Balneum

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να αναδειχθεί η σημασία της ιαματικής κολύμβησης στα αρχαία χρόνια. Γενικότερα, η κολύμβηση, αν και δεν ανήκε στα ολυμπιακά αγωνίσματα, παρόλα αυτά ήταν γνωστή σαν αθλητική δραστηριότητα και εμφανιζόταν στους τοπικούς αγώνες. Επιπλέον, φαίνεται ότι το κολύμπι απόκτησε θεραπευτική χροιά με την ενσωμάτωση του ως διαδικαστικό μέρος των αρχαίων ελληνικών μυστηρίων, το οποίο διεξαγόταν τόσο σε φυσικό όσο και σε τεχνητό ιαματικό περιβάλλον. Εκτενέστερα, το αφροδίσιο κολύμπι στη Ποσειδωνία της Σικελίας λάμβανε μέρος την 1η Απριλίου σε τεχνητή ιαματική κολυμβητική δεξαμενή διαστάσεων 47x21μ, η οποία εμπεριείχε θερμό οζονούχο νερό (Τουρναβίτης, 2001) . Ακόμη, στην Ιεράπολη της Μ.Ασίας υπάρχει η ιερή τεχνητή κολυμβητική δεξαμενή της θερμίας Αρτέμιδος ,και ξέχωρα, του θερμίου Απόλλωνα -δίπλα στο πλουτώνιο σπήλαιο- και στα περίχωρα αυτών απλώνονται, μέχρι σήμερα, φυσικές θερμές πισίνες από τραβερτίνη (Croonm 1956, Negri 2006, Sparavigna 2018). Δεδομένου, ότι η διάδοση του ελληνικού πολιτισμού επιτυγχανόταν μέσω των μαντείων με κυρίαρχο αυτό των Δελφών και του μαντείου των Διδύμων στα παράλια της Μ.Ασίας, είναι αναμενόμενο να παρατηρούνται κοινές πολιτιστικές δομές στην ελληνική επικράτεια (Parker, 1989). Μολονότι δεν υπάρχει μια προκαθορισμένη έννοια για τη πολυσήμαντη φύση των καθαρμών -καθώς αυτό υποδεικνύεται από τις αντιλήψεις του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη (Solbakk 2006)- ωστόσο φαίνεται ότι ένα μέρος αυτών συσχετίζεται με την άσκηση στο νερό. Ενδεικτικά, το κολύμπι εμφανίζεται στις θαλάσσιες τελετές καθαρμών τη δεύτερη μέρα των ελευσίνιων μυστηρίων. Μάλιστα, για αυτή τη μέρα γίνεται αναφορά από το Κλημένη τον Αλεξανδρινό στο “Στρωματεῖς” 5.70.7-5.71.1, όπου υποδηλώνει, ότι οι βάρβαροι τελούσαν λουτρά και όχι καθαρμούς (Clinton, 2002). Αυτή, η διαφοροποίηση ενδεχομένως να υπαινίσσεται την άσκηση στο νερό κατά τη διεξαγωγή των καθαρμών σε υδάτινο περιβάλλον, και να υποδηλώνει ότι τα λουτρά σχετίζονται περισσότερο με τις τελετές εμβύθισης που εμφανίζονται στα βαλανεία, αλλά και σε άλλους χώρους των ναών. Επομένως, γίνεται, αντιληπτό, ότι η ιαματική κολύμβηση είχε εγκολπωθεί στην αρχαία ελληνική παράδοση μέσω των τελετουργικών πρακτικών.

Βιβλιογραφία
Croon, J. (1956). Artemis Thermia and Apollo Thermios (With an Excursus on the Oetean Heracles-Cult). Mnemosyne, 9(3),193-220
Ovid. (1951) Οvid's Fasti. Massachusetts: Harvard University Press.
Τουρναβίτης, Κ. (2001, Μάιος). Τα άγνωστα ιερά κολυμβητήρια. Ιχώρ, σσ. 4-15.

In the eighty-sixth Epistle to Lucilius, while Seneca tells of his visit to the villa of Liternum which belonged to Scipio Africanus, he praises the austerity and modesty of its small bathroom. A careful reading of the letter text, in relation with what we know today about the genesis of the Roman villa, returns a less mythicized image of the hero's country residence. Some hints show rather a residence that is certainly also devoted to agricultural work - as always in Roman villas - but also with some characteristics that are explicitly linked to the Hellenistic villas of southern Italy, especially to those close to the culture of Taranto. The mere presence of a bathroom, although modest, actually reveals a very peculiar character, if we compare it with the archaeological documentation of the contemporary or slightly later villas.

The study of a site recently excavated in the suburbium of the old Florentia Iliberritana next to the Beiro river is presented. Its wide diachrony, which extends from the I AD up to the present time, helps us to define the historical discourse of an agglomeration whose entity we are going to analyze in this work. In addition to a domus, an oil press, structures linked to leisure as well as burial will be the object of study, providing a hitherto little explored vision of this place.

The study of a site recently excavated in the suburbium of the old Florentia Iliberritana next to the Beiro river is presented. Its wide diachrony, which extends from the I AD up to the present time, helps us to define the historical discourse of an agglomeration whose entity we are going to analyze in this work. In addition to a domus, an oil press, structures linked to leisure as well as burial will be the object of study, providing a hitherto little explored vision of this place.