The Chagatai Manuscripts at the Library of the Uzbek Zawiya in Jerusalem

Türkiyat Mecmuası, 2021

31 Aralık 1910’da Almatı şehrinde kurulan Kazakistan Millî Kütüphanesi 6 Mart 1911 tarihinde açılmıştır. 1937 yılında Rus yazar Aleksandr Puşkin’in adı verilen kütüphane, 9 Aralık 1991 tarihinde Kazakistan Millî Kütüphanesi adını almıştır. Kütüphanenin Nadir Kitaplar ve El Yazmaları Bölümünde çeşitli dillerde binden fazla el yazması eser bulunmaktadır. Bu yazmalar arasında dili Çağatay Türkçesi olan el yazmaları da yer almaktadır. Ne var ki kütüphanedeki Çağatayca el yazması eserlerin bir kataloğu bulunmamaktadır. Bu makalede Kazakistan Millî Kütüphanesi Nadir Kitaplar ve El Yazmaları Bölümünde kayıtlı olan ve tarafımızca tespit edilen 30 adet Çağatayca yazma eserin katalog bilgileri verilecek ve bu eserler kısaca tanıtılmaya çalışılacaktır. Kazakistan Millî Kütüphanesindeki Çağatayca yazmalar türlerine göre dinî ve tasavvufi eserler, edebî eserler, tarihî eserler ve bilimsel eserler şeklinde tasnif edilebilir. Yazmaların büyük çoğunluğu son dönem Çağatay Türkçesinin dil özelliklerini taşımaları yönüyle dikkati çekmektedir. Bu çalışmanın Türkistan coğrafyasında Çağatay Türkçesi dönemi eserleriyle ilgili çalışma yapacak araştırmacılara yol göstermesi hedeflenmektedir. -- The National Library of Kazakhstan was established on December 31, 1910, and opened to the general public on March 6, 1911, in Almaty. Named after the Russian writer Alexander Pushkin in 1937, the library was renamed as the Kazakhstan National Library on December 9, 1991. The rare books and manuscripts department contains over 1,000 manuscripts in various languages. Among these, there are manuscripts written in Chaghatay Turkic. However, there is no catalog of the Chaghatay manuscripts within the library. The catalog information of 30 Chaghatay manuscripts registered in the rare books and manuscripts department of the Kazakhstan National Library is provided in this article, coupled with a brief description of these works. Chaghatay manuscripts can be classified as religious and sufistic works, literary works, historical works, and scientific works according to their types. The majority of manuscripts maintain the linguistic features of the late Chaghatay period. This study intends to guide researchers studying the works of the Chaghatay period in Turkestan.

Journal of International Social Research, 2009

Orientalism Institution under Uzbekistan Sciences Academia has an oustanding position, both for Uzbekistan and world culture and civilization. Th manuscripts library within this instutition attracts the attention of many researchers. One of the most important manuscipt libraries, this place is known as al-Biruni. There are thousands of books here which many of them are rarely found. Manuscripts in Turkic, Arabic, Persian and Tajiki are classified. In this paper this the manuscripts library of Uzbekistan Science Academia named as alBiruni is presented. In our work, some books in Turkish are used.

The Journal of International Social Research, 2011

Alevilik Bektaşilik Araştırmaları Dergisi , 2019

Alevi-Bektaşi Kültür Enstitüsü, Alevilik ve Bektaşilik üzerine bilimsel, kültürel ve inançsal çalışmalar gerçekleştirmek amacıyla, 1997 yılında Prof. Dr. İrene Melikoff’un onursal başkanlığında Almanya’nın Köln kentinde kurulmuştur. Alevî-Bektaşî Kültür Enstitüsü’nün temel misyonu, “Alevi-Bektaşi inanç sisteminin düşünsel, tarihsel ve inançsal çizgisini koruyarak geleceğe taşınması ve bilimsel açıdan araştırılması” olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda Alevi-Bektaşi Kültür Enstitüsü, kuruluşundan itibaren kuruluş amacına uygun bir biçimde bilimsel, kültürel ve inançsal içerikli faaliyetler gerçekleştirmiştir. Enstitü, yine bu çerçevede, bilimsel alanda sempozyum, panel, konferans, çalıştay ve seminerler düzenlemekte, kitaplar basmakta ve uluslararası indekslerce taranan “Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi” adlı akademik hakemli dergiyi yayımlamaktadır. Enstitü’nün bilimsel alanda en önemli birikimlerinden biri de Alevilik konulu özel bir arşiv içeren bir kütüphaneye sahip olmasıdır. Enstitü’nün bu kütüphanesi, yazma eserler arşivi ile Alevilik konulu basılı eserler ve dijital arşivden oluşmaktadır. Alevi-Bektaşilerin şahsi arşivlerinden toplanan yazma eserler ve belgeler, Gazi Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi’nin yazılı ve görsel materyal dijital arşivi kopyası ile Ayhan Aydın’ın saha araştırmaları ile topladığı verilerden oluşan dijital arşivi Alevi-Bektaşi Kültür Enstitüsü’nün kütüphanesinde yer almaktadır. Alevi-Bektaşi Kültür Enstitüsü’nün kütüphanesinde bulunan yazma eserler, 2019 yılı Şubat ayından itibaren bu makalenin yazarları tarafından tespit ve tasnif edilmeye başlanmıştır. Eserlerin incelenmesi sırasında dijital kopyaları da bilgi formları oluşturularak kayıt altına alınmıştır. Bir dizi makalenin ilki olarak tasarlanan bu makale, enstitünün sahip olduğu yazma eser külliyatını; (-varsa- telif tarihi ve kaydı, -varsa- istinsah tarihi ve kaydı, fiziki durumu, yapısal özellikleri, içerik bilgisi vb.) bilim dünyasına tanıtmayı amaçlamaktadır. Enstitü arşivinde bulunan yazma eserlerin önemli bir bölümü Mehmet Yaman’ın ailesi tarafından Enstitü’ye bağışlanan eserlerden oluşmaktadır. Mehmet Yaman’ın şahsi arşivindeki bu eserler incelendiğinde, Erzincan yöresi başta olmak üzere Alevi toplulukların yaşadığı farklı yerleşim birimlerinden toplanmış bir şahsi arşiv olduğu anlaşılmaktadır. Enstitü kütüphanesinde, Yaman’ın şahsi arşivi dışında da Alevi bireylerin bağışladığı münferit yazmalar bulunmaktadır. Yazmaların tamamı Alevi-Bektaşi topluluklarının üyelerince kaleme alınmış eserlerdir. Eserlerin, inanç sistemince kutsal kabul edilen metinler olduğu rahatlıkla söylenebilir. Tespit edilen eserlerin önemli bir kısmını cönkler oluşturmaktadır. Makale hacmi göz önünde bulundurularak bu çalışmada otuz yazma eserin tanıtımına yer verilmesi uygun görülmüştür. ABSTRACT The Institute of Alevi-Bektashi Culture was founded in Cologne, Germany, in 1997 under the honorary presidency of Prof. Dr. Irene Melikoff with the goal to conduct scientific, cultural and religious studies on Alevism and Bektashism. The main mission of the Institute of Alevi-Bektashi Culture is “to carry into future the Alevi-Bektashi belief system by preserving its intellectual, historical and religious line and to research it scientifically”. In this context, the Institute of Alevi-Bektashi Culture, since its foundation, has carried out scientific, cultural and religious activities in accordance with its founding purpose. Within the same framework, the Institute organizes symposiums, panels, conferences, workshops and seminars in the scientific field, publishes books and an academic peer-reviewed journal, entitled Journal of Alevism-Bektashism Studies, covered by international indexes. One of the most important scientific accumulations of the Institute is a library containing a special archive on Alevism. The Institute’s library consists of a manuscript archive, printed works on Alevism and a digital archive. Manuscripts and documents obtained from the personal archives of Alevi-Bektashis, a copy of the digital archive of written and visual materials from the Haji Bektashi Veli Research Centre, Gazi University, and a digital archive of data collected in field works by Ayhan Aydin are in the library of the Institute of Alevi-Bektashi Culture. The authors of this paper have started to determine and classify manuscripts from this library since February, 2019. During the analysis of the scripts, they recorded their digital copies by creating information forms. Planed as the first of a series of papers, this paper aims to present the entire corpus of manuscripts (if available- copyright date and record, if available- copy date and record, material condition, structural features, content information, etc.) that belong to the Institute to the science world. An important part of the manuscripts in the Institute’s archive are the scripts donated to the Institute by Mehmet Yaman’s family. After the analysis of these manuscripts, it appears that it is a personal archive gathered from different places inhabited by Alevi communities, especially from the Erzincan region. Apart from Yaman’s personal archive, there are separate manuscripts donated to the Institute’s library by Alevi individuals. The authors of all manuscripts are members of Alevi-Bektashi communities. It can be easily said that the manuscripts are accepted as sacred texts by the belief system. An important part of these manuscripts are “conks”. Considering the length of the paper, its authors considered appropriate to present thirty manuscripts in this paper.

Journal of Turkology, 2021

The National Library of Kazakhstan was established on December 31, 1910, and opened to the general public on March 6, 1911, in Almaty. Named after the Russian writer Alexander Pushkin in 1937, the library was renamed as the Kazakhstan National Library on December 9, 1991. The rare books and manuscripts department contains over 1,000 manuscripts in various languages. Among these, there are manuscripts written in Chaghatay Turkic. However, there is no catalog of the Chaghatay manuscripts within the library. The catalog information of 30 Chaghatay manuscripts registered in the rare books and manuscripts department of the Kazakhstan National Library is provided in this article, coupled with a brief description of these works. Chaghatay manuscripts can be classified as religious and sufistic works, literary works, historical works, and scientific works according to their types. The majority of manuscripts maintain the linguistic features of the late Chaghatay period. This study intends to guide researchers studying the works of the Chaghatay period in Turkestan.

The Journal of Social Science, 2018

Manchester, located in the north of the United Kingdom, is the one of the most important cities of the country. The John Rylands Library, which opened to the public in 1900. The Library, which was founded by Enriqueta Augustina Rylands in the name of and in memory of John Rylands who was husband of Enriqueta Augustina Rylands. Today, the John Rylands Library has one of the finest collections of rare books, manuscripts and private collections in the world. The collections which compass almost five millennia and contain a wide range of field, such as archeology, art history, economics, politics, politics, literature, law, military history, geography, history of religions, history of medicine, music, drama and theater. The John Rylands Library is home to 196 Turkish manuscripts and 12 manuscripts which of these books are written in Chagatai Turkish (Eastern Turkish). Ali Şir Nevâî and his works and Chagatai dictionary and grammar books which were written in Indian region have been drawing attention of the researchers, among the manuscripts of Chagatai / Eastern Turkish in the John Rylands Library. Chagatai manuscripts in the John Rylands Library have been occupying a place about six percent among the other Turkish manuscripts. Chagatai manuscripts which in the John Rylands Library contain a wide range of authors from Khoja Ahmed-i Yasawi to Ali Sher Nava’i; from Babur Shah to Abu al-Gazi Bahadur Khan. In this study, the manuscripts of Chagatai which have been stored in the John Rylands Library were described and classified and presented to the attention of researchers.

Jass Studies - The Journal of Academic Social Science Studies, 2020

IX.-XIII. yüzyıllarda Türk-İslâm Dünyasında matematik, tıp, kimya, astronomi, fizik, optik, mekanik, zooloji, botanik, mineraloji, coğrafya vd. bilim alanlarında büyük başarılar elde edilmiştir. Önde gelen bilim tarihçilerine göre, Türk-İslâm Dünyasının farklı bölgelerinde yaşayan bilginler, Yunan ve Bizanslı seleflerini yalnızca geride bırakmamışlardır. Onlar sonraki yüzyıllar için bu bilim dallarının gelişim yollarını da belirlemişlerdir. Bu seçkin bilginler arasında dünya tıp tarihinde silinemez izler bırakan çok sayıda hekimden de söz etmek mümkündür. Onlardan biri, Endülüslü cerrah-hekim Ebü’l-Kâsım ez-Zehrâvî’dir. O, cerrahi alanına yaptığı sağlam ve özgün katkılarla bilinmekte ve Türk-İslâm Dünyasında cerrahinin kurucusu olarak kabul edilmektedir. Zehrâvî birçok eser kaleme almıştır. Bunlardan bir tıp ansiklopedisi niteliğindeki Kitâbu’t-tasrîf li-men ʿaceze ʿani’t-te’lîf adlı kitabı günümüze ulaşmıştır. Kitap, Türk-İslâm Dünyasından çok, Avrupa ülkelerinde dikkat çekmiş ve etkili olmuştur. Kitabın farklı bölümleri başta Latince olmak üzere, İbranice, Fransızca, İngilizce vd. dillere tercüme edilmiştir. Türk-İslâm Dünyasında yetişmiş olan bilim insanlarının özel olarak araştırıldığı Rusya’da da Zehrâvî’nin bilimsel mirası tüm yönleriyle ele alınmıştır. Tasrîf, İbn Sînâ’nın el-Kânun fî’t-Tıbb adlı eserine oranla geç olsa da Rusçaya tercüme edilmiştir. Bu makalenin amacı, Zehrâvî ve başlıca eseri Tasrîf’le ilgili Rusça çalışmaları -mevcut olanaklar çerçevesinde- tespit etmek, bu çalışmalar arasından öne çıkanları ortaya koymaktır. Son olarak bu makale, Zehrâvî ve Tasrîf’le ilgili Türkçe literatüre bir katkı sunma amacı taşımaktadır. Böylece, makalenin yazarı, ülkemizde devam eden ve gelecekte gerçekleştirilmesi düşünülen ilgili araştırmalara kaynak ve malzeme dizini bakımından yararlı olmayı da ummaktadır.

Journal of Central Asian & Caucasian Studies, 2007