Aşık Seyrani

Edebî metinler çok katmanlı anlamsal yapıya sahiptir. Bu bağlamda şiirler farklı yöntemlerle incelenip çözümlenmeye, derin yapıdaki anlamları ortaya çıkarılmaya ve üzerinde çalışıldıkça yeni anlamlar
oluşturmaya açık türlerdir. Metin çözümlemesi geçmişten günümüze yazar odaklı olarak gelişmektedir. Göstergebilimsel çözümleme
yöntemleri ise metne okur odaklı olarak bakmaktadır. Metin incelenirken yazarın hayatı, yaşadığı yer, yaşadığı toplum, dönemin olayları gibi unsurları gözardı etmek mümkün olmasa da asıl önemli olanın metni
okuyan okuyucunun, o anda neler düşünebileceği, metinden neler anlayacağıdır. Metne bu gözle bakmak,derin yapıdaki anlamsal oluşumu ortaya çıkarmak için uygulanacak en önemli yöntemdir. Bu çalışmada Âşık Seyrânî’nin “Can İpini Ten Yününden” isimli şiiri göstergebilimsel yöntemlerle, kesitlere ayrılacak, okura mesaj veren, derin yapıda farklı anlamsal çağrışımlar yapan metaforlar tespit edilip incelenecek, Greimas gibi bazı göstergebilimcilerin çözümleme yöntemleri kullanılarak eserin derin yapıdaki anlam haritaları ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Seyrânî, göstergebilim, çözümleme, derin yapı
Literary texts have a multi-layered semantic structure. In this context, poems are open to analysis with different methods, to reveal their deep meaning and to create new meanings as they are studied. Text analysis is developing from the past to the present with a focus on authors. Semiotic analysis look at the text as reader oriented. While it is not possible to ignore the author’s life, place of residence, society and
events of the period, the important thing is that the reader who reads the text can understand what he or she can think of at that moment. From this point of view, it is the most important method to reveal the semantic
formation in the deep structure. In this study, Seyrânî’s poem titled “Can İpini Ten Yününden” will be divided into sections by semiotic
methods, metaphors that give message to the reader, make different semantic connotations in deep structure, and the semantic maps of the work in order to reveal the semantic structures of the work using Greimas. It will be studied.
Keywords: Seyrânî, semiotics, analysis, deep structure

Seyrânî medrese eğitimi (Halâsiye Medresesi) almış olmasının verdiği ayrıcalıkla farklı türleri de denemiş ve başarılı olmuştur. Hem hece hem de aruz vezniyle şiirler söylemiştir. Bu, onun her iki yazım türünde de yetkin olduğunun bir göstergesidir. Seyrânî halk şiirinin pek çok türünde şiirler yazmıştır/söylemiştir. Bunlar arasında ilk sırayı taşlamalar alır. Onun taşlamaları ferdî boyutta değil, toplumsaldır.  Şiirlerinde yaşadığı coğrafyanın dil özelliklerini bulmak mümkündür. "Büvelek, çalkanmak, çamçırak, bozulamak, bitek, cücük, çatlımçanak, çeç, çember, çerez, çorlu, çökelek, değirmi, döleşmek, evmek, esvap, gevmek, hödük, helke, kirmen, natır, puhağı, pece, süsmek, şelek, üleşmek, ugru, yorgalama, yunmak" bunlardan bazılarıdır. Âşığın hece vezniyle ve aruz vezniyle şiirleri bulunmaktadır. Aydoğdu tarafından yapılan doktora tezinde şairin 822 şiiri tespit edilmiştir (Aydoğdu 2011).  Seyrânî, Türk edebiyatı, Türk kültürü, Türk müziğinin olduğu kadar özelde de Develi için önemli bir değerdir. Seyrani adına yapılan her türlü çalışma tarihe ve edebiyata bir yolculuk biletidir.

Öz Halk şiiri Türk halk edebiyatı içinde önemli yere sahip olan alanlardan bir ta-nesidir. Bu alan çeşitli dönemler içinde kendisini göstermiştir ve bu dönemlerin özel-liklerine göre isimler almıştır. Halk şiiri anonim dönemden günümüze kadar gelen geniş bir yelpazede insanların her türlü duygu, düşünce ve hareketinin tercümanı olarak gelişmiştir. Bu yönüyle sanat kaygısı gütsün, gütmesin insanların başından geçen olayların anlaşılması ve farklı bakış açısı sağlaması nedeniyle dikkate değer bir alandır. Şiirlerde aşk, ayrılık, hüzün, kahramanlık, isyan gibi birçok konu işlenmiş ve şiirler de bu içeriklere göre çeşitli isimler almışlardır. Özellikle konu bakımından kahramanlıkları anlatması ve tarihi olaylardan esinlenmesi yönüyle destan türü önemli bir yapı olarak hem anonim dönem Türk edebiyatında hem de âşık edebiyatında karşımıza çıkar. Özel-likle tarihi olayları başka bir gözle görmesi nedeniyle de duyguları yansıtmaktan öte geçerek tarihi okumak için de farklı bir kaynak oluştururlar. İşte bu yazıda da tarihi vaka anlatan bir destandan yola çıkılarak tarih bilimiyle birlikte hem edebiyatın hem de tarihin ortak şekilde nasıl işleyebildiği gösterilmeye çalışılacaktır. Bu sayede de tarihin sadece tarihi metinlerden değil edebi metinlerden de bir şekilde okunabileceği örneklenmiş olacaktır. Burada örnek olarak seçilen metin Ispar-talı Seyrani'nin ‚Vak'a-i Hayriye Destanı‛dır. Bu şiirin içeriği ile tarih kitaplarında geçen resmi tarih arasında bir karşılaştırma yapılarak tarihi olayların halk şiirinde yansımaları gösterilecektir. Bu çalışma içerik olarak disiplinler arası bir çalışma olarak değer-lendirilebilir. Abstract Folk poetry is one of the areas which has an important place in Turkish folk literature. This area has shown itself in various periods and was named according to the characteristics of this period. Folk poetry from a wide range of people today without feeling any sort of anonymous period, has been developed as an interpreter of thought

The earliest examples are the poetry the Golden Age of Folk Literature seen in the 15th century with poets such as Erzurumlu Emrah, Zihni, Dertli and Seyrani in the 19th century. In this paper, which we have prepared, we first stated in a clear and concise manner the expressions of Ak Seyrani, who lived in Develi, a education was mentioned contact their travels in Istanbul. As a result of the travels he had made Seyrani, he met many people and found a connection with different cults. This sect among the Bektashi sect, Naqshbandi and Qadiri sect Sect has come to the fore. However, besides all these orders, Melami mespre itself is seen in itself.In this study, the with this cult and sect sheikhs were examined with the rumor told of widely available data and the public. Based