Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Kontent qismiga oʻtish

Ariel Sharon

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ariel Sharon
אריאל שרון

Sharon 2002-yilda
Isroil Bosh vaziri
Mansab davri
2001-yil 7-mart – 2006-yil 14-aprel[nb]
Prezident Moshe Katsav
Deputat Ehud Olmert
Oʻtmishdoshi Ehud Barak
Vorisi Ehud Olmert
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Ariel Scheinerman(n)

26-fevral 1928-yil
Kfar Malal, Falastin mandati
Vafoti 11-yanvar 2014-yil(2014-01-11)
(85 yoshda)
Ramat Gan, Isroil
Siyosiy partiyasi
Turmush oʻrtogʻi
  • Margalit Zimmerman
    (turm. 1953; vaf. 1962)
  • Lily Zimmerman
    (turm. 1963; vaf. 2000)
Bolalari 3
Alma mater
Kasbi Harbiy ofitser
Imzosi
Harbiy xizmatlari
Xizmat yillari 1948–1974
Unvoni Aluf (general-mayor)
Unit
Janglari
n.b. ^ Ehud Olmert 2006-yil 4-yanvardan bosh vazir vazifasini bajaruvchi lavozimida ishlagan.

Ariel Sharon (ivritcha: אֲרִיאֵל שָׁרוֹן; Arik (ivritcha: אָרִיק) laqabi bilan ham tanilgan; 1928-yil 26-fevral – 2014-yil 11-yanvar) isroillik general va siyosatchi, 2001-yil martidan 2006-yil apreligacha Isroilning 11-bosh vaziri lavozimida ishlagan[3].

Falastin mandatidagi Kfar Malal shahrida rossiyalik yahudiy muhojirlar oilasida tugʻilgan, 1948-yilda tashkil etilganidan boshlab Isroil armiyasi saflarida koʻtarilib borgan, 1948-yilgi Falastin urushida Aleksandroni brigadasining vzvod komandiri sifatida bir necha janglarda qatnashgan. Sharon 101-boʻlinmani yaratishda va repressiya operatsiyalarida, shu jumladan 1953-yil Qibya qirgʻinida, shuningdek 1956-yil Suvaysh inqirozida, 1967-yil Olti kunlik urushda, 1973-yil Vayronagarchilik urushida va Yom Kippur urushida muhim rol oʻynagan. Yitzhak Rabin Sharonni „tariximizdagi eng buyuk dala qoʻmondoni“ deb atagan[4] . Harbiy xizmatni tark etgach, Sharon siyosatga kirib, Likud partiyasiga qoʻshiladi va 19771992 va 19961999-yillarda Likud boshchiligidagi hukumatlarda bir qator vazirlik lavozimlarida ishlaydi. Mudofaa vaziri sifatida 1982-yilgi Livan urushini boshqargan. Rasmiy surishtiruv shuni koʻrsatdiki, falastinlik qochqinlarning Sabra va Shatila qirgʻini uchun „shaxsiy javobgarlikni“ oʻz zimmasiga olgan va buning uchun arablar orasida „Bayrut qassobi“ sifatida tanilgan. Keyinchalik u mudofaa vaziri lavozimidan chetlatilgan[5].

1970-yillardan 1990-yillargacha Sharon Gʻarbiy Sohil va Gʻazo sektorida Isroil aholi punktlari qurilishini qoʻllab-quvvatlagan. 1999-yilda Likud yetakchisiga aylanadi va 2000-yilda 2001-yildagi bosh vazirlik saylovlari uchun saylovoldi tashviqoti chogʻida Maʼbad togʻidagi Al-Aqso majmuasiga ziddiyatli tashrif buyurib, Ikkinchi Intifadani boshlab beradi. Keyin saylovda Ehud Barakni magʻlub etib, 2001-yildan 2006-yilgacha Isroil bosh vaziri boʻlib ishlagan. Sharon Bosh vazir sifatida 20022003-yillarda Isroilning Gʻarbiy Sohil toʻsigʻi qurilishini va 2005-yilda Isroilning Gʻazo sektoridan bir tomonlama chiqib ketishini boshqargan. Likud ichidagi oxirgi siyosatga qarshilik bilan, 2005-yil noyabr oyida u Likudni tark etib, yangi Kadima partiyasini tuzgan. Keyingi saylovlarda gʻalaba qozonishi kutilgan[6][7][8] . 2006-yil 4-yanvardagi insultdan soʻng, Sharon 2014-yilda vafot etgunga qadar doimiy vegetativ holatda qolgan[9][10][11].

Sharon Yaqin Sharq tarixida juda qutblanuvchi shaxs boʻlib qolmoqda. Isroilliklar Sharonni urush qahramoni va davlat arbobi sifatida hurmat qilishadi, falastinliklar va Human Rights Watch tashkiloti esa uni urush jinoyatchisi sifatida tanqid qilgan, tashkilot esa u hech qachon javobgarlikka tortilmaganidan norozi[12][13].

  1. Henry Kamm.. „Man in the News; Laurels for Israeli Warrior“ (1982-yil 13-iyun).
  2. „New Israeli Cabinet Approved by Parliament“. Associated Press (1990-yil 11-iyun).
  3. Lis, Jonathan. „Ariel Sharon, former Israeli prime minister, dies at 85“. National Israel News (2014-yil 11-yanvar). 2014-yil 11-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 11-yanvar.
  4. "Israel's Man of War", Michael Kramer, New York, pp. 19–24, 9 August 1982: "the "greatest field commander in our history," says Yitzak Rabin"
  5. MacFarquhar, Neil. „To Arabs in the Street, Sharon's a Butcher; Some Others Show a Kind of Respect“ (2006-yil 6-yanvar). Qaraldi: 2018-yil 13-iyun.
  6. Rees, Matt „Ariel Sharon's fascinating appetite“ (2011-yil 22-oktyabr). 2012-yil 18-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  7. Elhanan Miller.. „Sharon was about to leave two-thirds of the West Bank“ (2013-yil 19-fevral). 2013-yil 21-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  8. Derek S. Reveron, Jeffrey Stevenson Murer. Flashpoints in the War on Terrorism. Routledge, 2013 — 9-bet. 
  9. „Scientists say comatose former Israeli leader Ariel Sharon shows 'robust' brain activity“. Fox News (2013-yil 28-yanvar). 2013-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 12-yanvar.
  10. Soffer, Ari. „Ariel Sharon Passes Away, Aged 85“. Arutz Sheva (2014-yil 11-yanvar). 2014-yil 11-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 11-yanvar.
  11. Yolande Knell.. „Israel's ex-PM Ariel Sharon dies, aged 85“. BBC News (2014-yil 11-yanvar). 2014-yil 11-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 11-yanvar.
  12. „Ariel Sharon: Hero or butcher? Five things to know“. CNN (2014-yil 11-yanvar).
  13. „Israel: Ariel Sharon's Troubling Legacy“ (en). Human Rights Watch (2014-yil 11-yanvar).
Siyosiy idoralar
Oldingisi Isroil Bosh vaziri
2001–2006
Keyingisi
Partiya siyosiy idoralari
Oldingisi Likud raisi
1999–2005
Keyingisi
Yangi daraja
Partiya tashkil etilgan
Kadima raisi
2005–2006
Keyingisi