Ruanda soykırımı

Bogos Nubaryan 1918-1922 yılları arasında Ermeni tezlerini tanıtmak için Ermeni Patrikliğince görevli olarak Avrupa'ya gönderilmiştir. Bu yıllar arasında Ermenilerin Anadolu'da yaptıklarını ve Avrupa'da yapılan karalama propagandalarını düzenli olarak Ermeni Patriğine gönderdiği raporlar ve yaşadığı hayal kırıklıkları, büyük Ermenistan hayalinin sona ermesini anlattığı belgelere dayalı değerli bir eser

Afrika kıtasında bulunan ülkeler tarih boyunca emperyalist güçlerin ilgi odağı olmuşlardır. Ham madde ve doğal kaynakların bu kıtada fazla olması bu ilginin en önemli sebeplerinden birisidir. Ruanda Cumhuriyeti de özellikle Belçika ve Fransa gibi emperyalist iki devletin ilgi odağı bir ülkeydi. Bu iki ülkenin Ruanda vatandaşlarını sürekli birbirlerine karşı kışkırtmasının sonucunda 1994 senesinde Ruanda korkunç bir soykırımın merkezi haline gelmişti. Ruanda’da bulunan Hutular, yine kendi ülkelerinin vatandaşları olan Tutsilere karşı acımasız bir soykırım gerçekleştirdiler. Bu soykırımın gerçekleşmesinde sürekli Hutuları kışkırtan Fransa’nın payı oldukça büyüktür. Ancak bu korkunç Soykırımın bitiminden sonraki dönemde Ruanda kendini her alanda geliştirmeye çalışan bir ülke haline gelmiştir. Bunu da bir ölçüde başarabildiğini söylemek çok da yanlış olmaz. Bu çalışmada Ruanda’nın Soykırım olayı yaşanmadan önceki ve sonraki durumları incelenip bu çerçevede ülkenin izlediği dış politika stratejileri incelenecektir.

Ruanda Soykırımı 20. yüzyılın en kanlı soykırımı olarak anılıyor. Afrika'nın Belçika tarafından sömürülen ülkesi Ruanda'da yaşanan bu soykırım yaklaşık 800.000 insanın vahşice katledilmesine, öldürülmesine sebep olmuştur. Ruanda soykırımı, Fransa ve Belçika'nın iki farklı kabileyi birbirlerine düşürerek, uzaktan kumanda ile soykırım gerçekleştirdiği, yakın tarihin en yüz kızartıcı hadiselerinden birisidir.

RUANDA SOYKIRIMI HAKKINDA ÇOK KISA BİLGİ DERLEMESİ

SOYKIRIM SUÇUNUN YARGILANMASI VE BU SUÇ BAKIMINDAN YARGILAMA MAKAMLARININ MEŞRUİYETİ SORUNU

Hayrettin YILDIZ

THE PROSECUTION OF THE CRIME OF GENOCIDE AND
THE PROBLEM OF LEGITIMACY OF JUDICIAL AUTHORITIES IN TERMS OF THIS CRIME
ÖZET
Bu çalışmanın konusunu soykırımın ne tür bir suç olduğu, bu suçun ulusal ve uluslararası metinlerde nasıl düzenlendiği oluşturmaktadır. Bu açıdan soykırım kavramının nasıl doğduğuna değinilmiş ve tarihte özellikle de 20. yüzyılda gerçekleşen soykırım fiilleri ele alınmıştır. Soykırım suçunun yargılanması amacıyla kurulmuş olan uluslararası ad hoc mahkemeler, hem suçların işlenmesinden sonra hem de sadece bu suçların yargılanması için kurulmuş özel mahkemelerdir. Bu yüzden konuda bütünlüğün sağlanması adına gerçekleşen soykırım yargılamalarından örnek verilmiş ve bu suçu yargılayan uluslararası ad hoc mahkemelerin meşruiyeti sorunu tartışılmıştır. Makalenin devamında mahkemelere ceza hukukunun temel ilkelerine aykırılık açısından da yöneltilen eleştiriler ele alınmıştır. Son olarak, Roma Statüsü bakımından soykırım suçunun nasıl düzenlendiği ve bu statü ile kurulan Uluslararası Ceza Mahkemesinin önemine dikkat çekilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Soykırım Suçu, Nüremberg Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi, Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi, Roma Statüsü

ABSTRACT
In this work, we examine the crime of genocide with taking it in consideration as a kind and type of crime in national and international law texts. By doing this, we analyse also the born of genocide crime as a term and the genocides which happened in 20th century. For the comprehension of the entirety of the subject, the examples of the trials done by international ad hoc criminal tribunals are given and by the way the legitimacy of these tribunals is analysed. Because, aforementioned tribunals are created after the commitment of the crimes, and are created only to judge these crimes. Besides, the main critics destined to these tribunals are given in this work. Finally, towards the end of this article we examine how Roma Statute regulates the genocide crime and the innovations established by the statute. Therefore, we try to take attention to the importance of creating the permanent International Criminal Tribunal by Roma Statute.
Keywords: The Crime of Genocide, The International Military Tribunal at Nuremberg, The International Criminal Tribunal For The Former Yugoslavia, The International Criminal Tribunal For Rwanda, Roma Statute

GİRİŞ
Uluslararası hukuk tarafından suç olarak nitelenen fiiller (criminis iuris gentium) yalnızca aleyhine işlendikleri devletlerin menfaatini değil bütün uluslararası toplumun menfaatini zedeler niteliktedirler . Soykırım suçu, 1948’de Birleşmiş Milletlerin girişimiyle hukuki çerçeveye kavuşturulduğundan bu yana uluslararası bir suç olarak nitelendirilmiştir. Suçun bu uluslararası niteliğinden dolayı diğer devletler suçtan doğrudan zarar görmemiş olsalar bile, yaptırımsız kalan uluslararası suçlar kendileri için de tehlike teşkil edebilir . Her ne kadar ulusal ve uluslararası ceza hukukunda suç ve cezaların şahsiliği ilkesi egemen olsa da, soykırım suçu niteliği gereği sadece bu suçu işleyenleri değil, bütün bir toplumu manevi bir yükün altına sokabilmektedir. Suçu işlemeyenlerin bu yükten kurtulması için işleyenlerin yargılanması son derece önemlidir. Kuşkusuz, soykırım suçu işleyenlerin yargılanması kadar yargılayan makamların hukuka uygunluğu da önemli bir meseledir. Bu açıdan bu çalışmada soykırımı yargılayan uluslararası ceza mahkemelerinin meşruiyeti tartışılmış, hukuki, siyasi ve hatta insani yönden söz konusu suçun cezalandırılması gereği üzerinde durulmuştur.
Yazının devamında öncelikle soykırım kavramının tarihsel çerçevesi ve uluslararası hukukta tanımlanması çalışmalarına değinilmiş (I), anlamsal bütünlüğün sağlanması için kronolojik olarak tarihte gerçekleşen soykırımlardan bahsedilmiş (II), daha sonra da bu suçu yargılayan yargı makamlarının ve kararlarının bir değerlendirmesi yapılmış (III) ve nihayetinde Roma Statüsünde soykırım suçunun ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) (daimi ve sivil mahkeme) dair hükümlerin, ne şekilde düzenlendiği (IV) ele alınmıştır.