Kobieta

Th is text is a contribution to the analysis about the place of children and teenagers in literature concerning Poland’s ‘Eastern Borderlands’ (Kresy). Th e authors created many  suggestive pictures of the lost childhood of teenagers, as well as martyrological themes. Young heroes, born in the Eastern Borderlands or connected with this region by family
ties, are witnesses to or participants in important historical events. Th e author of the article presents a singular, subjective anthology of works of literature from this region dating from the interwar period. Some of the works cited in the article could be used in Polish language or history classes today as an excellent source of knowledge about the customs
in this region in Old Poland or as teaching materials for specialized classes in culture studies. In her analysis, the author took into account both literary masterpieces and lesser works, symbols connected with learning and playing in homes in the Eastern Borderlands, and also alludes to martyrology as well as suddenly entering the taboos of adulthood.

Kresy dostarczały prozie oraz poezji wieku XX wiele inspiracji artystycznych oraz ideowych, w wymiarze historycznym oraz patriotycznym. Były i są nadal ziemiami dramatogennymi obfi tującymi w indywidualne oraz zbiorowe nieszczęścia. Analiza dzieł twórców z tego obszaru, w szczególności poświęconych dzieciom oraz młodzieży lub też im dedykowanym, wymaga od badacza stosowania metody geografi czno-regionalistycznej oraz ujęcia interdyscyplinarnego z uwzględnieniem refl eksji literaturoznawczej, historycznej, a także edukacyjnej.
Szczególnym odbiorcą literatury kresowej jest rodzic skupiony na patriotycznej edukacji domowej swoich dzieci, młody człowiek dążący do nieustannego poszerzania swej wiedzy oraz działający na rzecz umocnienia swojego kraju w ramach prawicowych stowarzyszeń lub organizacji. Wierny ideałom i głęboko w sercu skrywający pojęcia: Bóg, Honor, Ojczyzna.

[EN] The Soul Within a Flower. Floral Motifs in the Art of Stanisław Wyspiański

The paper, in reference to the concept of criticism of art presented in The Philosophy of Art by Hippolyte Taine, analyses the work of Polish artist Stanisław Wyspiański. This sort of criticism implies that the piece of art is not only a result of
the artists’s free will but numerous circumstances such as environment and society.
According to this mode of interpretation, Wyspiański’s art contains the story of the past, present and future, and the country, people and art itself are presented as floral
metaphors. All kinds of plants, especially flowers, are synonyms of beauty, identity, fragility, and paradoxically – the great power.

W niniejszym szkicu autorka przybliża postać Františka Drtikola – czeskiego fotografa, malarza, a przede wszystkim filozofa, który całą swoją pracę twórczą opierał na wyrażeniu mistycznego połączenia ciała i duszy. Nagość ciała i duszy miała wyrażać pokonanie granicy między tym, co fizyczne, widzialne, a tym, co duchowe, mistyczne, transcendentne. Twórczość Drtikola podzielić można na trzy okresy:
pierwszy obejmował lata od 1901 r., kiedy zaczął fotografować, do 1930 r. – tu dominują zdjęcia kobiet fatalnych, motywy Salome i Judyty, wyrażające niepokoje duszy i ciała, drugi okres – twórczość spirytualna,
natomiast po 1935 r. Drtikol przestał fotografować i zajął się przede wszystkim medytacją, pogłębianiem swojej wiedzy duchowej oraz malarstwem mistycznym.

Niniejszy tekst stanowi zbiór stanowi zbiór interdyscyplinarnych reflekcji.Współćzesna kobieta musi coraz częsciej stawiać czoło nietypowym zagrożeniom, związanym z eskalacją przemocy pod różnymi postaciami, stawać we własnej obronie, również ze względu na działalnośc dobroczynną lub wychowawczą jaką prowadzi.

W artykule przedstawiono analizę tekstu modlitw litanijnych, pod kątem wyodrębnienia cech szczegółowych "świętej kobiety". Wykazano, że jest ona duchowo związana z Jezusem Chrystusem, charakteryzuje się etosem miłości do najbliższych. Jest zakonnicą albo żoną i matką.
Opracowanie jest opublikowane w książce: w:  Święte i święci. Kult i wizerunek świętych w tekstach kultury, red. E.M. Kur, B. Walęciuk-Dejneka, Siedlce 2016, s. 201-212

Intellectual activity of such women as Hrotsvitha of Gandersheim, Herrad of Landsberg, Relindis of Hohenburg, Hildegard of Bingen or Jutta of Sponheim testifies to the fact that medieval nuns represented a very high intellectual level, contrary to the conventional wisdom and frequently repeated popular misconception about the „dark ages”. As Johanes Mayer of University of Würtzburg noted, the activity of Herrad of Landsberg, Hildegard of Bingen or Hedwig of Silesia (educated at the Benedictine convent at Kitzingen) proves a very high standard of education, extensive knowledge and greater awareness among medieval nuns. One can say that the 12th century was a women’s era. Manuscripts written by the Polish Poor Clares are works of artistic merit. Analysing the works of women’s convents in the West of Europe and in Poland, in the field of theology, but also medicine, poetry or music, one must conclude that an average nun represented a much higher intellectual level than an average priest (not only in the Middle Ages). It is highly probable that Polish literature owes its origin to the 13th c. Poor Clares’ convents. The convents enjoyed a lot of independence, also from the bishop, and were able to defend their autonomy effectively, as shown – among others – by the Norbertine Sisters in Płock