Henk Oosterling

Il titolo di questa lezione è stato preso in prestito da Bruno Latour, filosofo francese contemporaneo che nel 2008 ha tenuto una conferenza al convegno organizzato alla Design History Society a Farmouth in Cornovaglia, intitolata Networks of Design - Un Prometeo cauto? Primi passi verso una filosofia del design. Nella sua conferenza, Latour riprende il motto: “Daseign ist Design” elaborato dal filosofo olandese Henk Oosterling, studioso di Peter Sloterdijk, grande pensatore tedesco e Professore di Estetica all’Accademia delle Belle Arti di Vienna. Il concetto di Dasein è fondamentale nell’ambito di una progettazione di realtà. L’esserci e l’essere al mondo sono due delle proposizioni fondamentali dell’ontologia heideggeriana. Latour rilancia il discorso su una consapevolezza dell’esistenza all’interno di ciò che i tedeschi definiscono come Gestaltung, cioè, la variabile che s’impone nel concetto di creazione, di formazione e di progettazione. Sloterdijk con molto anticipo ha colto la crescita in intensione ed estensione del concetto di design attraverso la proposizione heideggeriana del Dasein, ovvero dell’esserci.

Scriptie ter verkrijging van de graad van Master of Arts (MA) in de wijsbegeerte van het recht en de sociale wetenschappen. Abstract: Moderne samenlevingen worden door een hoge mate van cynisme ge-kenmerkt. In deze scriptie vat ik de individuele ervaring van een cynische culturele context op als existentiële claustrofobie. Een historische analyse van de culturele achtergrond waartegen dit cynisme opkomt laat zien dat er in de geschiedenis op z'n minst drie modellen te onderscheiden zijn die een uitweg uit deze existentiële claustrofobie bieden; het model van de performatieve subjectiviteit stelt een uit-weg voor in het creëren van een podium in de publieke sfeer waar je je sociale rol kunt uitspelen. Deze uitweg, die het Westerse denken lange tijd heeft gedomi-neerd, blijkt echter meer en meer aan geloofwaardigheid in te boeten; het podium waarop de publieke sfeer zich afspeelt stort in. Naast dit model, worden twee an-dere modellen van subjectiviteit onderscheiden die ieder claimen een levensvat-baar alternatief te zijn. Zo wordt enerzijds een affirmatief model gevonden waarin het subject zich in zijn zelfbetrekking realiseert in een bestaansesthetiek waarin het eigen leven gestileerd wordt met aandacht voor wat de mens kan, niet wat voor hem onmogelijk is. Het andere alternatief is de christelijke subjectiviteitsbepaling van onder meer Kierkegaard waarin een vereniging met het zelf wordt voorgesteld die, niet zoals in het dominante discours een gegeven is en dus niet het resultaat is van de ontwikkelen van vaardigheden, maar een zelfbetrekking die het subject in een confrontatie met het Absolute geschonken wordt. Al deze modellen lopen in de geschiedenis door elkaar. Er is geen strikte chronologische volgorde, wel een doorslaggevend accent.