Nazım Hikmet, çağdaş Türk şiirinin en önemli şairlerinden bir tanesidir. Aruz ile yazdığı rubailerinin yanında ilk şiirlerini hece vezniyle kaleme almıştır. Nazım Hikmet, çok zor şartlarda vatanını terk etmek zorunda kalmış ender...
moreNazım Hikmet, çağdaş Türk şiirinin en önemli şairlerinden bir tanesidir. Aruz ile yazdığı rubailerinin yanında ilk şiirlerini hece vezniyle kaleme almıştır. Nazım Hikmet, çok zor şartlarda vatanını terk etmek zorunda kalmış ender şairlerimizdendir. Onun ülkesine olan bağlılığını kaleme almış olduğu şiirlerinden anlayabilirsiniz. Moskova’da olduğu zamanlarda bile şiir yazmayı hiç terk etmeyen şairin bu sabit ve kararlı duruşu daha sonraki yıllarda arkasından gelecek olan diğer şairleri de etkisi altında bırakmıştır. Bu etki sonucunda ise Nazım şiir alanında yeni bir çığır açmıştır. Pek çok akımdan etkilenen Hikmet, etkilenmiş olduğu bu akımlar ile Türk şiirine serbest nazım tarzını getirmiştir.
Onun şiirlerinin konusu her zaman değişkenlik göstermiştir. Şiirlerini tek bir konuya bağlı kalarak yazmamıştır. İnişli çıkışlı bir dönemde yaşayan Nazım Hikmet’in şiirlerinde ilk sırayı vatan ve insan sevgisi almıştır. Sonrasında adalet, eşitlik, hürriyet, barış, çocuklar vb. gibi konuları işlemiştir. Dünyaca tanınmış olan Nazım Hikmet Ran’ın şiirleri birçok yabancı dile çevrilmiştir.
Yaptığımız çalışma Türk dili alanında metne dayalı semantik bir çalışmadır. Nazım Hikmet şiirlerinde göze ayrı bir önem vermiş, gözle ilgili birçok benzetme yapmış ve göz metaforunu değişik alanlarda kullanmıştır. Çalışmamızın amacı, Nazım Hikmet’in şiirlerinde geçen göz kavramını inceleyip göz benzetmelerini, göz metaforunu, gözün bağdaştırmasız kullanımını, göz ile ilgili kalıplaşmış sözcükleri ve gözle kurulan birleşik fiiller ve deyimleri şiirlerinde hangi anlamda ve nasıl kullandığını ortaya koymaktır. Yapmış olduğumuz bu çalışma tarama ve analiz yöntemine dayanmaktadır. Çalışmanın neticesinde Nazım Hikmet’in 14 tane göz rengini kulandığı, gözle ilgili birçok metafor, benzetme yaptığı, gözle kurulan birleşik fiil kullandığı ve bazı yerlerde de gözü bir organ ismi olarak kullandığı tespit edilmiştir.
Çalışmamız dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde sorunun ortaya konulması, araştırmanın yöntemi, araştırma soruları, evren, örneklem, veri toplama araçları, hipotez ve hipotez soruları, tezin amacı, kapsam ve sınırlandırması olarak ele alınmıştır.
Çalışmanın ikinci bölümünde kavramsal çerçeve, anlam bilimi ve anlam bilimi içerisinde metaforun yeri, metafor, göz, Nazım Hikmet, Hikmet’in hayatı, ailesi, çocukluğu ve gençliği, eserleri ve poetikasına açıklık getirilmeye çalışılmıştır.
Üçüncü bölümde Nazım Hikmet’in şiirlerindeki göz kavramının semantik incelenmesi yapılmıştır. Son olarak dördüncü bölümde ise sonuç bölümüne yer verilmiştir.
