Ojcowie Kościoła

Bez wątpienia Sobór Watykański II należy zaliczyć do najważniejszych wydarzeń XX wieku. Jego obrady z uwagą śledzili nie tylko katolicy, ale również przedstawiciele innych wyznań chrześcijańskich i pozachrześcijańskich, naukowcy i ludzie prości. Z jednej strony sobór zapowiadał głębokie zmiany, nową cezurę czasową dzielącą dzieje Kościoła i teologii na „przedsoborowe” i „posoborowe”, z drugiej jednak owa odnowa nie oznaczała zerwania z przeszłością, tradycją, ale kontynuację nauki Kościoła, nową interpretację . Ojcowie Soborowi podjęli się zadania odnowy Kościoła w świetle Bożego Objawienia przekazywanego w Piśmie Świętym i Tradycji. Śmiało bowiem można powiedzieć, iż bez Ojców Kościoła nie byłoby ani egzegezy biblijnej, ani podstaw dogmatyki chrześcijańskiej czy myśli duszpasterskiej – wypracowali bowiem modele, z których korzystamy do dziś. W świetle powyższych rozważań autorka niniejszego opracowania podejmie próbę ukazania recepcji myśli Ojców Kościoła przez Sobór Watykański II. Ma ona charakter przekrojowy, czyli odnosić się będzie do wszystkich dokumentów soborowych, choć siłą rzeczy niektóre z nich będą akcentowane w sposób szczególny. W pierwszej części przedstawione zostaną, pokrótce, odwołania patrystyczne w pismach soborowych. W szczególny sposób omówiona zostanie Konstytucja dogmatyczna o Kościele „Lumen gentium”, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym „Dei Verbum”, a także Dekret o formacji kapłańskiej „Optatam totus”. W części drugiej ukazane zostaną poglądy Ojców Soborowych na doniosłość myśli patrystycznej. W ostatniej rozważana będzie zasadność powrotu do myśli pierwszych wieków. Artykuł stanowi także próbę odpowiedzi  na pytanie czy dialog z Ojcami ma sens i w jakim kluczu należałoby ukierunkowywać nauczanie teologii, aby realizować w pełni wskazania soborowe.

The article points to a relationship between Mikołaj Mieleszko’s Nabożne
westchnienia and meditations, and shows the meditative character of the
baroque emblematic works. It also presents the division of the work into
three books introduced by Mieleszko, which can be referred to the model
of a three-stage mystical way to God (via purgativa, via illuminativa, via unitiva),
used by St. Ignatius of Loyola (but knowing by Pseudo-Dionysius
The Areopagite and fully expressed by St. Bonaventure). Moreover, it discusses
the participation of human faculties in the emblems: memory,
intellect, will, imagination, and feelings, which are so important for the
act of meditation. Above all, emphasis is put on the goal of the reflections
presented by Mieleszko in the subscriptio; they were supposed to touch the soul and convince one to a spiritual transformation. They were, therefore,
just like meditations, a way of achieving inner growth.