Asi Nehri

Orta Doğu’da bulunan birçok devlet bölgedeki nehirlerin paylaşımı konusunda çeşitli ihtilaflar yaşamaktadır. Stratejik açıdan önemi haiz bir ülke konumundaki Türkiye de sahip olduğu su kaynakları nedeniyle Orta Doğu’da su ihtilafı yaşayan en önemli ülkelerdendir. Fırat, Dicle ve Asi nehirlerinin paylaşımı, Türkiye’nin yakın komşuları ile yaşadığı önemli sorun alanlarıdır. Aşağı kıyıdaş ülkeler Suriye ve Irak, kaynağını Türkiye’den alan Fırat ve Dicle nehirlerini uluslararası sular olarak nitelendirmekte; Türkiye ise bu önemli nehirleri sınıraşan sular olarak görmektedir. Bakış açılarının farklı olmasından dolayı bu su havzaları Türkiye, Irak ve Suriye arasında bir su sorunu yaratmaktadır. Çünkü, Suriye ve Irak, nehirlerin “ortak egemenlik” ilkesine, Türkiye ise “hakça kullanım” ilkesine uygun bir biçimde paylaşımı görüşünü ileri sürmektedir. Diğer taraftan, başka bir ülkeden kaynağını alıp Türkiye’de denize dökülen Asi nehri de Türkiye, Suriye ve Lübnan arasında paylaşım konusunda ihtilaflı bir nehirdir. Bu çalışmada, su hukukundaki güncel gelişmelerle Fırat, Dicle ve Asi nehirlerinin paydaşları olan Türkiye, Irak, Suriye ve Lübnan’ın farklı politikaları neticesinde uluslararası nehirler mi, sınıraşan sular mı olduğunun hukuksal bir zeminde incelenmesi hedeflenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Su hukuku, uluslararası nehirler, sınıraşan sular.

Amik Gölü kurutulmadan önce Amik Ovası’nın önemli kısmı, özellikle kış aylarında göldeki su seviyesinin yükselmesiyle su altında kalırdı. Ayrıca Asi Vadisi boyunca Asi Nehri’nden taşan sular da Ovanın su altında kalmasına yol açardı. Taşkınlar, temelde iki nedenden kaynaklanmaktaydı.

Eichhornia crassipes (Mart.) Solms (Pontederiaceae) dünyanın tropikal ve sub-tropikal bölgelerinde istilacı bir sulak alan bitkisidir. Bu bitki, gölleri, tatlı suları ve nehirleri istila ederek ciddi çevresel sorunlara sebep olmaktadır. Bu nedenle, çeşitli yönetim stratejileri sulak alanlarda bu bitkinin kontrolünde kullanılmaktadır. Bununla birlikte,  bu bitkinin ekonomik kullanım stratejileri ve değeri hakkında devam eden araştırmalar da vardır. E. crassipes’in biyoenerji, kağıt, gübre, hayvan yemi üretimi ve atıksu arıtımında yenilenebilir bir enerji kaynağı olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir. Son yıllarda, E. crassipes Asi Nehri’nde (Hatay) tespit edilmiştir. Bu derlemede, E. crassipes için Türkiye’de hem mücadelede etkili olabilecek hem de ekonomik açıdan önemi olan kullanımları hakkında bilgiler verilmektedir.

Eichhornia crassipes (Mart.) Solms (Pontederiaceae) is a perennial aquatic invasive weed throughout the tropical and subtropical regions of the world. This weed (water hyacinth) can invade lakes, rivers, ponds, lagoons and freshwaters.  Because of high reproducibility and adaptability to various environment, water hyacinth rapidly occupies new habitats and causes serious environmental problems. For these reasons, numerous management strategies such as chemical, biological and physical are used to control the plant in aquatic environment. However, there are ongoing research to determine its value and economic exploitation strategies. It has been found that E. crassipes could be used as a renewable energy resource for production of bioenergy, paper, fertilizer, animal fodder and phytoremediation-wastewater treatment. In recent years, water hyacinth has been observed and identified from Asi River, Hatay. Since then, the species has established itself tremendously becoming the most dominant floating plant species in the river. There is no certain and detailed information about water hyacinth in our country. Due to this alien plant is considered as a pest due to its invasive characteristics it poses a various risks for ecosystem, Amik lowland agriculture, aquatic organisms and public health. In this way, further studies designed for the management strategies of water hyacinth in Asi River from several regional or local authorities would be beneficial to reveal its risks and aconomic usages in detail. /The appreciations of this review also provide valuable data to be used in management strategies against this invasive aquatic plant species posing potential risks for ecosystem. In addition, the cleaned water hyacinth samples with long or short term management programs like drainage basin of Asi River, mechanized barges and dredges can be considered as raw material for the production of biogas, fodder, organic fertilizer, medicine, paper and furniture. Hereby, the overall assesments in this review presents a general information about invasive wetland plant E. crassipes recently transited to Turkey both its possible management strategies and important economic usages.