Mehmet Ali Aybar

Türkiye İşçi Partisi'nin lideri M. Ali Aybar hem Sol'un meşrulaşmasında hem de ülke çapında yaygınlaşmasında önemli rol oynadı. Dahası, yaşadığı dönemde uluslararası sol hareket içinde dayatmacı tutum alan Sovyet Partisi'ne karşı dik durarak, yanlışlara alet olmadı hem de herkese çıkış yolunu gösterdi. Yazı, Sol tarihimiz içine yerleştirdiği Aybar'ı hem düşünsel hem de pratik faaliyetleri ile değerlendiriyor.

Marks-zedeler Serisi için seçilen 17 İsm'i onunla tamamlıyoruz. Bu Belge Ders Tutanakları'dır. 30 Ağustso 2019

Sosyal Bilimler Dergisi, 2009

1960’lı yılların Türk siyasal hayatına damgasını vuran en önemli isimlerden biri Mehmet Ali Aybar’dır. Ülkedeki toplumsal alt üst oluşlar ve hızlı değişimler arasında, Mehmet Ali Aybar, döneminin belki de en ilerici ve özgün düşüncelerini dillendirmiştir. Mehmet Ali Aybar Marksist teori, sosyalist hareketler ve Türk siyasal yaşamı bağlamında oldukça önemli değerlendirmeler ve çözümlemelerde bulunmuştur. Mustafa Kemal Atatürk’ün görüşlerini önemseyen bağımsızlık anlayışı ve kapitalizm eleştirisi, kendi dönemindeki determinist yaklaşımların egemenliğine karşın özgürlük ve demokrasiye verdiği anlam ve öncelik, Marksizm ve Leninizm’e getirdiği eleştiriler; onun özgünlüğünü ortaya koyan yaklaşımlarıdır. Bu çalışma, söz konusu tarihsel sürecin konjonktürünü göz önünde bulundurarak Mehmet Ali Aybar’ın siyaset, ekonomi ve topluma dair düşüncelerine ışık tutmayı amaçlamaktadır.

Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, 2018

1917 Sovyet İhtilali’nin Türkiye’de sol ve sosyalist hareketlere etkisi kuşkusuzdur. Türkiye’deki bazı siyasal hareketler Sovyetlerin politikasını olduğu gibi kabul edip onu model almaya çalışırken bazıları da bağımsız bir duruş sergilemeyi tercih etmiştir. Mehmet Ali Aybar bağımsız ve yerli bir sosyalist hareket yaratma yolunda yürüyen isimlerden olmuş ve bunu Türkiye İşçi Partisi (TİP) önderliğinde pratiğe dökmeye çalışmıştır. Bağımsızlıkçı, yerli ve özgürlükçü bir sosyalizm anlayışını savunan Aybar’ın siyasal tutumu ‘güler yüzlü sosyalizm’ olarak tarif edilmiştir. Bu bildiride, Aybar’ın siyasal düşünceleri yanı sıra onun Sovyetlerin sosyalizm anlayışına yaklaşımı üzerinde durulacaktır. Sovyet İhtilali ile birlikte ilk defa sosyalizmin inşası mümkün olmuşsa da Aybar’a göre ihtilalin devamında iki hastalık nüksetmiştir: Totaliterlik ve bürokrasi. Aybar’a göre, ikisi de sosyalizmin esasıyla bağdaşmayacak şekilde yeni tahakküm biçimleri oluşturmuştur. Leninist parti modelini de eleştiren Aybar, bunun sosyalist demokrasi ile bağdaşmayacağını savunmuştur. Kapitalizmin azgelişmişliği yeniden üretip Türkiye gibi ülkeleri kendisine bağımlı kılan politikasını eleştirdiği gibi Sovyetlerin sosyalizmi bölgesel yayılmacılık yolunda bunu araçsallaştırmasını ve kendi ülkesinde totaliterliği tesis etmesini de eleştirebilmiştir. Aybar’ın eleştirisi; Adorno’nun ‘negatif diyalektik’ kavramından hareketle ele alındığında, özgürlük ve eşitlik için benimsenen ideolojinin zamanla nasıl bir tahakküm biçimine dönüştürüldüğünü bize göstermesi bakımından değerlidir. Anahtar kelimeler: Sosyalizm, Sovyetler, Totalitarizm, Negatif Diyalektik, Yerlilik.

Özet Bir bölgenin belirli bir dönemi incelenmek istendiği zaman o bölgede daha önce yaşamış olan topluluklar hakkında bilgi sahibi olmak gerekmektedir. Bu yüzden Aksaray ilinde MÖ I. binde yaşayan toplumlardan önce, bu topraklarda yaşamış uygarlıklar ile ilgili kısa bir bilgi vermek şarttır. Acemhöyük ve Aşıklıhöyük kazılarında son yıllarda elde edilen arkeolojik buluntulardan Aksaray'da tarih öncesi çağlarda da hayat izlerine rastlanılmaktadır. MÖ 8.000'li yıllarda yani günümüzden yaklaşık 10.000 yıl önce Anadolu'nun verimli topraklarına sahip Aksaray'da ilk yerleşik köy topluluğuna ait yaşam izleri ortaya çıkarılmıştır. Hatta o dönemde yaşayan insanlar belki de yaşadıkları çağdan beklenmeyecek derece de bir tıbbi operasyon'a imza atmışlardır. Günümüz teknolojisiyle bile büyük riskler taşıyan beyin ameliyatı yaklaşık olarak 10.000 yıl öncesinde Aksaray ilçesi Aşıklıhöyük'te 20-25 yaşlarında olduğu tahmin edilen bir kadına yapılmıştır. Yine bununla birlikte yaklaşık 4000 bin yıl önce M.Ö 2000'li yıllarda Aksaray ili sınırları içerisinde yer alan Yeşilova kasabasında bulunan Acemhöyük, Anadolu'nun en gözde maden üretim merkezi olmuştur. Bu bölgede Altın, gümüş, tunç, bakır, kurşun gibi çeşitli metallerden yapılmış süs eşyaları göze çarpmaktadır. Asurlu tüccarların da bu topraklarda ticaret yaptığı Hitit yazılı kaynaklarında adının geçtiği bilinmektedir. Hitit devletinin yıkılmasıyla birlikte şehir devletleri ortaya çıkmış, bölge önemini kaybetmemiş ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Özetle; bu makalede Hitit uygarlığının yıkılmasıyla birlikte ortaya çıkan Aksaray sınırları içerisinde yer almış şehir devletleri ve yine bu bölgelerde M.Ö I. binde yaşamış olan Frig, Lidya, Med, Pers, Kapadokya ve Roma uygarlıkları hakkında bilgi vermek amaçlanmıştır.

Turkish Studies Information Technologies And Applied Sciences, 2021

In this study, Turkey and Iran 10th grade students of the quadratic equation unit designed for dynamic mathematics Mathematics Learning Objects (DMLO’s); It is aimed to examine the effect of students' academic achievements, attitudes and participation in the lesson. In addition, the impact on students in math class considering the use of dmlo training conditions in Turkey and Iran were compared. For this purpose, the quasi-experimental design in quantitative research methods was used in the study. Academic achievement test, attitude and class participation scale were used to collect data in the study. In the study, Academic achievement test, attitude and class participation scale were used to collect data. Mann-Whitney U test and Wilcoxon signed rank test were used to analyze quantitative data. The study, designed as a pretestposttest quasi-experimental design with experimental and control groups, was conducted with 112 students. The participants of the study, students 56 from Shaheed Mehdi Salek High School in the city of Tabriz in Iran (28 experimental group and 28 students in the control group) and 56 students in Erzurum Province of Mehmet Akif Ersoy High School in Turkey (28 students in the experimental group and 28 students in the control group) is created. Considering the analysis of the data obtained from the 6-week study result; dmlo studying with Turkey and academic achievement scores of students from the experimental group, Iran has appeared to be more than the control group. It is also noted that there is a significant difference between attitude and class participation of students in the experimental group scores Turkey and Iran. Both countries (Iran and Turkey) 10th grade students as a result of the use of mathematics in the course dmlo, academic achievement, attitudes and attendance appeared to be affected in a positive way. The data of the study belongs to 2019-2020