İnsanlık tarihinin en önemli buluşlarından biri olan yazı; geliştirildiği dönemden bu yana farklı dönemlerde, farklı yerlerde birçok kültür varlığı üzerinde yer alarak geçmişin bilinmeyen izlerini takip etmemizde rol alan en önemli unsurlardan biridir. Özellikle yazının icadının ardından kil tabletlerin Anadolu'da kullanımı ile birlikte Anadolu ve çevresinde yaşayan halkların yalnızca siyasi tarihlerini öğrenmekle kalmayıp sosyo-kültürel ve ekonomileri hakkında da birçok detaylı bilgiyi kaniş-karum ile boğaz köy gibi binlerce tabletin ele geçtiği alanlar sayesinde öğrenmiş bulunmaktayız. Kil tabletler sadece resmi yazışmalar için kullanılmamıştır. Karaciğer şeklinde yapılan tabletler kehanet ve falcılık için kullanıldığı gibi bazı tabletler de kâtip adaylarının müsvedde tarzında alıştırma için kullandıkları önemli birer kültürel değerdir.
A-4943
İnsanlık tarihinin en önemli buluşlarından biri olan yazı; geliştirildiği dönemden bu yana farklı dönemlerde, farklı yerlerde birçok kültür varlığı üzerinde yer alarak geçmişin bilinmeyen izlerini takip etmemizde rol alan en önemli unsurlardan biridir. Özellikle yazının icadının ardından kil tabletlerin Anadolu’da kullanımı ile birlikte Anadolu ve çevresinde yaşayan halkların yalnızca siyasi tarihlerini öğrenmekle kalmayıp sosyo-kültürel ve ekonomileri hakkında da birçok detaylı bilgiyi kaniş-karum ile boğaz köy gibi binlerce tabletin ele geçtiği alanlar sayesinde öğrenmiş bulunmaktayız. Kil tabletler sadece resmi yazışmalar için kullanılmamıştır. Karaciğer şeklinde yapılan tabletler kehanet ve falcılık için kullanıldığı gibi bazı tabletler de kâtip adaylarının müsvedde tarzında alıştırma için kullandıkları önemli birer kültürel değerdir.
Karaman İli sınırlarında Karadağ’ın zirvesinde ve Kızıldağ’ın Hotamış Gölü’ne bakan yamaçlarında Hitit hiyeroglifleri bulunmakla birlikte Müze envanterine kayıtlı birkaç adet Hitit Dönemi arkeolojik eser bulunmaktadır.
Müzelerde bilimsel kazılarla ortaya çıkarılmış ya da satın alma ve müsadere gibi yollarla kültür envanterimize kazandırılmış birçok kil tablet bulunmaktadır. Karaman Müze Müdürlüğü Arkeolojik Seksiyonunda da 2014 yılında müsadere yolu ile gelmiş ve A-4943 envanter numarasına kaydedilmiş bir adet kil tablet bulunmaktadır.
A-4943 Envanter Numaralı Kil Tabletin Ön ve Arka Yüz Fotoğrafları
ÖN YÜZ
1- 1,5 ma-na KÛ.BABBAR ti-ri
2- i-şĕ-er A-šŭr-GAL
3- DUMU I-ku-pi-a
4- I-di-Su-en6
5- DUMU I-di-A-šŭr
6- i-şŭ a-na MU.1.ŠĚ
7- i-ša-gal
8- ITU.1.KAM be-lă-at – Ĕ.GALlim
9- li-mu-um
ALT KENAR
10- A-ḫu-wa-[gar]?
ARKA YÜZ
11- DUMU DAM.GAR
12- IGI dIM.GAL
13- DUMU A-ma-ri-im?
14- IGI x x-li-it-x?
15- DUMU Šu-mi-A-šŭr
TERCÜMESİ
(1-7) İkuppia’nın oğlu A-ššur-rabi’nin üzerinde bulunan 1½ mina tiri gümüşü(nü) Iddın-A-ššur’un oğlu Iddın-Su’er 1 yıla kadar ödeyecek.
(8-11) Beltu-ekallum ayı, DAM.GAR’ın oğlu Ahuwagar’ın limumluk dönemi.
(12-15) Amarrum’un oğlu Adad-rabi’nin huzurunda Šumi-A-ššur’un oğlu [x x x]’in huzurunda.
BORÇ MUKAVELESİ
1½ mina gümüşün ödenmesi ile ilgili bir borç mukavelesidir. Ödeme ayı ve limum memuru belirtilerek iki şahit huzurunda düzenlenmiştir.
Karaman Müzesi A-4943 Envanter numarasında kayıtlı bulunan tablet, dikdörtgen formda olup köşeler oldukça belirgindir. Ön yüz açık kahverenginde, arka yüz koyu gri renktedir. Ön yüze göre sağ alt köşe kenarlara doğru kırıktır. Arka yüzün alt yarısı yazısızdır. Ön yüzde 9, alt kenarda l, arka yüzde 5 satır çivi yazısı bulunmaktadır. Ön ve arka yüzde sağ kenara taşan satırlar mevcuttur. Ön ve arka yüzdeki hafif dökülmeler nedeniyle bazı işaretler açık okunamamaktadır. Transkripsiyonu ve çevirisi Dr.Şerife YILMAZ tarafından yapılan tablette kaydedilen limum memuru Ahuwaqar'ın yılı 94. yıl olarak tespit edilmiş olup Kültepe I b dönemine ve MÖ. 1765 yılına denk gelmektedir.
Sonuç olarak, Tablet; Eski Asur lehçesi ile yazılmış olup, Kültepe I b (MÖ. 1765) dönemine ait, Kültepe tabletleri ile benzerlik gösteren bir borç mukavelesidir.
nabonidus
mart 2018