Liderin Nitelikleri

YORK UNIVERSITY TÜRKİYE TEMSİLCİLİĞİ İŞLETME BÖLÜMÜ Lider ve Nitelikleri LİSANS PROGRAMI SUNAN : Ebru YILDIRIM SUNULAN: Dr. Murat AYAN İstanbul, Şubat 2016 İÇİNDEKİLER Sayfa No 1. Liderin Tanımı ………………………………………………………………………... 4 2. Liderin Özellikleri ………….……………………………………................................ 4 2.1. Müşteri Odaklıdır ……………….……………………………………………. 5 2.2. Eğitimi Sürekli Hale Getirir ….….………………………………………….... 6 2.3. Etkin Personel Ekolünü Benimser …………………………………………… 6 3. Liderlik Kavramı ………..…………………………………..…………………………. 6 3.1 Duygusal Zeka ……...……………………………………………………….. 7 3.1.1 Sosyal Yetkinlikler ……………………………………………………… 8 3.1.1.1 Empati Kurma ……………………………………………….. 8 3.1.1.2 Sosyal Becerilere Sahip Olmak ……………………………… 8 3.1.2 Kişisel Yetkinlikler ……………………………………………………… 8 3.1.2.1. Kendini Yöneltme …………………………………………… 8 3.1.2.2 Girişimci Ruhu ……………………………………………….. 8 3.1.2.3 Bağlılık Duygusu …………………….……….………………. 8 3.1.2.4 Kendini Tanımak ...……….………………………………. 8 3.1.2.5 Başarı Odaklılık .....……………………………………….. 8 3.1.2.6 Motive Olmak ....………………………………………….. 8 3.1.2.7 İyimser Olmak ....………………………………………….. 9 3.2 Planlama ..………………………………………...………………………. 9 3.3 Karar Alma ...……………………………………………...……………... 9 4. Liderin Nitelikleri ………………………………………………………………... 11 4.1. Karakter ..…………………………………………….……………………… 11 4.2. Karizma ……………………………………………………………………………. 11 4.3. Söz Verme …...……………………………………………………………….. 11 4.4 İletişim ..……………………………………………………………………….. 12 4.5 Yetenek ………………………………………………………………………………. 12 4.6 Cesaret ……………………………………………………………………………….. 12 4.7 Algı Gücü .…………………………………………………………………………….. 12 4.8 Odaklanma …………………………………………………………………………… 13 4.9 Cömertlik …………………………………………………………………………….. 13 4.10 Başlatma ……………………………………………………………………………… 13 4.11 Dinleme ………………………………………………………………………………. 13 4.12 Tutku ………………………………………………………………………………… 14 4.13 Olumlu Tutum ………………………………………………………………………. 14 4.14 Sorun Çözme ………………………………………………………………………… 14 4.15 İlişkiler ……………………………………………………………………………….. 14 4.16 Sorumluluk …………………………………………………………………………… 14 4.17 Güvenli Olma ………………………………………………………………………… 14 4.18 Disiplin ……………………………………………………………………………….. 15 4.19 Hizmet Etme …………………………………………………………………………. 15 4.20 Öğrenebilme …………………………………………………………………………. 15 4.21 Vizyon ……………………………………………………………………………….. 15 KAYNAKÇA………………………………………………………………………………………. 16 1. LIDERLIĞIN TANIMI Lider, bireyleri ortak hedeflere yönelten, hedefleri benimseten, bireyler arası köprüyü oluşturan, dağınık güç ve bilgiyi bir araya toplayıp sinerji yaratan kişidir. Liderin tanımına açıklık getirebilmek için 'lider kimdir?' sorusu sorulmalıdır. Bu sorunun cevabı şu maddelerdir: * Sorgulayıcı ve sabırlı, * Daima önde değil, yeri geldiğinde arka planda duran, * Değişimin yaratıcısı olan, * Prensipleri ile hareket eden, * Zorluklara karşı mücadele eden, * Ahlak kurallarını bireysel menfaatlerinin önünde tutan, * Kararları takımıyla beraber alan, * Daima değişime açık kişidir. Aslında lider bu maddelerin toplamından çok daha büyük bir değeri ifade eder. Onu tanımlamak ve örgüt içindeki yerini netleştirmek için yönetim ve yönetici kavramlarını incelemek gerekir. Yönetim örgütün üst yönetimi tarafından belirlenmiş amaç ve hedeflerin gerçekleşmesi için çalışanlara yön belirlenmesi, harekete geçirilmesi ve sonuçların değerlendirilmesi sürecidir. Yönetici ise, işleri planlayan, organize eden, sorunları çözen, personeli motive eden ve daha birçok yönetsel beceriye sahip kişi olarak adlandırılır. Ancak yönetici bu görevlerin çok azını yerine getirmektedir. Bu ya kendisinden (eğitim, beceri eksikliği, işe odaklanamama ve sorunlu iletişim kurma vb.) ya da çalıştığı işletmenin kültüründen kaynaklanmaktadır. Tüm bu sorunlar yöneticilik kavramının yeterliliğinin tartışılmasına neden olmaktadır. Gerçekten de, karmaşık sorunları çözmek, örgüt içinde güçlü bir bağlılık ve motivasyon duygusu yaratmak için liderlik becerilerine ihtiyaç vardır. Tarihe baktığınızda liderlerin büyük vizyonların, planların yaratıcısı ve uygulayıcısı olduğu göreceksiniz. Moğolistan'ın lideri Cengiz Han, Osmanlı İmparatorluğu'nda padişahlar (Kanuni Sultan Süleyman, Fatih ve diğerleri), Atatürk ve daha birçok lider, ülkelerine büyük zaferler kazandırmıştır. Becky Brodin liderlikle ilgili şöyle der; "Liderlik otorite kullanımı değildir. İnsanları güçlendirmektir." Lider ait olduğu ulusa veya kuruma hedefler koyarak onları bu doğrultuda yönlendiren ve arkasından sürükleyen kişidir. 2. LIDERIN ÖZELLIKLERI Eğer lider olmak istiyorsanız en iyi fikirleri bulmalı, uygulamalı ve hayatınız boyunca öğrenmeyi sürdürmelisiniz. İşletmelerde ne yazık ki lider niteliklerine sahip kişilere çok sık rastlanılmadığı için bürokrasi hastalığı ve tembellik hızla yaygınlaşmaktadır. Bu tehlike karşısında uzmanlar, örgütü geleceğe taşıyacak kişilerin lider mi yoksa yönetici mi olması gerektiğini uzun zamandır tartışmaktadır. Yazılan çeşitli kitaplarda da benzer konular işlenmektedir. Bu konuda benim görüşüm, liderin örgüt içinde sahip olduğu özellikler ile yöneticilerden kesin bir çizgi ile ayrıldığı yönündedir. Bu ayrılış noktasında işletmeye kazandırdıkları ise sayılamayacak kadar çoktur. Liderlerin temel özellikleri şunlardır: * Değişim mühendisidir ve yeniliklere daima açıktır. * Vizyon ve misyon oluşturan kişidir. Geleceği öngörebilme yeteneğine sahiptir. * Organizasyondaki enformasyon ve bilgileri anlama ve yorumlama yeteneğine sahiptir. Sürekli yeni enformasyon ve bilgi edinmeye çalışır. * Mücadelecidir, çalışkanlık ve atılım gücüne sahiptir. Organizasyonu başarıya doğru sürükleyen kişidir. * Örgüt içinde gelişmeyi teşvik ve motive edici bir hava yaratır. * İletişim yeteneği çok gelişmiştir. * Entelektüel ve sorgulayıcıdır. Hatalarından daima ders çıkarır. * Çalışanlara örnek olacak şekilde davranışlarında açık ve tutarlıdır. Söz ve davranışları uyum içindedir. * Güçlü ve zayıf yönleri iyi bilen ve hatalarından ders çıkaran kişidir. * Piyasadaki gelişmeleri ve trendi, tüketicinin ihtiyaçlarındaki değişme ve gelişmeleri analiz etme yeteneğine sahiptir. Değişen şartlara kolayca uyum gösterebilme esnekliğine sahiptir. * Takım ruhu felsefesine inanır. Paylaşımcıdır. Başarının tüm çalışanlara ait olduğuna inanır. Sözü edilen tüm bu özellikler liderleri diğerlerinden farklı kılmaktadır. Globalleşen dünyada işletme sahipleri ve örgütler yöneticiden çok lidere ihtiyaç duyar. Yapılan araştırmalar, işletmeyi geleceğe taşıyan liderlerin üç önemli özelliğini ortaya koymaktadır. Liderliğin değişmez üç önemli özelliği şunlardır: 2.1 MÜŞTERİ ODAKLIDIR Lider, zamanının önemli bir kısmını müşterilerle ilgili konulara ayırır. Örgütün varoluş amacının müşteriye en iyi hizmeti sunmak olduğunu çok iyi bilir. İşletmeyi kârlı kılmanın sadece tasarruf, iyileştirme ya da kalite çalışmalarına bağlı olmadığını, müşteri memnuniyetinin ileride kazanç artışı şeklinde geri döneceğine inanır. Bugün vizyoner bir lider, örgüt içinde, müşterilerin bir numaralı temsilcisi konumundadır. Önüne gelen her proje için, "Bu proje hayata geçerse ne kadar kazanırız?" diye sormak yerine, "Bu iş, uzun vadede işletmemize ve müşterilerimize ne kazandıracak?" diye sorar. Başarılı bir lider, müşteri yaklaşımları konusunda şöyle der: "Müşteri odaklı olmak için, organizasyonun içindeki her toplantıda, her görüşmede müşterinin orada bulunduğunu hissetmek gerekir." 2.2 EĞİTİMİ SÜREKLİ HALE GETİRİR Lider, hayatı boyunca öğrenmeye, yeni fikirlere ve insanların görüşlerine açık kişidir. Okul hayatı çok gerilerde kalsa bile, alanıyla ilgili akademik konuları takip etmeyi sürdürür. Mesleki deneyimlerini artıracak seminer ve konferansları yakından takip eder. Lider olmayı beceremeyen kimi yöneticiler ise eğitim sürecinin okul hayatı ile birlikte sona erdiğini düşünür. Bu kişiler yıllar önce okudukları işletme kitaplarının hâlâ geçerli olduğunun yanılgısı içindedir. Dünyadaki gelişmeler bir yana, kendi sektöründeki gelişmelerden bile haberdar değildir. Organizasyon şemasının en tepesinde bir yer kaptığı için mutlu mutlu oturur. İşletme zarar edince ise çantasını alıp herkesten önce gemiyi terk eder. 2.3 ETKİN PERSONEL EKOLÜNÜ BENİMSER Lider, etkin personel yaratmak için önce çalışanlara yatırım yapar. Ardından yeterli performansa sahip olanları, kritik yönetim noktalarına yerleştirir. Bu atamalarda görevlerin kişinin geçmiş deneyimleri ile örtüşmesine dikkat eder. Hiç pazarlama ya da satış departmanında çalışmamış başarılı bir personeli, bu bölümlerden birine yönetici olarak getirmez. Personelin, kendi mesleki birikimleri doğrultusunda kariyer planı çizmesini ister. 3. LIDERLIK KAVRAMI Lider, iş ahlaki kurallarını temel alan, yaratıcılık ve değişim odaklı yönetim anlayışının öncüsüdür. Bu makamda görev alan kişilerin amacı ayrıcalık kazanmak ya da statü sahibi olmak değildir. Gerçek amaçları, bireyleri sinerji yaratarak ortak hedefler doğrultusunda çalıştırmak ve işletmeyi rakiplerinin önüne geçirmektir. Bu farklılık ve başarı yaratan davranışlara 'liderlik yetkinliği' denilir. Michigan Üniversitesi'nde yapılan bir çalışmada liderin davranışları şöyle açıklanır: "Güven verici olmak, işi tanımak, yönetim fonksiyonlarına hâkim olmak, kültürü ve değişimi yönetebilmek." işletmenin etkin bir şekilde yönetilebilmesi için, bu yetkinliklere sahip kişiler tepe yönetiminde yer almalıdır. Dünyada liderlik konusunda bence en iyi örnek, işletmesini zirveye taşıyan Jack Welch'tir. Başkanlığını yaptığı işletme Business Week'in 1997 yılındaki zirvedekiler listesinde, 198.09 milyar dolarla birinci sırada yer almıştır. Dünya ekonomisi üzerinde çok etkili olan bu kişilerin görüşleri ve davranışları liderliğin sırlarına ulaşmamızı kolaylaştıracaktır. J. Welch'e göre lider, yüksek dozda enerji sahibi olmalıdır. Ayrıca bu enerjiyi başkalarını harekete geçirecek şekilde nasıl kullanacağını da iyi bilmelidir. J. Welch'in, yönetimle ilgili düşünceleri şunlardır: * İşletme işi basittir. * İşleri ve süreçleri, karmaşıklaştırmayın. * Değişimden çekinmeyin. * Bürokrasiye karşı çıkın. * Çalışanlarınızın beyinlerinden yararlanın. * En iyi fikirlere kimin sahip olduğunu ortaya çıkarın ve bu fikirleri hayata geçirin. Welch'in işletme yönetimi konusunda ortaya koyduğu bu temel düşünceler, şirketini dünyanın zirvesine yerleştirmiştir. Liderlik konusunda önemli bir başka örnek ise, Jean sektörünün tartışılmaz firması Levi's'tır. Firmanın Japon yönetim ekolünü andıran liderlik yaklaşımında, firmada ekip çalışması, takdir, ahlaki yönetim uygulamaları, iletişim ve yetkin kılma ön plana çıkmaktadır. Bu konuda başarılı örnekleri çoğaltmak mümkündür. Ancak temel bir çıkarım yapmak gerekirse, lider kavramı 'absorbe eden', yani 'emen' ve 'belirsizlikleri azaltan' kavramları ile birlikte anılmalıdır. Bu kavramları belirsizlikleri ortadan kaldırmak için hayata geçirebilen kişiler örgütlerini geleceğe diğerlerinden daha iyi hazırlanmaktadır. Günümüzde bilgi ve teknoloji çağıyla birlikte yaşanan toplumsal değişim ve giderek zorlaşan ekonomik koşullar, işletmeleri daha rasyonel davranmaya itmektedir. Böylece, yaşanan belirsizlikler işletmelerin varlığım tehdit etmektedir. Bu koşullarda çözüm üretme görevi ise liderlere düşmektedir. Lider güçlük ve tehditler karşısında duygusal zekâsını kullanarak, sistematik iş süreçlerini işletmede harekete geçirir. Bu süreç içinde kendisine yardımcı olan kavramlar ise şunlardır: 3.1 DUYGUSAL ZEKÂ Liderlik sürecinde önemli kavramlardan biri olan duygusal zekâ, "Liderin hem kendi duygularının, hem de çalışanlarının duygularının farkında olması, onları anlaması, kaynakları ve nedenleriyle ilişkilendirmesi, duygularını yönetmesi ve onlardan gerek kişisel alanda gerekse kişiler arası ilişkilerinde etkin bir biçimde yararlanması," olarak açıklanmaktadır. Bugün yapılan araştırmalar, zekânın başarıyı yaklaşık % 20-25 gibi etkilemesine rağmen, duygusal zekânın aile, iş ve sosyal hayattaki başarının temel belirleyicisi olduğunu ortaya koymaktadır. Zekânın oldukça zor değişen bir yapıda olmasına karşılık, duygusal yapının geliştirilmesi genellikle mümkündür. Bugün, duygusal zekâya sahip liderler, fikirlerini açık bir şekilde ifade edebilen, çalışanlarını ve müşterilerini istenilen sonuca yönelik olarak kolay bir şekilde harekete geçirebilen kişilerdir. Ayrıca, duygusal zekâ takım çalışması gerektiren örgüt ortamında 'olmazsa olmaz' bir özellik olmanın yanında 'sosyal yetkinlik' ve 'kişisel yetkinlik' kavramlarının da bileşimidir. 3.1.1 Sosyal Yetkinlikler 3.1.1.1 Empati Kurma. Liderin çalışanların duygularını ve ihtiyaçlarını anlayabilmesidir. Bu konuda takım üyelerini yargılamadan ve savunmaya geçmeden dinlemesi, onların ihtiyaçlarını fark edip yetenekleri ölçüsünde gelişmelerini sağlaması, yönlendirme ve yol gösterme (coaching) becerisini kullanmasıdır. Ayrıca işletmenin iç ve dış müşterilerinin de ihtiyaçlarını fark etmesi ve bunları karşılayacak bir şekilde örgüt inşa etmesidir. 3.1.1.2 Sosyal Becerilere Sahip Olmak. Liderin çalışanların davranışlarını kendi istediği yönde yönlendirme becerisidir. İşleri yürütürken takım üyelerini dinlemeli, ikna edebilmeli, istek ve heyecan uyandırmalıdır. Örgüt içinde her türlü anlaşmazlığı müzakere ederek ve uzlaşarak çözmeli, işbirliğine ve takım çalışmasına yatkın olmalıdır. 3.1.2 Kişisel Yetkinlikler 3.1.2.1 Kendini Yönetme. Liderin dürtülerini ve istekleri kontrol etmesi ve yönlendirmesidir. Bunun için de olumsuz duyguları kontrol edebilmesi, ahlaklı, dürüst ve tutarlı olması, beklenmedik durumlara ve değişikliklere kolay uyum sağlayabilmesi, stresle başa çıkma becerilerine sahip olması, yeni bilgi, yaklaşım ve fikirlere açık olmasıdır. 3.1.2.2 Girişimci Ruhu. Liderin çevresinde gelişen fırsatları fark etmesi ve zorlukları fırsata dönüştürmek için hızlı harekete geçebilme yeteneğidir. 3.1.2.3 Bağlılık Duygusu. Liderin işletmenin amaçlarından ve hedeflerinden heyecan duymasıdır. 3.1.2.4 Kendini Tanımak. Liderin kendi iç dünyasını iyi tanıyarak hareket edebilmesidir. Duygularının ve bunların doğurduğu sonuçların farkında olması, güçlü ve zayıf yönlerini iyi bilmesi, yetkinliklerinin farkında olması ve özgüveninin bulunmasıdır. 3.1.2.5 Başarı Odaklılık. Liderin mükemmellik düzeyine ulaşmayı hedeflemesi ve sürekli gelişim çabası içinde olmasıdır. 3.1.2.6 Motive Olmak. Liderin amaçlarına ulaşmak için duygularını yönlendirebilmesini ifade etmektedir. 3.1.2.7 İyimser Olmak. Liderin, önüne çıkan engeller ve güçlükler karşısında, amacını izlemek konusunda kararlı olmasıdır. 3.2 PLANLAMA Planlama, mevcut imkânlardan en etkin şekilde nasıl yararlanılacağını gösteren bir rehberdir. Belirlenen amaçlara ulaşmak için çeşitli alternatiflerin değerlendirilmesi sürecidir. İyi hazırlanmış bir plan işletme içinde hedeflere odaklı yönetim sisteminin temelini oluşturur. Ayrıca düzenli bir haberleşme ve uyum sisteminin kurulmasını sağlar. Yönetim birimleri bu rehber eşliğinde birbirlerinin faaliyet ve sorunlarından haberdar olur. Böylece bir takım halinde ortak amaca ulaşmak için hareket etmeleri kolaylaşır. Tüm bu yararları nedeniyle, lider karar alma, yetki devrim kolaylaştırma, rasyonel kural ve ilkelerin yerleşmesinde planlamaya çok sık başvurur. Ayrıca işletmenin dış çevresinde meydana gelen olayları (tehlike, tehdit ve fırsatlar) ve işletme içindeki dengelerin sistematik kontrolünü yine bu sayede analiz eder. Bugün uluslararası birçok işletmenin lideri planlamaya ayrı bir değer vermektedir. Kurumsal olmayan işletmelerin sözde liderleri ise orta ve uzun vadeli hiçbir bir plana sahip değildir. Kendini lider zanneden bu kişiler hatalarının farkında değildir, mazeretleri ise genellikle şöyledir: * Ne yapalım bizim şirketin yapısı böyle, * Senin dediğin planlama burada çok zor, * Ne planlaması, bizde öyle şeyler olmaz, ben işi anında bitiririm, * Planlama mı, o da nedir? Bu yanlış düşüncelerle yönetilen örgütler çok kısa zaman içinde ciddi sorunlarla karşı karşıya kalacaktır. Planlamaya yönetim kadrosunun acil eğilmesi ve sorunlar oluşmadan önce önlemler alınması gerekmektedir. 3.3 KARAR ALMA İşletmelerde karar fonksiyonları iç ve dış olmak üzere iki bölüme ayrılır. Üretim ile ilgili kararlar içe dönük iken, pazar, rekabet durumu, sendikalar gibi konularda alınan kararlar ise dışa dönüktür. Organizasyon içinde her kademe kendi yetkileri doğrultusunda bu mekanizmaya katılır. Uluslararası pazarlara açılma gibi stratejik konular üst yönetimi (icra kurulu, genel müdür vb.) ilgilendirirken, personel alımı gibi konular (şef, müdür vb.) orta kademeyi ilgilendirir. Bu bağlamda, kararlar niteliklerine göre stratejik, yönetsel ve eylemsel (operasyonel) olmak üzere üçe ayrılır. Lider ise stratejik konuların yürütülmesi için alınacak en yüksek seviyeli kararlara yön verir. Örgütün çevresiyle ilişkilerini düzenlediği için dışa dönüktür. Yönetsel kararlar ise bunlara uygun biçimde şekillendirilir. Son olarak, eylemsel kararlar, yönetsel kararların çerçevesinde işlerin yapılmasını öngörür, yani ürünlerin üretilmesi, depolanması, dağıtımı, satışı ile İlgili işleri kapsar. Görüldüğü üzere, liderin karar mekanizmasındaki gücü ve etkisi son derece büyüktür. Diğer kararlar bunun ardından zincirleme bir şekilde gelmektedir. http://www.kadimdostlar.com/topic/43788-liderlik-nedir-tanymy-liderin-oezellikleri-nedir-liderlik-kavramlary-nelerdir/ 4. LİDERLİK NİTELİKLERİ       Lider olmak zaman alır. Liderliği anlamak ve onu gerçekten yapmak iki ayrı etkinliktir. Süreç yasası gereğince liderlik günlük olarak gelişir ve bir lider liderlik yasalarını öğrenmek zorundadır. Liderlik gelişimi, içten dışa bir yaklaşımla değerlendirilir. Liderler sahip oldukları ve onları diğer insanlardan üstün kılan nitelikleri nedeniyle etkindirler. Liderliklerini geliştirebilmek için içlerinden gelen bu izleri geliştirmek zorundadırlar. Dışarıdakilerin lideri olabilmek için önce içindekiler üzerinde bir lider olmalıdır. 4.1    KARAKTER Liderin yaşam koşullarıyla olan ilgisi onun karakteri hakkında bilgi verir. Krizler karakterin ortaya çıkmasına neden olur. Kişiyi bir seçim yapmak durumunda bırakır ve karakteri seçen kişi, seçimi yanlış sonuçlar doğursa da her zaman daha güçlüdür. Karakterin bazı özellikleri şunlardır: a)   Karakter konuşmaktan daha fazlasıdır: Davranışlar karakterin göstergesidir ve karakter kim olduğumuzu belirler. b)   Yetenek bir armağandır, fakat karakter bir seçimdir: Karakterimizi seçebilir ve kontrol edebiliriz. c)   Karakter insanlarla sonsuz başarı sağlar: Takip edenler liderin karakterini bilme ihtiyacı duyarlar. d)   Liderler kendi karakterlerinin sınırlamaları üzerine çıkmazlar. Karakterlerinin sınırını bilmeyen liderler büyük başarılardan sonra ani düşüş yaşarlar. Bu zayıf karakterin bir sonucudur. 4.2    KARİZMA Karizma insanları kendine çekme yeteneğidir ve diğer karakter özellikleri  gibi geliştirilebilir. Bunun için bazı yollar vardır. a)   Yaşamı sevin: İnsanlar yaşamla barışık ve yaşama tutkusuna sahip liderlerden hoşlanırlar. b)   Her insana bir ‘10’ verin: İnsanlardan en iyisini bekleyin. Bu kendileri hakkında daha iyi düşünmelerine yardımcı olur. Onlardaki iyileri görmek, onlara cesaret verir ve sizi sevilen biri yapar. c)   İnsanlara umut verin: Umut sahip olunan en büyük şeydir ve başkalarına umut verebiliyor olmak çok değerli bir özelliktir. d)   Kendinizi paylaşın: İnsanlar kendilerini düşünen ve onlarla ilgilenen liderlerden hoşlanırlar. İnsanları yönlendirirken kendinizi verin. 4.3    SÖZ VERME Gerçek bir lider sözünün önemini  ve yönlendirdiği insanların ona bağlılığını bilir. Gerçek söz insanları çeker ve harekete geçirir. Lider verdiği sözü tutmalıdır. a)   Söz verme kalpte başlar: Vaat başarının önceliğidir. Söz vermek için her şeyin mükemmel olmasını beklemeye gerek yoktur. b)   Vaat davranışla sınanır: Vaadin tek gerçek öyküsü davranıştır. c)   Söz verme başarı kapılarını açar: Bazen lider engel ve direnmelere karşı, kendini uygun bir konuma taşımak için söz vermek durumundadır. 4.4   İLETİŞİM İnsanlar bir lideri ne istediğini ve nereye gittiğini bildikleri ölçüde izlerler. Daha etkili bir iletişimci olmak için: a)   Mesajlarınızı basitleştirin: Basit ve etkili konuşmak iletişimin en önemli özelliğidir. b)   İnsanları görün: İletişim içinde olduğunuz insanları tanıyın ve onlara inanın. c)   Doğruyu gösterin: İnanılırlık öncelik sağlar. İnanılırlığı taşımanın yollar: söylenilen şeye inanmak ya da söylenilen şeyi yaşamaktır. d)   Bir yanıt arayın: İletişimcilerin amacı eylemdir. Konuşurken insanlara hissetmeleri, hatırlamaları, yapmaları için bir şeyler vermek önemlidir. 4.5  YETENEK İnsanlar yetenekli kişilere hayranlık duyarlar. Önemli olan yeteneği keşfetmek ve onu geliştirmektir. Yeteneği geliştirmenin yolları şunlardır: a)   Onu her gün gösterin: Sorumluluk sahibi insanlar kendilerinden bekleneni her zaman ortaya koyarlar. Daha yüksek yetenekli insanlar ise kendilerini nasıl hissederlerse hissetsinler her zaman hazırdırlar. b)   Gelişiminizi sürdürün: Çok yetenekli insanlar neden? sorusunu sorarak öğrenmeye devam ederler. c)   Mükemmellik arayışında olun: Bu yeteneği ortaya koyabilmek için şarttır. Yüksek seviyeye ulaşmak istemek bir seçenek ve istek eylemidir. d)   Sizden beklenilenin daha fazlasını başarın: Daima bir adım fazlası vardır. e)   Başkalarını harekete geçirin: Yetenekli liderler daha fazlasını yapma konusunda insanları motive eder ve harekete geçirirler. 4.6    CESARET Organizasyon içindeki ilerlemeler lideri cesaretli kararlarına dayanır. Cesaret kişiye liderlik konumu verebilir. Cesaret konusunda bazı gerçekler vardır: a)   Cesaret bir iç savaşla başlar: Bilinen şeyleri bırakarak yeni bir alana girmek için güç sahibi olmak gerekir. Göze çarpıcı savaşlar insanların içinde olanlardır. b)   Cesaret şeyleri sadece yumuşatmak değil, onları doğru yapmaktır: Bir şeyi yapmak için ayağa kalkma yeteneğine sahip olmak gerekir. Potansiyeli kullanma azmi, başkalarını teskin etme isteğinden daha güçlü olmalıdır. c)   Bir liderin cesareti takipçilerini harekete geçirir: ...... d)   Hayatınız cesaretinizle orantılı olarak genişler: Korku lideri sınırlar. Risk alma cesaretine sahip olanlarla olamayanlar eşit derecede korku deneyimi yaşarlar. Aralarındaki fark risk almayanların önemsiz şeyler hakkında kaygılanmalarıdır. 4.7    ALGI GÜCÜ Algı gücü, sorunun kökünü bulma yeteneğidir. Pek çok önemli şeye yardımcı olur: a)   Konunun kökenini keşfetmek: Resmin bir kısmını gören liderin, sezgisel olarak parçaları doldurması ve sorunun kökenini bulması. b)   Sorun çözmek: Konuya yakın lider sorunun kaynağına inebilir. c)   Maksimum etki için seçenekleri değerlendirmek: Algı gücü, sezginin ve zihnin ortaklığıyla vardır. d)   Fırsatları kullanmak: Lider algı gücünün sonucu olarak kendi şansını yaratır, deneyimlerini kullanır ve sezgilerini izler. 4.8    ODAKLANMA Etkin lider, önceliklerini bilir ve bunlara konsantre olur. Burada önem verilmesi gereken zaman ve enerjinin nasıl odaklanacağıdır. a)   Yüzde 70 gücünüz üzerine odaklanın: Neyi doğru yaptığı üzerine odaklanan, bunları geliştiren lider başarılı olacaktır. b)   Yüzde 25 yeni şeyler üzerine odaklanın: Daha iyi olmak için gelişim ve değişim şarttır. Zamanın bir kısmını yeni şeylere odaklanarak geçirmek gerekir. c)   Yüzde 5 zayıf alanlarınız üzerine odaklanın: Bu alanların üzerinde mümkün olduğunca az odaklanılmalı ve bu konularda sorumluluğu, işi en iyi yapacak kişiye vermek liderin yapması gerekendir. Bu ekip verimliliğini de arttırır. 4.9   CÖMERTLİK Etkili bir lider yalnızca kendisi için değil, başkalarına vermek için de ister. Cömertlik şu şekillerde yaşam parçası haline getirilebilir: a)   Sahip olduklarınıza karşı minnettar olun: Tatmin olmayan kişi cömert olamaz. Cömertlik memnuniyetle ilgilidir. b)   İnsanlara öncelik verin: Liderin ölçüsü kendine hizmet edenlerin değil hizmet ettiklerinin sayısıdır. c)   Sahip olduklarınızın sizi kontrol etmesine izin vermeyin: Bir şeye sahip olmak onu  kontrol edebileceğiniz anlamına gelmez. d)   Paraya bir kaynak olarak değer verin: Para ile kazanmanın gerçek yolu onu gevşek bir şekilde elde tutmaktır. e)   Verme alışkanlığı geliştirin: Verme alışkanlığını kazanmak hırs tarafından esir alınmayı önler. 4.10    BAŞLATMA Liderler takipçileriyle bir bağlantı başlatmaktan sorumludurlar. Lider her zaman fırsat arayışı içinde olmalı ve harekete geçmek için hazırlıklı olmalıdır. Lider bunları yapabilmek için şunlara sahip olmalıdır: a)   Ne istediklerini bilirler: Lider ne istediğini bilirse karşılaştığı fırsatı anlayabilir. b)   Kendilerini harekete yönlendirirler: Başlatıcılar itici gücün insanlardan gelmesini beklemezler. c)   Daha fazla risk alırlar: Risk alma başlatıcı olmanın bir bedelidir. d)   Daha fazla hata yaparlar: Doğru olanı yaparken pek çok yanlış yapabilirler. Başarısızlığa uğradıklarında potansiyellerini yükseltmeye çalışırlar. 4.11    DİNLEME Liderler yardım istemeden önce insanların yüreklerine seslenirler. Lider insanın içinde ne olduğunu bilmek için onu dinlemek zorundadır. İletişim sorunlarının çoğu dinleme konusundaki isteksizlikten kaynaklanır. Dinleme ile ilgili iki amaç vardır: insanlarla bağlantı kurmak ve öğrenmek. Dinlemenin gelişmesi için şunlar yapılabilir: a)   Programın değiştirilmesi: Dinleme için programda yer ayırma. b)   İnsanlarla onların mekânların da buluşma: Ortak mekânda daha iyi dinleyici olunur. c)   Satır araları dinlenmelidir: Duygusal içerik göz ardı edilmemelidir. 4.12    TUTKU Tutku ile ilgili dört gerçek vardır: a)   Tutku başarının ilk basamağıdır: Zayıf arzu zayıf sonuçlar doğurur. b)   Tutku istek gücünü arttırır: Eğer bir şeyi yeterince çok istiyorsak onu elde edecek istek gücünü kendimizde bulabiliriz. c)   Tutku sizi değiştirir: Başkalarının algıları yerine tutkunuzu izlerseniz daha verimli biri olursunuz. Başkalarını etkileme gücünüz artar. d)   Tutku olanaksızı olanaklı yapar: ..... 4.13    OLUMLU TUTUM Olumlu tutuma sahip olmanın bazı yolları: a)   Sizin tutumunuz bir seçimdir b)   Tutumunuz davranışınızı belirler c)   Yanınızdaki insanlar davranışlarınızın aynasıdır d)   İyi bir tutumu sürdürmek, bu tutumu yeniden kazanmaktan daha kolaydır. 4.14    SORUN ÇÖZME Lider hangi alanda bulunursa bulunsun sorunlarla karşı karşıya kalacaktır. Bunun çeşitli nedenleri vardır: a)   Sürekli olarak karmaşıklaşan bir dünyada yaşamamız b)   İnsanlarla etkileşim içinde olmamız c)   Karşılaşılan tüm koşulları kontrol edemeyişimiz Problem çözme yeteneğine sahip bireyler beş niteliğe sahiptirler: a)   Sorunu sezme b)   Gerçeği kabul etme c)   Büyük resmi görme(ayrıntılara takılmama, duyguların esiri olmama) d)   Bir zamanda bir şeyi ele alırlar. 4.15    İLİŞKİLER Lider olarak iyi ilişkiler kurabilme özelliği, en gerekli özelliklerinden biridir. Bir lider olarak iyi ilişkiler kurabilmek için: a)   Akıla sahip bir lider olmak: İnsanları anlamak, kuşlar, böcükler... b)   Yüreğe sahip bir lider olmak c)   Bir liderin elini uzatması 4.16    SORUMLULUK Sorumluluk sahibi lider işlerinin ne olduğunu bilir ve bunları yapar. 4.17    GÜVENLİ OLMA Başarı kendine güvenin bir sonucudur.  Güven oluşturamayan liderlerin bazı nitelikleri: a)   Kendilerine güvenleri tam değildir b)   Güvensiz olduklarından verdiklerinden çoğunu alırlar c)   Sürekli olarak en iyi adamlarını sınırlandırırlar. d)   Sürekli olarak organizasyonu sınırlandırırlar. 4.18    DİSİPLİN Disiplinsiz başarı olmaz. Disiplin olmaksızın yetenek ve potansiyelin anlamı olmaz. Disiplin sahibi bir lider olmak için: a)   Önceliklerinizi geliştirin ve onları izleyin b)   Amacınızı disiplinli bir yaşam biçimi yapın c)   Bahanelerinizle mücadele edin d)   İş yapılana kadar ödülleri kaldırın e)   Sonuçlar üzerine odaklanın 4.19    HİZMET ETME Liderin hizmeti her zaman popüler ya da etkili olmayabilir ancak kişisel zafer arzusunu ikinci planda tuttuklarından bu bedeli ödeme konusunda isteklidirler. Gerçek bir hizmet eden lider: a)   Başkalarını kendi gündeminin önüne koyar b)   Hizmet etmek için güven sahibidir c)   Başkalarına hizmeti başlatırlar. d)   İş konumu ile ilgili değildir e)   Karşılıksız hizmet eder. 4.20    ÖĞRENEBİLME Lider mevcut durumunun rahatlığına kapılmamalı, öğrenmeyi ve gelişmeyi sürdürmelidir, çünkü ; a)   Gelişim kim olduğunu belirler b)   Kim olduğu çekim gücünü belirler, c)   Organizasyonu geliştirmek için öğrenmeye açık kalmak gereklidir Lider öğrenme konusunda beş ilkeyi temel alır: 1)   Varış noktası hastalığını tedavi etmek: Gelişim durduğu gün potansiyele ulaşma gücü de yok olur. 2)   Başarıları aşmak: Lider, sahip olduğu şeyin onu orada tutmaya yetmeyeceğini bilir 3)   Kestirme yollardan vazgeçmek: Gelişmenin bedelini ödemek zorundadır 4)   Gururu bir kenara bırakmak: Hem gururlu hem de öğrenmeye açık olunamaz. 5)   Aynı hata için iki kez bedel ödememek: ...... 4.21    VİZYON Vizyon bir lider için her şeydir. Kaçınılmaz bir gerekliliktir. Vizyon: a)   İçte başlar, b)   Sizin tarihinizi ortaya koyar c)   Başkalarının gereksinimlerini karşılar d)   Kaynak toplamanıza yardımcı olur. http://kumpas.org/v3/kisisel-gelisim/liderlik-nitelikleri-t2578.0.html KAYNAKÇALAR http://www.kadimdostlar.com/topic/43788-liderlik-nedir-tanymy-liderin-oezellikleri-nedir-liderlik-kavramlary-nelerdir/ http://kumpas.org/v3/kisisel-gelisim/liderlik-nitelikleri-t2578.0.html 15