Furkan USUN

Bu çalışmada, Türkiye’nin batı ve güney kıyılarındaki uluslararası turizm merkezlerinde meydana gelen turizm kentleşmesi olgusu nüfus artış hızı ve iç göç verilerindeki değişimler üzerinden incelenmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu’ndan (TÜİK) elde edilen verilerden (1980-2021) hareketle turizm merkezlerinin nüfus artış hızları ve iç göç oranları hesaplanmıştır. Turizm merkezlerinin istatistiksel değerleri Türkiye’nin diğer yerleşim birimlerine ait değerlerle karşılaştırılmıştır. Bulgulara göre; 1980-1990 döneminin nüfus artış hızları, araştırmaya konu olan merkezlerin tamamında tüm sayım dönemlerindeki en yüksek değerler olarak ayırt edilmiştir. Bu dönemdeki nüfus artış hızları kent ölçeğinde karşılaştırıldığında, incelenen on kentin Türkiye’de %5’lik dilime girerek ilk sıralarda yer aldığı belirlenmiştir. 1980-2021 dönemindeki nüfus artış hızları ilçeler bazında karşılaştırıldığında da, turizm merkezlerinin Türkiye’de en yüksek nüfus artış hızına sahip ilçeler arasında yer aldıklar...

Coastal resorts, whose dominant economic activities are those of providing an array of recreational services to tourists, reflect this specialization in their land-use patterns. Therefore, the business districts in coastal resorts have a unique morphology, landscape, and land use. However, the literature reflects that there is limited attention to the tourism business districts (TBDs) that have developed in coastal resorts. Moreover, few empirical studies have been conducted in developing countries, such as Thailand, China, and Turkey, as well as developed ones such as United States, Canada, and Italy. This study discusses the TBDs located in Turkey’s coastal resorts in terms of location, form, and function. The findings are presented statistically, and detailed maps are presented to explain the TBDs from a geographical and practical perspective. In this study, ArcGIS 10.5 software has been used to perform spatial analysis of the data. The main findings include that Turkish TBDs have similar characteristics in terms of location, form, and function compared to other coastal resorts worldwide. Therefore, it is possible to say that these similar features constitute a model in terms of land use. In addition, the statistical findings of the study are largely similar to those found in the literature. Keywords: coastal resorts, GIS, land use, tourism business district, Turkey.

Bu çalışmada, turizm kentleşmesinin değişkenlerinden biri olan istihdamın hızlı büyümesi ve yapısal değişimi, Türkiye’nin uluslararası turizm merkezleri olarak bilinen Çeşme, Kuşadası, Didim, Bodrum, Marmaris, Fethiye, Kemer, Antalya, Manavgat ve Alanya kentleri üzerinden incelenmiştir. Turizm kentleşmesini istihdam verileri ekseninde ortaya koyabilmek için Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) istihdam verileri elde edilmiştir. Bu verilerden hareketle Türkiye’de, turizm sektöründe çalışan işgücünün hızlı büyümesi, turizmin istihdam yaratma potansiyeli ve mevsimlik özelliği açıklanmıştır. Elde edilen bulgulara göre; 1985-2000 döneminde turizm kentlerinde genel istihdamın büyüme oranı %85 ile %440 arasında değişirken; bu kentlerin bağlı bulundukları il merkezlerinde ise %23-%45 arasında kalmıştır. 2005-2019 döneminde ise, turizm kentlerinde genel istihdamın büyüme oranı %50 ile %204 arasında iken; il merkezlerinde bu oranlar %12-%74 arasında değişmişti...

Turizm kentleşmesi, kentleşme tarihi açısından alışılagelmişin dışında, tüketime dayalı bir kentleşme modelidir. Bu sebeple turizm kentleşmesinin kentsel mekân üzerindeki somut yansımalarını kent ve tüketim üzerinden ele almak gerekir. Bu çalışmada turizm kentleşmesinin göstergelerinden biri olarak mekânsal farklılık parametresi içerisinde değerlendirilen “turizm kentlerindeki arazi kullanım farklılığının” kuramsal çerçevesini çizerek, konunun Kuşadası örneğinde incelenmesi amaçlanmıştır. Diğer yandan turizm iş alanına yönelik kavramsal ve fonksiyonel yaklaşımlarda bulunulması çalışmanın bir diğer amacıdır. Ampirik analizlerin gerçekleştirildiği Kuşadası kenti söz konusu amaçlar doğrultusunda araştırma alanı olarak seçilmiştir. Çalışmada öncelikle turizm kentlerindeki arazi kullanım farklılığını ele alan literatürün meta-analizi yapılmış, Kuşadası turizm iş alanının sınırları belirlenerek alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Daha sonra araştırma sahasındaki ticarethanelerin fonksi...

In recent years, the impact of globalization, the development of information and communication technology, increased cultural interaction, postmodern movements and trends are causing the search for different experiences by tourists leads to the emergence of new tourist attractions. One of the alternative tourism types by postmodern tourism consumers who are in new quests is "wedding tourism". Wedding tourism, whose purpose is to realize outside the countries, is defined as an activity that includes transportation, accommodation, refreshments and entertainment. India is one of the most preferred countries for wedding tourism in the world. The majority of weddings of rich families in India take place in outside the countries, such as Indonesia and especially Thailand. However, these countries have become tired destinations because Indian weddings have been realized for 30 years. Indian weddings have been around for about 30 years, these countries. Therefore, the Indians have...

Tourism urbanization is a consumption-based urbanization model, which is unusual in terms of urbanization history. For this reason, it is necessary to discuss the concrete reflections of tourism urbanization on urban space through city and consumption. The present study aimed to draw the theoretical framework of "land use difference in tourism cities", which is evaluated within the spatial differentiation parameter as one of the indicators of tourism urbanization. In addition, the study also aimed to put forth conceptual and functional approaches towards the tourism business district. The city of Kuşadası, where the study's empirical analyzes were carried out, was chosen as the research area in line with these purposes. In the study, first, a meta-analysis of the literature addressing the land use difference in tourism cities was conducted, and a field study was carried out by determining the boundaries of the tourism business district of Kuşadası. Then, the Kuşadası tourism business district map was drawn after making the functional classification of the businesses in the research area. The findings revealed that the Kuşadası tourism business district is appropriate for the models in the literature in terms of form, structure, and functional characteristics.

Türkiye’de 1950’li yıllardan 1980’li yıllara kadar emek gücüne dayalı kentleşme süreçleri meyda- na gelmiş ve bu süreç 1980’lerden itibaren kentsel mekânda gerçekleşen neoliberal uygulamalara bağlı olarak yerini sermaye birikimine bağlı kentleşme süreçlerine bırakmıştır. Kentsel mekânlarda bu şekilde meydana gelen değişim ve dönüşümlerin en somut örneklerinden biri, kent merkezle- rinde yer alan endüstriyel tesislerin değişen ekonomik şartlara bağlı olarak yerini alışveriş merkez- lerine bırakmaları olmuştur. Bu çalışmanın motivasyonunu; “fabrikaya yönelik aidiyet duygularına sahip üreten bir toplumdan, alışveriş merkezinin misafirleri durumundaki tüketen bir topluma geçiş sürecinde kentsel mekân nasıl şekillenmektedir?” sorusu oluşturmaktadır. Hizmete girdiği 1950’li yıllarda Hatay’ın en büyük üretim merkezi olan Ak-İş iplik fabrikası zamanla işlevini yitirerek yıkıl- mış ve onun yerine bir alışveriş merkezi inşa edilmiştir. Emek gücünden sermaye birikimine doğru gerçekleşen bu dönüşümün Antakya kentsel mekanını nasıl şekillendiğini ampirik analizlerle ortaya koymak bu çalışmanın temel amacıdır. Çalışmada hem nicel hem de nitel verilerin birlikte değerlen- dirilmesi anlayışını benimseyen karma yöntem kullanılmıştır. Nitel veriler, Ak-İş iplik fabrikasından emekli olmuş 5 kişiyle gerçekleştirilen derinlemesine görüşmelerden elde edilmiştir. Nicel verilerin elde edilebilmesi için ise Antakya’da ikamet eden 265 katılımcıya anket uygulanmıştır. Çalışmanın nitel bulguları; emek gücü, kentsel bellek ve mekân kullanımı olmak üzere üç temaya dayanmakta- dır. Nitel bulgular, bir üretim mekânı olarak fabrikanın yeni mekânların üretilmesinde önemli roller üstlendiğini göstermiştir. Nicel verilerden ve alan araştırmalarından elde edilen bilgiler ise; kentsel mekânın tüketim ve sermaye odaklı olarak önemli değişim ve dönüşümler geçirdiğini ortaya koymuştur.

Şehirlerin tarihi dokularını oluşturan alanlarda, asırlık bir gelenek olarak sürdürülen beşeri faaliyetler ve tarihi yapılar kent kimliğinin önemli bileşenleri olmakla birlikte, aynı zamanda birer miras niteliği de taşımaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, Antakya’da sabun üretim faaliyetlerinin ve tarihi sabunhanelerin kimlik-endüstriyel miras-turizm bakımından önemine dikkat çekmektir. Bu amaca yönelik olarak öncelikle sabun üretiminin kent kimliği ile olan ilişkileri üzerinde durulmuştur. Diğer yandan, Koruma-Uygulama ve Denetleme Bürosu’ndan (KUDEB) tarihi yapılara yönelik envanterler ve koruma amaçlı imar planı temin edilmiş ve bu veriler yardımıyla sabunhanelerin mekânsal dağılışları ortaya konulmuştur. Bu çalışmadan elde edilen bulgulara dayanarak, Antakya’da sabun üretiminin ve sabunhanelerin kent kimliğinin önem bir bileşeni olduğu, araştırma sahasında tespit edilen sekiz adet sabunhanenin tarihi doku içerisinde ve birbirlerine yakın konumlarda yer aldıkları ve bu sabunhanelerden dördünün yeniden işlevlendirilmesi gerektiği ortaya konulmuştur. Ayrıca, sabunhanelere yönelik geliştirilen endüstriyel miras rotasının tarihi ve kültürel turizm bakımından önemli olduğu vurgulanmış ve yeni kültür rotalarının da geliştirilmesi gerektiği önerilmiştir.

In recent years, the impact of globalization, the development of information and communication technology, increased cultural interaction, postmodern movements and trends are causing the search
for different experiences by tourists leads to the emergence of new tourist attractions. One of the alternative tourism types by postmodern tourism consumers who are in new quests is "wedding tourism". Wedding tourism, whose purpose is to realize outside the countries, is defined as an activity that includes transportation, accommodation, refreshments and entertainment. India is one of the most preferred countries for wedding tourism in the world. The majority of weddings of rich families in India take place in outside the countries, such as Indonesia and especially Thailand. However, these countries have become tired destinations because Indian weddings have been realized for 30 years.
Indian weddings have been around for about 30 years, these countries. Therefore, the Indians have sought an alternative destination. In recent years, Turkey has been one of the most popular country for Indian weddings in terms of an alternative destination. Indian families have focused on Turkey day by day thanks to its natural and cultural opportunities, diverse shopping facilities, the quality of the hotel, suitable climate and its rich histories as well as. In addition to this, another advantage of the Indian wedding tourism is that Turkey is located at the intersection of Asian and European cultures. The aim of this study, which is evaluated as a new approach of postmodern tourism, is to contribute
to the tourism literature of our country as a current study issue. For this purpose, Indian Weddings will be evaluated in Turkey scale by performing literature review and benefiting from secondary data
sources. Turkey's benefiting from this growing trend is very important for our country. On the other hand it is an important necessity to solve problems such as direct flights and presentation so that our country get more share from the market.
Key words: New Trends in Tourism, Postmodern Tourism, Wedding Tourism, Indian Weddings, Turkey

Tüketim olgusunun yönlendirdiği kentler, turizm kentleşmesinin önemli örneklerindendir. Bu çalışma turizm kentleşmesinin dinamikleri, yapısı, özellikleri, boyutları, nedenleri, sonuçları ve diğer kentleşme modellerinden farklarını ortaya koyarak Kuşadası özelinde incelemeyi amaçlar. Çalışmanın amacına uygun olarak, yeni ve alışılagelmişin dışında bir yapıya sahip olan turizm kentleşmesi kavramı merkeze alınmıştır.
Çalışmada öncelikle turizm kentleşmesinin kuramsal çerçevesi konu alınmıştır. Teorik bilgilerden sonra alan araştırmasında ilk olarak Kuşadası örneğinde turizm kentleşmesi beş temel parametre aracılığıyla incelenmiştir. Parametreler işlenirken standart başlıklandırma kalıplarının dışına çıkılmış, mümkün olduğunca detaya inilerek turizmin kentleşme üzerinde meydana getirdiği karakteristik unsurlar vurgulanmıştır. Ardından kent ve turizm aktörleri ile ayrıntılı görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Turizm Kuşadası’nda yeni mekânlar üretmiş, var olanları dönüştürmüş, nüfusu artırmış, sosyal, ekonomik ve kültürel yapıyı değiştirmiştir. Bu nedenle Kuşadası, turizm kentleşmesi olgusunun temsil kabiliyeti yüksek bir örneğidir.
“Kuşadası’nda turizm kentleşmesi” başlıklı bu tez çalışması, turizm kentleşmesinin yeniliklerini ortaya koyarken, turizmin kentleşme üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğunu, Kuşadası örneğinden yola çıkarak açıklamıştır. Sonuç olarak bu çalışma, farklı disiplinlerle etkileşimli biçimde yürütülen yeni örneklerin de eklenmesiyle, turizm kentleşmesi modelinin oluşturulmasına katkı sağlayacaktır.
Anahtar kelimeler: Kentleşme, turizm, turizm kentleşmesi, Kuşadası