Πατερική Θεολογία

Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 2006

Ένα από τα πιο κλασικά τεστ της αρχαίας, τραγικής μας ποίησης διδάσκεται μέσα από το βιβλίο της Γλώσσας στην Στ ́ τάξη του Δημοτικού Σχολείου. Η εξάλειψη της κεντρικής του έννοιας, η αδύναμη μετάφραση καθώς και η λανθασμένη ερμηνεία του κειμένου στο Βιβλίο του Δασκάλου αλλάζουν δραματικά τις σκέψεις του ποιητή και τις κάνουν να μοιάζουν με καινοτόμες ιδεολογικές απόψεις που κατακλύζονται από το ανθρωπολογικό ήθος κυριαρχίας. πάνω στη φύση και μη οικολογικά στερεότυπα. Σε αυτό το έργο παρουσιάζεται μια διαφορετική προσέγγιση. Το κείμενο αποκαθιστά τη σκέψη του ποιητή και τονίζει τις γόνιμες ιδέες και την επικαιρότητά της σε σχέση με προβλήματα τεχνικής, γνώσης του ανθρώπου και οικολογίας. Αυτή η ανάλυση θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη, ενόψει της συγγραφής του νέου Βιβλίου Μαθητή.

2021

Στήν Εἰσαγωγή της Διατριβής (σ. 10-21) ὑπογραμμίζεται ἡ ἀξία τῆς ἔρευνας τῆς Καινῆς Διαθήκης καί ἰδιαιτέρως τοῦ βιβλίου τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων, καί τονίζεται ἡ συμβολή τῆς Ποιμαντικῆς στή φανέρωση τῶν θησαυρῶν τῆς πίστεως καί μάλιστα μέσα ἀπό τή βιβλική θεολογία. Ἐπισημαίνεται ἡ ἀξία τῆς ἐπιλογῆς τοῦ θέματος στήν προσέγγιση τῆς Ὀρθόδοξης Ποιμαντικῆς Μεθοδολογία καί καταδεικνύεται ἡ κομβικότητα τῶν διηγήσεων τῶν Πράξεων στήν ἀνάπτυξη τοῦ θέματος. Στό Α΄ ΜΕΡΟΣ τῆς διατριβῆς ἀναπτύσσεται τό θεωρητικό πλαίσιο τοῦ θέματος. Στό πρῶτο κεφάλαιο (σ.22-67) περιγράφεται ἡ Ποιμαντική ἀπό ἐπιστημονική ἄποψη, ὅπως αὐτή καταγράφεται μέσα ἀπό τούς ὁρισμούς τῶν θεολόγων (κληρικῶν καί λαϊκῶν), οἱ ὁποῖοι, μάλιστα, χωρίζονται, μέ ἐπιστημονικό κριτήριο τήν ἀνάπτυξη τῆς ποιμαντικῆς θεολογίας, σέ τρεῖς βασικές περιόδους: α) Στήν περίοδο τῆς Καινῆς Διαθήκης καί τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, β) στήν περίοδο ἀπό τήν Ἀπελευθέρωση τοῦ 1821 μέχρι τό τέλος τῆς νεότερης ἱστορίας τῆς Ἑλλάδας καί γ) στήν περίοδο πού καλύπτει τά χρόνια ἀπό τό 1951 μέχρι σήμερα. Στό δεύτερο κεφάλαιο (σ.68-94) δίδονται εἰσαγωγικῶς τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ὑπό ἐξέταση Βιβλίου τῶν Πράξεων, ὥστε νά γίνει ἐφικτή ἡ ἀνάλυσή του καί ἡ παρουσίασή του ὑπό τήν ἀπαραίτητη ποιμαντική σκοπιά. Βάσει τῶν ἐρωτημάτων: ποιός, ποιόν, ποῦ, πῶς, πότε, γιατί, πρός τί, σέ τί καί πρός τί, καί τῶν ἐννοιολογικῶν πλαισίων, πού αὐτά περιχαρακώνουν, παρέχονται τά ἀπαιτούμενα καινοδιαθηκικά εἰσαγωγικά στοιχεῖα τῶν Πράξεων. Στό τρίτο κεφάλαιο (σ.95-117) προτείνονται καί ἀναλύονται λεπτομερῶς οἱ ἀρχές καί ἡ μέ¬θοδος τῆς ἔρευνας, καθώς καί ἡ φιλοσοφία τῆς μεθόδου πού ἐπιλέχθηκε γιά τήν ἀρτιότερη παρουσίαση τῆς δομῆς καί τῶν δεδομένων τῆς ἐργασίας. Παρατίθενται, λοιπόν, οἱ ἐπιστημονικές μέθοδοι πού ἀξιοποιήθηκαν: ἡ ἀνάλυση τοῦ περιεχομένου καί ἡ ἱστορική μέθοδος. Στό Β΄ ΜΕΡΟΣ τῆς διατριβῆς παρατίθενται καί ἀναπτύσσονται τά εὑρήματα τῆς ἔρευνας τοῦ θέματος καί ἡ κατά περίπτωση ἀνάλυση καί ἑρμηνεία τους. Στό τέταρτο κεφάλαιο (σ.118-253) παρατίθενται καί ἀναλύονται ποιμαντικά ὅλα τά σχετικά δεδομένα καί στοιχεῖα, πού προκύπτουν μέσα ἀπό τήν ἀναλυτική ἐπεξεργασία τῶν χωρίων τῶν Πράξεων. Ἔτσι, μέσα στίς ἑπόμενες ὀκτώ ἑνότητες τοῦ κεφαλαίου παρουσιάζονται ἀναλυτικά οἱ ἀπαντήσεις τῶν Πράξεων στά ἰσάριθμα ὀκτώ βασικά μεθοδολογικά ἐρωτήματα τῆς ἔρευνας. Τό ὑλικό πού συγκεντρώθηκε εἶναι πλούσιο καί ἐκτεταμένο. Στό πέμπτο κεφάλαιο (σ.254-289), τέλος, ἀναλύονται τά Ποιμαντικά Προβλήματα, πού προβάλλονται μέσα ἀπό τίς διηγήσεις τῶν Πράξεων. Τά προβλήματα αὐτά, σέ συνάρτηση μέ τίς λύσεις πού κατά περίπτωση δόθηκαν, συναποτελοῦν, μία ἐξαιρετικά σημαντική ἑνότητα γιά τήν ἀναζήτηση ποιμαντικῶν ἀρχῶν καί τρόπων (τακτικῶν). Τά ποιμαντικά προβλήματα ὑποδιαιροῦνται, μάλιστα, καί ταξινομοῦνται ἀπό τόν ὑποψήφιο, σέ τρεῖς βασικές ὁμάδες. Σέ αὐτά πού παρουσιάστηκαν: α) κατά τήν ἄσκηση τῆς Ποιμαντικῆς (θετική ποιμαντική), β) ἀπό τή μή δυνατότητα ἄσκησης Ποιμαντικῆς (οὐδέτερη ποιμαντική) καί γ) ἀπό τήν ἄσκηση τῆς Ἄντιποιμαντικῆς (ἀρνητική ποιμαντική). Ἡ ἔρευνα καταλήγει στά Συμπεράσματα (σ.290-313), στά ὁποῖα δίδεται σαφής ἀπάντηση στή σκοποθεσία τῆς ἐργασίας, ὅπως διατυπώνεται στήν Εἰσαγωγή. Ἀκολουθεῖ ἡ Βιβλιογραφία ξένων καί ἑλλήνων συγγραφέων (σ. 314 - 331).

Το Σύνταγμα (Το Σ) , 2020

M.Ed. Thesis, University of the Aegean., 2018

Πολλές φορές στο παρελθόν, φιλόσοφοι και διανοητές διατείνονταν ότι το οικολογικό πρόβλημα οφείλεται στις ανθρωποκεντρικές ηθικές αξίες, οι οποίες είχαν καλλιεργηθεί από τις μονοθεϊστικές θρησκείες των βιομηχανικών δυτικών κοινωνιών. Ο άνθρωπος κατανόησε τη θέση του στον κόσμο, ως κυρίαρχου όντος, το οποίο δύναται να χρησιμοποιεί τα πάντα στη φύση για την ικανοποίηση των εγωιστικών και ακόρεστων επιθυμιών του. Σήμερα, επιστήμονες και φιλόσοφοι θεωρούν ότι οι θέσεις αυτές χρήζουν αναθεώρησης. Προς αυτή την άποψη συνηγορεί και το αναδυόμενο επιστημονικό πεδίο έρευνας της «Θρησκευτικής Οικολογίας», το οποίο στοχεύει στην ανάδειξη των οικολογικών στοιχείων, τα οποία εμπεριέχονται στα δόγματα, τις διδασκαλίες και στα ιερά κείμενα των μεγάλων θρησκειών. Η θεοκεντρική θεωρία των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών, η φυσιοκεντρική θεωρία των Ινδικών θρησκευμάτων και η ανθρωποκοινωνική – ανθρωποκοσμική θεωρία των Κινεζικών θρησκειών προσανατολίζουν τη θρησκευτική οικολογική ηθική μακριά από τις ανθρωποκεντρικές θεωρίες του παρελθόντος. Η έντονη παρουσία και η αδιάλειπτη συμμετοχή των θρησκευτικών ηγετών σε παγκόσμια θεολογικά, επιστημονικά και οικολογικά φόρα αποδεικνύουν ότι οι θρησκείες είναι σε θέση να συμβάλουν ενεργά, σε αγαστή συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα, στην ευαισθητοποίηση, στη δημιουργία οικολογικής συνείδησης και στον επανακαθορισμό του ηθικού αξιακού πλέγματος των ατόμων και των κοινωνιών, καθώς και να διαμορφώσουν το θεολογικό υπόβαθρο ανάδειξης μια παγκόσμιας περιβαλλοντική ηθικής.

2010

Στην Πολιτεία ο Πλάτων επιχειρεί αρχικά να επεξηγήσει την πρωταρχική έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης και έπειτα να καθορίσει μια ανάλογη έννοια της ατομικής δικαιοσύνης, προκειμένου να αποδείξει ότι η δικαιοσύνη είναι χρήσιμη αυτή καθεαυτή. Προσδιορίζει την πολιτική αρετή ως την αρμονία σε ένα συγκροτημένο κοινωνικό σώμα. Μια ιδανική πολιτεία στηρίζεται σε τρεις τάξεις ανθρώπων, των παραγωγών, των επικούρων και των φυλάκων. Μια κοινωνία είναι δίκαιη όταν οι σχέσεις μεταξύ αυτών των τριών τάξεων είναι ορθές. Ισχυρίζεται ότι η ατομική δικαιοσύνη αντανακλά την πολιτική δικαιοσύνη. Η ψυχή κάθε ατόμου έχει μια τρίπτυχη δομή ανάλογη προς τις τρεις τάξεις της κοινωνίας. Στην πραγματικότητα, κάθε κοινωνική τάξη κυριαρχείται από ένα από τα τρία μέρη της ψυχής. Οι παραγωγοί κυριαρχούνται από τις επιθυμίες τους, οι φύλακες κυριαρχούνται από το θυμό τους, οι νομοθέτες κυριαρχούνται από το λογικό τους. Ο Πλάτων εστιάζει σε μια ανώτερη Πολιτεία στην οποία κανείς δεν αποκαλεί τίποτα «δικό του» κ...

Αντικείμενο της παρούσας διατριβής αποτελεί η πρόταση ενός νέου εμπεριστατωμένου μεθοδολογικού πλαισίου μέτρησης των διαστάσεων της Δημοκρατίας στο πανεπιστήμιο. Επικυρωμένοι και καθιερωμένοι δείκτες που χρησιμοποιούνται από διεθνείς οργανισμούς με κύριο στόχο τους τη δημιουργία και υποστήριξη, με συστηματικό τρόπο, εξειδικευμένων, διαχρονικών βάσεων δεδομένων για τη μέτρηση της Δημοκρατίας μπορούν, μέσα από κατάλληλη προσαρμογή να μεταφερθούν στο πεδίο του πανεπιστημίου. Για την επιλογή αυτών των δεικτών, δημιουργήθηκε ένα νέο εννοιολογικό μοντέλο του δημοκρατικού πανεπιστημίου με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, η εσωτερική διάρθρωση του οποίου αποτυπώνει τον πολύπλοκο, πολύπλευρο και καίριο θεσμικό του ρόλο στην κοινωνία, πέρα από στενά γεωγραφικά όρια. Ποιοτική έρευνα και λογισμικά εργαλεία εξόρυξης γνώσης, χρησιμοποιήθηκαν για την επιλογή των κατάλληλων δεικτών, η πολλαπλότητα, η ποικιλία και ο πλουραλισμός των οποίων ενισχύει την αντικειμενικότητα της επιλογής τους.Οι σ...

Ζητήματα Διδακτικής των Θρησκευτικών, 2018

Στην παρούσα εργασία γίνεται μια σύντομη βιβλιογραφική επισκόπηση στις θεμελιώδεις παραμέτρους, που χρειάζεται να διέπουν τη θρησκευτική εκπαίδευση προκειμένου να συμβάλλει σημαντικά στην εκπαιδευτική και κοινωνική υποστήριξη των μεταναστών και προσφύγων μαθητώνστις σύγχρονες φιλελεύθερες πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Στις παραπάνω παραμέτρους περιλαμβάνονται η οικουμενικότητα, η ιστορικότητα, η φιλανθρωπία και η αγάπη, οι οποίες συνάδουν με βασικές αρχές του πολιτικού φιλελευθερισμού, όπως είναι η ελευθερία, η ετερότητα, η διαφορετικότητα και η ανεκτικότητα. Έτσι η θρησκευτική εκπαίδευση δύναται να επιδράσει θετικά στην άμβλυνση των φαινομένων της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και του κοινωνικού αποκλεισμού των μεταναστών και προσφύγων μαθητών, που εκδηλώνονται στη σχολική και τοπική κοινότητα. Αυτό θα συμβεί, επειδή η θρησκευτική εκπαίδευση θα έχει αποκτήσει ένα περισσότερο φιλάνθρωπο και αγαπητικό χαρακτήρα, στο βαθμό που η καθημερινή εκπαιδευτική πράξη αναγνωρίζει στο πρόσωπο των μεταναστών και προσφύγων μαθητών τον Ξένο, για τον οποίο η Εκκλησία καλεί τους Χριστιανούς να γίνουν μάρτυρες έμπρακτης αγάπης.

Επιστήμη και Κοινωνία: Επιθεώρηση Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας, 2015

2015

2021

Το διττό ερώτημα που βρίσκεται στη βάση του προβληματισμού της παρούσας διδακτορικής διατριβής διαφαίνεται ήδη από τον τίτλο της. Προς διερεύνηση τίθενται η ποιητική θεωρία του Γιάννη Μ. Αποστολάκη (1886-1947), του πρώτου καθηγητή στην έδρα της «Νεώτερης Ελληνικής Φιλολογίας» του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, της οποίας οι βασικές θέσεις είναι εγκατεσπαρμένες σε πολλά σημεία των κειμένων του, καθώς και η εφαρμογή αυτής της θεωρίας, ώστε να κριθούν ποιητικά έργα αλλά και κριτικές προσεγγίσεις των συγκεκριμένων ποιητικών έργων. Ως προέκταση της βασικής υπόθεσης εργασίας τίθεται και η διακρίβωση ορισμένων ιχνών της κριτικής πρόσληψης των θέσεων του Αποστολάκη, καθώς και πλευρές της καθηγεσίας του, ώστε να προσεγγιστεί επαρκέστερα ο θεωρητικός λόγος και η κριτική του πρακτική. Το χρονικό άνυσμα της εργασίας εκκινεί από τα πρώιμα κείμενα στον Νουμά (1904) και φτάνει ως το 2019 με την αφιέρωση στο πρόσωπό του της Ημερίδας από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων υπό τον κύκλο «Πρόσωπα άξια τιμή...