İmam Gazzâlî’nin Kîmyâ-yı Sa’âdet adlı Farsça eserinin kısmi bir tercümesi olan İksîr-i Devlet, İstanbul’da yazılarak 1041/1632 tarihinde Şeyhülislam Ahizâde Hüseyin Efendi’ye takdim edilmiştir. Kataloglarda ve bazı nüshalarda “İksîr-i... more
İmam Gazzâlî’nin Kîmyâ-yı Sa’âdet adlı Farsça eserinin kısmi bir tercümesi olan İksîr-i Devlet, İstanbul’da yazılarak 1041/1632 tarihinde Şeyhülislam Ahizâde Hüseyin Efendi’ye takdim edilmiştir. Kataloglarda ve bazı nüshalarda “İksîr-i Sa’âdet, Terceme-i Kîmyâ-yı Sa’âdet” gibi isimlerle de anılan eser, oldukça hacimli olan Kîmyâ-yı Sa’âdet’in “İkinci Rükn”ü olan “Muamelât” kısmından dostluk/kardeşlik hak ve hukukunun ele alındığı “Beşinci Asl”ın tercümesidir. İksîr-i Devlet, kısmi bir tercüme olmasına rağmen Nergisî’nin güçlü ve özgün üslubunun hissedildiği telif düzeyinde bir eserdir. Kîmyâ-yı Sa’âdet tercümeleri içinde en çok beğenilenin Nergisî’nin bu eseri olduğu kaynaklardan ve eserin nüshalarının çokluğundan anlaşılmaktadır. Eserde asıl konu işlenmeden önce mukaddime kısmında sırasıyla Allah’a hamd Peygamber’e salat, Sultan IV. Murad ve Şeyhülislam’a övgü, telif sebebi, tercümeyle ilgili görüşler dile getirilmiş, daha sonra arkadaşlık/dostluk hak ve hukukunun ele alındığı bölümün tercümesi verilmiştir. Bu bölümde de sırasıyla Allah için dostluk, Allah için sevmenin mahiyeti, kardeşlik ve arkadaşlık hakları, İslam kardeşliğinin hakları, komşu hakları, akraba hakları, anne ve baba hakları, çocuk hakları, hizmetçilerin hakları üzerinde durulmuştur. Bu çalışmanın ilk bölümünde İksîr-i Devlet’in yapı ve muhteva özellikleri üzerinde durulmuş, ikinci bölümde de tenkitli metnine yer verilmiştir. Çalışmanın sonuna müellif nüshası eklenmiştir.
Bu çalışmada 14. yüzyılda yazılmış olan Farsça Ahlâku’s-saltana ve onun 16, 17 ve 19. yüzyılda yapılan tercümeleri mukayese edilmiş, geleneksel çeviri anlayışı, yöntem ve tekniği üzerinde durulmuştur. Kaynak Metin: Ahlâku’s-saltana,... more
Bu çalışmada 14. yüzyılda yazılmış olan Farsça Ahlâku’s-saltana ve onun 16, 17 ve 19. yüzyılda yapılan tercümeleri mukayese edilmiş, geleneksel çeviri anlayışı, yöntem ve tekniği üzerinde durulmuştur.
Bosnalı şair ve tarihçi Safvet-Beg Başagiç (1870-1934) “Bosnjacı I Hercegovci U Islamskoj Knjizevnosti” (İslam Ebebiyatında Bosna-Hersekliler) adlı eserinde, Bosna-Hersekli önemli şair ve yazarlara yer vermiştir. Hırvat Mahmut Paşa,... more
Bosnalı şair ve tarihçi Safvet-Beg Başagiç (1870-1934) “Bosnjacı I Hercegovci U Islamskoj Knjizevnosti” (İslam Ebebiyatında Bosna-Hersekliler) adlı eserinde, Bosna-Hersekli önemli şair ve yazarlara yer vermiştir. Hırvat Mahmut Paşa, Derviş Paşa, Sâbit, Hersekli Arif Hikmet ve Nergisî, bu sanatkârlar arasında göze çarpan isimlerdendir. Başagiç, Bosna’da doğan ve daha sonra İstanbul’a gelen Nergisî’ye eserinde geniş yer ayırır. Nergisî’nin hayatından ve eserlerinden bahseder, sıkıntılar içinde yaşadığına, oldukça başarılı bir sanatçı olmasına rağmen gerekli ilgi ve takdiri göremediğine işaret eder. Nergisî’yi Mütenebbî, Enverî, Ahsiketî, Verlaine gibi önemli şairlerle mukayese eden Başagiç, onun büyüklüğünü ve sanatındaki başarısını ortaya koymaya çalışır. Boşnakça yazılmış olan eserin Nergisî ile ilgili kısmı, 1917 yılında Ş. B. imzalı bir mütercim tarafından Yeni Mecmua’nın 15-19. sayıları arasında, Edebiyat Tarihi başlığı altında yayımlanmıştır. Bu çalışma kapsamında Ş.B. tarafından tercüme edilmiş bu bölümün çevriyazısı yapılacak ve değerlendirmelerde bulunulacaktır.
Klasik tercüme geleneği çerçevesinde eser üreten diğer yandan özgün ve kişisel üslubuyla dikkat çeken müellif/mütercimlerden biri de 17. yüzyıl sanatkârı Nergisî’dir. Onun tercüme yöntem ve tekniği, tercümeye bakış açısı hem kişisel... more
Klasik tercüme geleneği çerçevesinde eser üreten diğer yandan özgün ve kişisel üslubuyla dikkat çeken müellif/mütercimlerden biri de 17. yüzyıl sanatkârı Nergisî’dir. Onun tercüme yöntem ve tekniği, tercümeye bakış açısı hem kişisel üslubuna hem de Osmanlı tercüme geleneğine ışık tutmaktadır. Üç tercüme eseri bulunan Nergisî’nin eserleri serbest çeviri, çoklu/yeniden yazım, tercüme yöntem ve tercihine dair görüş beyanında bulunma özellikleri ile araştırmaya değer konumdadır.
