Posleratna Moderna Arhitektura
31 Followers
Recent papers in Posleratna Moderna Arhitektura
„SALONSKI STAN” U BEOGRADU IZMEĐU DVA SVETSKA RATA Đorđe Alfirević, Sanja Simonović Alfirević ARHITEKTURA KAO TEKST: STUDIJA SLUČAJA SEDAMSTO HILJADA STUBOVA Tatjana Dadić Dinulović ELEMENTI REGIONALNE ARHITEKTURE U DELU ARHITEKTE... more
„SALONSKI STAN” U BEOGRADU IZMEĐU DVA SVETSKA RATA
Đorđe Alfirević, Sanja Simonović Alfirević
ARHITEKTURA KAO TEKST: STUDIJA SLUČAJA SEDAMSTO HILJADA STUBOVA
Tatjana Dadić Dinulović
ELEMENTI REGIONALNE ARHITEKTURE U DELU ARHITEKTE IVANA ANTIĆA
Dijana Milašinović Marić
TRANSPONOVANJE EVROPSKE DIREKTIVE O PROCENI UTICAJA PLANOVA I PROGRAMA NA ŽIVOTNU SREDINU U PLANIRANJU U SRBIJI
Boško Josimović, Nebojša Stefanović, Ljubiša Bezbradica
MONITORING IMPLEMENTACIJE STRATEGIJE RAZVOJA - PRIMER PANČEVA
Mihailo Mikavica, Ratka Čolić
PIONIRSKI GRADOVI U POST-JUGOSLOVENSKOM KONTEKSTU
Sonja Jankov
SAVREMENI TRENUTAK ARHITEKTURE STANOVANJA NA GLOBALNOM NIVOU- HOUSING 15 Vladana Petrović, Aleksandar Keković, Nataša Petković-Grozdanović, Mirko Stanimirović, Marjan Petrović
STAMBENA ARHITEKTURA I KULTURA STANOVANJA U KASNOJ ANTICI NA TERITORIJI SRBIJE / nagrađena doktorska disertacija Aleksandra Mirić
Nađa Kurtović-Folić
IDEJNI PROJEKAT STAMBENOG KOMPLEKSA U NIŠU / nagrađeni master rad Miloš Stamenković
Goran Jovanović
ULOGA I ZNAČAJ PLANIRANJA INFRASTRUKTURE U RAZVOJU PLANINSKOG TURIZMA U
SRBIJI / nagrađena doktorska disertacija Dejan Đorđević
Velimir Šećerov
PROBLEMI PLANIRANJA NACIONALNIH PARKOVA NA PRIMERU NACIONALNOG PARKA FRUŠKA GORA / Tijana Đorđević
Dejan Filipović
NAGRADA RANKO RADOVIĆ ZA 2016.
Konstantin T. Petrović
IN MEMORIAM - ARHITEKTA DARKO MARUŠIĆ (1940-2017)
Branislav Mitrović
IN MEMORIAM - ARHITEKTA DARKO MARUŠIĆ (1940-2017)
Igor Marić
IN MEMORIAM - SLOBODAN MITROVIĆ (1934-2017)
Dragiša Dabić, Branislav Božović Denis, Saša Milijić
Đorđe Alfirević, Sanja Simonović Alfirević
ARHITEKTURA KAO TEKST: STUDIJA SLUČAJA SEDAMSTO HILJADA STUBOVA
Tatjana Dadić Dinulović
ELEMENTI REGIONALNE ARHITEKTURE U DELU ARHITEKTE IVANA ANTIĆA
Dijana Milašinović Marić
TRANSPONOVANJE EVROPSKE DIREKTIVE O PROCENI UTICAJA PLANOVA I PROGRAMA NA ŽIVOTNU SREDINU U PLANIRANJU U SRBIJI
Boško Josimović, Nebojša Stefanović, Ljubiša Bezbradica
MONITORING IMPLEMENTACIJE STRATEGIJE RAZVOJA - PRIMER PANČEVA
Mihailo Mikavica, Ratka Čolić
PIONIRSKI GRADOVI U POST-JUGOSLOVENSKOM KONTEKSTU
Sonja Jankov
SAVREMENI TRENUTAK ARHITEKTURE STANOVANJA NA GLOBALNOM NIVOU- HOUSING 15 Vladana Petrović, Aleksandar Keković, Nataša Petković-Grozdanović, Mirko Stanimirović, Marjan Petrović
STAMBENA ARHITEKTURA I KULTURA STANOVANJA U KASNOJ ANTICI NA TERITORIJI SRBIJE / nagrađena doktorska disertacija Aleksandra Mirić
Nađa Kurtović-Folić
IDEJNI PROJEKAT STAMBENOG KOMPLEKSA U NIŠU / nagrađeni master rad Miloš Stamenković
Goran Jovanović
ULOGA I ZNAČAJ PLANIRANJA INFRASTRUKTURE U RAZVOJU PLANINSKOG TURIZMA U
SRBIJI / nagrađena doktorska disertacija Dejan Đorđević
Velimir Šećerov
PROBLEMI PLANIRANJA NACIONALNIH PARKOVA NA PRIMERU NACIONALNOG PARKA FRUŠKA GORA / Tijana Đorđević
Dejan Filipović
NAGRADA RANKO RADOVIĆ ZA 2016.
Konstantin T. Petrović
IN MEMORIAM - ARHITEKTA DARKO MARUŠIĆ (1940-2017)
Branislav Mitrović
IN MEMORIAM - ARHITEKTA DARKO MARUŠIĆ (1940-2017)
Igor Marić
IN MEMORIAM - SLOBODAN MITROVIĆ (1934-2017)
Dragiša Dabić, Branislav Božović Denis, Saša Milijić
Historiography expresses a firm point of view that the movement of Brutalism did not have a more significant influence on Serbian architecture. Several researches in their essays point out that there are, however, certain works by Serbian... more
Historiography expresses a firm point of view that the movement of Brutalism did not have a more significant influence on Serbian architecture. Several researches in their essays point out that there are, however, certain works by Serbian architects that could be denoted as Brutalist in style. Nevertheless, after scientific analysis of the representative examples materialized in raw concrete and brick and their comparison with authentic interpretations of Brutalist principles, it is evident that Serbia does have a significant number of architectural works representing Brutalism. The aim of the research was to consider to what extent Brutalist architecture in Serbia was the consequence of architects being inspired by modern world Brutalism architecture, or whether its emergence stemmed from necessity, i.e. specific social circumstances in Serbia during the 60s and 70s of the XX century.
U istoriografiji je opšte uvreženo mišljenje da pokret brutalizma nije imao značajnijeg uticaja na arhitekturu u Srbiji. Nekolicina istraživača u svojim esejima skrenula je pažnju da postoje pojedina dela srpskih arhitekata koja bi mogla da se označe kao brutalistička. Međutim, nakon naučne analize reprezentativnih primera koji su materijalizovani u natur-betonu i opeci, i njihovog poređenja sa autentičnim tumačenjima brutalističkih principa, postaje očigledno da u Srbiji ipak postoji značajan broj brutalističkih ostvarenja. Cilj istraživanja je da se razmotri u kojoj meri se brutalistička arhitektura u Srbiji javila kao posledica ugledanja arhitekata na savremenu arhitekturu brutalizma u svetu ili je njena pojava proistekla iz nužnosti, tj. specifičnih društvenih okolnosti u kojima se Srbija nalazila tokom šezdesetih i sedamdesetih godina XX veka.
U istoriografiji je opšte uvreženo mišljenje da pokret brutalizma nije imao značajnijeg uticaja na arhitekturu u Srbiji. Nekolicina istraživača u svojim esejima skrenula je pažnju da postoje pojedina dela srpskih arhitekata koja bi mogla da se označe kao brutalistička. Međutim, nakon naučne analize reprezentativnih primera koji su materijalizovani u natur-betonu i opeci, i njihovog poređenja sa autentičnim tumačenjima brutalističkih principa, postaje očigledno da u Srbiji ipak postoji značajan broj brutalističkih ostvarenja. Cilj istraživanja je da se razmotri u kojoj meri se brutalistička arhitektura u Srbiji javila kao posledica ugledanja arhitekata na savremenu arhitekturu brutalizma u svetu ili je njena pojava proistekla iz nužnosti, tj. specifičnih društvenih okolnosti u kojima se Srbija nalazila tokom šezdesetih i sedamdesetih godina XX veka.
Rezime I U ovom radu se osvetljava projektantska aktivnost hrvatskih arhitekata u beogradskoj sredini tokom 20. veka, od učešća na javnim konkursima do realizacija značajnih gradskih zdanja. Beograd se tokom prošlog veka transformiše u... more
Rezime I U ovom radu se osvetljava projektantska aktivnost hrvatskih arhitekata u beogradskoj sredini tokom 20. veka, od učešća na javnim konkursima do realizacija značajnih gradskih zdanja. Beograd se tokom prošlog veka transformiše u evropsku metropolu a kao višedecenijski glavni grad Jugoslavije, bio je važan administrativni, kulturni i privredni centar. Ubrzano širenje Beograda u prvoj polovini prošlog veka je uticalo i na sve češći dolazak i angažman stranih stručnjaka, kojih u Beogradu u to vreme nije bilo dovoljno. Hrvatski arhitekti su delovali u Beogradu još od dvadesetih godina, a naročito tokom četvrte decenije, kada su arhitekti modernisti svojim konkursnim radovima i realizacijama ostvarili zapažen doprinos na beogradskoj arhitektonskoj sceni. Nakon ovog plodonosnog perioda hrvatskih arhitekata u Beogradu, podstaknutog idejom integralnog jugoslovenstva i aktuelnim modernističkim trendovima, u periodu posle Drugog svetskog rata i novonastalim političkim i društvenim okolnostima učešće hrvatskih arhitekata se postepeno smanjuje, kada ih zamenjuju mnogobrojni stručnjaci profilisani na beogradskoj školi arhitekture. U radu se daje osvrt na istorijski i društveni kontekst i kulturne prilike Jugoslavije tokom 20. veka, uslove za uspostavljanje saradnje između Beograda i Zagreba, te uticaj zagrebačke škole arhitekture, uz pregled najznačajnih hrvatskih arhitekata i njihovih ostvarenja u Beogradu.
Ključne reči I Beograd, Jugoslavija, 20. vek, modernizacija, hrvatski arhitekti, arhitektonski konkursi, moderna arhitektura
Summary I This paper studies the architectural practice of Croatian architects in Belgrade during the 20th century, from participating in public competitions to the realizations of significantly city buildings. During the last century, Belgrade is transformed into a European metropolis, and as a decades-long capital of Yugoslavia, was an important administrative, cultural and economic center. The rapid spread of Belgrade in the first half of the last century has led to a more frequent attendance and involvement of foreign experts, which in Belgrade at that time was not enough. Croatian architects operating in Belgrade since the twenties, especially during the fourth decade, when modernist architects of their competition designs and realizations achieved significant contribution to Belgrade's architectural scene. After this fruitful period of Croatian architects in Belgrade, instigated by the idea of integral Yugoslav identity and current modern architectural trends, in the period after The Second World War and during the new political and social circumstances, participation of Croatian architects was gradually reduced, when they are replaced by numerous experts profiled in the Belgrade School of Architecture. The paper gives an review of the historical and social context, and cultural opportunities in Yugoslavia during the 20th century, a conditions and the establishment of cooperation between Belgrade and Zagreb, as well as the impact of the Zagreb School of Architecture, with an overview of the most important Croatian architects and their works in Belgrade.
Key words I Belgrade, Yugoslavia, 20th century, modernization, Croatian architects, architectural competitions, modern architecture
Ključne reči I Beograd, Jugoslavija, 20. vek, modernizacija, hrvatski arhitekti, arhitektonski konkursi, moderna arhitektura
Summary I This paper studies the architectural practice of Croatian architects in Belgrade during the 20th century, from participating in public competitions to the realizations of significantly city buildings. During the last century, Belgrade is transformed into a European metropolis, and as a decades-long capital of Yugoslavia, was an important administrative, cultural and economic center. The rapid spread of Belgrade in the first half of the last century has led to a more frequent attendance and involvement of foreign experts, which in Belgrade at that time was not enough. Croatian architects operating in Belgrade since the twenties, especially during the fourth decade, when modernist architects of their competition designs and realizations achieved significant contribution to Belgrade's architectural scene. After this fruitful period of Croatian architects in Belgrade, instigated by the idea of integral Yugoslav identity and current modern architectural trends, in the period after The Second World War and during the new political and social circumstances, participation of Croatian architects was gradually reduced, when they are replaced by numerous experts profiled in the Belgrade School of Architecture. The paper gives an review of the historical and social context, and cultural opportunities in Yugoslavia during the 20th century, a conditions and the establishment of cooperation between Belgrade and Zagreb, as well as the impact of the Zagreb School of Architecture, with an overview of the most important Croatian architects and their works in Belgrade.
Key words I Belgrade, Yugoslavia, 20th century, modernization, Croatian architects, architectural competitions, modern architecture
Uticaj turizma na arhitekturu, urbanizam i dizajn u XX veku potvrđen je kroz intenzivnu izgradnju turističkih objekata. Radi pružanja turističkih usluga formirani su novi pristupi u planiranju prostora i razvijeni različiti tipovi... more
Uticaj turizma na arhitekturu, urbanizam i dizajn u XX veku potvrđen je kroz intenzivnu izgradnju turističkih objekata. Radi pružanja turističkih usluga formirani su novi pristupi u planiranju prostora i razvijeni različiti tipovi turističkih objekata namenjeni smeštaju i boravku turista. Projektantske koncepcije turističkih objekata su se menjale tokom vremena, od zrelog modernizma internacionalnog usmerenja, preko skromnih realizacija u periodu socrealizma i rekonstrukcija ratom devastiranih objekata, zatim dominirajućeg funkcionalizma, socijalističkog estetizma, strukturalizma, brutalizma, kasnog modernizma i traganja za mogućnostima arhitektonskog regionalizma, pa do novih pristupa na tragu postmodernizma. Kroz predloženih pet hronoloških etapa razvoja moderne turističke arhitekture u Jugoslaviji razmotrene su arhitektonske odlike hotelskih (banjski, gradski, primorski i planinski hotel) i drugih turističkih objekata (turistička ili vikend naselja, kupališta). Arhitektura namenjena odmoru i razonodi turista je u kontekstu razvitka turizma u Jugoslaviji prošla kroz više faza uvek se menjajući i prilagođavajući potrebama i standardima turizma u okvirima aktuelnih arhitektonskih stremljenja. Uspon turizma je osim na arhitekturu imao uticaja na donošenje strategija prostornog razvoja turističkih regija, formiranje novih pristupa u prostorno-urbanističkom planiranju, primenu novih tehničkotehnoloških rešenja u gradnji i opremanju objekata, kao i na znatno više standarde u oblikovanju enterijera. Problematika istraživanja se zasniva na kritičko-interpretativnoj analizi relevantnih društvenih pojava i fenomena koji su uticali na procese planiranja i usmeravanja turističke izgradnje. Arhitektonsku raznolikost turističkih objekata su uslovili društveni i ekonomski činioci izraženi u fenomenu održivosti turističkog tržišta. Tipološka slojevitost turističke arhitekture, čija je izgradnja usko vezana za potrebe i strateška opredeljenja turizma, nije bila obuhvaćena sinteznim proučavanjem, pa pojedini tipovi turističkih objekata nisu detaljnije interpretirani i kritički obrađivani. Кroz iznošenje ključnih pojava i tokova, tumačenje specifičnih fenomena, kritička zapažanja i kontekstualizaciju modernističke projektantske prakse u turizmu pojašnjene su tipološke i društvene karakteristike jugoslovenske turističke arhitekture. Sintezni pristup je omogućio da se u svetlu novih i proširenih izvora kritički sagledaju izgradnja turističkih kapaciteta i njihova arhitektonska rešenja.
---
The impact of tourism on architecture, urbanism and design in the 20 th century was reinforced by the increasing construction of tourist facilities. In order to provide tourism services, new approaches to space planning were formed and different types of tourist facilities intended for the accommodation of tourists were developed. The design concepts of tourist facilities changed through time, ranging from the international leanings of modernism, over modest efforts during the period of social realism as well as the reconstruction of the buildings destroyed during World War II, followed by the dominance of functionalism, socialist aestheticism, structuralism, brutalism, late modernism and the search for the possibility of architectural regionalism, to new approaches with traces of postmodernism. Architectural characteristics of hotels (spa hotels, town-, seaside- and mountain hotels) and other tourist facilities (weekend towns or resorts, public bathing areas) were considered through the five suggested chronological phases of development of modern tourism architecture in Yugoslavia. In the context of tourism development in Yugoslavia, architecture intended for relaxation and entertainment of tourists went through several phases, constantly changing and adjusting to the needs and standards of tourism within the framework of contemporary architectural endeavours. Aside from architecture, the rise of tourism also influenced the adoption of strategies of spatial development of tourist regions, the formation of new approaches to spatial and urban planning, the use of new technical and technological solutions in the contruction and the furnishing of facilities, as well as significantly higher standards in the area of interior design. The research is based upon a crtitical interpretative analysis of relevant social occurrences and phenomena which influenced the processes of planning and the direction of tourist construction. The architectural diversity of tourist facilities was also conditioned by social and economic factors expressed in the phenomenon of the tourist market sustainability. The typological stratification of tourist architecture, whose construction was narrowly tied to the needs and strategic orientation of tourism, was not encompassed in synthetic research, so certain types of tourist facilities are not subject to a detailed interpretation and critical review. Typological and social characteristics of Yugoslav tourist architecture were explained through the introduction of key occurrences and processes, interpretation of specific phenomena, critical observations and contextualizing the praxis of modernist architecture design. The synthetic approach allowed for a critical overview of the construction of tourist facilities and their architectural format in light of new and extensive sources.
---
The impact of tourism on architecture, urbanism and design in the 20 th century was reinforced by the increasing construction of tourist facilities. In order to provide tourism services, new approaches to space planning were formed and different types of tourist facilities intended for the accommodation of tourists were developed. The design concepts of tourist facilities changed through time, ranging from the international leanings of modernism, over modest efforts during the period of social realism as well as the reconstruction of the buildings destroyed during World War II, followed by the dominance of functionalism, socialist aestheticism, structuralism, brutalism, late modernism and the search for the possibility of architectural regionalism, to new approaches with traces of postmodernism. Architectural characteristics of hotels (spa hotels, town-, seaside- and mountain hotels) and other tourist facilities (weekend towns or resorts, public bathing areas) were considered through the five suggested chronological phases of development of modern tourism architecture in Yugoslavia. In the context of tourism development in Yugoslavia, architecture intended for relaxation and entertainment of tourists went through several phases, constantly changing and adjusting to the needs and standards of tourism within the framework of contemporary architectural endeavours. Aside from architecture, the rise of tourism also influenced the adoption of strategies of spatial development of tourist regions, the formation of new approaches to spatial and urban planning, the use of new technical and technological solutions in the contruction and the furnishing of facilities, as well as significantly higher standards in the area of interior design. The research is based upon a crtitical interpretative analysis of relevant social occurrences and phenomena which influenced the processes of planning and the direction of tourist construction. The architectural diversity of tourist facilities was also conditioned by social and economic factors expressed in the phenomenon of the tourist market sustainability. The typological stratification of tourist architecture, whose construction was narrowly tied to the needs and strategic orientation of tourism, was not encompassed in synthetic research, so certain types of tourist facilities are not subject to a detailed interpretation and critical review. Typological and social characteristics of Yugoslav tourist architecture were explained through the introduction of key occurrences and processes, interpretation of specific phenomena, critical observations and contextualizing the praxis of modernist architecture design. The synthetic approach allowed for a critical overview of the construction of tourist facilities and their architectural format in light of new and extensive sources.
Najveći i najvažniji arhitektonski opus tijekom kasnog modernizma na Makarskom primorju upravo je onaj arhitekta i urbanista Ante Rožića koji je u duhu kritičkog regionalizma stvorio arhitekturu s osjećajem pripadnosti biokovskom... more
Najveći i najvažniji arhitektonski opus tijekom kasnog modernizma na Makarskom primorju upravo je onaj arhitekta i urbanista Ante Rožića koji je u duhu kritičkog regionalizma stvorio arhitekturu s osjećajem pripadnosti biokovskom podneblju. Sintetizirajući elemente tradicije i modernosti te stapajući arhitekturu s karakterističnim mediteranskim krajobrazom oblikovao je prostore koji na identitetskoj razini korespondiraju s kulturnim i graditeljskim nasljeđem jadranske Hrvatske.
Na izložbi je prikazano 17 arhitektonskih i urbanističkih realizacija: Župna crkva Uznesenja Marijina u Podgori (1968.), Župna crkva Bezgrešnog Začeća u Drašnicama (1971. - 1976.), Plažni restoran Punta Rata u Brelima (1981.), Plažni objekt Sutikla u Podgori (1986.), Institut „Planina i more'' u Makarskoj (1978.), Dom zdravlja u Makarskoj (1978.), Pošta u Makarskoj (1977.), TV odašiljač na Biokovo na vrhu Sv. Jure (1965.), Turistički centar u Brelima (1970.), Hotel „Maestral“ u Brelima (1965.), Hotel „Berulia“ u Brelima (1971.), Odmaralište „Novi Sad“ u Igranama (1973.), Hotel „Biokovo“ u Makarskoj (1979.), Hotel „Meteor“ u Makarskoj (1973.), Kuća obitelji Rožić u Bratušu (1970-ih i 80-ih), šetalište – riva u Makarskoj (1983.) i uređenje obalnog pojasa u Podgori (1984.).
Na izložbi je prikazano 17 arhitektonskih i urbanističkih realizacija: Župna crkva Uznesenja Marijina u Podgori (1968.), Župna crkva Bezgrešnog Začeća u Drašnicama (1971. - 1976.), Plažni restoran Punta Rata u Brelima (1981.), Plažni objekt Sutikla u Podgori (1986.), Institut „Planina i more'' u Makarskoj (1978.), Dom zdravlja u Makarskoj (1978.), Pošta u Makarskoj (1977.), TV odašiljač na Biokovo na vrhu Sv. Jure (1965.), Turistički centar u Brelima (1970.), Hotel „Maestral“ u Brelima (1965.), Hotel „Berulia“ u Brelima (1971.), Odmaralište „Novi Sad“ u Igranama (1973.), Hotel „Biokovo“ u Makarskoj (1979.), Hotel „Meteor“ u Makarskoj (1973.), Kuća obitelji Rožić u Bratušu (1970-ih i 80-ih), šetalište – riva u Makarskoj (1983.) i uređenje obalnog pojasa u Podgori (1984.).
Apstrakt | Ovim radom se istražuje uticaj socijalističkog estetizma na turističku arhitekturu socijalističke Jugoslavije, tokom sedme i osme decenije dvadestog veka, čije su aktivno planiranje i izgradnja predstavljali neodvojiv deo... more
Apstrakt | Ovim radom se istražuje uticaj socijalističkog estetizma na turističku arhitekturu socijalističke Jugoslavije, tokom sedme i osme decenije dvadestog veka, čije su aktivno planiranje i izgradnja predstavljali neodvojiv deo jugoslovenskog turizma kao značajne privredne grane. Nakon raskida odnosa sa Sovjetskim Savezom i napuštanja normatizama socijalističkog realizma, u novonastalom kultruno-političkom miljeu u jugoslovenskoj umetnosti se polovinom pedesetih godina javlja specifičan fenomen nazvan socijalistički estetizm, orijentisan ka ideji modernosti i unutrašnjim vrednosno-ideološkim premisama, u procesu konstituisanja specifičnog jugoslovenskog identiteta proklamovanog liberalnog društva. Shodno tome, jugoslovenski turizam predstavljao je specifičan socijalistički eksperiment ispoljen kroz širok spektar, za socijalistički etos i komunističko okruženje, progresivnih nastojanja i aktivnosti, doprinoseći izgradnji jugoslovenske kulture. U tom kontekstu turistička arhitektura ima poseban značaj, jer se specifičnost turističke arhitekture ogledala u likovnoj dopadljivosti i prostornoj celovitosti (mnogi turistički objekti, posebno oni visoke kategorije bili su projektovani u total-dizajnu), iz čega je proistekao pragmatičan estetizovani model turističke arhitekture, koja je imala važnu ulogu u prezentaciji jugoslovenskog turizma, posebno stranim turistima od kojih je znatno zavisio turistički profit. Ako je turizam u deceniji posle Drugog svetskog rata imao izrazito socijalni karakter, onda je tokom sedme i osme decenije bio orijentisan savremenim turističkim standardima i sadržajima, reprezentujući ulepšanu sliku jugoslovenskog društva. Novi oblik socijalističkog turizma je proistekao iz davanja smisla slobodnom vremenu, koje postaje privilegija posleratne radničke klase, dok država slobodno vreme koristi zarad postizanja socijalne harmonije, utiče na obnovu i podstrek radne energije, jača nacionalni identitet i opštu kolektivnost, čini ljude zadovoljnim i ponosnim. Jugoslovenska ideologija jednakosti je upravo u domenu turizma imala uporište za emancipaciju jugoslovenskog društva i integraciju jugoslovenskog identiteta. Turistička „propaganda“ iskazana jezikom arhitekture davala je punu slobodu arhitektima u kreiranju i oblikovanju turističke arhitekture nadahnute regionalnim karakteristikama Jugoslavije, što je uticalo na pojavu autonomnog estetskog izraza umerenog modernizma. Različiti pristupi i oblikovna rešenja turističke arhitekture obogatili su modernistički vokabular jugoslovenske arhitekture koja je figurisla između modernosti i tradicije, odnosno internacionalizma i regionalizma, pri čemu je socijalistički estetizam imao normativnu ulogu skrivene ideologije. Takođe, ovo istraživanje otvora pitanja problematike i principa zaštite socijalističke turističke arhitekture.
Ključne reči | Socijalistički estetizam, arhitektura, turistički objekti, estetizam, SFR Jugoslavija, turizam, propaganda, identitet, modernizacija
Abstract | This paper studies the influence of socialist aestheticism at the tourist architecture of socialist Yugoslavia during the seventh and eighth decade of the twentieth century, whose active planning and construction represented the rise of Yugoslav tourism as a major economic sector. After the rupture of relations with the Soviet Union and leaving normativism of socialist realism, in the new culturally-political milieu in Yugoslav art arises in mid-fifties specific phenomenon called socialist aestheticism, oriented to the idea of modernity and to internal value ideological premises, in the process of constituting the specific Yugoslav identity of proclaimed liberal society. Accordingly, the Yugoslav tourism was a specific socialist experiment manifested through a wide spectrum (for socialist and communist ethos and context) of progressive efforts and activities, contributing to the construction of the Yugoslav culture. Tourist architecture in this context has a special significance, because the specificity of tourism architecture mirrors in visual attractiveness and spatial integrity (many tourist facilities, especially those of high category were projected in total-design) from which it is derived pragmatic anesthetized model of tourism architecture which had important role in the presentation of Yugoslav tourism, especially foreign tourists – one of which is substantially dependent on tourism profit. If Yugoslav tourism in the decade after the Second World War had pronouncedly social character, then during the seventh and eighth decade it was oriented to modern tourist standards and facilities, representing an embellished picture of Yugoslav society. A new form of socialist tourism is derived from giving the sense on free time which becomes the privilege of the post-war working class, while the state used free time in order to achieve social harmony, and also encourages and strengthens labor energy, national identity and general collectivity, makes people happy and proud. Yugoslav ideology based on the idea of equality precisely in the field of tourism had a stronghold for the emancipation of the Yugoslav society. Tourist „propaganda“ expressed by the architectural language gave full freedom of architects in the creation of tourist architecture inspired by the regional characteristics of Yugoslavia, which has resulted by the occurrence of an autonomous aesthetic expression of moderate modernism. Different approaches and design solutions of tourist architecture enriched the modernist vocabulary of Yugoslav architecture which was figured between modernity and tradition, or between internationalism and regionalism, where the socialist aestheticism had normative role of hidden ideology. This research also raise the questions about the protection problems and principles of the Yugoslav socialist tourist architecture.
Key words | Socialist aestheticism, architecture, tourist facilities, aestheticism, SFR Yugoslavia, tourism, propaganda, identity, modernization
Ključne reči | Socijalistički estetizam, arhitektura, turistički objekti, estetizam, SFR Jugoslavija, turizam, propaganda, identitet, modernizacija
Abstract | This paper studies the influence of socialist aestheticism at the tourist architecture of socialist Yugoslavia during the seventh and eighth decade of the twentieth century, whose active planning and construction represented the rise of Yugoslav tourism as a major economic sector. After the rupture of relations with the Soviet Union and leaving normativism of socialist realism, in the new culturally-political milieu in Yugoslav art arises in mid-fifties specific phenomenon called socialist aestheticism, oriented to the idea of modernity and to internal value ideological premises, in the process of constituting the specific Yugoslav identity of proclaimed liberal society. Accordingly, the Yugoslav tourism was a specific socialist experiment manifested through a wide spectrum (for socialist and communist ethos and context) of progressive efforts and activities, contributing to the construction of the Yugoslav culture. Tourist architecture in this context has a special significance, because the specificity of tourism architecture mirrors in visual attractiveness and spatial integrity (many tourist facilities, especially those of high category were projected in total-design) from which it is derived pragmatic anesthetized model of tourism architecture which had important role in the presentation of Yugoslav tourism, especially foreign tourists – one of which is substantially dependent on tourism profit. If Yugoslav tourism in the decade after the Second World War had pronouncedly social character, then during the seventh and eighth decade it was oriented to modern tourist standards and facilities, representing an embellished picture of Yugoslav society. A new form of socialist tourism is derived from giving the sense on free time which becomes the privilege of the post-war working class, while the state used free time in order to achieve social harmony, and also encourages and strengthens labor energy, national identity and general collectivity, makes people happy and proud. Yugoslav ideology based on the idea of equality precisely in the field of tourism had a stronghold for the emancipation of the Yugoslav society. Tourist „propaganda“ expressed by the architectural language gave full freedom of architects in the creation of tourist architecture inspired by the regional characteristics of Yugoslavia, which has resulted by the occurrence of an autonomous aesthetic expression of moderate modernism. Different approaches and design solutions of tourist architecture enriched the modernist vocabulary of Yugoslav architecture which was figured between modernity and tradition, or between internationalism and regionalism, where the socialist aestheticism had normative role of hidden ideology. This research also raise the questions about the protection problems and principles of the Yugoslav socialist tourist architecture.
Key words | Socialist aestheticism, architecture, tourist facilities, aestheticism, SFR Yugoslavia, tourism, propaganda, identity, modernization
VAŽNOST LOKACIJE I EKSTERIJERA GRADSKIH HOTELA KAO ELEMENATA ZADOVOLJSTVA GOSTIJU Jelena Tepavčević, Ivana Blešić, Milan Bradić, Vidoje Stefanović, Milan Ivkov STAMBENA ARHITEKTURA ĐORĐA PAVLOVIĆA KOVALJEVSKOG U BEOGRADU Zlata... more
VAŽNOST LOKACIJE I EKSTERIJERA GRADSKIH HOTELA KAO ELEMENATA ZADOVOLJSTVA GOSTIJU
Jelena Tepavčević, Ivana Blešić, Milan Bradić, Vidoje Stefanović, Milan Ivkov
STAMBENA ARHITEKTURA ĐORĐA PAVLOVIĆA KOVALJEVSKOG U BEOGRADU
Zlata Vuksanović-Macura
ULOGA KREATIVNOG KLASTERA SAVAMALE U REPOZICIONIRANJU BEOGRADA U GLOBALNIM HIJERARHIJAMA
Sanja Simeunčević Radulović, Aleksandra Stupar
PROSTORNO-MORFOLOŠKI POTENCIJALI RAZVOJA MANJIH NASELJA U VOJVODINI PREMA KONCEPTU „ZELENOG” GRADA
Ivan Simić, Vladimir Mihajlov
OTVORENI PLAN U STAMBENOJ ARHITEKTURI: POREKLO, RAZVOJ I PRISTUPI PROSTORNOM INTEGRISANJU / OPEN-PLAN IN HOUSING ARCHITECTURE: ORIGIN, DEVELOPMENT AND DESIGN APPROACHES FOR SPATIAL INTEGRATION
Đorđe Alfirević, Sanja Simonović Alfirević
ULOGA ZONIRANJA U STRATEŠKOM PLANIRANJU ZAŠTIĆENIH PODRUČJA U SRBIJI: PRIMER NACIONALNOG PARKA ŠAR-PLANINA
Vladica Ristić, Marija Maksin, Jelana Basarić
KO I NA KOJI NAČIN ODLUČUJE O GRADU: CEREMONIJALNO DELOVANJE U TOKOVIMA ODLUČIVANJA O LOKALNOM I PROSTORNOM RAZVOJU
Danijela Savkić
BIJENALE U VENECIJI ‘‘IZVEŠTAVANJE SA FRONTA’’ 15. INTERNACIONALNI BIJENALE ARHITEKTURE 2016. VENECIJA
Dijana Milašinović Marić
PROSTORNI, EKOLOŠKI, ENERGETSKI I DRUŠTVENI ASPEKTI RAZVOJA NASELJA I KLIMATSKE PROMENE / MILA PUCAR, MARINA NENKOVIĆ-RIZNIĆ
Prikaz knjige: Branka Dimitrijević
URBAN AND RURAL ENVIRONMENT AND URBANIZATION DEVELOPING COUNTRIES / DOBRIVOJE TOŠKOVIĆ
Prikaz knjige: Slavka Zeković / Book Review: Slavka Zekovic
EKSPRESIONIZAM U SRPSKOJ ARHITEKTURI / ĐORĐE ALFIREVIĆ
Prikaz knjige: Dijana Milašinović Marić
Jelena Tepavčević, Ivana Blešić, Milan Bradić, Vidoje Stefanović, Milan Ivkov
STAMBENA ARHITEKTURA ĐORĐA PAVLOVIĆA KOVALJEVSKOG U BEOGRADU
Zlata Vuksanović-Macura
ULOGA KREATIVNOG KLASTERA SAVAMALE U REPOZICIONIRANJU BEOGRADA U GLOBALNIM HIJERARHIJAMA
Sanja Simeunčević Radulović, Aleksandra Stupar
PROSTORNO-MORFOLOŠKI POTENCIJALI RAZVOJA MANJIH NASELJA U VOJVODINI PREMA KONCEPTU „ZELENOG” GRADA
Ivan Simić, Vladimir Mihajlov
OTVORENI PLAN U STAMBENOJ ARHITEKTURI: POREKLO, RAZVOJ I PRISTUPI PROSTORNOM INTEGRISANJU / OPEN-PLAN IN HOUSING ARCHITECTURE: ORIGIN, DEVELOPMENT AND DESIGN APPROACHES FOR SPATIAL INTEGRATION
Đorđe Alfirević, Sanja Simonović Alfirević
ULOGA ZONIRANJA U STRATEŠKOM PLANIRANJU ZAŠTIĆENIH PODRUČJA U SRBIJI: PRIMER NACIONALNOG PARKA ŠAR-PLANINA
Vladica Ristić, Marija Maksin, Jelana Basarić
KO I NA KOJI NAČIN ODLUČUJE O GRADU: CEREMONIJALNO DELOVANJE U TOKOVIMA ODLUČIVANJA O LOKALNOM I PROSTORNOM RAZVOJU
Danijela Savkić
BIJENALE U VENECIJI ‘‘IZVEŠTAVANJE SA FRONTA’’ 15. INTERNACIONALNI BIJENALE ARHITEKTURE 2016. VENECIJA
Dijana Milašinović Marić
PROSTORNI, EKOLOŠKI, ENERGETSKI I DRUŠTVENI ASPEKTI RAZVOJA NASELJA I KLIMATSKE PROMENE / MILA PUCAR, MARINA NENKOVIĆ-RIZNIĆ
Prikaz knjige: Branka Dimitrijević
URBAN AND RURAL ENVIRONMENT AND URBANIZATION DEVELOPING COUNTRIES / DOBRIVOJE TOŠKOVIĆ
Prikaz knjige: Slavka Zeković / Book Review: Slavka Zekovic
EKSPRESIONIZAM U SRPSKOJ ARHITEKTURI / ĐORĐE ALFIREVIĆ
Prikaz knjige: Dijana Milašinović Marić
Open-plan is a term which in architecture denotes the principle of spatial integration of functions. Although it has been widely used both in science and in practice, not very much research has been directed at essential understanding of... more
Open-plan is a term which in architecture denotes the principle of spatial integration of functions. Although it has been widely used both in science and in practice, not very much research has been directed at essential understanding of this term. Since the 1950’s, when it was first introduced in the architecture glossary, open-plan has constantly been connected to the principle of flexibility and fluidity of space, but up until now, their relation has not been adequately explained. On the other hand, although open-plan is a concept used generally in all modern living spaces, as it contributes to the quality and space comfort, particularly in smaller living spaces, there has been no research that aimed to discuss the advantages and disadvantages of open-plan, as well as approaches to space integration of housing functions. This is why the aim of this research paper is to shed some light on the origin of this concept, its development in housing architecture and to present the most significant examples that applied the concept of open-plan in a characteristic way. A further aim of this paper is also to emphasize the existence of various design approaches, all contributing to the creation of specific forms of open-plan.
Key words: architecture, housing, flexibility, open-plan, all-in-one space, fluid space.
Otvoreni plan je termin koji u arhitekturi označava princip prostornog integrisanja funkcija. Iako je pojam u širokoj upotrebi u nauci i praksi, veoma malo istraživanja je usmereno u pravcu njegovog suštinskog razumevanja. Od pedesetih godina XX veka kada je termin prvi put uveden u arhitektonsku terminologiju, otvoreni plan se neprestano dovodi u vezu sa principom fleksibilnosti i tekućeg prostora, ali do sada nije na adekvatan način pojašnjena njihova relacija. Sa druge strane, iako je njegova primena nešto što se u velikoj meri podrazumeva kod svakog savremenog stambenog prostora, jer doprinosi kvalitetu prostornog komfora, pogotovo kod stambenih prostora malih kvadratura, ne postoje istraživanja u kojima su ciljano razmatrane njegove prednosti i nedostaci, kao i pristupi prostornom integrisanju stambenih funkcija. Stoga je cilj ovog istraživanja da se rasvetli poreklo koncepta, njegov razvoj u stambenoj arhitekturi, prikažu najznačajniji primeri kod kojih je otvoreni plan na karakterističan način primenjen, kao i da se skrene pažnja na postojanje različitih projektantskih pristupa koji doprinose formiranju specifičnih vidova otvorenog plana.
Ključne reči: arhitektura, stanovanje, fleksibilnost, otvoreni plan, jednoprostor, tekući prostor
Key words: architecture, housing, flexibility, open-plan, all-in-one space, fluid space.
Otvoreni plan je termin koji u arhitekturi označava princip prostornog integrisanja funkcija. Iako je pojam u širokoj upotrebi u nauci i praksi, veoma malo istraživanja je usmereno u pravcu njegovog suštinskog razumevanja. Od pedesetih godina XX veka kada je termin prvi put uveden u arhitektonsku terminologiju, otvoreni plan se neprestano dovodi u vezu sa principom fleksibilnosti i tekućeg prostora, ali do sada nije na adekvatan način pojašnjena njihova relacija. Sa druge strane, iako je njegova primena nešto što se u velikoj meri podrazumeva kod svakog savremenog stambenog prostora, jer doprinosi kvalitetu prostornog komfora, pogotovo kod stambenih prostora malih kvadratura, ne postoje istraživanja u kojima su ciljano razmatrane njegove prednosti i nedostaci, kao i pristupi prostornom integrisanju stambenih funkcija. Stoga je cilj ovog istraživanja da se rasvetli poreklo koncepta, njegov razvoj u stambenoj arhitekturi, prikažu najznačajniji primeri kod kojih je otvoreni plan na karakterističan način primenjen, kao i da se skrene pažnja na postojanje različitih projektantskih pristupa koji doprinose formiranju specifičnih vidova otvorenog plana.
Ključne reči: arhitektura, stanovanje, fleksibilnost, otvoreni plan, jednoprostor, tekući prostor
Constitutive motive represents the concept of organization of living space. It can appear in the form of element, area, space or principle, i.e. it can be material or intangible. Constitutive motives have always been present in space... more
Constitutive motive represents the concept of organization of living space. It can appear in the form of element, area, space or principle, i.e. it can be material or intangible. Constitutive motives have always been present in space organization domain, in vernacular construction and architecture. Their importance and appearance have with time changed, as the systems of social values changed. The decision on the selection of constitutive motives in the conception of the housing unit structure primarily depends on the subjective view of the creator, but also on numerous other contextual factors. This paper aims to review and examine innovative interpretation of their constitutive role in modern architectural practice. The goal is to examine the most significant motives in organization of the living space, as well as to offer suggestions for their theoretical systematization.
Konstitutivni motiv čini esenciju koncepta organizacije stambenog prostora. Može se javiti u vidu elementa, površine, prostora ili principa, tj. može biti materijalan ili ne materijalan. Konstitutivni motivi su oduvek bili prisutni u domenu organizovanja prostora, kako u narodnom graditeljstvu, tako i u arhitekturi. Njihov značaj i pojava su se vremenom menjali kako su se menjali i sistemi vrednosti u društvu. Odluka o izboru konstitutivnih motiva u koncipiranju sklopa prvenstveno zavisi od subjektivnog stava stvaraoca, ali i od brojnih drugih kontekstualnih faktora. Ovim istraživanjem se vrši njihovo preispitivanje i razmatra inovativna interpretacija konstitutivne uloge koju imaju u savremenoj arhitektonskoj praksi. Cilj rada je da se razmotre najznačajniji konstitutivni motivi u organizaciji stambenog prostora, kao i da se pruži predlog za njihovu teorijsku sistematizaciju.
Konstitutivni motiv čini esenciju koncepta organizacije stambenog prostora. Može se javiti u vidu elementa, površine, prostora ili principa, tj. može biti materijalan ili ne materijalan. Konstitutivni motivi su oduvek bili prisutni u domenu organizovanja prostora, kako u narodnom graditeljstvu, tako i u arhitekturi. Njihov značaj i pojava su se vremenom menjali kako su se menjali i sistemi vrednosti u društvu. Odluka o izboru konstitutivnih motiva u koncipiranju sklopa prvenstveno zavisi od subjektivnog stava stvaraoca, ali i od brojnih drugih kontekstualnih faktora. Ovim istraživanjem se vrši njihovo preispitivanje i razmatra inovativna interpretacija konstitutivne uloge koju imaju u savremenoj arhitektonskoj praksi. Cilj rada je da se razmotre najznačajniji konstitutivni motivi u organizaciji stambenog prostora, kao i da se pruži predlog za njihovu teorijsku sistematizaciju.
Rad istražuje uticaj balkanske tradicije i podeblja na arhitekturu modernih turističkih objekata, čija je aktivna izgradnja tokom druge polovine 20. veka značajno uticala na razvoj turizma socijalističke Jugoslavije. Jugoslovenski... more
Rad istražuje uticaj balkanske tradicije i podeblja na arhitekturu modernih turističkih objekata, čija je aktivna izgradnja tokom druge polovine 20. veka značajno uticala na razvoj turizma socijalističke Jugoslavije. Jugoslovenski turizam, kao specifičan socijalistički eksperiment, predstavljao je odraz društvenih razvojnih tokova i doprinosio konstituisanju jugoslovenskog identiteta, kao i propagiranju zajedništva i kolektivne sreće. Modernizacijska uloga turizma se manifestovala kroz stalnu graditeljsku delatnost što se vidno odražavalo na arhitekturu turističkih objekata. Nakon komercijalizacije turističke privrede, početkom šezdesetih godina prošlog veka, turistička ponuda je stalno rasla, naročito izgradnja modernih turističkih kapaciteta čija arhitektonska rešenja svedoče o autorskoj inovativnosti i slobodi pristupa novim konceptima modernog oblikovanja. Odstupanje od načelâ moderne arhitekture, usled neminovnosti razvoja, bilo je posebno izraženo na tipologiji turističkih objekata, koji su zbog komercijalnog i tržišnog karaktera bili podložni novim projektantskim mogućnostima i trendovima. Asimilirajući moderno i kontekstualno u arhitekturi turističkih objekata, projektanti su oblikovali prostore savremene funkcije, koristeći tradicionalne oblikovne elemente ili materijale karakteristične za podneblje u kome
se gradi.
Ključne reči: Jugoslavija, turizam, socijalizam, turistički objekti, moderna arhitektura, regionalizam, balkanska tradicija
se gradi.
Ključne reči: Jugoslavija, turizam, socijalizam, turistički objekti, moderna arhitektura, regionalizam, balkanska tradicija
Circular connection is one of the essential concepts of living space organization. Most commonly it involves the formation of a continuous communication within the system chain of inter-related rooms. It is used in situations where it is... more
Circular connection is one of the essential concepts of living space organization. Most commonly it involves the formation of a continuous communication within the system chain of inter-related rooms. It is used in situations where it is desired to achieve a higher level of space in terms of the small surface area, thereby diluting or neutralizing the feeling of lack of space, but also in larger surface area with the aim of clearly differentiating or linking distant functional areas. The science has not recorded the first use of circular connection in history, although it can certainly be argued that the earliest examples existed during the Middle Ages, and some presence of the concept is noted even centuries before this. The aim of this paper is to systemize different forms of circular bonds, present both in theory and practice, as well as to review different motives leading to its application.
Kružna veza je jedan od esencijalnih koncepata u organizaciji stambenog prostora. Najčešće podrazumeva formiranje neprekinute komunikacije u okviru sistema lančano nadovezanih prostorija. Primenjuje se u situacijama kada se želi postići veći nivo prostornosti u uslovima malih kvadratura, pri čemu se umanjuje ili neutrališe osećaj skučenosti prostora, ali i kod većih kvadratura s ciljem jasnog diferenciranja ili povezivanja udaljenih funkcionalnih zona. U nauci još uvek nije evidentirana prva primena kružne veze u istoriji, mada se sa sigurnošću može tvrditi da su najraniji primeri postojali još u periodu srednjeg veka, a nagoveštaji čak vekovima unazad. Cilj rada je sitematizacija različitih pojavnih oblika kružne veze koji su prisutni u teoriji i praksi, kao i preispitivanje različitih povoda koji mogu da dovedu do njene primene.
Kružna veza je jedan od esencijalnih koncepata u organizaciji stambenog prostora. Najčešće podrazumeva formiranje neprekinute komunikacije u okviru sistema lančano nadovezanih prostorija. Primenjuje se u situacijama kada se želi postići veći nivo prostornosti u uslovima malih kvadratura, pri čemu se umanjuje ili neutrališe osećaj skučenosti prostora, ali i kod većih kvadratura s ciljem jasnog diferenciranja ili povezivanja udaljenih funkcionalnih zona. U nauci još uvek nije evidentirana prva primena kružne veze u istoriji, mada se sa sigurnošću može tvrditi da su najraniji primeri postojali još u periodu srednjeg veka, a nagoveštaji čak vekovima unazad. Cilj rada je sitematizacija različitih pojavnih oblika kružne veze koji su prisutni u teoriji i praksi, kao i preispitivanje različitih povoda koji mogu da dovedu do njene primene.
IZGRADNJA I UREĐENJE TRKALIŠTA: OD PRVIH GALOPSKIH TRKA 1863. DO PRVIH FUDBALSKIH IGRALIŠTA U BEOGRADU POČETKOM 20. VEKA Marija Pavlović GEOTERMALNA ENERGIJA U PRILOG URAVNOTEŽENOM URBANO-RURALNOM RAZVOJU JUGOISTOČNE SRBIJE NA PRIMERU... more
IZGRADNJA I UREĐENJE TRKALIŠTA: OD PRVIH GALOPSKIH TRKA 1863. DO PRVIH FUDBALSKIH IGRALIŠTA U BEOGRADU POČETKOM 20. VEKA
Marija Pavlović
GEOTERMALNA ENERGIJA U PRILOG URAVNOTEŽENOM URBANO-RURALNOM RAZVOJU JUGOISTOČNE SRBIJE NA PRIMERU NIŠAVSKOG REGIONA
Aleksandar Jovanović, Nikola Cekić
UTICAJ EKONOMSKIH PARAMETARA NA NIVO SVETLOSNOG ZAGAĐENJA – UZROCI, POSLEDICE I REŠENJA ZA UNAPREĐENJE ŽIVOTNE SREDINE
Katarina Majhenšek, Božidar Manić, Boško Josimović
NOVO GROBLJE U BAROŠEVCU
Milan Đurić
Arhitektura u kontekstu: Trgovačko‐poslovni i hotelski kompleks „Rajićeva’’, Beograd
Dijana Milašinović Marić
PROJEKTOVANJE INTERPOLACIJA: RAZGOVORI SA ARHITEKTIMA SVETISLAVOM LIČINOM, SPASOJEM KRUNIĆEM, BRANISLAVOM MITROVIĆEM, GORANOM VOJVODIĆEM I JELENOM IVANOVIĆ VOJVODIĆ
Đorđe Alfirević, Sanja Simonović Alfirević
A CRITICAL OVERVIEW OF THE BELGRADE CLIMATE CHANGE ADAPTATION ACTION PLAN
Mirjana Devetakovic, Milan Radojević
POLETNE PEDESETE U SRPSKOJ ARHITEKTURI / DIJANA MILAŠINOVIĆ MARIĆ
Prikaz knjige: Vladimir Milenković
NIKOLA NESTOROVIĆ / MARINA PAVLOVIĆ
Prikaz knjige: Mirjana Roter Blagojević
IN MEMORIAM - ARHITEKTA NEDELJKO BOROVNICA
Marija Pavlović
GEOTERMALNA ENERGIJA U PRILOG URAVNOTEŽENOM URBANO-RURALNOM RAZVOJU JUGOISTOČNE SRBIJE NA PRIMERU NIŠAVSKOG REGIONA
Aleksandar Jovanović, Nikola Cekić
UTICAJ EKONOMSKIH PARAMETARA NA NIVO SVETLOSNOG ZAGAĐENJA – UZROCI, POSLEDICE I REŠENJA ZA UNAPREĐENJE ŽIVOTNE SREDINE
Katarina Majhenšek, Božidar Manić, Boško Josimović
NOVO GROBLJE U BAROŠEVCU
Milan Đurić
Arhitektura u kontekstu: Trgovačko‐poslovni i hotelski kompleks „Rajićeva’’, Beograd
Dijana Milašinović Marić
PROJEKTOVANJE INTERPOLACIJA: RAZGOVORI SA ARHITEKTIMA SVETISLAVOM LIČINOM, SPASOJEM KRUNIĆEM, BRANISLAVOM MITROVIĆEM, GORANOM VOJVODIĆEM I JELENOM IVANOVIĆ VOJVODIĆ
Đorđe Alfirević, Sanja Simonović Alfirević
A CRITICAL OVERVIEW OF THE BELGRADE CLIMATE CHANGE ADAPTATION ACTION PLAN
Mirjana Devetakovic, Milan Radojević
POLETNE PEDESETE U SRPSKOJ ARHITEKTURI / DIJANA MILAŠINOVIĆ MARIĆ
Prikaz knjige: Vladimir Milenković
NIKOLA NESTOROVIĆ / MARINA PAVLOVIĆ
Prikaz knjige: Mirjana Roter Blagojević
IN MEMORIAM - ARHITEKTA NEDELJKO BOROVNICA
Ova knjiga je nastala kao plod višegodišnjeg istraživačkog rada u oblastima metodologije, arhitektonskog i urbanističkog projektovanja i istoriografije, u okviru kojih se pravac mojih interesovanja usmerio ka univerzalnim pitanjima... more
Ova knjiga je nastala kao plod višegodišnjeg istraživačkog rada u oblastima metodologije, arhitektonskog i urbanističkog projektovanja i istoriografije, u okviru kojih se pravac mojih interesovanja usmerio ka univerzalnim pitanjima stvaralaštva u arhitekturi i likovnim umetnostima. Veći deo građe u knjizi nastao je sažimanjem i preradom doktorske disertacije pod naslovom Ekspresionizam u arhitekturi XX veka u Srbiji, koju sam odbranio 2015. godine, i gde je, analizom velikog broja primera, potvrđena prisutnost ekspresionizma u arhitektonskoj kulturi Srbije tokom XX veka. Period nakon 2000. godine je u knjizi dopunjen novijim primerima ekspresionističkog stvaralaštva u Srbiji, dok je izostavljen izvestan broj ne toliko značajnih primera iz prethodnih perioda, razmatranih u okviru disertacije. U monografiji je akcenat na hronološkom prikazivanju najzreprezentativnijih primera ekspresionizma, koji su odredili domete inovativnog i radikalnog stvaralaštva u arhitekturi u Srbiji.
Za tok mojih dosadašnjih istraživanja prevashodno je bio zaslužan arhitekta dr Mihailo Čanak, koji me je prijateljski savetovao da istrajem u svojim težnjama i usmeravao me da pronađem svoj put i izraz u životu i radu. Posebno zahvaljujem profesorima dr Aleksandru Ignjatoviću sa Arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, koji mi je bio mentor pri izradi doktorske disertacije, i dr Aleksandru Kadijeviću sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu na savetima, podršci i
razumevanju tokom izrade disertacije; kolegama Nenadu Lajbenšpergeru iz Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture u Beogradu, Biljani Mišić iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda i Olgi Šram iz galerije „Likovni susret” u Subotici, na ustupljenoj tehničkoj dokumentaciji za objekte koji su analizirani u disertaciji; profesorima i arhitektima, akademiku Branislavu Mitroviću, Spasoju Kruniću, Miodragu Mirkoviću, Predragu Ristiću, Aleksandru Spajiću, Mariju Jobstu, Vasiliju Milunoviću, Ognjenu Đuroviću, Mirjani Lukić, Stevanu Žutiću i Zoranu Bulajiću, na učešću u intervjuima i ustupljenoj tehničkoj dokumentaciji za objekte koji su prikazani u monografiji. Veliku zahvalnost dugujem članovima svoje porodice i supruzi Sanji, koji su mi pružali podršku u trenucima kada mi je to bilo
najpotrebnije.
Za tok mojih dosadašnjih istraživanja prevashodno je bio zaslužan arhitekta dr Mihailo Čanak, koji me je prijateljski savetovao da istrajem u svojim težnjama i usmeravao me da pronađem svoj put i izraz u životu i radu. Posebno zahvaljujem profesorima dr Aleksandru Ignjatoviću sa Arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, koji mi je bio mentor pri izradi doktorske disertacije, i dr Aleksandru Kadijeviću sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu na savetima, podršci i
razumevanju tokom izrade disertacije; kolegama Nenadu Lajbenšpergeru iz Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture u Beogradu, Biljani Mišić iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda i Olgi Šram iz galerije „Likovni susret” u Subotici, na ustupljenoj tehničkoj dokumentaciji za objekte koji su analizirani u disertaciji; profesorima i arhitektima, akademiku Branislavu Mitroviću, Spasoju Kruniću, Miodragu Mirkoviću, Predragu Ristiću, Aleksandru Spajiću, Mariju Jobstu, Vasiliju Milunoviću, Ognjenu Đuroviću, Mirjani Lukić, Stevanu Žutiću i Zoranu Bulajiću, na učešću u intervjuima i ustupljenoj tehničkoj dokumentaciji za objekte koji su prikazani u monografiji. Veliku zahvalnost dugujem članovima svoje porodice i supruzi Sanji, koji su mi pružali podršku u trenucima kada mi je to bilo
najpotrebnije.
The term “brutalism” refers to the movement in architecture which arose from high modernism and lasted for a short period from 1950 to 1970. The first use of the term is connected to the works of English architects Peter Smithson and... more
The term “brutalism” refers to the movement in architecture which arose from high modernism and lasted for a short period from 1950 to 1970. The first use of the term is connected to the works of English architects Peter Smithson and Alison Smithson, whoinspired by Le Corbusier’s architectural creation after the Second World War, the Marseille Block (Unité d'Habitation, 1952) and the objects in Chandigarh, India (Chandigarh, 1953), as well as the utilization of natural concrete (béton brut), designed a residential object Robin Hood Gardens (1969-72) in London. This object is considered one of the first examples of brutalism in the world. The movement emerged as a reaction to the architecture and ideology of the International style, promoted at the World Congresses of Modern Architecture (Congrès International d'Architecture Moderne, CIAM), which is why it focused on the need to utilize “honest” materials, applied in their raw state, such as nature-concrete and brick, which contributed to the high level of surface expressiveness. When brutalism is concerned, there are generally two interpretations:the first considers it a trend whose primary standpoint is that the materials used in finalizationof the object are applied in their original, natural form, without additional processing, which achieves the creation of "honest" architecture; the second claims that it is about architecture which is brutal or harsh in its expression. Although there are quite a few architectural objects that relied on brutalism style, in Serbian historiography and architectural reviews a generally expressed view is that the brutalism movement did not have a more significant impact on the Serbian architecture, which is why this topic was not researched into more depth. However, it is evident that there are numerous architectural objects in Serbia that utilized nature-concrete as the primary material in their esthetic articulation. Some of these include residential and business tower Genex in New Belgrade, motel “Mlinarev san” in Arilje, by architect Mihajlo Mitrovic, the building of Urbanistic Institute and Mostar highway loop in Belgrade, by architect Branislav Jovin, the building of Federal Executive Council III in New Belgrade, by architect Ljupko Curcic, sports complex “25 May” in Belgrade, by architect Ivana Antic, etc. Related to this concept, this interview aims to explore the circumstances that led to the emergence of brutalism tendencies in Serbian architecture and at the same time to inspire further research into the esthetics of brutalism.
Termin „brutalizam” označava pokret u arhitekturi koji je proistekao iz visokog modernizma i trajao tokom kratkog perioda između 1950. i 1970. godine. Prva primena termina se dovodi u vezu sa stvaralaštvom engleskih arhitekata Pitera Smitsona (Peter Smithson) i Elison Smitson (Alison Smithson), koji su, podstaknuti Le Korbizjeovom (Le Corbusier) arhitekturom nakon Drugog svetskog rata, Marsejskim blokom (Unité d'Habitation, 1952) i objektima u Čandigaru u Indiji (Chandigarh, 1953), kao i primenom neobrađenog natur-betona (béton brut), projektovali stambeni objekat „Vrtovi Robina Huda” (Robin Hood Gardens, 1969–1972) u Londonu, koji se smatra jednim od prvih primera brutalizma u svetu. Pokret se javio kao rekacija na arhitekturu i idelogiju internacionalnog stila, koja je promovisana na Svetskim kongresima moderne arhitekture (Congrès International d'Architecture Moderne, CIAM), zbog čega je u prvi plan istaknuta potreba za korišćenjem „iskrenih” materijala, primenjenih u sirovom stanju, poput natur-betona i opeke, čime se postiže visok nivo ekspresivnosti površine. Kada se govori o brutalizmu, generalno postoje dva tumačenja. Prvo je da je u pitanju pravac čije je primarno stanovište da materijali koji se koriste u finalizaciji objekta budu primenjeni u izvornom, prirodnom obliku, bez naknadnog dorađivanja, čime se postiže „iskrena” arhitektura, a drugo, da je u pitanju arhitektura koja je brutalna, ili gruba u izrazu. Iako je u svetu izveden značajan broj arhitektonskih objekata u brutalističkom maniru, u našoj istoriografiji i kritici je generalno prisutno mišljenje da pokret brutalizma nije imao značajnijeg uticaja na arhitekturu u Srbiji, zbog čega postoji veoma malo istraživanja na tu temu. I pored pomenutog, evidentni su brojni primeri arhitektonskih objekata u Srbiji, poput stambeno-poslovne kule „Geneks” na Novom Beogradu i motela „Mlinarev san” u Arilju, arh. Mihajla Mitrovića, zgrade Urbanističkog zavoda i Mostarske petlje u Beogradu, arh. Branislava Jovina, Saveznog izvršnog veća III na Novom Beogradu, arh. Ljupka Ćurčića, sportsko-rekreativnog centra „25. maj” u Beogradu, arh. Ivana Antića, i dr., kod kojih je natur-beton primenjen kao primarni materijal u estetskoj artikulaciji. S tim u vezi, ovaj intervju ima za cilj da ukaže na okolnosti koje su dovele do pojave brutalističkih tendencija u srpskoj arhitekturi, kao i da bude povod za dalja istraživanja estetike brutalizma.
Termin „brutalizam” označava pokret u arhitekturi koji je proistekao iz visokog modernizma i trajao tokom kratkog perioda između 1950. i 1970. godine. Prva primena termina se dovodi u vezu sa stvaralaštvom engleskih arhitekata Pitera Smitsona (Peter Smithson) i Elison Smitson (Alison Smithson), koji su, podstaknuti Le Korbizjeovom (Le Corbusier) arhitekturom nakon Drugog svetskog rata, Marsejskim blokom (Unité d'Habitation, 1952) i objektima u Čandigaru u Indiji (Chandigarh, 1953), kao i primenom neobrađenog natur-betona (béton brut), projektovali stambeni objekat „Vrtovi Robina Huda” (Robin Hood Gardens, 1969–1972) u Londonu, koji se smatra jednim od prvih primera brutalizma u svetu. Pokret se javio kao rekacija na arhitekturu i idelogiju internacionalnog stila, koja je promovisana na Svetskim kongresima moderne arhitekture (Congrès International d'Architecture Moderne, CIAM), zbog čega je u prvi plan istaknuta potreba za korišćenjem „iskrenih” materijala, primenjenih u sirovom stanju, poput natur-betona i opeke, čime se postiže visok nivo ekspresivnosti površine. Kada se govori o brutalizmu, generalno postoje dva tumačenja. Prvo je da je u pitanju pravac čije je primarno stanovište da materijali koji se koriste u finalizaciji objekta budu primenjeni u izvornom, prirodnom obliku, bez naknadnog dorađivanja, čime se postiže „iskrena” arhitektura, a drugo, da je u pitanju arhitektura koja je brutalna, ili gruba u izrazu. Iako je u svetu izveden značajan broj arhitektonskih objekata u brutalističkom maniru, u našoj istoriografiji i kritici je generalno prisutno mišljenje da pokret brutalizma nije imao značajnijeg uticaja na arhitekturu u Srbiji, zbog čega postoji veoma malo istraživanja na tu temu. I pored pomenutog, evidentni su brojni primeri arhitektonskih objekata u Srbiji, poput stambeno-poslovne kule „Geneks” na Novom Beogradu i motela „Mlinarev san” u Arilju, arh. Mihajla Mitrovića, zgrade Urbanističkog zavoda i Mostarske petlje u Beogradu, arh. Branislava Jovina, Saveznog izvršnog veća III na Novom Beogradu, arh. Ljupka Ćurčića, sportsko-rekreativnog centra „25. maj” u Beogradu, arh. Ivana Antića, i dr., kod kojih je natur-beton primenjen kao primarni materijal u estetskoj artikulaciji. S tim u vezi, ovaj intervju ima za cilj da ukaže na okolnosti koje su dovele do pojave brutalističkih tendencija u srpskoj arhitekturi, kao i da bude povod za dalja istraživanja estetike brutalizma.
U ovom izlaganju razmotriću mogućnosti kritičke interpretacije moderne arhitekture pomoću metodološkog pristupa tumačenja i vrednovanja arhitekture turističkih objekata Jugoslavije iz 20. veka. Istraživanja moderne arhitekture u... more
U ovom izlaganju razmotriću mogućnosti kritičke interpretacije moderne arhitekture pomoću metodološkog pristupa tumačenja i vrednovanja arhitekture turističkih objekata Jugoslavije iz 20. veka. Istraživanja moderne arhitekture u poslednjih deset godina, naročito s prostora bivše Jugoslavije, bivaju sve raznovrsnija te otvaraju nove mogućnosti analize i problematizacije modernog arhitektonskog oblikovanja ali i društvenih uslova koji su uticali na razvoj arhitektonskih oblika. U tom kontekstu istraživanje modernih turističkih objekata, sagledanih kroz razvoj jugoslovenskog društva i turizma, zauzima posebno mesto. Naime, reč je o velikom broju objekata koji predstavljaju značajan doprinos razvoju savremenih arhitektonskih koncepata i njihovoj društvenoj aktualizaciji. Metodološki istraživanje moderne arhitekture zahteva komparativnu analizu filozofskih i umetničkih uticaja; prostornih, estetskih i funkcionalnih aspekata i modela; te društvenih uslova koji su oblikovali modernizacijske tokove u kojima je moderna arhitektura trebala da ima emancipatorski karakter. Shodno stavu Renata Pođolija (Renato Poggioli, 1907–1963) da modernost samo posmrtno ili retrospektivno postaje realnost, argumentiraću da je objektivna i kritička interpretacija kako jugoslovenske turističke arhitekture, tako i ideološko-političkih i privrednih strategija koje su uslovljavale razvoj te arhitekture, moguća tek iz postojeće vremenske distance. Koristeći postojeće metodološke okvire u istoriografiji te teoriji i kritici arhitektonskog modernizma, smatram da je neophodno sagledati jugoslovensko turističko nasleđe u kontekstu razvoja turističke arhitekture modernog pravca u Evropi i svetu, kako bi se bolje razumeli i interpretirali njihovi razvojni tokovi i procesi. Formiranjem metodologije tumačenja jugoslovenskih turističkih objekata, zanemarene u domaćoj istoriografiji, potrebno je aktualizovati različite problemske aspekte i metode sveobuhvatnog kritičkog razmatranja izgradnje i uloge turističkih objekata u jugoslovenskom društvu.
Veoma su retka naučna istraživanja o arhitekturi u periodu obnove Jugoslavije neposredno nakon Drugog svetskog rata, tokom kojeg je došlo do korenitih promena u društvenopolitičkim okolnostima, a koje su pružile snažan podsticaj daljem... more
Veoma su retka naučna istraživanja o arhitekturi u periodu obnove Jugoslavije neposredno nakon Drugog svetskog rata, tokom kojeg je došlo do korenitih promena u društvenopolitičkim okolnostima, a koje su pružile snažan podsticaj daljem razvoju arhitektonske kulture u zemlji. U tom kontekstu, monografija dr Dijane Milašinović Marić Poletne pedesete u srpskoj arhitekturi, sasvim sigurno je prvo temeljno i sveobuhvatno istraživanje o arhitekturi koja je nastajala u prvim dekadama nakon Drugog svetskog rata. Autorka ističe da joj je kao istraživaču savremene srpske arhitekture poseban motiv u pisanju knjige bilo interesovanje za vremenske tokove pri kojima dolazi do korenitih promena i preokreta, jer se tokom snažnih društvenih i političkih previranja stvaraju uslovi za formiranje novih shvatanja u arhitekturi. Period pedesetih godina 20. veka u Jugoslaviji bio je karakterističan po jakim ideološkim uticajima komunističke vlasti i države koja je tražila nove modele razvoja i put kojim će dalje krenuti. U okolnostima izraženog kolektivizma, normativizma i rigidnosti društvenog sistema, brojni arhitekti su uspeli da se istaknu i ostvare prepoznatljive rezultate u traženju sopstvenog izraza.
This paper presents interviews with renowned Serbian architects Svetislav Ličina, Spasoje Krunić, Branislav Mitrović, Goran Vojvodić and Jelena Ivanović Vojvodić, whose works, according to numerous critics and historiographers, are... more
This paper presents interviews with renowned Serbian architects Svetislav Ličina, Spasoje Krunić, Branislav Mitrović, Goran Vojvodić and Jelena Ivanović Vojvodić, whose works, according to numerous critics and historiographers, are considered the most significant examples of infill design in contemporary Serbian architecture. The interviews were aimed at contributing to the formation of database which would include characteristic examples of architectural and urban design in a protected urban context, as well as at attempting to genuinely present the attitudes of the authors who designed important architectural infills in Belgrade and Serbia, which, in turn, would initiate further research of the methodology of design in protected settings. The emphasis was placed: on clarifying the elements required for an architectural object to fit in the existing surroundings, the selection of the optimal creative method of infill design and what is the adequate use of “the bond” as an integrative element.
U tekstu su prikazani intervjui sa renomiranim srpskim arhitektima: Svetislavom Ličinom, Spasojem Krunićem, Branislavom Mitrovićem, Goranom Vojvodićem i Jelenom Ivanović Vojvodić, čija se pojedina dela, po brojnim kritičarima i istoriografima, smatraju najznačajnijim primerima interpolacija u savremenoj srpskoj arhitekturi. Ciljevi intervjua su da se doprinese formiranju informacione baze sa karakterističnim primerima arhitektonsko-urbanističkog projektovanja u zaštićenom urbanom kontekstu, kao i da se verodostojno prenesu stavovi autora koji su projektovali značajne arhitektonske interpolacije u Beogradu i Srbiji, čime bi se podstakla dalja istraživanja metodologije projektovanja u zaštićenim celinama. Akcenat je na tome da se razjasni: koji su elementi neophodni za postizanje kvalitetnog arhitektonskog uklapanja u neposredno, postojeće okruženje, kako se vrši odabir optimalnog stvaralačkog metoda interpolacije i koja je adekvatna primena „spone” kao integrativnog elementa.
U tekstu su prikazani intervjui sa renomiranim srpskim arhitektima: Svetislavom Ličinom, Spasojem Krunićem, Branislavom Mitrovićem, Goranom Vojvodićem i Jelenom Ivanović Vojvodić, čija se pojedina dela, po brojnim kritičarima i istoriografima, smatraju najznačajnijim primerima interpolacija u savremenoj srpskoj arhitekturi. Ciljevi intervjua su da se doprinese formiranju informacione baze sa karakterističnim primerima arhitektonsko-urbanističkog projektovanja u zaštićenom urbanom kontekstu, kao i da se verodostojno prenesu stavovi autora koji su projektovali značajne arhitektonske interpolacije u Beogradu i Srbiji, čime bi se podstakla dalja istraživanja metodologije projektovanja u zaštićenim celinama. Akcenat je na tome da se razjasni: koji su elementi neophodni za postizanje kvalitetnog arhitektonskog uklapanja u neposredno, postojeće okruženje, kako se vrši odabir optimalnog stvaralačkog metoda interpolacije i koja je adekvatna primena „spone” kao integrativnog elementa.
The emergence of Brutalism in Serbian architecture is mainly connected to the works of several architects, with Branislav Jovin being one of the most significant authors in this group. He is well-known for his project “Belgrade... more
The emergence of Brutalism in Serbian architecture is mainly connected to the works of several architects, with Branislav Jovin being one of the most significant authors in this group. He is well-known for his project “Belgrade Underground” and numerous other works, such as traffic intersection Mostar, the building of Institute of Urbanism Belgrade, New Belgrade Municipality building, etc. Jovin was equally successful as an accomplished creator of ground floor architecture. His solutions for the pedestrian zone in Knez Mijalova Street and part of the Republic Square, the Sava River Quay and free space in front of Yugoslavia Hotel and the Congress Center Sava determined to a great deal the cosmopolitan character of Belgrade. When in 1970 he completed the building of Institute of Urbanism Belgrade, by using natural concrete as a tool to achieving expressiveness, Jovin, along with other architects - Mihajlo Mitrovic, Ivan Antic, Ljupko Curcic, Bozidar Jankovic, Branislav Karadzic, Aleksandar Stepanovic, laid the foundations for research of brutalist aesthetics in Serbia. Although majority of his works include urbanist-architectural projects and management of outdoor spaces, the inspiration for this interview came primarily from his architectural achievements. The aim of the interview was to emphasize the circumstances that led to emergence of brutalist tendencies in Serbian architecture, as well as to encourage further research of the brutalism aesthetics.
Pojava brutalizma u arhitekturi u Srbiji uglavnom se dovodi u vezu sa stvaralaštvom nekoliko autora, od kojih je jedan od najznačajnijih Branislav Jovin. Poznat po projektu „Metro Beograd” i brojnim realizacijama, poput saobraćajne petlje Mostar, zgrade Urbanističkog zavoda grada Beograda, Skupštine opštine Novi Beograd i dr., Jovin se jednako istakao i kao veliki stvaralac parterne arhitekture. Njegovi projekti uređenja pešačke zone Knez Mihailove ulice i dela Trga Republike, Savskog keja i slobodnih površina ispred hotela Jugoslavija i kongresnog centra Sava, u velikoj meri su odredili kosmopolitski karakter Beograda. Kada je 1970. god. realizovao zgradu Urbanističkog zavoda grada Beograda, primenivši natur-beton kao osnovno sredstvo za postizanje ekspresivnog izraza, Jovin je, uz arhitekte Mihajla Mitrovića, Ivana Antića, Ljupka Ćurčića, Božidara Jankovića, Branislava Karadžića, Aleksandra Stepanovića i dr., postavio temelje za istraživanje brutalističke estetike u Srbiji. Iako veći deo Jovinovog opusa čine urbanističko-arhitektonski projekti i uređenje spoljnih prostora, upravo je značaj njegovih arhitektonskih ostvarenja pružio povod za ovaj intervju. Cilj razgovora je da ukaže na okolnosti koje su dovele do pojave brutalističkih tendencija u srpskoj arhitekturi, kao i da posluži za dalja istraživanja estetike brutalizma.
Pojava brutalizma u arhitekturi u Srbiji uglavnom se dovodi u vezu sa stvaralaštvom nekoliko autora, od kojih je jedan od najznačajnijih Branislav Jovin. Poznat po projektu „Metro Beograd” i brojnim realizacijama, poput saobraćajne petlje Mostar, zgrade Urbanističkog zavoda grada Beograda, Skupštine opštine Novi Beograd i dr., Jovin se jednako istakao i kao veliki stvaralac parterne arhitekture. Njegovi projekti uređenja pešačke zone Knez Mihailove ulice i dela Trga Republike, Savskog keja i slobodnih površina ispred hotela Jugoslavija i kongresnog centra Sava, u velikoj meri su odredili kosmopolitski karakter Beograda. Kada je 1970. god. realizovao zgradu Urbanističkog zavoda grada Beograda, primenivši natur-beton kao osnovno sredstvo za postizanje ekspresivnog izraza, Jovin je, uz arhitekte Mihajla Mitrovića, Ivana Antića, Ljupka Ćurčića, Božidara Jankovića, Branislava Karadžića, Aleksandra Stepanovića i dr., postavio temelje za istraživanje brutalističke estetike u Srbiji. Iako veći deo Jovinovog opusa čine urbanističko-arhitektonski projekti i uređenje spoljnih prostora, upravo je značaj njegovih arhitektonskih ostvarenja pružio povod za ovaj intervju. Cilj razgovora je da ukaže na okolnosti koje su dovele do pojave brutalističkih tendencija u srpskoj arhitekturi, kao i da posluži za dalja istraživanja estetike brutalizma.
Related Topics