Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
KONYA ILGIN - ARGITHANI'NDAK MEDRESELER Arg than nda e itim ve ö retim Nev ehirli Damat brahim Pa a'n n kasabay yeniden kurmas ile ba lam t r. Arg than derbendi in a edilirken bu kuruma cami, zaviye, ve mektep yap lm t r. Bu dönemde zaviye eyhi hem tasavvuf alimi hem de müderristir. Bu gün skan mahallesinde eyh Ali Soka o eyhin ad n ya atmaktad r. Arg than ndaki medreselerden çok k ymetli bilginler yeti mi tir. Bu kimseler çevresini dini, dünyevi ve kültürel yönden ayd nlatm t r. Bu bilim ve kültür hareketi kasabada iki as r, Cumhuriyet in ilan ile 1924 y l nda medreselerin kapat lmas na kadar devam etmi tir. Medreseler slam e itim sisteminin yerle tirildi i e itim ve ö retim kurumlar d r. Arg than nda dört medrese vard r. 1- Veli Efendi, 2- Tosun Mehmet Efendi, 3- Mestan Efendi, 4- Süleyman Efendi ( brahim Pa a Camii Kebir) (CERAN, 1996, s.65) VEL EFEND VE MEDRESES : Selçuklu ve Osmanl lar da bir yüksek ö retim kurumu olan medreseler, slam kültürünün verildi i ve yerle tirildi i e itim ve kültür merkezidir. Bu yüzden medrese bulunan il, ilçe ve kasabalar, her dönemde ve bugünde e itim, kültürel ve sosyo-ekonomik yönden varl klar n halk üzerinde tesiriyle göstermektedir. Bir medrese ve e itim beldesi olan Arg than halk n n dürüst, 1/4 KONYA ILGIN - ARGITHANI'NDAK MEDRESELER kültürlü, ahlakl ve inançl olmas bu kültürel miras n bir devam d r. Medreselerde e itim yapanlara müderris, ba müderrislere de ders-i ali denilirdi. Onlar medreselerinde e itim yaparak çevrelerini dini, ahlaki, tasavvufi, ilmi ve sosyo-kültürel yönden ayd nlatm lard . Konya Valisi Mehmet Sait Pa a zaman nda (1301/1885) y l nda ç kar lan Konya vilayeti salnamesinde Arg than nda iki medrese vard . Bu iki medresede seksen ö renci tahsil yapmakta ve sarf, nahis, mant k ve tasavvuf dersleri okumaktad rlar. (Konya 1301 Vilayet Salnamesi nden aktaran CERAN, 1996, s.66) Bu medreselerden biri emsüd-Din Altun Aba n n kervansaray nda bulunan Veliyüd-Din Efendi nin, di eri Ulu Camii dibinde Süleyman Efendi nin medresesidir. (1317 / 1901) Konya vilayet salnamesine göre Arg than nda yeni usül üzerine bir mektep, yirmi ö renci; eski usül üzerine Arg than çevresi ile birlikte on mektep, iki yüz k z ve erkek ö renci, iki medrese, iki müderris ve k rk iki ö rencisi bulunmaktad r. (1317 Konya Vilayet Salnamesi nden aktaran CERAN , 1996, s. 66) Yesevi eyhlerinden Pir Hasan Efendi nin torunu olan, Müderris Hac Veliyüd-Din Efendi, Yesevi ekolünü Arg than nda devam ettiren son tasavvuf eyhlerinden, zaviye sahibi, alim faz l ve ulu bir insand r. Medresesi emsüd-Din Altun Aba kervansaray içinde idi. Medrese tahsili stanbul da Fatih ve Beyaz t medresesinde yirmi y lda tamamlanm t r. Medresesi 1978 y l nda Arg than belediyesi taraf ndan istimlak edildi. Yeri bugünkü belediyenin bat s nda Do an hisar çay na do ru idi . Hac Veliyüd-Din Efendi (1310/1894) y l nda Arg than nda öldü. Türkmen mezarl nda bulunan mezar kitabesinde: Medar- ulema, me ay h- hanedan, zaviyedar e - eyh, el Halebi Veliyüd-Din Efendi ruhuna fatiha 1310/1894 yaz l d r. 2/4 KONYA ILGIN - ARGITHANI'NDAK MEDRESELER O lu Abdüsselam Efendi babas n n medresesinde müderrislik , eyhlik ve zaviyedarl k yapm t r. Kadiri eyhi idi, aç k zikir yapard . Kendisi haf z, alim faz l ve çok çekingen bir zat idi. Tahsilini babas n n yan nda tamamlam t r. Babas n n yolunu devam ettirmi , medreselerin kapanmas na kadar babas n n medresesinde müderrislik , Arg t baba zaviyesi zaviyedarl yapm t r. 1929 y l nda Arg than nda öldü. Mezar Türkmen mezarl nda ve babas n n yan ndad r. Karde i Salih efendi de müderris idi. (Konya Milli E itim Ar ivi Sicil Defteri nden aktaran CERAN,1996,s.67.) TOSUN MEHMET EFEND VE MEDRESES Müderris Mehmet Efendi , Arg than nda do du. Kahire Ezhar medresesinde tahsil yapt . Daha sonra Ilg n a geldi. Mehmet Efendi Ilg n Çukur Camide vaaz etti, oradan Arg than na geldi. Kendisi dedesinin Torun mahallesindeki bahçesine 2 medrese yapt rd .Medrese büyük bir salon, büyük bir dershane , özel çal ma odas ve bir de misafir odas ile buna ek binalar vard . Kendisi Ilg n da bir ara müftülük yapt ktan sonra medresesinde talebe okutmu tur. Talebeleri aras nda müderris Hasan Efendi ve Müderris Mestan Efendi bulunuyordu. Seksen iki ya nda iken tahminen 1303 /1887 y llar nda Arg than nda öldü. Mezar Türkmen mezarl nda ve kitabesi yoktur. ki oda dolusu kitab vard . Medresesi bir müddet ölümü ile kapal kald . Talebesi Mestan Efendi, O lu Osman Seyhan efendi de kendisine ait olan sivri mevkiindeki ba kar l nda sat n ald .Bu e itim yuvas medreselerin kapat lmas na kadar devam etti. Bu medrese l978 y l nda Arg than Belediyesince istimlak edildi. (CERAN, l996, s.69) MÜDERR S MESTAN EFEND VE MEDRESES Arg than nda müderrislik yapan büyük bilginlerdendir. Dingil o ullar ndand r. Medresesi Türkmen mahallesinde idi. Bu medrese varisleri taraf ndan Ali Ustaya sat ld . Daha sonrada Belediye taraf ndan istimlak edilmi tir. Kendisi medreselerin kapat lmas na kadar Müderrislik yapm t r. Arg than nda (1347-1731) y l nda ölmü tür. Türkmen mezarl na gömülmü tür. (CERAN, l996,s.69.) 3/4 KONYA ILGIN - ARGITHANI'NDAK MEDRESELER DERS- AM SÜLEYMAN EFEND CAM - KEB R MEDRESES Ders-i am Süleyman efendi son as rda yeti en Arg than n n büyük bilginlerindendir. eyh Veliyüd Din Efendi nin ö rencisidir. lk tahsilini Hocas nda tamamlad ktan sonra stanbul Fatih ve Beyaz t medresesinde okumu tur. stanbul da medrese hocal yapm t r. Ders-i am oldu. Daha sonra Hamidiye ibtidai imtihan cetvelindeki vesikaya göre mührü Bende-i Huda Süleyman Arg than Nahiyesi Camii Kebir Medresesi müderrisi ders-i am olarak tavsif edilmi tir. Kendisi (1325/1909) y l ndan sonra ölmü tür. Büyük Hoca lakab yla an l rd . Medresesi Damad brahim Pa a Camii dibinde, do usunda abdest al nan çe menin yan nda bulunuyordu. Daha sonra bu medrese y k ld için o lu Ali Kemal Bilge taraf ndan Halkevi yap lm t r. (CERAN, 1996, s.70) http://www.argithani.bel.tr/egitim.htm 4/4