Xenia Motels

Βοήθημα για την ανάλυση των κτιρίων του Προγράμματος Ξενία. Δόθηκε στους σπουδαστές στο πλαίσιο του μαθήματος Ειδικά Θέματα Συνθέσεων του 6ου εξαμήνου του ακαδημαϊκού έτους 2007-2008 με τίτλο: "Ελληνικός Μεταπολεμικός Μοντερνισμός : Τα Ξενοδοχεία Ξενία" που οργανώθηκε από το Τμήμα Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ από την Καθηγήτρια κ. Αλεξάνδρα Μονεμβασίτου, επικ. διαδ. έργο Μυριάνθη Μουσά.

The Greek National Tourism Organization (GNTO) was founded in 1950, to develop Tourism as a basic axis of economy, to attract foreign exchange and to promote the international " icon " of Greece as a " cultural product ". At that time, high standard facilities for tourists did not exist. Thus, GNTO started the Xenia Project to create accommodation infrastructure for the development of Tourism. The produced buildings, prominent examples of PostWar Modern Greek Architecture, and the associated infrastructure, created a network that shaped the leisurescape of the country based on Modernism. Although local communities welcomed the Programme enthusiastically, it was mass tourism, new luxury life model and bad management that led the Xenia Project to decline. This paper's ambition is to reveal the current condition of the buildings and of the leisurescapes of the Programme, and the causes of their decay, to evaluate re-uses and renovations, to explore contemporary threats and to make proposals for their protection and recognition as monuments. Selected examples will support the above effort, by exposing the necessity for preservation and re-use. This article is part of a larger scale effort to communicate the values of the Xenia Project to the public, so that a large-scale restoration can be acknowledged and appreciated. Modern accommodation buildings and leisurescapes can be upgraded to a branded cultural product.

The Xenia Hotels Project started in 1950 by the newly-founded Greek National Tourism Organization (G.N.T.O.). It was a unique Greek State program, by which different types of buildings and infrastructures were constructed all over the country, setting the standards for Greek tourist accommodation. When and why did GNTO start the Program? Which were the aims of the Project? How did the Project change over those two decades? What are the types of the buildings? What happened to the Project? This presentation's ambition is to answer these essential questions based on documents of GNTO archives. In the early 50s, prewar tourist facilities were ruined. At the same time, the General Secretariat of Tourism was transformed to GNTO, so that the Marshall Plan would fund four hotels. Despite wishful thinking that tourism would become a main axis of postwar economy, private investors hesitated to invest in tourist accommodation. As a result, GNTO continued constructing hotels and the Xenia Project was born. From 1951 to 1958, architect Charalampos Sfaellos was the Director of the Technical Department. From 1957 to 1967, the pioneer architect Aris Konstantinides was the head of the Organization's Architectural Projects Sector. Thus, we can divide the Xenia hotels project into twο phases influenced dramatically by the architects in charge. The buildings of the Project (hotels, motels, pavilions etc.), built in beautiful and historical sites, follow the principles of modernism mixed with local and cultural context. The Xenia Hotels set international high standards for private Greek investors in tourism. Local communities welcomed the Program, too. The Program faded out when A. Konstantinides resigned under the dictatorship of 1967. In the following decades, mass tourism, new luxury life model and bad management led the Project to decline. The Xenia Project not only constructed the buildings and their infrastructure, but also produced the “Xenia” brand based on sustainable policy on tourism that promoted the international “icon” of Greece as a “cultural product”.

Το πρόγραμμα «Ξενία» περιλαμβάνει πάνω από 70 κτίρια τουριστικών καταλυμάτων και πολλές παρεμφερείς εγκαταστάσεις (τουριστικά περίπτερα, πλαζ, οδικούς σταθμούς κ.ά.) που βρίσκονται κατανεμημένα σε όλη την ελληνική επικράτεια. Οι βασικές πηγές της έρευνας είναι αφενός τα Πρακτικά των συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΟΤ έως το τέλος του 1962, που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας του Οργανισμού, το σχεδιασμό της στρατηγικής του για τον τουρισμό και τον τρόπο λήψεως των αποφάσεων που αφορούν τα «Ξενία» και αφετέρου η σχετική νομοθεσία. Στόχος της έρευνας ήταν η ολοκλήρωση ενός ενιαίου καταλόγου των έργων του προγράμματος, που θα περιέχει τεκμηριωμένα στοιχεία σχετικά με αυτά, τουλάχιστον τον αρχιτέκτονα του έργου, τη χρονολογία μελέτης, τον τύπο του κτιρίου και γενικές πληροφορίες.

In the early 50s, Greece started its reconstruction after World War II and a following civil war. The Greek National Tourism Organization (G.N.T.O.) was founded in 1950, when tourism became a basic axis of the national economy, and started the Xenia Project; the one and only attempt of the Greek State to create accommodation infrastructure for the development of Tourism. Under the dictatorship of 1967, the 'Era of Reconstruction' ended and the official tourism policy changed, giving priority to mass-tourism.
The buildings of the project (more than 70 all over the country), prominent examples of Post-War Modern Greek Architecture, set the standards of accommodation for International Tourism, in a time that high standard facilities for tourists did not exist and there was no interest for private investment in tourism. The project includes different types of buildings (hotels, motels, hostels, pavilions etc.) in privileged places - beautiful and/or historical sites. Those constructions were made to offer hospitality to high class international tourists, who brought valuable foreign exchange to a poor developing country. On the other hand, those buildings with their infrastructures became very popular to the local society, hosting festivals, weddings, conferences etc. till nowadays.
Xenia Hotels Project represents the efforts of the only non-communist Balkan country to connect with Western Europe. This paper reveals unknown aspects of Post-War Modern Greek Architecture, based on unpublished documents of the GNTO archives. Official policies on Tourism, the State Budget, international tourism models etc. defined the building types of the project. For almost two decades the Xenia Project evolved and adapted to a changing reality.

Η βασική πηγή του κεφαλαίου αυτού είναι τα Πρακτικά των συνεδριάσεων του ΔΣ του ΕΟΤ και βασίζεται σε υλικό που έχει καταγραφεί από την ίδρυση του ΕΟΤ (1951) έως το τέλος του έτους 1962. Το υλικό είναι πρωτότυπο και από αυτό μπορούν να βγουν τεκμηριωμένα συμπεράσματα για την πολίτικη του τουρισμού και το πρόγραμμα «Ξενία». Από τη μελέτη του υλικού αυτού είναι φανερό πως δεν ακολουθείται μια ενιαία και σταθερή τουριστική πολιτική. Η πολιτική για τον τουρισμό ξεκινά να σχεδιάζεται, πριν ακόμη το 1951, από τη Γενική Γραμματεία Τουρισμού. Το Ανώτατο Συμβούλιο Τουρισμού, αποφασίζει να τη διαλύσει και να επανιδρυθεί ως ΕΟΤ σε έναν νέο πιο ευέλικτο Οργανισμό, προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις της εποχής. Η πολιτική για τον τουρισμό εξελίσσεται, αναπροσαρμόζεται, διαψεύδεται, ανατρέπεται, εμπλουτίζεται διαρκώς ανάλογα με τα γεγονότα και τις εξελίξεις στην ελληνική επικράτεια, διατυπώνοντας διαρκώς νεωτερικές ιδέες και πρωτότυπες σκέψεις που ακόμη και σήμερα εκπλήσσουν για την τόλμη τους.

Η εργασία έχει ως θέμα τη διαμόρφωση ενός boutique hotel, στον χώρο όπου στεγαζόταν και λειτουργούσε το Μοτέλ Ξενία, στον Καρτερό Ηρακλείου, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο. Στο πρώτο μέρος της παρούσας πτυχιακής γίνεται αναφορά στο Πρόγραμμα Ξενίατου ΕΟΤ, στον επικεφαλή αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη, στην περιοχή μελέτης αλλά και στην υπάρχουσα κατάσταση μετά από επίσκεψη της ομάδας εργασίας στον χώρο τον Αύγουστο του 2020. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται ο σχεδιασμός, από την πηγή έμπνευσης μέχρι και την τελική μορφή του ξενοδοχείου όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά από εκτενή μελέτη σχετικά με τις απαιτήσεις ενός boutique hotel.
The thesis subject is the transformation to a boutique hotel of the listed historic Xenia Motel which was operating at Karteros Heraklion. During the first part of the thesis, the study presents the Xenia program which was carried out by the Greek National Tourism Organization, the lead architect Aris Konstantinidis, the site and the current state of the Motel after a site visit in August 2020. In the second part of the thesis, we present the design of the proposal, from the source of inspiration up to the final look of our proposal, as it was shaped through extensive research about the requirements of a boutique hotel.