Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                

CUMHURİYET 100 YAŞINDA

2023, Berfin Bahar

"Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu" (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) UNESCO, Cumhuriyetimizin 100. yılında, 2023 yılını, tüm yeryüzünde sıradan bir Türk köylüsü ve kör halk âşığı olan ÂŞIK VEYSEL YILI olarak ilan etti… Âşık Veysel’in adını UNESCO’ya ileten, duyuran, Türkiye Cumhuriyeti’nin yüz yıl önceki kuruluşudur. Cumhuriyet nedir, neler sağlamış, neleri yitirmemize yol açmıştır sorularına verilebilecek en güzel yanıtlardan birisinin birkaç sözcükle özetlenmesidir bu… Öncesinde yok sayılmış, görmezden gelinmiş bir halkın söz hakkı istemesi gibidir Cumhuriyet… 100 yıl önce kuruldu Türkiye Cumhuriyeti… Son otuz kırk yıldır üzerine hummalı bir tartışma var. Tartışılan Cumhuriyet kavramı değil kuşkusuz. Sözde, kimse karşı değil Cumhuriyet’e. Herkesin kendisine göre bir Cumhuriyet anlayışı var çünkü. İran İslam Cumhuriyeti de, Afganistan da kendince bir Cumhuriyet… Ama kadın haklarının olmadığı, erkler ayrılığı, hukuk devleti anlayışı, laiklik gibi Batı demokrasilerinde cumhuriyetlerin temeli olmuş, Cumhuriyet kavramı yeryüzünde ortaya çıkarken olmazsa olmaz denilmiş kimi niteliklerden yoksun bir cumhuriyet… Ayrıca bu cumhuriyetlerde halk kültürünün esamesi bile okunmaz. Türkiye Cumhuriyeti tarihi içinde, insanlığı ileriye götürecek çok önemli adımların atılmış olduğuna bir kez daha işaret etmek çok anlamlı olacaktır. UNESCO tarafından daha sonra tün dünyaya örnek eğitim modeli olarak gösterilecek olan Köy Enstitülerinin ilk mezunlarını veriş yılları, Türkçe gülmece kültürün Markopaşa geleneği ile doruğa çıktığı bir zaman dilimine denk gelir. Sabahattin Ali, Aziz Nesin, Rıfat Ilgaz adlarının yaktıkları gülmece ve halk kültürü meşalesini Anadolu’nun yirmi bir ayrı ocağından çıkıp gelen halk çocukları taşımaya başlayacaklardır. Halk kültürünün yenidendoğuşa uğratılarak üstkültüre taşındığı, gülmece öğelerinin sanat ve edebiyat içinde önemli yer tutmaya başladığı dönemde göze batan üçüncü değişimse, Nazım Hikmet’in şiirde açtığı serbest vezin kapısı olmuştu.

Loading...

Loading Preview

Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.