Text
Text
Text
جواب :په عريب يک معنا داده د عزت څښنت يش ته قصد کول او په شعریت د
.یو خاص ځای په خاص وخت يک په خاص معل رسه زایرت کولو ته ویل کیږي
سوال :په اسالم يک جح څه حمک لري ؟
جواب :جح د اسالم هل اراکنو څخه یو رکن دی څوک چی یې هل فرضیت څخه
منکر يس د اسالم هل دین څخه وځي
سوال :د جح د فرضیت دلیل ووایه ؟
جواب هللا ج ویيل دي (وهَّلِل ِ عَیَل النَّ ِاس ِح ُّج الْ َبيْ ِت َم ِن ْاس َت َطا َع ل َ ْي ِه َس ِب ْياَل )
ِإ
ژابړه ،او هللا ج لره پر خلګو د کعبې زایرت کول الزم دي څوک چي هغې ته د
.تللو توان ولري
سوال :جح پر چا فرض دی؟
جواب جح په هغو کسانو فرض دی چی ازاد ،مسلامن ،ابلغان ،عقالن او روغ وي
په دې رشط چي په الره يک امن وي او د سفر توښه او د سپرتیا حیوان د
ملکیت په توګه ای په کرایه رسه ولري او دا رشط دی چی دغه مثال دده هل کوره
.او نور رضرایتو او دده تر بریته راتللو پوري اعیال نفقې څځه اضافه وي
د جح فرضونه ،واجبات او سنتونه
سوال :د جح فرضونه څو دي او کوم دي؟
.جواب د جح فرضونه درې دي
اول احرام دومه پرعرفات درېدل درمی د زایرت طواف ( هغه طواف چي د
.عرفات د درېدلو څخه وروسته کیږي
سوال د جح واجبات کوم ي؟
.جواب :د جح واجبات په الندي توګه دي
.۱د لوی اخرت درې ورځي د سپېدو راختلو وروسته پر مزدلفه درېدل.
.۲د صفا او مروا په منځ یک سعی (ځغستل).
. ۳د څلوویشتل.
.۴هغه څوک چي د مکې نه وي د هغه لپاره د صدر طواف هغه طواف
چي هل مکې څخه وتلو يک کیږي.
.۵د رس وریښتان خرول ای غچی کول.
.۶د عرفات درېدل تر ملر لوېدو پوري اوږدول.
.۷دقارن ( د قران جح کوونيک چي تفسری به یې وروسته رايس ) او ممتتع
( د متتع جح کوونيک چي تفسری به وروسته رايس)
.۸د مفرد ( بیهل معرې څخه یوازي جح کوونيک) لپاره د څیل ویشتل او د
رسخرول او د ممتتع او قارن لپاره څیل ویشتل ذحب کول او رسخرول په
ترتیب رسه کول.
.۹د زایرت طواف د لوی اخرت هل درو ورځو څخه په یوه ورځ يک کول.
.۱۰رس خرول ای د وریښتانو غچي کول په حرم یک کول.
.۱۱او د لوی اخرت هل درو ورځو څخه په یوه ورځ يک کول.
سوال :د جح سنتونه کوم دی ؟
جواب :د مفرد ای قارن لپاره چي هل مکې څخه دابندي اويس د قدوم طواف
( هغه طواف چی هل مکې ته و تلو په وخت يک کیږي)
په دایس طواف يک چي تر هغه وروسته د صفا او مروه په منځ يک د سعی کولو
اراده لري د مل او اضطباط کول.
د ذوحلجې په امته میين ته تلل او راتلوونکې شپه هلته تریول.
د عرفات په ورځ تر ملر راپورته کېدو وروسته هل میين څځه عرفات ته تلل.
د لوی اخرت د لومړۍ ورځي شپه په مزدلفه يک تېرول ( کومه شپه چي وروسته
یې د لوی اخرت لومړۍ ورځ وي)
په عرفات يک غسل کول.
دلوی اخرت په ورځو يک په میين يک شپې تېرول.
د احرام ممنوعات.
سوال :د احرام ممنوعات کوم شیان دي؟
جواب :
.1فاحيش خربی کول.
ګناه کول. .2
جګړه کول. .3
ښاکر کول. .4
ښاکر ته اشاره کول. .5
د ښاکر هل پاره الرښونه کول. .6
د مقیص ،پرتÂÂوګ ،کÂÂوټ ،چپنÂÂه او هÂÂر هغÂÂه يش اغوس تل چی د بÂÂدن د .7
اندامونو پر شلک ګنډیل اودیل ای جوړ سوی وي.
الس پوښÂونه پÂÂه الس کÂÂول او مÂÂوزې پÂÂه پښÂÂو کÂÂول مګÂÂر کÂÂه یې چÂÂوټي نÂÂه .8
درلودیل موزې دي تر جبلکو الندي پرې يک.
رس ای مخ پټول ،نو رخچینه دي نه پر رس کوي نه دي لنګوټه تړي. .9
خوشبوی لګول. .10
رسخرول ای رس ای ږیره غچي کول ای دبدن د بل ځای ورښتان لریي کول .11
نواکن غچي کول. .12
دايس اکيل اغوس تل چي پÂÂه درس ای زعفÂÂران ای عصÂÂفر رسه رنÂÂګ سÂÂوی .13
وي ,مګر که پرېمنځل سوی و دا د خوشبوی یې نه ځين والړېدل پÂÂروا نÂÂه
کوي.
سوال :د جح ډولونه څو دانې دي؟
جواب :درې دانې دي.
اول :جح قران
دومه :جح متتع
درمی :جح افراد
سوال :جح قران څه ته وايی؟
جواب :جح قران دې ته ویل کیږي چي یو نفÂÂر جح او معره یوځÂÂای ويک قÂÂارن بلÂÂل
کیږي او دغه یوځای وايل ته قران ویل کیږي.
سوال :د جح قران طریقه څنګه ده؟
جÂÂواب :د قÂÂران جح طریقÂÂه داده چي هل مقیات څخÂÂه د معرې او جح دواړه او د
احرام تر دوو رکعاتو وروسته دي.
داد دعا ويک( َاللَّهُ َّم ِایِّن ْ ُأ ِريْدَ الْ َح َّج َوالْ ُع ْم َر َة فَيَرِّس ْ مُه َا یِل ْ َوتَ َقبَّلْهُ َما ِمیِّن ْ )
ژابړه :اې هللا زه د جح او د معرې اراده لÂÂرم نÂÂور راتÂÂه اس Âانه یې کÂÂه او راڅخÂÂه
قبول یې که بیا دي تلبیه ووايی لکه چي یې تلبیÂÂه وویÂÂل پÂÂه دواړه رسه حمرم سÂÂو
نÂÂو لکه چي مکې تÂÂه داخÂÂل يس پÂÂه طÂÂواف دي رشوع ويک د معرې لپÂÂاره دي پÂÂر
کعبه اوه شوطه طواف ويک په طواف يک دي اضطباع ويک او په اولو درو شÂÂوطو
يک دي رمل کوي په نورو شوطو يک دي خپل عادي تګ کوي بیا دي صفا اومÂروه
ترمنځ سÂÂعی ويک دغÂÂه معرې افعÂÂال دي .دمعرې دسÂÂعی وروس ته دقÂÂد دم طÂÂواف
کوي او دجح لپاره دي دصفا او مروه تÂÂرمنځ سÂÂعی کÂÂوي څرنګÂÂه چي مÂÂوږ د افÂÂراد
دجح په بيان يک ذکر کړل بيادي په احرام يک وي ترڅÂÂوچي دذواحلجې پÂÂه امته ميÂÂين
ته وځي او هغه افعال دي کوي څرنکه دافراد جح کوونکی يې کوي چي په ميين يک
اوس ېدل بياپر عرفÂÂات درېÂÂدل بياپر مزدلفÂÂه درېÂÂدل بيا دلÂÂوی ځيل (ورس ين
ځيل)دلوی اخرت په لÂومړی ورځ ويش تل دي پÂÂه ميÂين يک دي ش پې تÂÂېره وي او
دويشتلو په ورځويک دي درې ځيل ويل او اخرت په وروځويک دي دزايرت طواف
کوي.
متتع جح څه ته وايئ؟
متتع جح دادی چي هل ميقات څخه دمعرې احرام وتÂÂړي مکې تÂÂه داخÂÂل يس او دجح
په مياشتويک
معره ويک پرکعبې طواف ويک او دصفا او مروه تÂÂرمنځ سÂÂعی ويک اورسوخروي اي
يي غچي يک لکه چي يې طÂÂÂÂÂÂواف رشوع یک تلبيه دي بنÂÂÂÂÂÂده يک لکه چي يې
رسوخروی اييې غچي یک هل معرې څخÂÂه حالل سÂÂو .بيا دي پÂÂه مکÂÂه يک حالل
اويس هروخت چي يې خوښه سول طواف دي کÂÂوي دپنځÂÂو ملوځنو نÂÂو لپÂاره دي
مسجد حرام ته حارضيږي ,دذواحلجې په امته دي هل حرم څخه دجح احÂرام وکÂÂړي
او هغÂÂه افعÂÂال دي ويک چي افÂÂراد جح کÂÂوونکی يې کÂÂوي لکه چي اخرتپÂÂه ورځ يې
لوی ځيل ويشتیل دهللا جل جالهل دشکر لپÂÂاره دي قرابين ذحب ويک ځکÂÂه چي دوه
عبادتونه يې يوځای وکړل .که يې قرابين نÂÂه سÂÂوای مونÂÂدالی بيادي درې ورځي
دي په جح يک روژه ونييس چي اخري ورځ يې دعرافات ورځ وي.
سوال جح افراد څه ته وايئ؟
جح افÂÂراد څÂÂه تÂÂه ويل کÂÂيږي چي يوځÂÂای جح ويک معره وررسه ونÂÂه يک دې تÂÂه جح
افراد ويل کيږي.
سوال داحرام جنايتونه بيان کړئ؟
جÂÂواب اتÂÂه دانې دي 1دسÂÂړاينو لپÂÂاره ګنÂÂډيل اکيل اغوس تل 2ددوی لپÂÂاره رس
پوټول 3دسړاينو او ښځو دواړو لپاره مخ پټول 4پر بدن داحرام پراکلو اي بيسÂÂرته
خوشبويي لګول 5ورېښتان خرول اي غچي کÂÂول دهرځÂÂای چي وي 6نواکن پÂÂرې
کول 7ښاکر کول ,دغÂÂه رنګÂÂه پÂÂر هغÂÂه ښÂونه کÂÂول اي ايشÂÂاره ورتÂÂه کÂÂول 8جامع او
دهغه اسباب يعين مچه او په شهوت الس وروړل.
سوال دحرم جنايتونه بيان کړئ؟
جواب په حرم پوري دوه جنايتونه اړه لري.
1دحرم ښاکر وژل.
2دحرم ونه اي واښه پرې کول.
دجح او معرې ښه وایل
درسول هللا صل هللا عليه وسمل څخه دجح او معرې په فضليت او ښه وايل يک ډېر
حديثونه رانقل شوي دي خودلته درې حديثونه دژابړي او منت رسه درته بيانوو.
( )١رسوهللا صل هللا عليه وسمل فرماييل دي.
ٙم ْن ٙح َّج هّٰلِل ِ فَمَل ْ يَ ْر فُ ْث َول َ ْم ي َ ْف ُس ْق َر َج َع کَ َيوم َودَل َ تْ ُه ُا ُّم ُه (رواه البخاري عن ايب
هريرة ریض هللا عنه)
ژابړه که څوک دهللا جل جال دپاره جح وکړي او په جح يک بهيوده او دفسق خربي
او دفسق اکرونه ونه کړي نو هغه به کورته دګناه څخه داډول پاک راستون يش
لکه په کومه ورځ چي دمور څخه زېږېدیل وو.
په دې حديث يک دجح دالويه ګټه ذکر شوې ده چي که څوک په اخالص رسه
دهللا جل جالهل لپاره جح اداء کړي يعين راي پکښي نه وي بليک مقصد يي دهللا جل
جالهل رضاء او ثوابونو ګټل وي او مهداراز په جح يک دانروا اړيکو ،اناکره خربو،
او دفسق هرډول اکر او خربي پکښي ونه کړي نو په داجح رسه به يو مخ دګناه
څخه پاک يش.
ده چي هرڅومره ګناهونه خمته کړي دي هغه به ټول هللا جل جالهل ددې جح هل
کبهل ورخبښي او دګناهونو څخه به داډول پاک يش لکه کوچین ماشوم چي اتزه هل
موره څخه پيداشوی وي.
( )٢رسول هللا صل هللا عليه وسمل په يوبل مبارک حاديث رشيف يک فرمايئ.
ُوب اَمَک ي َ ْن ِف َی َخ َب َث الْ َح ِديْدَ َو َاذله َِب
اَت ِب ُع ْوا ب َنْي َ الْ َح ّ ِج َوالْ ُع ْم َر ِة فَ ِاهَّن ُ َما ي َ ْن ِف َي ِان إ لْ َف ْق َر َو ُّاذلن َ
اب ِااَّل الْ َجنَّة (رواه ترمذی عن عبدهللا بن مسعود) َوالْ ِفضَّ ٍة َولَيْ َس ِللْ َح َّج ٍة الْ َمرْب ُو َر ِة ثَ َو ٌ
ژابړه :اتسو جح او معره يوپه بل پيس اداء کوئ ځکه جح اومعره فکراوګناهونه
داډول هل منځه وړي لکه څه ډول چي دپښ کوره داوسپين درسو اوسپينو زرو
رسه ګډ اناکره شيان او کوټ رسه بېلوي اوقبول شوی جح بېهل حښت څخه بل
ثواب او بدهل نلري.
په دې حاديث يک بيا دجح او معرې ددواړو څوفضيلتونه ذکرشوي دي يوداچي جح
او معره چي څوک اداء کوي نوهغه به هللا جل جالهل دفقراومسکنت څخه وسايت.
ځين کسان ددې بېري څخه جح او معره نه اداء کوي چي وايي خرڅ يم کيږي
دايس نه يش چي سبا اړ او حمتاج مش په دې حديث يک مسلاماننو ډاډ او اطمينان
ورکول شوی دی چي دفقر او مسکنت څخه مه بېرېږی بليک دجح اومعرې په
وسيهل رسه مو هللا جل جالهل فقراو لوږه هل منځه وړي.
داد جح او معرې دنياوي ګټه شوه او داخريت ګټه يې داده چي ټول ګناهونه يې
رژول کيږي لکه څه ډول چي رسه اي سپني زر پښ په کوره يک وييل کړي اوهغه
کوټ چي وررسه ګډ وي هغه يومخ ځين رابېل کړي .خالص سل په سلويک رسه
اوسپني زر پاته يش مهدا ډول په جح او معره مسلامانن دګناه څخه پاکيږي او
مربور جح يعين هغه جح چي په هغه يک څوک دګناه خربي او دګناه اکرونه ونه کړي
دونه زايت ثواب لري چي هغه ته به حامتً هللا جل جالهل جنت په عوض يک
ورکوي.
ابن عباس ريض هللا عنه وايئ رول هللا صل هللا عليه وسمل دانصارو ويوې ښځي
سينان نومېدهل وويل اتويل زمورسه جح ونه کړی؟ هغې ورته وويل چي
ته چي ام ٍ
زما څښنت دوه اوښان لرل پريوه هغه او زوی جح ته والړل او په بل اوښ ابندي
زموږ مريي اوبه راکښلې رسوهللا صل هللا عليه وسمل ورته وويل :فَ ُع ْم َر ٌة یِف
َر َمضَ َان تَ ْقیِض ْ َح َّج ٌة َا ْو َح َّج ٌة َم ِع ْی (مسمل)
ژابړه :نو درمضان يعين دروژې دمياشيت معره دجح ځای نييس او اييې دايس
ورته وويل زمارسه دجح کولو ځای نييس.
دجح دپرېښو دولو زسا
هيود او نصاري جح نه کوي خو پرمساماننو ابندي جح فرض دی او جح داسالم پنځم
رکن دی نو کوم کس چي دجح د اداء کولو توان ولري او بيا مه جح اداء نه کړي
وفات يش ددې کس مړينه دهللا رسول صل هللا عليه وسمل داډول ګڼلې ده لکه
څوک چي اسالم پرېږدي پرهيوديت اي نرصانيت مړيش.
رسوهللا صل هللا عليه وسمل فرماييل دي ( َم ْن َملَ َک َزادًا َو َرا ِحةَل َ تُ َب ِل ّ ْغ ُه ِایَل بَيْ ِت
هللا َول َ ْم حَي ُ َّج فَاَل عَلَ ْي ِه َا ْن ي َ ُم ْو َت ي َ ُمو ِد اًي او ن َرْص َ ا نيا َو َذٰ ِل َک َا َّن اهّٰلل َ ي َ ُق ْو َل یِن ْ کِ َتا ِب ِه)
ِ
َ(و هّٰلِل ِ عَیَل النَّاس ِح َّج الْ َبيْ ِت َم ْن اس َت َطا َع ِال َ ْي ِه َس ِب ْياًل )(رواه نرمذي عن عیل ریض
هللا عنه)
ژابړه که څوک دونه توښه او سپرلۍ په واک يک ولري چي تر کعبې شرييفي په
رسېدالی يش او بيا جح اداء نه کړي نو ددې نفر لپاره بې فرکه ده که پر هيوديت
مري او که پر نرصانيت مړکيږي .ځکه چي هللا جل جالهل په قران يک وايي دهللا
جل جالهل لپاره پر هغو کسانو چي وبيت هللا ته دتلو توان لري جح فرض دی او
که څوک کفر وکړي يعين جح اداء نه کړي نو هللا جل جالهل هغه ته اړتيا نه لري
ځکه هللا جل جالهل دټولو عاملانو څخه غين ذات دی.
معره
معین څه ده؟
معره په لغات اورشعي ٰ
دمعره په عريب ژبه يک زايرت ته ويل کيږي او په رشيعت يک دڅلورو شيانو
مجموعې ته ويل کيږي.
١احرام 2پرکعبه طواف 3صفا او مروه ترمنځ سعی 4رسخرول اي غچي کول.
معرې فرضونه کوم دي؟
دمعرې فرضونه دوه دي 1احرام 2طواف
دمعرې واجبات کوم دي؟
دمعرې واجبات مه دوه دي 1دصفا او مروه ترمنځ سعي 2او رسخرول اي غچي
کول.
دمعرې په احرام يک ممنوعات سته؟
هو دمعرې داحرام ممنوعات دجح داحرام ممنوعات دي .نوهل فاحشو خربو ,ګناه او
جګړې څخه به پرهېز کوي ګنډيل اکيل به نه اغوندي ,ورېښتان به نه خروي نه به
يې غچي کوي خوشبوي به نه لګوي ,رسايمخ به پټوي,ناکن به نه پرې کوي,
ښاکر به نه کوي ,او نه به چاته دښاکر الر ښونه کوي او نه به ښاکر ته اشاره کوي.
په اسالم يک دمعرې حمک څه دی؟
په اسالم يک دمعرې حمک دادی چي په معر يک يوځل سنت مؤکد دی دهغه
چالپاره چي مکې ته رسېدالی يس او ډېر فضيلت لري.
دمعرې طريقه څنګه ده؟
دمعرې طريقه په داشان ده .لکه چي يوڅوک معره کول غواړي هل ميقات څخه
دي احرام وتړي ,غسل اي اودس دي ويک او دوه رکعاته ملوځن دي ويک بيادي
دمعرې نيت ويک او دايس دي ووايي( اللهم این اريد العمرة فيرسها یل وتقبلها مین)
(اې هللا زه دمعرې اراده لرم نوماته ئې اسانه که او راڅخه قبول ئې که) بيا دي
تلبيه ووايئ څرنګه چي مودجح په احرام يک ذکر کړل لکه چي تلبيه ووايئ حمروم
سو .چي مکې ته داخل يس دمعرې لپاره دي اووه شوطه طواف ويک بيادي
دصفا او مروه ترمنځ اووه ځهل سعي ويک څرنګه چي په جح يک ئې بيان تېرشو لکه
چي سعي ئې پرمروه خمت کړل رسدي وخروي ايدي ئې غچي يک يک .چي دغه
اکرونه ئې وکړل معره ئې پوره سول او د هغې هل احرام څخه وویت.
معرې لره کوم خاص وخت سته لکه جح لره؟
دهغې لپاره ورځ ايمياشت نه ده په ټول اکل يک چي لکه ئې خوښه يس معره دي
کوي مګر دذواحلجې هل هنمي څخه د اايم الترشيق تر اخري ورځي پوري حترميي
مکروه ده او په رمضان يک معره ډير فضيلت لري ځکه په رمضان يک ئې ثواب
دجح په شان دی.
دمعرې جنايتونه
دمعرې جنايتونه او دهغوی اجزاوي بيان کړئ؟
1که ئې احرام ترميقات وځنډوي قرابين پرالزميږي.
2که ئې په بې اودیس ايجنابت يک اي ښځي په حيض اي نفاس يک دمعرې طواف
ويک قرابين پرواجيبيږي .په دغه يک لږ او ډېر اوجنوب او بې اودسه فرق نه لري.
که ئې دمعرې لپاره يوشوط طواف په انپاکۍ ويک قرابين پرواجيبيږي.
3که معره کوونکی هل سعي څخه خميک رسوخروی قرابين پرواجيبيږي.
4که معره کونيک هل احرام څخه دابندي رسوخروي قرابين پرواجيبيږي.
مأخذونه التسهيل الرضوري
صفحه منرب 132څخه بيا تر 175پوري.
دجح ښه ملګري د 19صفحه څخه تر 21پوري.
الهداية کتاب احلج
صفحه منرب 213څخه بيا تر 268پوري.