze wpływają na konkurencyjność polskiej gospodarki w wymiarze porównawczym? Polska jest jednym z liderów UE pod względem możliwości korzystania ze środków pomocowych , ale wcale nie znaczy to, że robi to efektywnie. Ponadto, w badaniach naukowych nt. efektywności jest więcej tzw. podejścia performance turn, gdzie akcent kładziony jest na wyniki/efekty, a nie na wydatki, jako takie, co wymaga też stosowania bardziej transparentnych wskaźników. Uwzględniając to wszystko a nawet fakt, że minione lata stały pod znakiem osłabienia koniunktury, (co zbiegło się z koniecznością maksymalizacji wydatków z funduszy unijnych, w imię rozruszania gospodarki w kryzysie) i że duża część środków pomocowych mogła trafić nie tam, gdzie powinna, generalne efekty nie są zadawalające.
Przede wszystkim w oparciu o kryteria – międzynarodowe wskaźniki poziomu rozwoju gospodarki -należy stwierdzić, że porównawczo na tle sklasyfikowanych 144 krajów świata Polska generalnie wypada słabo. Wskazywać to może, że cel strategiczny, jakim było : tworzenie warunków dla osiągnięcia wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości nie był realizowany na miarę oczekiwań czy prezentowanych ocen funkcjonariuszy administracji rządowej. Nie ma wiarygodnych danych, że gospodarka polska zmniejszała poziom luki technologicznej w stosunku do krajów UE-15 czy relatywnie polepszała swoją pozycję konkurencyjną w stosunku choćby do naszych sąsiadów. Inwestycje tego rodzaju tworzone są przez lata i spłacają się (albo i nie) też latami. Jeśli jednak chodzi o bieżącą jakość gospodarczej infrastruktury plasowani jesteśmy na odległym 79 miejscu w świecie. Dużo gorzej, mimo olbrzymiego wysiłku inwestycyjnego włożonego w infrastrukturę, postrzegana jest już tylko jakość naszych dróg – 124 miejsce i sieć kolei ( odnotowano spadek o 15 miejsc w stosunku do roku 2010) .
Jak konkluduje prof. K. Rybiński w jednym z kluczowych rozdziałów monografii: Większość analizowanych danych wskazuje na spadek innowacyjności, niektóre na silny spadek, a tylko nieliczne dokumentują stagnację. Polska traciła w tym czasie dystans w dziedzinie innowacyjności do średniej unijnej i do reszty świata. Ten efekt nie wystąpił w innych krajach beneficjentach pomocy unijnej, wręcz przeciwnie, np. Czechy i Rumunia dokonały znaczących postępów.. Portugalia, pogrążona w ciężkim kryzysie także dokonała w tym czasie solidnego skoku w dziedzinie innowacyjności. Podobnie prof. Z.Zimny, jeśli chodzi o brak efektów w dziedzinie przyciągania kapitału zagranicznego, którego rola..” od kilku lat przestała rosnąć. Przewidziane w programie Innowacyjna Polska efekty działań administracji obejmujące silne wsparcie dla klasterów , parków naukowo-technologicznych i centrów transferu technologii również nie przyniosły efektów, jakimi można by się chwalić. Jak stwierdza prof. Z.Olesiński:..” środki Unii Europejskiej wykorzystywane są raczej przez firmy doradcze przedstawiające się, jako inicjatorzy instytucjonalizacji klastera, świadczące następnie usługi szkoleniowe i doradcze ad hoc zapisanym do klastera przedsiębiorstwom.. Przekłada się to na 88 miejsce w świecie np. w rankingu Wydatki przedsiębiorstw na badania i rozwój (poziom wskaźnika 2.9 -w skali 1-7- spadek o 27miejsc), czy 101 pozycja w rankingu: Zamówienia rządowe na zaawansowane technologicznie produkty (odpowiednio: wskaźnik 3.2, spadek o 40 miejsc) itp. Generalnie, nasza zdolność do innowacyjności osłabiła się (w stosunku do roku 2010r.) o 4 miejsca i ze wskaźnikiem 3.3 plasujemy się obecnie na 54 miejscu.
Wskazując na te dane trudno oczywiście twierdzić w sposób jednoznaczny i bez reszty, że istniejąca przyczynowość wiąże się wyłącznie z niską efektywnością wykorzystywania środków UE. Jest to warunkowane także wieloma innymi czynnikami, takimi m.in. jak: polityka naukowo-techniczna państwa, krajowy i regionalne systemy innowacji, systemy zasilania finansowego sfery nauki, badań i rozwoju itp. Mimo wielu istotnych zmian, jakie już dokonały się we wszystkich tych obszarach w ostatnich latach, wewnętrzny mechanizm generowania innowacji i ich efektywnej komercjalizacji w postaci nowych produktów, technologii i rozwiązań organizacyjnych jest jednak relatywnie słaby, a postęp w tej dziedzinie nadal jest oparty głównie na prostej absorpcji i dyfuzji naśladowczej rozwiązań zagranicznych.
Nie ma jednak już takich wątpliwości, jeśli chodzi o ocenę efektywności pracy funduszów UE w dziele podwyższania naszego kapitału społecznego. Ocena ich wpływu na rozwój podmiotów ekonomii społecznej(PES) jest jednoznacznie niska. Jak stwierdza dr Marek Świstak, w ramach Programu Kapitał Ludzki na lata 2007-2013 za nieco ponad 712 mln zł przeszkolono ok. 100 tys. osób, ale rezultaty wydanych dotychczas środków są niezadowalające. Nie przełożyło się to bowiem ani na wzrost ilościowy nowych PES (powstało ich zaledwie 85) ani na ich „ekonomizację”, czyli (w pewnym uproszczeniu) uniezależnienie się od pieniędzy unijnych i rozwijanie na własny rachunek samodzielnej działalności produkcyjnej czy usługowej. Wątpliwości budzić może także efektywność programu "bezzwrotnych pożyczek” dla młodych przedsiębiorców. Taki program wedle innej opinii także przynosi więcej szkody niż pożytku, zwłaszcza dla rozwoju idei przedsiębiorczości i innowacyjności ( psucie rynku, korupcja, bierne oczekiwanie na środki pomocowe, itp.).
Podobnie w istocie jest z pomocą dla regionów. Ogromna skala niezaspokojonych potrzeb stworzyła sytuację, że niemałe fundusze UE przeznaczone na rozwój regionów jak np. w przypadku opisywanego w monografii Mazowsza (dr S.Faliński), można uznać za oczekiwane i użyteczne. Z efektywnością jest jednak gorzej, bowiem na listy priorytetów w niepokojąco dużej liczbie przedostały się tzw. „pomniki władzy lokalnej” będące świadectwem pierwszeństwa ambicji liderów lokalnych przed przyszłą „ekonomicznością” inwestycji. Znacznie gorzej przedstawia się ocena skuteczności funduszów UE w roli instrumentów realizacji celów europejskiej polityki regionalnej. Jak konkluduje lapidarnie prof. M.Plawgo: Dotychczas podejmowane działania polityki spójności nie przyczyniły się do zmniejszenia dystansu rozwojowego pomiędzy regionami Polski Wschodniej, a dynamicznie rozwijającymi się regionami reszty kraju. W istocie luka rozwojowa uległa dalszemu pogłębieniu.
W jednej ważnej dziedzinie, prof. A. Kowalski opisując cały mechanizm wyraźnie stwierdza, że integracja z UE okazała się silnym impulsem wywołującym pozytywne zmiany. Stało się tak w polskim rolnictwie. Napływ na polską wieś środków finansowych z UE był znaczącym bodźcem do uruchomienia przemian strukturalnych w rolnictwie. Otrzymywane wsparcie UE na wsi przyczyniało się do wzrostu popytu na grunty rolne, zwłaszcza w przypadku relatywnie dużych obszarowo gospodarstw, w odniesieniu do których skala dopłat poważnie zwiększała zdolność inwestycyjną.
Główna lekcja, jaka płynie dla Polski z dotychczasowych doświadczeń krajów, które wcześniej korzystały z pomocy UE (a także w ramach Planu Marshalla) sprowadza się do znalezienia odpowiedzi na pytanie: Czy możemy uniknąć syndromu „pułapki pomocowej”? Rozwiązanie nie polega bynajmniej na poparciu radykalnych postulatów, np. zrezygnowania z części celowych środków pomocowych.Może ono zawierać się w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: Jaki rodzaj wzrostu/rozwoju preferujemy, a więc jaka ma być stosowna do tej odpowiedzi na to pytanie „filozofia wsparcia"? ( prof. W.Julian Korab-Karpowicz).
Polsce, zależało dotychczas przede wszystkim na utrzymaniu wysokiego poziomu ilościowego pozyskiwanej pomocy finansowej UE i jej absorpcji. Mniej zwracano uwagę na jakościowe aspekty inwestycyjnej efektywności. Wiele negatywnych skutków takiego podejścia określanego slangowo jako ”wyciskanie brukselki” są już niestety utrwalone w społecznej świadomości i wymaga rzeczowego objaśnienia na czym w istocie polega pomoc UE (Robert Smoleń)
W dotychczasowym procesie absorbowania funduszy dosyć wcześnie zauważono, że ich efektywne wykorzystywanie napotyka na poważne bariery i przeszkody. Administracja wydaje się być tego świadoma i usiłuje temu przeciwdziałać. Zapewne nie wszystkie zauważone bariery można sprowadzić tylko do problemu efektywności, poza tym istnieją też inne przeszkody. Z wywodów większości autorów monografii wynika, ze problem efektywność być może stanowi tylko jeden z czynników wpływających na osiągane rezultaty. Obok syndromów „pułapki pomocowej ”, „sufitu wzrostu kraju średniego dochodu”, licznych barier i przeszkód, chybionych inwestycji i in., Ale czy jeśli nawet to wszystko zdołamy poprawić, wprowadzimy nowoczesne instrumenty wspomagające efektywność korzystania z środków unijnych (prof. A. Dąbkowski), to czy w końcowym rezultacie wykorzystamy naszą szansę awansu do ligi światowej? Z treści ustaleń zawartych w monografii płyną silne sugestie, że i to może nie wystarczyć. Trzeba będzie także przemyśleć, czy nie należałoby dokonać bardziej istotnych korekt, zmienić gruntownie model, strategię...? Obecny mechanizm przedsiębiorczości i innowacyjności jest ewidentnie zbyt słaby, więc być może należy przeprowadzić bardziej gruntowną korektę całego sposobu alokacji środków, ponieważ jest on wadliwy poprzez swoją instrumentalność polityczną i nie wspiera należycie modernizacji. Wymagałoby to zapewne głębszej zmiany całej filozofii podejścia do polityki gospodarczej i wypracowania nowego strategicznego modelu alokacji funduszów UE. Dziś fundusze UE są traktowane jako „łatwy pieniądz”, karta kredytowa z nieograniczonym limitem wypłat.
..Wyniki badań naukowych inaczej przedstawiają bilans dotychczasowych osiągnięć rozwojowych Polski niż politycy i rząd. Na fundusze UE badacze patrzą raczej z akcentem na stronę podażową. Czyli, nie jest najważniejsze to, ile wydajemy, ale to, jak je wydajemy i wykorzystujemy przekształcając w inwestycje, bieżący i długofalowy kapitał. Jak wykorzystywane fundusze wpływają na konkurencyjność polskiej gospodarki w wymiarze porównawczym? Polska jest jednym z liderów UE pod względem możliwości korzystania ze środków pomocowych , ale wcale nie znaczy to, że robi to efektywnie. Ponadto, w badaniach naukowych nt. efektywności jest więcej tzw. podejścia performance turn, gdzie akcent kładziony jest na wyniki/efekty, a nie na wydatki, jako takie, co wymaga też stosowania bardziej transparentnych wskaźników. Uwzględniając to wszystko a nawet fakt, że minione lata stały pod znakiem osłabienia koniunktury, (co zbiegło się z koniecznością maksymalizacji wydatków z funduszy unijnych, w imię rozruszania gospodarki w kryzysie) i że duża część środków pomocowych mogła trafić nie tam, gdzie powinna, generalne efekty nie są zadawalające.
Przede wszystkim w oparciu o kryteria – międzynarodowe wskaźniki poziomu rozwoju gospodarki -należy stwierdzić, że porównawczo na tle sklasyfikowanych 144 krajów świata Polska generalnie wypada słabo. Wskazywać to może, że cel strategiczny, jakim było : tworzenie warunków dla osiągnięcia wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości nie był realizowany na miarę oczekiwań czy prezentowanych ocen funkcjonariuszy administracji rządowej. Nie ma wiarygodnych danych, że gospodarka polska zmniejszała poziom luki technologicznej w stosunku do krajów UE-15 czy relatywnie polepszała swoją pozycję konkurencyjną w stosunku choćby do naszych sąsiadów. Inwestycje tego rodzaju tworzone są przez lata i spłacają się (albo i nie) też latami. Jeśli jednak chodzi o bieżącą jakość gospodarczej infrastruktury plasowani jesteśmy na odległym 79 miejscu w świecie. Dużo gorzej, mimo olbrzymiego wysiłku inwestycyjnego włożonego w infrastrukturę, postrzegana jest już tylko jakość naszych dróg – 124 miejsce i sieć kolei ( odnotowano spadek o 15 miejsc w stosunku do roku 2010) .
Jak konkluduje prof. K. Rybiński w jednym z kluczowych rozdziałów monografii: Większość analizowanych danych wskazuje na spadek innowacyjności, niektóre na silny spadek, a tylko nieliczne dokumentują stagnację. Polska traciła w tym czasie dystans w dziedzinie innowacyjności do średniej unijnej i do reszty świata. Ten efekt nie wystąpił w innych krajach beneficjentach pomocy unijnej, wręcz przeciwnie, np. Czechy i Rumunia dokonały znaczących postępów.. Portugalia, pogrążona w ciężkim kryzysie także dokonała w tym czasie solidnego skoku w dziedzinie innowacyjności. Podobnie prof. Z.Zimny, jeśli chodzi o brak efektów w dziedzinie przyciągania kapitału zagranicznego, którego rola..” od kilku lat przestała rosnąć. Przewidziane w programie Innowacyjna Polska efekty działań administracji obejmujące silne wsparcie dla klasterów , parków naukowo-technologicznych i centrów transferu technologii również nie przyniosły efektów, jakimi można by się chwalić. Jak stwierdza prof. Z.Olesiński:..” środki Unii Europejskiej wykorzystywane są raczej przez firmy doradcze przedstawiające się, jako inicjatorzy instytucjonalizacji klastera, świadczące następnie usługi szkoleniowe i doradcze ad hoc zapisanym do klastera przedsiębiorstwom.. Przekłada się to na 88 miejsce w świecie np. w rankingu Wydatki przedsiębiorstw na badania i rozwój (poziom wskaźnika 2.9 -w skali 1-7- spadek o 27miejsc), czy 101 pozycja w rankingu: Zamówienia rządowe na zaawansowane technologicznie produkty (odpowiednio: wskaźnik 3.2, spadek o 40 miejsc) itp. Generalnie, nasza zdolność do innowacyjności osłabiła się (w stosunku do roku 2010r.) o 4 miejsca i ze wskaźnikiem 3.3 plasujemy się obecnie na 54 miejscu.
Wskazując na te dane trudno oczywiście twierdzić w sposób jednoznaczny i bez reszty, że istniejąca przyczynowość wiąże się wyłącznie z niską efektywnością wykorzystywania środków UE. Jest to warunkowane także wieloma innymi czynnikami, takimi m.in. jak: polityka naukowo-techniczna państwa, krajowy i regionalne systemy innowacji, systemy zasilania finansowego sfery nauki, badań i rozwoju itp. Mimo wielu istotnych zmian, jakie już dokonały się we wszystkich tych obszarach w ostatnich latach, wewnętrzny mechanizm generowania innowacji i ich efektywnej komercjalizacji w postaci nowych produktów, technologii i rozwiązań organizacyjnych jest jednak relatywnie słaby, a postęp w tej dziedzinie nadal jest oparty głównie na prostej absorpcji i dyfuzji naśladowczej rozwiązań zagranicznych.
Nie ma jednak już takich wątpliwości, jeśli chodzi o ocenę efektywności pracy funduszów UE w dziele podwyższania naszego kapitału społecznego. Ocena ich wpływu na rozwój podmiotów ekonomii społecznej(PES) jest jednoznacznie niska. Jak stwierdza dr Marek Świstak, w ramach Programu Kapitał Ludzki na lata 2007-2013 za nieco ponad 712 mln zł przeszkolono ok. 100 tys. osób, ale rezultaty wydanych dotychczas środków są niezadowalające. Nie przełożyło się to bowiem ani na wzrost ilościowy nowych PES (powstało ich zaledwie 85) ani na ich „ekonomizację”, czyli (w pewnym uproszczeniu) uniezależnienie się od pieniędzy unijnych i rozwijanie na własny rachunek samodzielnej działalności produkcyjnej czy usługowej. Wątpliwości budzić może także efektywność programu "bezzwrotnych pożyczek” dla młodych przedsiębiorców. Taki program wedle innej opinii także przynosi więcej szkody niż pożytku, zwłaszcza dla rozwoju idei przedsiębiorczości i innowacyjności ( psucie rynku, korupcja, bierne oczekiwanie na środki pomocowe, itp.).
Podobnie w istocie jest z pomocą dla regionów. Ogromna skala niezaspokojonych potrzeb stworzyła sytuację, że niemałe fundusze UE przeznaczone na rozwój regionów jak np. w przypadku opisywanego w monografii Mazowsza (dr S.Faliński), można uznać za oczekiwane i użyteczne. Z efektywnością jest jednak gorzej, bowiem na listy priorytetów w niepokojąco dużej liczbie przedostały się tzw. „pomniki władzy lokalnej” będące świadectwem pierwszeństwa ambicji liderów lokalnych przed przyszłą „ekonomicznością” inwestycji. Znacznie gorzej przedstawia się ocena skuteczności funduszów UE w roli instrumentów realizacji celów europejskiej polityki regionalnej. Jak konkluduje lapidarnie prof. M.Plawgo: Dotychczas podejmowane działania polityki spójności nie przyczyniły się do zmniejszenia dystansu rozwojowego pomiędzy regionami Polski Wschodniej, a dynamicznie rozwijającymi się regionami reszty kraju. W istocie luka rozwojowa uległa dalszemu pogłębieniu.
W jednej ważnej dziedzinie, prof. A. Kowalski opisując cały mechanizm wyraźnie stwierdza, że integracja z UE okazała się silnym impulsem wywołującym pozytywne zmiany. Stało się tak w polskim rolnictwie. Napływ na polską wieś środków finansowych z UE był znaczącym bodźcem do uruchomienia przemian strukturalnych w rolnictwie. Otrzymywane wsparcie UE na wsi przyczyniało się do wzrostu popytu na grunty rolne, zwłaszcza w przypadku relatywnie dużych obszarowo gospodarstw, w odniesieniu do których skala dopłat poważnie zwiększała zdolność inwestycyjną.
Główna lekcja, jaka płynie dla Polski z dotychczasowych doświadczeń krajów, które wcześniej korzystały z pomocy UE (a także w ramach Planu Marshalla) sprowadza się do znalezienia odpowiedzi na pytanie: Czy możemy uniknąć syndromu „pułapki pomocowej”? Rozwiązanie nie polega bynajmniej na poparciu radykalnych postulatów, np. zrezygnowania z części celowych środków pomocowych.Może ono zawierać się w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: Jaki rodzaj wzrostu/rozwoju preferujemy, a więc jaka ma być stosowna do tej odpowiedzi na to pytanie „filozofia wsparcia"? ( prof. W.Julian Korab-Karpowicz).
Polsce, zależało dotychczas przede wszystkim na utrzymaniu wysokiego poziomu ilościowego pozyskiwanej pomocy finansowej UE i jej absorpcji. Mniej zwracano uwagę na jakościowe aspekty inwestycyjnej efektywności. Wiele negatywnych skutków takiego podejścia określanego slangowo jako ”wyciskanie brukselki” są już niestety utrwalone w społecznej świadomości i wymaga rzeczowego objaśnienia na czym w istocie polega pomoc UE (Robert Smoleń)
W dotychczasowym procesie absorbowania funduszy dosyć wcześnie zauważono, że ich efektywne wykorzystywanie napotyka na poważne bariery i przeszkody. Administracja wydaje się być tego świadoma i usiłuje temu przeciwdziałać. Zapewne nie wszystkie zauważone bariery można sprowadzić tylko do problemu efektywności, poza tym istnieją też inne przeszkody. Z wywodów większości autorów monografii wynika, ze problem efektywność być może stanowi tylko jeden z czynników wpływających na osiągane rezultaty. Obok syndromów „pułapki pomocowej ”, „sufitu wzrostu kraju średniego dochodu”, licznych barier i przeszkód, chybionych inwestycji i in., Ale czy jeśli nawet to wszystko zdołamy poprawić, wprowadzimy nowoczesne instrumenty wspomagające efektywność korzystania z środków unijnych (prof. A. Dąbkowski), to czy w końcowym rezultacie wykorzystamy naszą szansę awansu do ligi światowej? Z treści ustaleń zawartych w monografii płyną silne sugestie, że i to może nie wystarczyć. Trzeba będzie także przemyśleć, czy nie należałoby dokonać bardziej istotnych korekt, zmienić gruntownie model, strategię...? Obecny mechanizm przedsiębiorczości i innowacyjności jest ewidentnie zbyt słaby, więc być może należy przeprowadzić bardziej gruntowną korektę całego sposobu alokacji środków, ponieważ jest on wadliwy poprzez swoją instrumentalność polityczną i nie wspiera należycie modernizacji. Wymagałoby to zapewne głębszej zmiany całej filozofii podejścia do polityki gospodarczej i wypracowania nowego strategicznego modelu alokacji funduszów UE. Dziś fundusze UE są traktowane jako „łatwy pieniądz”, karta kredytowa z nieograniczonym limitem wypłat.
- by Jerzy Gieorgica
- •
Polish National Card versus National Identity. The Example of Poles in Belarus The article presents the results of a research on Polish national identity among people applying for the Polish National Card in Minsk, Belarus. The research... more
Polish National Card versus National Identity.
The Example of Poles in Belarus
The article presents the results of a research on Polish national identity among people applying for the Polish National Card in Minsk, Belarus. The research project covered 125 persons who between March and the end of July 2013 had completed a course preparing them for an interview with the Consul of the Republic of Poland in order to obtain the Polish National Card. The research was to evaluate the traditional, ethnic criteria of the national bond, which largely overlap with the criteria required to be met by applicants for the Pole’s Card
according to the Act on Pole’s Card of 7 September 2007. The results of the research suggest poor internalisation of the criteria of traditional national identity among the respondents.
Keywords:
Belarus, national identity, Polish National Card, Polish national minority in Belarus, Pogranicze
The Example of Poles in Belarus
The article presents the results of a research on Polish national identity among people applying for the Polish National Card in Minsk, Belarus. The research project covered 125 persons who between March and the end of July 2013 had completed a course preparing them for an interview with the Consul of the Republic of Poland in order to obtain the Polish National Card. The research was to evaluate the traditional, ethnic criteria of the national bond, which largely overlap with the criteria required to be met by applicants for the Pole’s Card
according to the Act on Pole’s Card of 7 September 2007. The results of the research suggest poor internalisation of the criteria of traditional national identity among the respondents.
Keywords:
Belarus, national identity, Polish National Card, Polish national minority in Belarus, Pogranicze
- by Jerzy Gieorgica
- •
USA as a direction of emigration Poles. Modern conditions Global Migration – flow of people across borders – is of great importance both for the development of the international relations, economic growth also the labor market and... more
USA as a direction of emigration Poles. Modern conditions
Global Migration – flow of people across borders – is of great importance both for the development of the international relations, economic growth also the labor market and poverty reduction. Few invites attention to the fact that it affects
countries, traditionally produced migration, and destination. The article is based on the latest statistics and social research on Polish emigration. According to the definition of the American Dream by James Truslow Adams: life should be better and richer and fuller for everyone, with opportunity for each according to ability or achievement regardless of social class or circumstances of birth, Poles like to emigrate to the United States. The author focuses on: Polish emigrants to the United States-the countries most desired by all immigrants
in the world. In the article special attention is given to the context of sociological and economic emigration. Picture Polish diaspora in the United States is changing rapidly. A new Polish emigration is more educated and more focused
on his career in the United States. Better adapted to the needs of professionals seeking U.S. labour market, also.
Keywords:
polish diaspora in the US, immigration, labor market
Global Migration – flow of people across borders – is of great importance both for the development of the international relations, economic growth also the labor market and poverty reduction. Few invites attention to the fact that it affects
countries, traditionally produced migration, and destination. The article is based on the latest statistics and social research on Polish emigration. According to the definition of the American Dream by James Truslow Adams: life should be better and richer and fuller for everyone, with opportunity for each according to ability or achievement regardless of social class or circumstances of birth, Poles like to emigrate to the United States. The author focuses on: Polish emigrants to the United States-the countries most desired by all immigrants
in the world. In the article special attention is given to the context of sociological and economic emigration. Picture Polish diaspora in the United States is changing rapidly. A new Polish emigration is more educated and more focused
on his career in the United States. Better adapted to the needs of professionals seeking U.S. labour market, also.
Keywords:
polish diaspora in the US, immigration, labor market
- by Jerzy Gieorgica
- •
"Solidarność dla przyszłości" stanowi rozdział pracy zat. Kultura polityczna Polaków" (red. K.B.Janowski, wyd. Adam Marszałek ) Artykuł nosi charakter rozprawy analityczno-syntetycznej i zawiera omówienie możliwych kierunków... more
"Solidarność dla przyszłości" stanowi rozdział pracy zat. Kultura polityczna Polaków" (red. K.B.Janowski, wyd. Adam Marszałek ) Artykuł nosi charakter rozprawy analityczno-syntetycznej i zawiera omówienie możliwych kierunków dalszego rozwoju politycznego Polski. Wywód został oparty na analizie silnych i słabych stron dotychczasowych 25 lat polskiej transformacji. Sądząc, że zawierają one predykcję problemów dalszego rozwoju politycznego, autor wyróżnił działania, które przesądzą o procesie dalszych przemian kultury politycznej w Polsce:1.Ustanowienie stabilnego systemu politycznego z kla-rownym podziałem kompetencji i odpowiedzialności pomiędzy najważniejszymi instytucjami władzy; 2. Polityczna stabilizacja oparta na selektywnym ograniczaniu "nadkompetencji państwa" i tworzeniu jego „czystych podstaw”; 3.Egzekwowanie zasad państwa prawa i dialogu społecznego we wszystkich sferach życia; 4.Umacnianie instytucji społeczeństwa obywatelskiego, zwłaszcza samorządów; 5.Wprowadzenie reform szeroko rozumianej „sfery socjalnej”; 6.Faktyczne oddzielenie państwa od kościoła hierarchicznego, z zagwarantowaniem pełni wolności obywatelskich.
- by Jerzy Gieorgica
- •
Około 100 tysięczne środowisko naukowe, oraz stale rosnącą 40 tys. rzeszę kandydatów aspirujących do uzyskania stopnia doktora, zbulwersowała sprawa ambicji naukowych szefa Business Centre Club (BCC) Marka Goliszewskiego, którego... more
Około 100 tysięczne środowisko naukowe, oraz stale rosnącą 40 tys. rzeszę kandydatów aspirujących do uzyskania stopnia doktora, zbulwersowała sprawa ambicji naukowych szefa Business Centre Club (BCC) Marka Goliszewskiego, którego obronionego już doktoratu Rada Naukowa Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego nie zatwierdziła. To niezwykłe w świecie polskiej nauki wydarzenie zbiegło się z zapowiedzią, że w styczniu 2015 r. Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów przedstawić ma pakiet ustawowych zmian prowadzących do podniesienia, jakości prac doktorskich, a Konwent Rzeczników Dyscyplinarnych, ma określić nowe zasady doboru recenzentów tych prac. Dlatego, choćby z powodu zbieżności w czasie tych wydarzeń warto szerzej przeanalizować niektóre dane i trendy, ale także mechanizmy ocen prac naukowych, bo z analizy studium tego przypadku może wiele wynikać wniosków dla kierunku poprawy, jakości prac naukowych w Polsce.
- by Jerzy Gieorgica
- •