Wyszukiwanie informacji, metody i narzędzia

METODY I NAR)ĘD)IA Sabina Cisek Lu li i Puławy, 9 i kwiet ia 5 I for a ja to aj e iejszy z towarów – poz aj arzędzia jej pozyskiwania i dowiedz się wię ej o ry ku, klie ta h i ko kure ji 1 KILKA TERMINÓW 2 Pozyskiwanie (i analiza) informacji dla biznesu • Biały wywiad, wywiad jaw oźrodłowy, Open Source Intelligence, OSINT – http://sabinacisek.blogspot.com/2014/04/open-source-intelligenceosint.html • Competitive Intelligence = wywiad gospodarczy (biznesowy, konkurencyjny, rynkowy, strategiczny) – http://www.bisnode.pl/topics/wywiadownia-gospodarcza/ • Infobrokering – Broker informacji (infobroker, researcher) jest zawodem o harakterze usługowy , polegają y na wyszukiwaniu, analizie i udostęp ia iu i for a ji odpłat ie i a zlecenie. I fo roker peł i rolę pośred ika po iędzy poszukują y i i for a ji a zaso a i informacyjnymi. 3 Pozyskiwanie (i analiza) informacji dla biznesu cd. • Business Intelligence = termin niejednoznaczny, oże od osić się do – Informacji biznesowej – Wywiadu gospodarczego, konkurencyjnego, Competitive Intelligence – Aspektów i for aty z o-a ality z y h zarządza ia i for a ją i wiedzą w organizacjach (firmach) 4 5 http://www.bisnode.pl/topics/wywiadownia-gospodarcza/ 6 Biały wywiad, wywiad gospodar zy ko kure yj y to są działa ia LEGALNE. NIE ależy i h utożsa iać ze szpiegostwem gospodarczym. • http://cenabiznesu.pl/-jakie-sa-roznice-miedzy-szpiegostwem-a-wywiademgospodarczym • http://www.detektyw.edu.pl/techniki-wywiadowcze-bialy-czarny-i-szarywywiad • http://rynekinformacji.pl/techniki-wywiadowcze-bialy-czarny-szary-wywiaddetektyw-zdobywa-informacje/ • http://rynekinformacji.pl/wywiad-konkurencyjny-w-5-krokach/ • http://www.ksiegarnia.beck.pl/inne-inne/id7738,Bialy-wywiadOtwarte-zrodlainformacji-wokol-teorii-i-praktyki.html 7 POSZUKIWANIE INFORMACJI W INTERNECIE wyszukiwa ie, przegląda ie, monitorowanie, nawigowanie 8 ZASADY 9 Zob. http://www.researchgate.net/publicati on/259558529_Infobrokering_w_prakt yce_zasady_wyszukiwania_informacji_ w_Internecie 10 SERWISY WYSZUKIWAWCZE 11 Narzędzia wyszukiwa ia, serwisy wyszukiwawcze • Wyszukiwarki ogól e glo al e, horyzo tal e, uniwersalne), np. Google, Ask, Bing, Yahoo, Yandex • Wyszukiwarki specjalistyczne (tematyczne, wertykalne , spe jaliza ja oże doty zyć for y typu doku e tów, treś i, grupy od ior ów – http://sabinacisek.blogspot.com/2012/11/wyszukiwa rki-specjalistyczne.html 12 Narzędzia wyszukiwa ia, serwisy wyszukiwawcze cd. • Metawyszukiwarki (multiwyszukiwarki), np. Dogpile http://www.dogpile.com/, Ixquick https://www.ixquick.com/ (posiada polski interfejs), WebCrawler https://www.webcrawler.com/ • Inne  zo . kolej e slajdy, doty zą e wyszukiwa ia w głę oki I ter e ie 13 GOOGLE WYKOR)YSTANIE RÓŻNYCH MOŻLIWOŚCI 14 Wykorzysta ie ożliwoś i Google Wyszukiwanie • Tryb prosty – Operatory logiczne AND, OR, NOT – Fu k jo al oś i i ko e dy, • • • • • • • • • • • • „” (fraza), .. przedział li z owy , - (minus), maskowanie sy ol * zastępuje dowol y iąg z aków , cache, filetype, info, intitle, inurl, link, related, site • Try zaawa sowa y zę atego iewido z y a głów ej stro ie, pod iko ą koła 15 Wykorzysta ie ożliwoś i Google Praca z wynikami wyszukiwania • Praca z wynikami wyszukiwania polega m.in. na ich filtrowa iu i zawęża iu. • W Google takie filtry sta owią Grafika, Mapy, Fil y, Wiado oś i, Książki, )akupy, Loty, Aplika je z dostosowa y i doń wyspecjalizowanymi arzędzia i wyszukiwa ia. • Podobnie jest w Bing i Yahoo. 16 Wykorzysta ie ożliwoś i Google Spe jalisty z e arzędzia i usługi wspierają e .i . wyszukiwa ie i przetwarza ie da y h i i for a ji • Alerty Google – http://www.firmawsieci.net/google-alerts1/ – http://nf.pl/manager/alerty-google-a-kreowanie-wlasnegowizerunku,,42372,76 • Google Books, Książki Google https://books.google.pl/ i Ngram Viewer https://books.google.com/ngrams • Google Fusion Tables https://support.google.com/fusiontables/answer/2571 232 17 Wykorzysta ie ożliwoś i Google Spe jalisty z e arzędzia i usługi cd. wspierają e .i . wyszukiwa ie i przetwarza ie da y h i i for a ji • Google Moja Firma • Google News, Wiado oś i Google • Google Public Data, Eksplorator Danych Publicznych Google • Google Scholar • Google Trends, Trendy Google 18 GŁĘBOKI NIEWID)IALNY, UKRYTY INTERNET Deep Web, Hidden Web, Invisible Web 19 Głę oki i ter et deep we Co to jest? Co obejmuje? • Zasoby nieindeksowane przez wyszukiwarki uniwersalne, z róż y h powodów, w ty te h i z y h łęd e etada e, zas działa ia, ietypowe for aty itp. , ale też związa y h z "polityką" wyszukiwarek lu właś i ieli serwisów www • Treś i generowane w czasie rzeczywistym, w odpowiedzi na zapytanie użytkow ika • Serwisy, w sz zegól oś i ko er yj e, a także i tra ety, do który h trze a się logować i dywidual y hasłe 20 Głę oki i ter et deep we Co to jest? Co obejmuje? Cd. • Bazy da y h, tworzo e z reguły przez pod ioty rządowe lu aukowe, w który h wyszukiwa ie za po o ą i h włas y h i terfejsów (a nie interfejsu Google czy innej wyszukiwarki glo al ej jest o wiele ardziej efektyw e i który h zawartość jest uważa a za wiarygod ą • Wyniki z ajdują e się a dalszy h stro a h rezultatów wyszukiwa ia aspekt algoryt ów rankingowych) • Treś i i źródła, które są i deksowa e, ale dotar ie do i h wy aga uży ia ardziej zaawa sowa y h kwere d, zastosowa ia ko e d, operatorów itp. • Źródła, do który h do iera się dzięki "pole e io " innych 21 Głę oki i ter et deep we Dla zego warto rać go pod uwagę? • „Ukryty Internet stanowi w zdecydowanej większoś i z iór wartoś iowej, autorytatyw ej, e hują ej się wysoką jakoś ią i for a ji naukowej i profesjonalnej (biznesowej, eduka yj ej, europejskiej, rządowej, statysty z ej i i ej , zęsto ezpłat ej dla użytkow ika koń owego.” 22 Dostęp do zaso ów głę okiego i ter etu • Bibliografie online, dziedzinowe bazy danych, społe z oś iowe i lio- i netografie, zbiorcze katalogi i liotek, zyli źródła i for a ji skierowują ej, p. BazEkon http://kangur.uek.krakow.pl/bazy_ae/bazekon/nowy/icm/, NUKAT http://katalog.nukat.edu.pl/, WorldCat http://www.worldcat.org/, • Dedykowane serwisy przeszukują e zawartość zasopis peł otekstowy h o li e, np. DOAJ http://doaj.org/, 23 Dostęp do zaso ów głę okiego i ter etu d. • Dedykowane serwisy wyszukiwaw ze, agregują e i przeszukują e kolek je ar hiwa dziedzi owe, repozytoria i stytu jo al e, i lioteki yfrowe peł otekstowy h ateriałów eduka yj y h, aukowy h i profesjo al y h w wol y dostępie, p. Federacja Bibliotek Cyfrowych http://fbc.pionier.net.pl/owoc, Google Scholar http://scholar.google.pl/, OpenDOAR http://opendoar.org/, • Ogól e katalogi stro WWW, posiadają e uporządkowa ą strukturę wew ętrz ą, polskie, np. http://katalog.onet.pl/ i iędzy arodowe, p. DMO) – the Open Directory Project http://www.dmoz.org/, tworzone przez ludzi – redaktorów 24 Dostęp do zaso ów głę okiego i ter etu d. • Serwisy te aty z e o ko trolowa ej jakoś i, przewodniki dziedzinowe, tworzone przez ludzi – ekspertów, redaktorów a g. subject gateways), np. BazTOL http://baztol.library.put.poznan.pl/baztol/pl/baztol.html, Ekonomia on-line http://kangur.uek.krakow.pl/biblioteka/ekonomia/. • Wortale i profesjonalne serwisy tematyczne, np. Bankier.pl http://www.bankier.pl/, Europa http://europa.eu/index_pl.htm, Infor.pl http://www.infor.pl/ 25 Dostęp do zaso ów głę okiego i ter etu d. • Wyspecjalizowane firmy i usługodaw y, p. – BrightPlanet http://www.brightplanet.com/, – Deep Web Technologies http://www.deepwebtech.com/, – Virtual Private Library http://www.virtualprivatelibrary.com/ • Wyspecjalizowane serwisy wyszukiwawcze, np. – BizNar http://biznar.com/biznar/ – CRIP Centralne Repozytorium Informacji Publicznej https://danepubliczne.gov.pl/ – Quandl https://www.quandl.com/ – re3data.org http://www.re3data.org/ 26 27 28 29 BIBLIOGRAFIA (wybrana) • • • • • • • • • • Cisek, Sabina (2009). Infobrokering w praktyce: zasady wyszukiwania informacji w Internecie. http://eprints.rclis.org/18457/, Cisek, Sabina (2011 – ). Informacja biznesowa, naukowa i infobrokering. http://sabinacisek.blogspot.com/ Hrabiec, Patry ja . )arządza ie i for a ją aukową w Internecie – dobre praktyki. PTINT nr 1-2, s. 20-24. http://www.ptin.org.pl/pelne_teksty/2011_1-2.pdf Kalińska, A a . I for a ja iz esowa w I ter e ie. Warszawa: Wydaw i two SBP. Materska, Katarzyna (2013). Jak szukać w o ea ie i for a ji. Porad ik dla przedsię ior ów. Warszawa: )wiązek Pra odaw ów Warszawy i Mazowsza. Pa uła-Cieślak, Natalia . A aliza zy ików wpływają y h a jakoś iowe e hy wy ików w wyszukiwar e Google. Toruńskie Studia Bibliologiczne nr 1, s. 111-126. http://www.home.umk.pl/~tsb/sites/default/files/numer10/pamula.pdf Pa uła-Cieślak, Natalia 5). Ukryty Internet jako przedmiot edukacji informacyjnej. Toruń: Wydaw i two Naukowe U iwersytetu Mikołaja Koper ika. Sherman, Chris; Price, Gary (2003). The Invisible Web: Uncovering Sources Search Engines Ca ’t See. Library Trends Vol. 52 No. 2, s. 282-298. The Ultimate Guide to the Invisible Web http://oedb.org/ilibrarian/invisible-web/ Zillman, Marcus P. (2015). Deep Web Research and Discovery Resources 2015. http://whitepapers.virtualprivatelibrary.net/DeepWeb.pdf 30