อาเซียน

หมายเหตุ: ท่านสามารถดาวน์โหลดไฟล์หนังสือเล่มนี้ได้จากเว็บไซต์ของสถาบันพระปกเกล้า โดยกดที่สัญลักษณ์ที่มีคำว่า kpi.ac.th

บทที่ 1 ข้อมูลทั่วไปของอินโดนีเซีย
บทท่ี 2 สภาพการเมืองการปกครองของอินโดนีเซีย
บทที่ 3 พัฒนาการการกระจายอํานาจและการปกครองท้องถิ่นของอินโดนีเซีย
บทท่ี 4 ระบบการปกครองท้องถิ่นในปัจจุบันของอินโดนีเซีย
บทท่ี 5 อนาคตของการกระจายอํานาจและการปกครองท้องถิ่นในอินโดนีเซีย

บทความนี้มุ่งศึกษาประวัติศาสตร์และพัฒนาการของการกระจายอำนาจในอินโดนีเซีย โดยแบ่งยุคสมัยของการกระจายอำนาจออกเป็น 4 ยุค คือ ยุคก่อนได้รับเอกราช ยุคอดีตประธานาธิบดีซูการ์โน ยุคอดีตประธานาธิบดีซูฮาร์โต และยุคปฏิรูปประเทศหลังซูฮาร์โตพ้นจากตำแหน่ง ข้อค้นพบของบทความ คือ อินโดนีเซียได้เริ่มมีการกระจายอำนาจมาตั้งแต่ยังเป็นอาณานิคมของฮอลันดา แต่ทิศทางของการกระจายอำนาจไม่ได้เป็นเส้นตรงที่เริ่มจากการรวมศูนย์แล้วก็กระจายอำนาจออกจากศูนย์กลางมากขึ้นเรื่อยๆ แต่แท้จริงแล้วมีบางยุคสมัยที่อินโดนีเซียย้อนกลับไปปกครองแบบรวมศูนย์อำนาจอีก จนกระทั่งหลังการโค่นล้มซูฮาร์โตเมื่อ ค.ศ. 1998 อินโดนีเซียจึงได้เริ่มดำเนินการกระจายอำนาจอย่างจริงจังจนถึงปัจจุบัน ซึ่งมีปัจจัยหลายประการที่เกี่ยวข้องกับความเปลี่ยนแปลงของการกระจายอำนาจในแต่ละยุคสมัย

เอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นภูมิภาคที่ทหารมีบทบาททางการเมืองมาเป็นเวลานาน ซึ่งโดยทั่วไปแล้วการที่ทหารมีบทบาททางการเมืองในลักษณะต่างๆ มักส่งผลกระทบต่อพัฒนาการของระบอบการปกครอง รวมถึงความเป็นประชาธิปไตยและไม่เป็นประชาธิปไตยของประเทศนั้นๆ อย่างมาก บทความนี้ต้องการทบทวนการนำแนวคิดที่เรียกว่า “การควบคุมทหารโดยพลเรือน” (Civilian control of the military) มาประยุกต์ใช้ในการศึกษาบทบาทของทหารในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ บทความนี้นำเสนอว่า การที่ทหารแสดงบทบาททางการเมืองนั้นไม่ได้หมายความว่าประเทศแห่งนั้นจะหมดความเป็นประชาธิปไตยไปในทันที เพราะหลักการเรื่องการควบคุมทหารโดยพลเรือนนั้นอนุญาตให้ทหารมีบทบาททางการเมืองได้ตราบใดที่ยังอยู่ใต้การควบคุมของรัฐบาลพลเรือน แต่หากทหารมีบทบาททางการเมืองในลักษณะที่อยู่นอกเหนือการควบคุมของพลเรือนแล้วก็จะถือว่าส่งผลลบต่อความเป็นประชาธิปไตย นอกจากนี้ การนำเอาแนวคิดเรื่องการควบคุมทหารโดยพลเรือนมาใช้นั้นก็ช่วยให้เราสามารถจำแนกบทบาทของทหารในทางการเมืองออกเป็นด้านต่างๆ ได้ ซึ่งทำให้เราเห็นภาพของความสัมพันธ์ระหว่างพลเรือนกับทหารอย่างชัดเจนและครอบคลุม รวมถึงช่วยให้การศึกษาบทบาททางการเมืองของทหารในเชิงเปรียบเทียบทำได้อย่างเป็นระบบมากขึ้น

ในทัศนะของนักวิชาการความสัมพันธ์ระหว่างประเทศจำนวนมาก ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นตัวแบบที่ประสบความสำเร็จในการส่งเสริมสันติภาพ เสถียรภาพ และการบูรณาการสำหรับประเทศกำลังพัฒนา อย่างไรก็ตามบทความนี้เสนอว่าเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ยังคงห่างไกลจากสภาวะดังกล่าว หากแต่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ควรถูกพิจารณาในฐานะเขตอิทธิพลของมหาอำนาจ คือ จีนและสหรัฐอเมริกา แม้ว่ารัฐในภูมิภาคจะประสบความสำเร็จในการบูรณาการเศรษฐกิจขององค์การอาเซียน โดยการใช้ข้อพิพาทเหนือทะเลจีนใต้ระหว่างจีนกับฟิลิปปินส์ และการตอบสนองของสหรัฐฯเป็นกรณีศึกษา บทความนี้สรุปว่าเอเชียตะวันออกเฉียงกลายเป็นพื้นที่ซึ่งมหาอำนาจแย่งชิงกันสร้างเขตอิทธิพลของตน ดังนั้นแล้วทฤษฎีเขตอิทธิพลจึงควรนำมาใช้ในการศึกษาการเมืองระหว่างประเทศของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

For many International Relations scholars, Southeast Asian region is seen as a successful model for developing countries that promotes peace, stability and integration. Nevertheless, this study argues that Southeast Asia is far from such conditions. Rather, it should be considered as a sphere of influence of great powers, namely China and the United States, notwithstanding achievement of ASEAN economic integration. By taking the territorial disputes between China and the Philippines over the South China Sea and the US reaction as a case study, this study concludes that Southeast Asia has become a place where
the great powers compete to create their sphere, and thus a sphere-of-influence theory should be adopted in studying international politics of Southeast Asia.

Abstract

The confrontation between Chinese and the Philippines’s navy in 1995, also known as the Mischief Reef Incident, reflected intentions and military capabilities of Chinese army, and, perhaps, triggered the threat perception of the Philippines’ decision makers. Embracing the notion of American- external balancing seems to be the rational choice for the Philippines, according to the ongoing disputes as well as China’s aggressiveness towards conflicts in the South China Sea. Furthermore, the China threat perception from the Philippines perspective also tallies with the US. Perception, considering the rise of China, politically and economically, will undermine the US’s interest. Rebalancing or pivoting strategy, therefore, became a new face of American foreign policy, aiming to increasing the U.S. power in Asia. Nevertheless, the American’s roles in the South China Sea dispute inevitably impact the political landscape of Southeast Asia, and, in many ways, make this region become a significant battlefield between the US and China.

Keywords: South China Sea; China Threat; China; the Philippines; Pivot to Asia

บทคัดย่อ

เหตุการณ์ปะทะกันระหว่างกองเรือจีนและฟิลิปปินส์บริเวณแนวปะการังมิสชีฟในปี 1995 สะท้อนเจตนาและขีดความสามารถของกองทัพจีน ตลอดจนการรับรู้ของผู้กำหนดนโยบายของฟิลิปปินส์ว่าจีนเป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคงของฟิลิปปินส์อย่างแท้จริง การดึงรัฐมหาอำนาจภายนอกอย่างสหรัฐอเมริกาเพื่อค้ำประกันความมั่นคงปลอดภัยให้แก่ฟิลิปปินส์จึงถือเป็นทางเลือกอันสมเหตุสมผลของฟิลิปปินส์หากพิจารณาจากสภาพความขัดแย้งและท่าทีที่แข็งกร้าวของจีนต่อข้อพิพาทบริเวณทะเลจีนใต้ โดยการตระหนักว่าจีนเป็นภัยคุกคามของฟิลิปปินส์สอดรับกับการรับรู้ของสหรัฐฯที่พิจารณาการขยายอิทธิพลของจีนทั้งในมิติทางการเมืองและเศรษฐกิจว่าเป็นภัยคุกคามต่อผลประโยชน์ของสหรัฐฯและเป็นหนึ่งในเหตุผลที่ทำให้สหรัฐฯผลักดันยุทธศาสตร์ถ่วงดุลครั้งใหม่เพื่อเพิ่มบทบาทของตนเองในภูมิภาคเอเชีย อย่างไรก็ตาม การเพิ่มบทบาทของสหรัฐฯในกรณีพิพาทบริเวณทะเลจีนใต้ย่อมส่งผลให้เอเชียตะวันออกเฉียงใต้กลายเป็นสนามของเกมแห่งอำนาจที่สำคัญระหว่างจีนและสหรัฐฯ

คำสำคัญ: ทะเลจีนใต้; ภัยคุกคามจากจีน; จีน; ฟิลิปปินส์; สหรัฐฯกลับสู่เอเชีย