Experience Seamless Full Ebook Downloads for Every Genre at textbookfull.

com

ARRL s Hands On Radio Experiments Volume 3 H. Ward

Silver

https://textbookfull.com/product/arrl-s-hands-on-radio-
experiments-volume-3-h-ward-silver/

OR CLICK BUTTON

DOWNLOAD NOW

Explore and download more ebook at https://textbookfull.com

 Recommended digital products (PDF, EPUB, MOBI) that
you can download immediately if you are interested.

The ARRL handbook for radio communications 2017

Supplemental files H. Ward Silver

https://textbookfull.com/product/the-arrl-handbook-for-radio-
communications-2017-supplemental-files-h-ward-silver/

textboxfull.com

Grounding and Bonding for the Radio Amateur Good Practices

for Electrical Safety Lightning Protection and RF
Management First Edition. Edition H. Ward Silver
https://textbookfull.com/product/grounding-and-bonding-for-the-radio-
amateur-good-practices-for-electrical-safety-lightning-protection-and-
rf-management-first-edition-edition-h-ward-silver/
textboxfull.com

Ham Radio Technician License Manual Arrl Inc.

https://textbookfull.com/product/ham-radio-technician-license-manual-
arrl-inc/

textboxfull.com

The ARRL Handbook for Radio Communications 2022 99th

Edition Misc

https://textbookfull.com/product/the-arrl-handbook-for-radio-
communications-2022-99th-edition-misc/

textboxfull.com
Amateur Radio Contesting for Beginners Your Roadmap to
Radiosport First Edition Arrl Inc.

https://textbookfull.com/product/amateur-radio-contesting-for-
beginners-your-roadmap-to-radiosport-first-edition-arrl-inc/

textboxfull.com

Silver Moon Academy Year 3 Silver Moon Academy 3 1st

Edition Storm Song [Song

https://textbookfull.com/product/silver-moon-academy-year-3-silver-
moon-academy-3-1st-edition-storm-song-song/

textboxfull.com

The ARRL General Class License Manual 9th Edition Arrl

Inc.

https://textbookfull.com/product/the-arrl-general-class-license-
manual-9th-edition-arrl-inc/

textboxfull.com

Proclus Commentary on Plato s Timaeus Book 3 Volume 4

Proclus on the World Soul Part 2 Proclus

https://textbookfull.com/product/proclus-commentary-on-plato-s-
timaeus-book-3-volume-4-proclus-on-the-world-soul-part-2-proclus/

textboxfull.com

Triple Play An M M M Sports Romance Homeruns Book 3 1st

Edition Quinn Ward [Ward

https://textbookfull.com/product/triple-play-an-m-m-m-sports-romance-
homeruns-book-3-1st-edition-quinn-ward-ward/

textboxfull.com
 Copyright © 2018 by

The American Radio Relay League

Copyright secured under the Pan-American Convention

International Copyright secured.

No part of this work may be reproduced in any form
except by written permission of the publisher. All rights
of translation are reserved.

Printed in USA

Quedan reservados todos los derechos

ISBN: 978-1-62595-0796

First Edition
First Printing

eBooks created by www.ebookconversion.com

Updates
 There is often additional information regarding
the Hands-On Radio experiments — you can find it
on the Hands-On Radio Web page at
www.arrl.org/hands-on-radio. The contents
include links to reference articles and sources of
supplies and equipment. There is also a Frequently
Asked Questions section that provides explanations
about many of the experiments. Readers have
contributed their observations and sometimes tools
and links that relate to the topic in the experiment.
You may find the information helpful as you perform
the experiments in this anthology.
Contents
Electronic Circuits
Experiment #125 The Schmitt Trigger
Experiment #129 Wye-Delta and Pi-T Circuits
Experiment #132 Resistor Networks
Experiment #141 Window Comparators and Null Detectors
Experiment #143 Delay Circuits
Experiment #155 Negative-Voltage Circuits
Experiment #156 Designing a Broadcast Reject Filter
Experiment #164 Dividers
Experiment #167 Clean Audio for Comfortable Listening
Experiment #174 Switching Amplifiers

Antennas and Propagation

Experiment #124 The Beta Match
Experiment #133 Extended Double Zepp Antenna
Experiment #136 End-Fed Antennas
Experiment #150 Log-periodic Basics
Experiment #165 Propagation Prediction
Experiment #176 Dipole Feed Points

Transmission Lines and Impedance Matching

Experiment #131 Coax-to-Open Wire Balun
Experiment #137 Choosing a Feed Line
Experiment #157 Matching Network Design and Build
Experiment #159 More L Network Design
Experiment #166 Optimizing Placement of Stubs
Experiment #177 Feed Line Comparison

Electronic Fundamentals
Experiments #126, 127, 128 Phasors, Parts 1, 2, and 3
Experiment #134 Effects of Junction Temperature
Experiment #138 E versus V
Experiment #139 Digital Code Basics
Experiment #154 Power Factor and Phase Angle
Experiment #170 Noise Figure
Experiment #175 Dissimilar Metals
Experiments #178-179 Maxwell’s Equations

Electronic Components
Experiments #122, 123 Battery Characteristics, Parts 1 and 2
Experiment #142 Inductors at RF
Experiment #147 Capacitors at RF
Experiment #160 Transistors at High Frequencies
Experiment #161 Transistor Subtleties
Experiment #169 Gas Discharge Tubes
Experiment #172 Wire Characteristics at RF
Experiment #173 The PC Trace at RF

Tests and Test Equipment

Experiment #140 RF Measuring Tools
Experiment #158 Test Sets
Experiment #162 Oscilloscope Triggering and RF
Experiment #163 E- and H-Field Probes
Experiment #168 Evaluating Filters

RF Techniques
Experiment #135 Crimp Connectors
Experiment #144 The Myth of RF Ground
Experiment #145 Grounding and Bonding Systems
Experiment #146 Notes on Bonding and Shielding
Experiment #149 Accidental Mixers

Practical Station Practices

Experiment #130 Communications Speakers
Experiment #148 Proof of Performance
Experiment #151 Quist Quizzes
Experiment #152 Improvisation
Experiment #153 Learn by Fixing
Experiment #171 AC Power Distribution
Foreword
Welcome to the third volume of Hands-On Radio Experiments.
The companion Volumes 1 and 2 span a 15-year set of columns in
QST. When the column started long ago, we weren’t sure if it would
run more than a few months, but readers were certainly interested
and here we are, some 179 columns later!
This volume is similar to the previous volumes in that it presents
an eclectic mix of topics spanning the practical through theory. There
are several columns that describe how components — even wires
and PC traces — behave at RF, which is often quite different from
their performance at lower frequencies and dc. Knowing how to
account for the difference can make or break a project or repair.
Volume 3 has a bit more emphasis on transmission lines,
antennas, and some associated circuit functions. Even if the column
doesn’t include an experiment per se, be sure to build one or two of
the antennas or circuits to see how they work. Then be sure to
compare the results to what you expected. That’s a very important
part of learning about radio and wireless in general.
The columns on grounding and bonding generated so much
interest that I extended the conversation to the recent ARRL book of
the same name. This is an area of many mis- and incomplete
understandings, which lead to confusion and poor practices. It is the
Hands-On Radio readership that deserves a great deal of credit for
encouraging me to collect the necessary information and put it into
one book where it can serve as a reference and a guide to station
and antenna system building.
Finally, the last columns covered that most mysterious of topics,
Maxwell’s equations. With their somewhat advanced notation, they
look very intimidating. I’ve tried to demystify both the symbols and
the concepts, explaining how radio waves appear as a consequence
of “inconveniencing electrons” by accelerating and decelerating
them. Since we make use of radio waves in ham radio, it seemed like
a good idea for us to understand where they come from!
 This volume completes the Hands-On Radio series in its present
form. There will be other columns from excellent writers, just as
there were in the past. ARRL members will enjoy searching the ARRL
archives for columns by legendary writers like George Grammar,
W1DF, and Doug DeMaw, W1FB, who were certainly inspirations to
me. Or why not write an article yourself? QST is our shared resource
and depends on each of us for contributions, as well as readership.
If you know a topic well, your first article might be close at hand.

Thanks for reading and 73!

Ward Silver, NØAX
About the ARRL
The seed for Amateur Radio was planted in the 1890s, when
Guglielmo Marconi began his experiments in wireless telegraphy.
Soon he was joined by dozens, then hundreds, of others who were
enthusiastic about sending and receiving messages through the air
— some with a commercial interest, but others solely out of a love
for this new communications medium. The United States
government began licensing Amateur Radio operators in 1912.
By 1914, there were thousands of Amateur Radio operators —
hams — in the United States. Hiram Percy Maxim, a leading
Hartford, Connecticut inventor and industrialist, saw the need for an
organization to unify this fledgling group of radio experimenters. In
May 1914 he founded the American Radio Relay League (ARRL) to
meet that need.
ARRL is the national association for Amateur Radio in the US.
Today, with approximately 167,000 members, ARRL numbers within
its ranks the vast majority of active radio amateurs in the nation and
has a proud history of achievement as the standard-bearer in
amateur affairs. ARRL’s underpinnings as Amateur Radio’s witness,
partner, and forum are defined by five pillars: Public Service,
Advocacy, Education, Technology, and Membership. ARRL is also
International Secretariat for the International Amateur Radio Union,
which is made up of similar societies in 150 countries around the
world.
ARRL’s Mission Statement: To advance the art, science, and
enjoyment of Amateur Radio.
ARRL’s Vision Statement: As the national association for Amateur
Radio in the United States, ARRL:
• Supports the awareness and growth of Amateur Radio
worldwide;
• Advocates for meaningful access to radio spectrum;
 • Strives for every member to get involved, get active, and get on
the air;
• Encourages radio experimentation and, through its members,
advances radio technology and education;
and
• Organizes and trains volunteers to serve their communities by
providing public service and emergency communications.
At ARRL headquarters in the Hartford, Connecticut suburb of
Newington, the staff helps serve the needs of members. ARRL
publishes the monthly journal QST and an interactive digital version
of QST, as well as newsletters and many publications covering all
aspects of Amateur Radio. Its headquarters station, W1AW,
transmits bulletins of interest to radio amateurs and Morse code
practice sessions. ARRL also coordinates an extensive field
organization, which includes volunteers who provide technical
information and other support services for radio amateurs as well as
communications for public service activities. In addition, ARRL
represents US radio amateurs to the Federal Communications
Commission and other government agencies in the US and abroad.
Membership in ARRL means much more than receiving QST each
month. In addition to the services already described, ARRL offers
membership services on a personal level, such as the Technical
Information Service, where members can get answers — by phone,
e-mail, or the ARRL website — to all their technical and operating
questions.
A bona fide interest in Amateur Radio is the only essential
qualification of membership; an Amateur Radio license is not a
prerequisite, although full voting membership is granted only to
licensed radio amateurs in the US. Full ARRL membership gives you
a voice in how the affairs of the organization are governed. ARRL
policy is set by a Board of Directors (one from each of 15 Divisions).
Each year, one-third of the ARRL Board of Directors stands for
election by the full members they represent. The day-to-day
operation of ARRL HQ is managed by a Chief Executive Officer and
his/her staff.
 Join ARRL Today! No matter what aspect of Amateur Radio
attracts you, ARRL membership is relevant and important. There
would be no Amateur Radio as we know it today were it not for
ARRL. We would be happy to welcome you as a member! Join online
at www.arrl.org/join. For more information about ARRL and
answers to any questions you may have about Amateur Radio, write
or call:
ARRL — The national association for Amateur Radio®
225 Main Street
Newington CT 06111-1494
Tel: 860-594-0200
FAX: 860-594-0259
e-mail: hq@arrl.org
www.arrl.org
Prospective new radio amateurs call (toll-free):
800-32-NEW HAM (800-326-3942)
You can also contact ARRL via e-mail at
newham@arrl.org
or check out the ARRL website at www.arrl.org
 Hands-On Radio

Electronic Circuits
Experiment #125 — The Schmitt Trigger
Once you start building radio gear, you learn that a great deal of
“radio” has little to do with RF. This month we’re going to work with
one of the non-radio building blocks you’ll encounter when an analog
signal and a digital function come together — the Schmitt trigger.
Long-time readers may recall the Schmitt trigger making an
appearance in Experiment #11 about op-amp comparators.1, 2
Adding positive feedback to the basic comparator circuit creates
hysteresis — a switching threshold that changes depending on
whether the circuit’s output is on or off. This turns out to be
desirable in certain applications.
If you’re not familiar with op-amp comparators, download and read
Experiment #11 from the “Hands-On Radio” web page. Page two
covers hysteresis and how to design the comparator-based Schmitt
trigger with discrete components. If you have an LM311 (or one of
the equivalents listed) build a Schmitt trigger circuit and perform the
experiment.

The Logic IC Schmitt Trigger

The ability to switch reliably in the presence of noise is a valuable
function for digital circuits that have analog signals as inputs. Op-
amps and discrete components take up valuable printed circuit board
space, so the Schmitt trigger function was packaged into an IC. The
basic set of six hex inverters (7414-type or CD4069 ICs) and quad
NAND gates (74132 or CD4093) are the most common Schmitt
trigger ICs. They are inexpensive and widely available.3
The difference in switching characteristics between standard logic
gates and Schmitt triggers can be seen in the device data sheets.
Download the Texas Instruments data sheets for the CD4011
(standard quad NAND) and CD4093 ICs from
www.datasheetcatalog.org. Look in the dc or Static Electrical
Characteristics tables and find the Input Low and Input High voltage
specifications for a VDD value of 5 V at 25° C. For the standard gate
the typical values of VIH and VIL are 3.5 and 1.5 V, respectively, and
the response to an input signal in that 2 V range is undefined. For
the Schmitt trigger IC, VN and VP are 1.9 and 2.9 V, only 1.0 V apart
— a much smaller switching window — and drawing (b) at the
bottom of the CD4093 datasheet’s first page shows the transfer
characteristic of the gate. Note that the output voltage is defined for
all values of input voltage. Let’s put that to work.

Sensing Slowly Changing Signals

Any device controlled by a microprocessor needs to have a
POWER_OK signal to prevent its digital circuits from attempting to
operate before the power supply is fully up and running. Such
premature operation can yield strange results.
Similarly, when power is lost, the same signal notifies the digital
circuits to shut down in a hurry. Specialized power monitoring ICs
are available for this task, but the simple circuit in Figure 1 can also
do the job.
 When power turns ON, capacitor C1 charges slowly through R1,
keeping VIN below the buffer’s VP threshold for a time delay of about
one time constant, R1 × C1. (The back-to-back inverters form a non-
inverting buffer.) After that time, the buffer’s POWER_OK signal goes
high to indicate the power supply has had enough time to stabilize.
If power is lost at any time during the charging process, or if power
is turned OFF after stabilizing, C1 is rapidly discharged through the
1N4148 and the POWER_OK signal goes low.
You can build this circuit using two of the inverters in a 74HC14 IC
powered by 5 V. To make it easy to observe the time delay, use a 1
MΩ resistor for R1 and a 1 µF capacitor for C1. The 1 kΩ resistor
provides current limiting during the experiment and is small
compared to R1, so it has an insignificant effect on the charging
time of C1.
Build the power-down detector using a CMOS hex inverter such as
the 74HC14 or CD40106. TTL versions (7414 or 74LS14) draw too
much current for the 1 MW resistor to act as a pull-up. Also, in a
real-world design, the inverter would be powered from a large capa-
citor to allow it to hold POWER_OK low for several msec, insuring a
controlled shut-down period.
 Watching the POWER_OK signal with a voltmeter or oscilloscope,
apply power to the circuit and verify that the signal stays low and
does not go high until about 1 second has passed. If you connect
one end of a clip lead or piece of wire to ground and simulate a
power dropout by brushing the other end against the cathode of the
diode (point A in Figure 1), the output signal should immediately go
low, signifying power is not OK and there should be a 1 second delay
before it returns to the OK state. POWER_OK might be used as a reset
signal for a digital circuit.

Switch Debouncing
A switch may feel quite solid to you, leaving little doubt that when
you close a switch, it instantly closes and stays closed. In truth, the
contacts of almost all mechanical switches and relays literally bounce
for a few milliseconds before settling down to stay closed. Because
digital devices are so fast, software can react to those bounces as
multiple switch closings and openings. While it’s possible to
“debounce” a switch signal in software, it can be done with
hardware, too.
Reconfigure your circuit as shown in Figure 2; only one inverter
section is needed here. That wire you just used to simulate a power
dropout can also simulate the noisy signal from a switch, or you can
use a real momentary switch. The two time delays, tCL and tOP
depend on the values of R1 and R2, respectively:
 tCL ≈ R2 × C1 and tOP ≈ R1 × C1
Start with R1 = 1 MΩ, R2 = 10 kΩ, and C1 = 1 µF. You’ll need an
oscilloscope to see the bounces of the switch contacts and the short
delay, tCL.
If you swap R1 and R2, you’ll find that R1 has to be much larger
than R2 for SW_CLOSE to go high. If R1 is too small, closing the
switch does not discharge C1 below the VN threshold for the inverter
because R1 “overpowers” R2 and keeps the capacitor charged to
higher than VN. Experiment with different values; you’ll find that R1
has to be about three times larger than R2 to get reliable results.
The squelch function in your radio also requires a continuously
changing signal to cause switching at a threshold. If the input signal
to R2 is the rectified and filtered output of a receiver’s audio
amplifier, the output of the inverter indicates whether a signal is
present.

Edge Detectors
In many cases you want to be able to tell when the input signal
changes state without having to monitor it continuously. This
requires an elementary form of memory that will allow a circuit that
can compare “then” to “now.” The circuit in Figure 3 uses a two-
input XOR gate to make the comparison and an R-C circuit to create
the time delay that acts as memory. The Schmitt trigger input is
required because of the slowly changing R-C circuit output.
 VA is the “now” state of VIN while VB is the “then” state. An XOR
gate’s output is high only when just one of its inputs is high. If both
inputs are in the same state — high or low — the output, CHANGE, is
also low. During the delay period while C1 is charging or discharging
(approximately equal to the time constant R1 × C1), one input lags
behind the other so that the XOR function is true and CHANGE is high
— but only during the charge/discharge period. The Schmitt trigger
action insures that the slowly-changing voltage VB causes only one
pulse with every transition of VIN.
You can build the circuit in Figure 3 using one section of a 74HC86
quad exclusive-OR gate with Schmitt trigger inputs. R1 and C1
values of 100 kΩ and 0.01 µF will provide output pulses about 1
msec long. Use a 50% duty- cycle, 5 V pulse output from a function
generator or a 555 timer circuit as VIN (don’t use a square wave with
a negative voltage) with a repetition rate of about 100 Hz. Vary the
time constant of R1-C1 to see the effect on the output pulse width,
viewed on an oscilloscope.
Another name for this circuit is a frequency doubler. Two output
pulses occur for every input pulse — one at each edge of the input
pulse. If you insert a Schmitt trigger inverter at point B, the CHANGE
pulses change from positive pulses at each edge to negative pulses.

Shopping List
74HC14 hex inverter
74HC86 quad XOR gate
1N4148 diode
1⁄4-watt resistors: 1 kΩ, 10 kΩ 100 kΩ, 1 MΩ

Capacitors: 0.01 µF, 1 µF (ceramic or electrolytic)

Momentary switch (optional)

1All previous “Hands-On Radio” experiments are available to ARRL members at

www.arrl.org/hands-on-radio.
2The Schmitt trigger is named for Otto Schmitt who identified the function when studying
properties of squid nerves in the 1930s!
37400-family model ICs are available in many different logic families such as HC, LS, and
AC.
Experiment #129 — Wye-Delta and Pi-T
Circuits
I didn’t realize Hands-On Radio had so many electricians and power
engineers as readers! Experiment #127’s hypothetical example of
three-phase power to explain how phasors operate (combined with a
sloppy math error) was not intended to be a tutorial on ac wiring
practices, but the references cited in the article and on the Hands-On
Radio web page should clear up any confusion I unintentionally
generated on this important topic.1 During the post-column post-
mortem, I realized that I’d been given a golden opportunity to dig
deeper into some important supporting circuit concepts and get us
back to radio at the same time.

Why a Delta?
When studying three-phase power systems, you’ll soon encounter
the terms wye (pronounced “why”) and delta. These refer to how the
three individual phases are connected with respect to a neutral
reference. Figure 1 illustrates the basic idea. The coils shown here —
typical of motor or transformer windings — could also be voltage or
current sources, resistors, capacitors, or generic impedances. The
origin of the names for each type of system is clear — the schematics
for each system take the shape of a Y or a Δ.
 In a wye system, the three phases (a, b and c) all share a common
neutral point, so there are four connections: Phase A, B and C (also
commonly labeled Line 1, 2 and 3) and neutral. In a delta system,
there is no common neutral connection because the sources or loads
are connected together in a loop. That means there are only three
connections and the voltages between them. (A neutral reference
point can be created in a delta network through various techniques
discussed in the reference articles.)
The angle between the phase voltages is always 120°, but whether
the angle is positive or negative depends on the phase sequence
which can be a-b-c or a-c-b in order of increasing angle. In Figure 1A,
the phase sequence is a-b-c, which is positive rotation.
Say — how can three voltages be connected together in a loop that
doesn’t contain any resistance and not have the current go to
infinity? If the voltages were dc, we would indeed have a problem!
Instead, these are ac sine waves with the same voltage magnitude
(V) but different phase angles. Adding up the voltages around the
circuit gives us V∠0° + V∠120° + V∠240°. Changing the phasors to
rectangular coordinates allows us to calculate the sum: (V + j0) + (–
0.5V + j0.866V) + (–0.5V – j0.866V) = 0. So the net voltage around
the loop is zero and no circulating current flows at all!
 In both wye and delta systems the loads can be connected between
phase or line voltages. In a wye system, a load can also be
connected between a phase voltage and neutral. Imbalanced loads in
either type of system can cause substantial error currents to flow.
Non-linear loads such as switchmode supplies and loads controlled by
SCRs and TRIACs create harmonic currents. Both of these cause
problems, too. Obviously, generating, transferring, and using multi-
phase power is a complex subject. You can learn more about it in the
references mentioned earlier and at
www.allaboutcircuits.com/vol_2/chpt_10/1.html.
But what do wye and delta power systems have to do with radio?
From the standpoint of ac power, not much — unless you happen to
need a really big power supply. How- ever, we use wye and delta all
the time in our circuits — we just refer to them as Pi and T!

Having T with Pi
Figure 2 shows two circuits made of generic impedances — one is a
Pi network like you’ll find in nearly every tube-type amplifier and the
other takes the shape of a T network that you’ll find in most antenna
tuners. Figure 2 also shows how a Pi network is the same as a delta
network and a T network is a wye network. Who knew?
 That’s handy to know, but there is another neat trick to apply. You
can turn a circuit of one type (Pi or T) into its exact equivalent circuit
of the other type (T or Pi) by using some math called the wye-delta
transformation. From the perspective of the input and output
connections, the equivalent circuit will behave exactly the same (with
a caveat explained later). The following equations show the math,
although you can use an online calculator such as this one at
www.elektro-energetika.cz/calculations/transfigurace.php?
language=english2
Pi (Delta) to T (Wye)
ZA = Z1Z2 / ΣZ; ZB = Z1Z3 / ΣZ; ZC = Z2Z3 / ΣZ
Where ΣZ = Z1 + Z2 + Z3
T (Wye) to Pi (Delta)
Z 1 = ZP / Z C , Z 2 = ZP / Z B , Z 3 = ZP / Z A
 Where ZP = ZAZB + ZAZC + ZBZC

Using the Transformation

More than just math sleight-of-hand, transforming the circuits from
one form to the other can be quite useful. Let’s say the circuit you
start with has component values that are hard to make work well —
maybe they are very large or very small values. By changing the
circuit from one form to another, the component values also change
and may become more reasonable. Let’s try an example:
The circuit in Figure 3A is a 40 dB T network attenuator with
symmetrical input and output impedances of 50 Ω. The 49 Ω series
resistors aren’t an issue, but the 1 Ω parallel resistance could be
significantly affected by extra wiring resistance in the common con-
nection. Transforming the circuit into its Pi equivalent in Figure 3B
changes the resistors to 51 and 2500 Ω. The 2500 Ω resistance is
much less affected by wiring resistance and other small variations.
You can use an online calculator such as
www.microwaves101.com/encyclopedia/calcattenuator.cfm
or tables of resistor values for Pi and T attenuators allow you to pick
the form that makes the most sense.3
 This can also work with circuits made out of reactances (Ls and Cs).
Let’s try an example in which we are transforming an output im-
pedance of 800 Ω to 50 Ω at a frequency of 7 MHz and with a circuit
Q of 6. If we use a typical antenna tuner’s T network with series
capacitors and a parallel inductor, the component values are CIN = 76
pF, L = 5.9 μH, and COUT = 25 pF (calculated with the T match
calculator at www.eeweb.com/toolbox/t-match). The value of L
is fine but the values for CIN and COUT are small enough that it would
not take much stray capacitance to upset the tuning of the network
which makes the settings “touchy.” In addition, the higher the
reactances of the series capacitors (–j300 and –j910 Ω, respectively)
the higher the voltages across them for a given current.
 What happens if the T (wye) network is transformed to a Pi (delta)
network? The resulting reactances are arranged with a shunt
(parallel) inductor at the input (j 44 Ω or 1 μH) and output (j 132 Ω
or 3 μH) and a larger series capacitor (–j155 Ω or 147 pF) which
would reduce the effect of stray capa- citance and lowers series
reactance, too. The online calculator can also change the Pi net- work
to a series-L form if that’s more convenient.4
Here’s the caveat mentioned earlier: When using LC networks it’s
important to remember that when using LC networks, the
transformation works only at the frequency for which the components
have the reactances you specify. As frequency changes, so do the
reactances, and you’ll have to re-calculate the component values to
get an exactly equivalent circuit. Using variable components allows
you to use the circuit at different frequencies.
Putting the transformation calculators in your software toolbox is
very helpful when you are trying to select and design an impedance
matching circuit. This is particularly true at QRO power levels where
heavy-duty (i.e. expensive) components are required to stand up to
the high voltages and currents. A few iterations of your design over
the range of frequencies and impedances you want helps avoid
extreme component values and the high voltages and currents that
often go with them.

References
1All previous Hands-On Radio experiments are available to ARRL members at
www.arrl.org/hands-on-radio.
2Step 1 of the calculator asks for the “Shape of the complex numbers,” meaning that you
should select either rectangular (R + jX) or phasor (Z∠θ) form for the impedances. Use a
comma for the decimal in the European convention. i.e. 1.0 becomes 1,0.
3See the Component Data and References chapter of the ARRL Handbook, available from
your ARRL dealer, or from the ARRL Store, ARRL order no. 6948. Telephone toll-free in the
US 888-277-5289, or 860-594-0355; fax 860-594-0303; www.arrl.org/shop/;
pubsales@arrl.org.
4The calculator can switch between series-C (block dc current) and series-L (pass dc
current) forms of the network.
Experiment #132 — Resistor Networks
Resistors may seem to be the lowliest of components, but they are
by far the most common. This month’s column discusses several
different types of useful resistor circuits that are handy designs to
have in your toolbox. Dig in and try a few on your own.

Finding a Needed Parallel Value

We should all know the basic formulas for series and parallel
resistors. In series, just add the values together: RSER = R1 + R2 +
R3…etc. For parallel resistors, the equivalent value is the “reciprocal
of the sum of reciprocals”: RPAR = 1 / (1/R1 + 1/R2 + 1/R3 + …etc).
Happily, for two resistors this simplifies to RPAR = R1 R2 / (R1 + R2).
But what if you need to create a certain resulting value of RPAR —
what two resistances in parallel can you use? Start by picking a value
for R1 that is higher than the desired value. Once a little algebra is
applied to rearrange the equation, the needed resistor’s value is
R2 = RPAR R1 / (R1 – RPAR) [1]
This is a handy formula to have in a calculator or spreadsheet so
I’ve created an Excel spreadsheet containing all the formulas in this
column. It’s available on the “Hands-On Radio” web page.1

Power Dissipation
Power dissipation for a single resistor is equal to V2/R or I2R, but
what happens when you have more than one resistor in series or
parallel? It sounds complicated, until you realize that in a series
circuit the same current flows through all of the resistors — use I2R.
Similarly, the same voltage appears across all of the resistors in a
parallel circuit — use V2/R.
Voltage Dividers
If you are given both resistor values in the voltage divider shown in
Figure 1 and for a moment ignore the load resistor, RL, it is
straightforward to figure the output voltage: VOUT = VIN R2 / (R1 +
R2). But what if you need a specific division ratio (VOUT / VIN) and
want to know what resistor values to use? Start by choosing the
total resistance of the divider, RTOT = R1 + R2, then

R2 = RTOT (VOUT / VIN) and R1 = RTOT (1 – VOUT / VIN) [2]

Or maybe you know the division ratio and already have a value for
R2 — note that the division ratio is inverted in this equation:
R1 = R2 (VIN / VOUT – 1) [3]
The voltage division ratio is also affected by the load, RL, attached
across R2 at the output of the divider. If you need a precise ratio,
remember to include the effect of RL by substituting RL // R2 for R2
in equations 2 and 3. (The symbol // means “in parallel with.”)
A good rule is that to avoid large effects on the voltage division
ratio, RL should be at least 10 times greater than R2. If this is not
practical, an alternative is to connect the voltage divider output to a
high-impedance buffer circuit such as an emitter-follower (“Hands-
Exploring the Variety of Random
Documents with Different Content
paarse en blankhelle, blauwe gebloemten van àl wild
gewas, in ’t heet-zonnige gras. En stiller al, op den
doodstillen Zondag, heilig goud-droomden de
goudene lommerende oprijpaadjes; blakerden de
tuindershoeven, als van den weg af, naar achter
geschoven, brandend tusschen de felle zegeningen,
van zijïg groen, tusschen fluweel malsch-groen, ’t
stugge, geripste, ’t gladde, ijle, zacht-trillende, even
wuivende groen, ’t licht gepolijste, vonkende, ’t
goudlicht-afbrandende groen, ’t groen van al soorten
boomen en bladeren.

Daarin gezakt, in zwijm van zomerende glansen,

laaiden òp de lakrooie dakjes, tegen hel hemelblauw,
brandende lakgloed in ’n trillende lichtzee van azuur,
van ver wazig bedampt in hette van goud en bevend
hemelpaars, achter boomen en rijzen. [243]En vooráán,
op de laantjes, als vreugde-oogen, de
kolorietraampjes van hoeven, dichtgewolkt met ’t
blanke, innig-knussige, spul van wit gordijntjes-
neteldoek, en ’t fijn-kleurig spul van blommetjes er
onder op postrand. Hier en daar èven bezond soms, in
gouden gloei vlamden de kleine raamruitjes in de
heete praal van geraniums, hellerood, en late irissen.
Vóór verweerde groen-bemoste pompjes, sliertten
boerschige perkjes, in toch plechtige warme
kleurdiepte. En langs de lage muurtjes, in zonnekartel
en flitsbeef aangegloeid, muurtjes van verweerd
oranjebrons en pracht-roestig bruin,—of fèl-wit gekalkt
in zengblaker,—dartelde één heet vlammenspel van
indische kers, omboogd in fijn gestrengel en getak. De
oranjevlammende, de rooie, diep en vuurheet,
zengend den muur, daar opgegroeid in kleurpoortjes,
 omhuivend de lage geveltjes in cierbuig van
kruisraam, tot boven ’t ruitje, waar de takken elkaar
verstrengelden rond ’t dak; vlammige guirlandes, heet-
zonnend en daver-gloeiend tegen de roodsteenen en
hel-witte kalkmuurtjes in hellen bloemenbrand, van
zomerfleur omkranst.—

Zoo, de hoevetjes in hun jubelend dakrood, stonden er

gegroeid tusschen laaggroen, bloem en licht. En de
zomer, de heet-heerlijke, brandend-joelende zomer,
geurde en klotste, golfde en sproeide er om heen,
tegen aan, in kleuren en vlammenzon, in lucht en
lommer, in gloed en ruisch van heet leven. En àl
warmer, in ’t groen-gouden laandiep, gloeiden òp de
zijlaantjes en dwarse weggetjes, rullig bespoord en
begroefd, in de zomer-rookige zonnehette, die
knetterde en vlamketste als toovervuur in ’n
reuzenhaard, de hel bebloemde huisjes begloeiend.

In Zondagsche vroom-gouden stilte, blakerden de

geveltjes en daakjes, en sommige raampjes azurig
belommerd, keken half schaduwstil in schemergroen
uit, op de zonnige paadjes. Er achter, de tuinderijen en
boomgaarden, wijd omhegd in groen raster van
hagedoorn, brok aan brok in één gouden nevel van
stroomend licht,—brok aan brok daartusschen in koele
schaduw van verduisterend boomgroen,
sprookjesscheemrig van lichtval dat hing als ’n
wolkschijnsel, in teeren droom van uitgedoofde
glansen. En verder op, naar ’t vlakke duin, aan laan-
eind, stonden [244]kaler, ten voeten uit, wat hoeven,
tusschen rijzen, fel-bloot en aangevreten heet van
zongloei, tègen den zengend-blauwen lichthemel. Eén
 ruisch van teer rose wuifde òp uit slinger-laantje van
duizendschoon-boeketten.—Wat verder weer, heet-
gebrand, kalk-blanke geveltjes aanéén,
samengeschroeid in den zonnenden blink van licht,
geel-okerige muurtjes, omstrooid, volgeworpen van
boven tot onder, met goudgele, diep oranje-roode en
bleek-purperen indische kers en goudsbloem.—Op
zon-fel erfbrokje, dat achteruit openlag te zwijmen van
hette, kronkelde wild geslinger van vlammezonnetjes,
goudsbloementuil, wild en woest, heet tusschen
grasgroen. Dáár plots, drie huisjes bijéén, in brand
van goudsbloem en kers. En tusschen de wond’re
ronde bedauwde blaadjes, het vlammige brio, hoog
langs de voorgeveltjes, in oranjerie-gloed, afkaatsend
licht op vermorzeld, bemost rommelschuurtje er
tegenover.

En heel eenzaam, bij ’n laag-glooienden duinhoek,

zonde op, één geslonken verweerd hoevetje, ’s
winters bang gebombardeerd door storm en zomers
verzengd, vervreten van zon, nù, om en òm bestrooid
met zomerzonnige flox, paars-gloeiende en zoet-
roode duizend-schoon; kers en goudsbloem, slingers
van blanke windekelken, beschuimd van licht, wonder-
stil omruischt van zondagsvroom.—En verderòp, aan
weerszij, de tuinen, de tuinen met trosgloei van
wonder-besjes, overal, overal, hel-rood, glazurend-
rood, glanzig befonkeld en bezond, tusschen gouden
schemerend lommergroen. En zacht onder ’t
struikgewas, de aangroei van frambozen, dof purper,
donzig en bleek nog. Zóó in eindeloosheid van stilte,
blakerde de zondagochtend, achterland van ’t
 stedeke, met z’n gaarden en vruchten, in purperig
vergloeiend toovervuur.

Onverschillig de Hassels liepen door, vreemd zich

voelend in hun stil gekraak van beschoende voeten,
gewend aan klompklos en luwte van kousen. In ’n
zwaai van den weg, belandden ze aan de haven en
Dirk, met ouë Gerrit en Kees achterna, koerste al op ’n
kroeg áán. Vol zat de herberg van biljarters en
drinkers. Scherpe jeneverstank zuurde in ’t lokaal en
roezemoezig de opgemonterde tuinders en knechten,
stemmeraasden [245]om ’t biljard. Beschonken kerels,
in zeurd’rige klets, belamenteerden elkaar, en vroeg in
Zondagsjool stormde ’t landvolk in. Met
deftigheidsallure, de hoeden schuin op gekapten kop,
bewogen ze zich onhebbelijk en harkig in d’r deftige
kleeren. Ringspul glinsterde op handen en kettingen
schommelden op vesten. Reuk van versch linnen
geurde òp en van allen kant blankte overhemd-wit. ’n
Paar gemodernizeerden met rooie dassen, hoog-
geboord, werkten zich harkig de handen uit knel van
manchetten. Er was gedol en afgunstig geblaas tegen
de chiekdoende klungels, en geschreeuw dat ze maar
naar ’t stations-koffiehuis bij Termeer mosten biljarten
en niet hier, onder hullie schorremorrie.—

—Jai en Joap, jullie hoort d’r puur bai de deftighait!

debies! je laikt d’r ’n domenie.. wai hebbe veur jou
gain mond fraite hee?

Dirk was dadelijk bij aankomst naar de toonbank

geloopen, bestelde voor hèm en den Ouë klare met
suiker. Schuw keken de kerels bij Kees’ áánstap. Daar
 ha’ je f’rduufeld de Strooper. Maar nou geen angst,
want ’t was klaarlichte dag, en Kees werkte al den
heelen zomer fesoenlik, gelijk met hen op, in ’t land.
De spokige lucht was van ’m afgewaaid.

Gewoontjes zagen ze’m alles doen als zij zelf en niks

niemendal geen geheimigheidjes meer. Voor z’n
strakken kop angstten ze nog beteuterd en voor z’n
zwijg, z’n moker-vuisten en z’n reuzig lijf. Maar toch, ’t
was d’r puur geen kwoaje kerel, als je’m maar in z’n
waarde liet.—

Naast Dirk waggelde ’n groote kerel, stronkige

haaibaai, met bezopen tronie en lodderigen staar. Hij
bedelde om ’n borrel, in strompelenden
woordenstotter.

—Jai hep d’r g’nog, jai kakketoe! zei norsch-ernstig

kastelein, ik tap jou nie meer.… je ken nie betoàle.…
en jai ken d’r nie meer hebbe, ook nie! ’t is d’r f’rdomd
pas half tien en je ken d’r nou al je neus nie meer
finde.… debies!

Als ’n drenzerig kind, huilerig en pruilend, zeurde de

kerel door, opbonzend met z’n herkules-lijf tegen den
kleinen kastelein, die telkens zacht achteruit
schuifelde. Smeeken [246]deed ie om ’n borrel,
smeeken z’n stèm, z’n beverige begèer-handen. Maar
norsch-streng bleef kastelein weigeren.

Van den een, schoof de reus naar den ander,

bedelend om ’n vrij slokje, pruilend huilerig en smart-
zwaar geslagen van melancholie, bewerend dat ie op
lange na nog niet dronken was. Maar iedereen stootte
 ’m op zij. In dronken drift en wanhoop waggelde ie
eindelijk naar de deur, vuistdreigend den kastelein, die
in hoonlach schoot, schoueropschokkend met
minachting.—

—Se.… moste.… mo.… ste.… jouwes.… n-n-n.…

spòa.… tussche.… de rib.… be.… stootte.… jou.…
jouw geep!.… stotterde drinkeboer, en rinkelfel
dreunde ie de deur achter zich dicht in smak.

Kees wou niet meer dan één borrel. Ouë Gerrit dronk
zoetjes, in vadsige lekkerheid. Maar Dirk alleen
genoot, roerde z’n brandewijntje met suiker, een na
een, kneep half dicht z’n oogen van pure lekkerigheid.
Vijf na elkaar had ie ’r ingeslagen, dat z’n lobbeskijk al
zachtjes-an in guitig spel van licht verfonkelen ging.
Hij lolde met de kerels aan ’t biljard, zei hoe ze stooten
nemen moesten en waar ze heenrobbelen zouden.—

—Kaik.… kwankwinker! ’n deurskieter, van bòve roàke

mit ’n luisje effect.. kaik de balle stoan,.. achter
malkoar!.. krek de oarepels in ’t duin.. Nou stoot toe!..
’t is je suster nie! hai mot d’r boofe òp se pèt!—

Kees wou weg, sleurde met duwen Dirk mee. Bij de

deur botsten ze tegen den grooten dronken kerel òp,
die met verzopen huil-lach-gezicht en grauwen kop,
als uit stopverf gekneed, strompelend kwam
inwaggelen.—

Hij gierde, kwijlde van pret en juichend hield ie ’n

dubbeltje tusschen z’n smerige dikke vingers gekneld.
In zwaai-waggel sliertte hij op den kastelein àf, achter
’t buffet, en dreigend met schorren uitdaagklank in z’n
stem, raasde ie:

—Nou.. is.. is ’t tug-glad-en-al mis!.. hei maa’n! Nou..

he’k.. he’k veur ’n poaretje hee?

—Nou! je bent main d’r ook ’n feestnummer!.. gierde

de kastelein, die nog niet schenken wou.

—Wa.. wá’ nou!.. mì’ de lood.. loodpot.… nie-nie..

[247]fe.. soene.. soenelik.… in je.… i.… in.… in je
klauwe!.. da.… d’á hep je tug.… tuu.… u.. ug glad-en-
al.… àl-àl.… mis!

—Seker, moar je stoan d’r nog in ’t krait.… jai

kabbeloebeloap.… goan d’r bai ’n aer!… ik sien
lieferst je hiele oa’s je toone.… mó’ je d’r nou al de
blommetjes buite sette seldere-mosterd!

—Tu.… tu.… rogge.… ge.. ge.. rogge.… megoggel!

hou d’r je fesoen he.… ikke.… bin.. d’r ’n nette.… vol..
vòlbloed.… nette.… nette maa’n.… enn.… enne … jai..
jai.. kaik! hier.… hier.… is main dubbeltje.… noù?.. wa
sàit.… sai it tie noù?

Wat lachende kerels bemoeiden zich in ’t geharrewar,

hadden lol in ’t dronken verweer, ’t gestamel van den
lossen werker.

—Jai hep d’r al vroegies de prins sproke maa’n!

—Nou.. waa’ a ’t? ikke.. ik.. ke bin.. bin d’r ook feur..
feu.. ffeur.. ffeur.. den donder.. feur! feu.. feur de
koning Fillim Drie! Laife.… lai.. fe Fillum dr.. drie.…
daa’s.. daa’s main weut!.… hee?.… enne.. bi.… bi.…
 jai.… d’r.… nooit.… nie.… nie iet.… in.… in de wind
weust.… hee?

Kees stapte ’t eerst uit. Hij had ’t benauwd; hij kon die
kroeglucht niet langer inademen, omdat ie ’r nooit
kwam. Ouë Gerrit was lichtelijk draaierig van z’n
dronkje, voelde zich blij weer op straat te staan. Alleen
Dirk was weer teruggestrompeld, bleef plakken bij de
biljarters.

—Nee Ouë.… jai stapt d’r noar domenie hee?.. bai

tiene; moar.… ikke lief dá’ nie.. ikke sit d’r lieferst
hier.… in de vaif sints-kerk.… wa’ jou? hoonde Dirk
den Ouë na, die achter de deur hem nog wou
meetronen.—

[Inhoud]

II.

Er was weer overstrooming van werk bij Ouë Gerrit,

en Kees had ’t bij Dirk gedaan gekregen, dat Ant mee
plukken mocht. [248]Eerst had z’n vrouw gevloekt en
geraasd, dat ze bij die ketters, die vuiliken, geen stap
doen zou. Maar met d’r zwanger lijf wou d’r niemand
meer hebben in de haal. En ’t moest, moèst voor wat
duiten, nou Wimpie al zwakker, meer versterkende
middelen noodig had, veel meer dan anders. Ouë
Gerrit had gegromd, voelde met dat roomsche tuig als
zwaarder kruis en bijgeloof-ongeluk op z’n dak. Guurt,
 al verafschuwde zij Ant, kon ’t niets schelen en de
jongens keken nauw naar schoonzus òm. Zoo kwam ’r
wat meer verdiensten bij Kees. Toch zat Ant, met haat
en wrok in ’r lijf, dichtgebeten mond van spraakloozen
nijd, bessen en aardbeien te plukken. Dientje en
Jansje d’r twee meisjes, die ze anders nooit ’n stap liet
zetten, in huis bij Kees’ vaar, mochten in den ochtend
helpen voor ’n prikje bij den Ouë, omdat ie hield van
klein goed, dat niets vroeg en véél werkte, vooral
meisjes. ’s Middags hurkten ze bij ’n ander tuinder in
Duinkijk, voor ’t wieden van dahlia’s, heel jong nog, en
voor de pluk.—

’t Weer was omgeslagen op ’t laatst van Juli. Veel

regenbuien in zwaren ruisch neerstroomend, kletter-
kakelden tusschen de bladeren en boomen; grauwe
onrustige lage luchten verduisterden droef ’t
Wierelandsch groen. Met schrik en beven loerde Ouë
Gerrit naar z’n groote lap boonen en spersies. Daarin
zat z’n bestaan voor dit jaar. Hij had vier millioen stuks
te leveren aan de fabriek en ’n geweldige hoeveelheid
noodig voor eigen verkoop nog op de groote stad. De
vruchten, appelen, peertjes, bessen en frambozen
konden ’m eigenlijk geen zier schelen. Dat was
kleingoed. Maar nou, met den omdraai van ’t weer,
vloekte ouë Gerrit omdat ie de vrucht van z’n boonen
niet zag zetten en heel veel bloesem al verrotten.—
Dag op dag bleef gure winderigheid snerpen, en
gietbuien die eerst als drenkende lafenis op ’t heet-
uitgedroogde land neergeruischt waren, hielden áán,
angstiglijk en lang, dat den tuinders de schrik om ’t
hart sloeg. Soms, tegen den avond kwam de zon even
koekeloeren achter grauw gewolk, bleekte weer
 dampig weg, in nattig grijs. Bang verklonken vage
stemmen over den oogst.—En Ouë Gerrit leek ’t
bangst van allen, brandde zich aan z’n benauwing,
[249]die wurgender òpklom naar z’n strot.—Plots tegen
eind Juli keerde ’t weer. Zon kwam luchten-nevel en
zilver-dampig regengewolk doorgloeien, doorpoken
met licht. En harder weer gromde de zwoeg rond.—

Ant, met ’r zwaar-zwanger lijf kroop tusschen de

bedjes, zuchtte en kermde gesmoord, keek stroef en
wrang-nijdig als Guurt of Piet d’r wat vroegen van de
pluk. Met gift en haat in ’r, werkte ze bij dat tuig, dat
nooit naar d’r Wimpie vroeg, nooit nog wat voor ’t
schaap hadden meegegeven en voor de kinders,
Dientje en Jansie, geen bakkie koffie overhadden.

In woede en stomheid kroop ze, akkerbed na

akkerbed af.—

Tegen acht uur op den avond, vergoudde de stille

aardbeihoek in paradijselijken glans. Fijne geurige
zomerdampen nevelden òp, van den eindeloozen
akkerkring rondom, floersig en vochtig van glansen
met ’t onderbroken zicht op de verte van àl groen
gehaag en zonnige elzensingeltjes. Zonnedaal
verjongleerde z’n roode toortsen, tooverig vuur en
goudrag tusschen ’t avondgroen, en gloed bloedde
over den hurk van plukkers en pluksters, verspreid
rond de bedden.—

Ouë Gerrit joeg òp omdat ze hèm joegen. Kees werkte

op ’n doodstil punt, tegen ’n weibrok áán met Dirk,
tusschen de kruisbessen. Achter hem stonden wat
bedden uitgeschoten aspersie in brand, ’n goud-roode
 donzige wonderwolk, waar ’t heilige zacht-vurige licht
doorheen webde ragste glanzen. De lage wolk gloeide
al rooder, dwars door de schaduw-lengte der
bewegende kerels, die er omheen sjouwden met
verduisterende gebaren.

Gehurkt voor de doornige kruisbessenstruiken, ristte

Kees de goudgele vruchtjes naar zich toe.—’n Klein
mager, stakkerig meisje van tien hielp plukken en de
mandjes opkoppen,—

—Hoeveul stoan d’r in de bak? vroeg Kees, diep-

stemmig in de avondstilte.

—Tien.… twintig.… dertig.… acht-en dertig mandjes,

telde ’t kindje.

—Nog vaiftien, dan is ’t daan,.… goan jai d’r nou moar

[250]an de besse.. pluk d’r mooie.… veertig mandjes.…
of wacht! help d’r nog rais twee hier.

’t Kind, goudkrullig kopje, met smoezige wangetjes,

morsig als van ’n vuil elastiek popje, luisterde naar
Dirk, stond in gewilligen stand klaar, om daadlijk te
doen wat ’r gezegd werd.—Van bessenhoek kwam
Piet aanstappen.

—Bin je ’r t’met hier?.. ké’ jai de klaine misse?.…

f’rdomd aa’s je d’r nie vast veul ferder mee komp aa’s
mit ’n knoap! Die loâje je t’met ieder keer in de staik!
Da là d’r aige omkoope.… feur ’n kwartje.… ’n
dubbeltje per dag meer.
—En gain drommel dá’ hullie beskiete.… wrokte Dirk
mee,—aa’s luie meroakels in de son.. die loope d’r
puur de heule dag op de kantjes.… Nou.. moar de
maid ken d’r Kees nog nie misse.… so mot t’r nog
veertig besse-mande plukke t’met.

—Aauuw! pijnschreeuwde ’t kindje plots, ’r hand in

den mond versabbelend.

—Wà’ nou? hai je je aige weer prikt? paa’s d’r dan òp!
jai ken vast gain bloed misse.… zei Kees norsch.

Goud krullekopje bleef met pijnverwrongen gezichtje ’r

vingers bezuigen, terwijl Kees, tegenover haar, aan
anderen struik, in ritsige scheuren de goudene
vruchtjes met kromhakende toppen naar zich toe trok.
Z’n groote handen woelden tusschen de dicht
saamgegroeide naaldscherpe doornen, of ie geen pijn
voèlde. Soms angelden vijf doorns te gelijk z’n knuist
en pols in, dat ’t bloed langs z’n handen sijpelde. Maar
dóór werkte ie, zonder klacht, zonder z’n grijpklauw
zelfs af te vegen. ’t Meisje huilde van pijn. Van drie
kanten tusschen ’r vingertjes, had ze wonden in ’r
handje gescheurd, en telkens wou ze angstig voor ’t
rood, ’r bloed stelpen en inzuigen. Heviger brandden
de vleeschscheurtjes en bangelijk ritste ze’r nieuwe
kruisbessen af, schurend weer langs de doornhaken,
bevend dat ze de wondjes verder zou inscheuren.—

—Nou maid! nou moar àn de oalbesse, dan nep je

gain stekels hee!.. moar denk ’r an … nie van de loàge
f’rdieping, die binne d’r nou fuilsandig van de raige die
teuge de grond spat hep! [251]
 Helpstertje was uit ’r hurk òpgestaan. Haar gezichtje
krampte nòg smartelijk van pijn en ’r bloedende
vingertjes beplukte en zoog ze af, onder ’t luisteren.—

Langs de struikbosjes kruisbessen die flonkergoud

gloeiden in avondschijn, prachtig en vochtig als
lichtbolletjes, overal tusschen ’t groen, wrong ze d’r
mager karkasje, schoof ze, telkens ’r vastgehaakt
rokje lospeuterend, in ongeduld vóórt, naar de rooie
bessen, die zwaar betrost glansden in glazuur lachje
van prachtrood.—

Den bak sjouwde ’r Kees na, volgeplukt met slanke

mandjes kruisbessen en ertusschen ’n nieuw soort
groen-paarsige, als groote glazen stuiters, spiralig
bekleurd van binnen.—En de goudfelle zonnige
knikkertjes er naast, in kleinere slofjes.—

Zachte zomeravonddamp waasde over de tuinderij.

Elke hoek goudde òp in rood wazigen zonneglans. De
omgewerkte grond, vol gras, onkruid en gewas,
verschemerde zacht toovervuur onder de
vruchtboompjes en rond de lage kronkel-stille
stammetjes vervloeide ’n lichtend rag, aureolenglans.
—

Telkens uit anderen hoek in den stikvol beplanten tuin

dook ’n werker òp, goud-rood overgloeid,
gereedschappen in de bronzen wroethanden gekneld.
Ouë Gerrit scharrelde met spa en hark onder de
pruim- en appelboompjes. Hij kroop half onder ’t lage
getak door, dat àl bukkend, ’n stuk van z’n blauwen
kiel in den rooden avondbrand vervlamde, dan weer
z’n baardzilver overgoot in wondren glans. De
roodgegloeide struiken en vruchtstammetjes onder z’n
voeten sidderden in den heiligen val van avondgloed.

Overal voelde de Ouë zich vastgehaakt, tusschen

brandend, getwijg en takkronkels. Maar overal wou ie
bijzijn in ’t late uur, om te weten of er wel gewerkt wier.
Aan de Beek was ie al voor ’n uur geweest en daar
had ie ’n vent weggestuurd, die ’n kwartier na het
schoft nog had staan smoken.—Nijdiger nog werkte ie
zich tusschen de struiken en vruchttakken door, en
telkens sterker gloeide áán z’n zilveren kop en
rompblauw in den rooden gloed van zonnedaal, die
daar wonderen bleef [252]onder ’t laag takgekronkel,
tusschen fijne stammetjes en avond-beglansd gras.—

—Hee, hoho! sain jullie doar bai de bèsse?

schreeuwde ie de landstilte in, hij zelf nog gekneld
tusschen de enge paadjes van gestruik en boompjes,
een hand vast aan rood-begloeide stronk. Geen
antwoord klonk terug. Harder schreeuwde ie, z’n lijf
meer opgeheven.

—Joa! klonk zangerig en wijd uit de verte Kees’ stem,

vol en diep.—

Klein Dientje, Kees dochtertje, zat aan de bessen, met

’t goud bekrulde huilebalkje naast ’r geknield, toen ’r
grootvader voorbijklompte.

—Hoho! Bai de korrels afknaipe maide en pèrs jullie

nie!

Het kind, gehurkt in goudgloei van avondschijn, vóór

de zacht-betoorste boompjes, keek òp, half geschrikt
van ouë Gerrit’s stem, omdat grootvader d’r bijna nooit
zelf aansprak.

—Je sussie.… is d’r an de oarebaie!.. en aa’s je

murrege bai de fint van Duinwaik mot, hoef je hier nie
meèr te komme.. eén boas.… of gain boas!.…
hoho!.… en aa’s je kloar bent.… viere en vaife en nie
genog.… dan vroag je oome Dirk.… of d’r feur f’oàfud
nog wâ sain mot.. huhu! nie an je foader! denk k’r an!
aêrs kè’ je wel ophoepele.… veur joù.… tien aere!.…
hoho! En murrege mi de son pirsint! en dan doalik an
de swàrte besse.… de swarte.. dè swàrte, f’rstoan?

Kindje knikte, angstiglijk òpstarend d’r kopje. De

blauwe oogjes goudlichtend, bleven kijken naar
grootvaders mooien zilverbaard; ze hoorde z’n
stemmebrom maar half en d’r naarstige handjes
plukten dóór, de glanzende bessentrosjes in ’r mandje
volschietend, vlug en plezierig,—

Kees reuzigde voorbij op ’n nauw graspaadje bij

greppel, vlak langs jonge koolen. Weer versjouwde ie
drie bakken met kruisen rooie bessen naar den
dorsch. Z’n klompen klotsten zacht, dwars door de
aarbeibedden. Aan den achteringang zat z’n vrouw
nog te plukken, met drie meisjes en Piet, ieder aan ’n
regel, krommig-ingebukt of gehurkt, tusschen de
nauwe paadjes. [253]Avondlucht azuurde in
prachtblauw kuisch en doodstil, schoon-geveegd van
wolkjes, in glansenvloed.—Zon straalde lager, in al
wonder tooverrood op den stillen aardbeihoek, op de
hurkende kindertjes en werkers. De groenende bedjes
vlamden zacht, en de rooie vruchtjes glansden en
geurden zoetelijk bedwelmend. En over de kruipende
werkers weefde en fonkelde uit, één rag, goud-
glanzend web, gespannen van akkerhoek tot
akkerhoek, omlichtend handen, gezichten en kleeren,
in tooverzachte vurigheid.—

Ant kòn niet meer. Haar zwangere zwelbuik hamerde

en trilde van leven. In de laatste maand, nog twintig
dagen, en ’t kind wàs ’r. Haar rug brandde van heete
pijn. Heel stil was ze naar ’t eind van haar
aardbeiregel gekropen, vlak bij ’n brok haag, waar ’n
appelboom laag-takkig kromde. Daar moest ze heen,
om zich op de been te zetten. Want schamen deed ze
zich voor de jolige nestjes van meisjes om hulp te
roepen, te vragen om steun, of haar op te trekken van
den grond.—’t Was ’n lange zware dag arbeid
geweest, veel te lang, voelde ze zelf heel goed, en ze
verlangde dòl naar Wimpie, hevig en gejaagd. Ze had
’m gezeid, dat de drukte van den haal niet zoo heel
lang meer zou duren, en dat ze met vader samen
thuis zou zijn. Hij had zwakjes in z’n handen geklapt,
gejuicht en met z’n zandzakken tegen ’t achterend van
z’n ledikantje gestommeld, zoo koortsig vroolijk voelde
ie zich in z’n beenen.—En als ze’n half uurtje vroeger
thuis kwam, juichte ie sterker, overrompelde hij ’r met
zoenen.—

Nou wou ze òpstaan, maar ze kòn niet. Op ’t eind van

’t aardbeibed, greep ze in stumperige onbeholpenheid
naar ’t krom-gegroeide dikke appelstammetje,
probeerde zich zuchtend en hijgend op d’r beenen te
hijschen. Maar ’t ging niet. Even van den grond
opgesjort, voelde ze haar armen slap en kramp-
 trekkerig in den pols. En met ’n smak, in klammen
uitgloei van zweet op ’r hoofd, viel ze weer terug op de
aarde, tusschen de bedjes, duizelig en aêmechtig.
Kermend was ze ingezakt, dat de kinders àchter en
vóór d’r kruipend omkeken, opschrikten, en dwars
over de bedjes naar Ant toeschoten. [254]

—Is d’r ’n ongeluk, vrouw Hassel? vroeg één bezorgd.

—Se’l d’r man hoale.. riep ’n ander ontsteld!

—Is boas Piet ’r nie? o nee.… die is d’r bai de

kruisbesse.…

—Niks gedoan!.. maissies ikke bin.. d’r.. tug soo el..

lèndig moe.… hee? hijgde Ant’s stem uit ’t gras,.…
kaik!.. wees jullie d’r ais.. tuikige koo.… ters.… en
nne.. trek.. vrouw Hassel.… erais op bain,.. hee?.. dâ..
se t’met stoan!

De drie helpertjes met hun roodbevlekte

aardbeihandjes sprongen ieder aan ’n kant, en
heschen met sterken span van lijfjes, in hijg en blaas,
zwaarlijvige Ant weer overeind, die zacht zuchtte en
van ’r voorhoofd al meer benauwingszweet afgutste.
Eerst nog waggelde ze, voelde ze’n verdoovende
matheid en prikkelende pijn razen in d’r verstramde
beenen en gloeifel kneushitte priemen in d’r stuit. Haar
knieën knakkerden en ’r kuiten beefden.—

Van af drie uur in den gloeimiddag had ze aan één

stuk geplukt, gehurkt gezeten. Nou voelde ze haar
beenen en dijen aan heete brei gebrand, verkneusd,
tegen haar rokken opschuren.—De helpertjes keken ’r
 áán, met angstoogjes en meelijmondjes. Ze zagen
Ant’s gezicht verzuchten in één smoor van pijn; en de
buik geweldig in zwel vóóruit, ademde en leefde zwaar
als ’n apart wezen, aan ’r vastgekneld.—Nou most ze
nog wel ’n uur op stap. Ja ze wist wel, dat ze te veel
gewerkt had,.. maar ’t most, mòst voor d’r Wimpie.
Waar anders ’t versterkende voedsel van daan, en
hoe konden ze wat krijgen voor den werkeloozen
winter, als noù, nou niet wat van ’t achterstallige
betaald wier?—Nou weer ’n uur op stap, naar huis.
Kees had ze zien voorbijdraven. Hij had ’r
toegeschreeuwd, dat ie nog naar de Haven most
lossen en oplaaien, dat ’t wel elf uur zou worden eer ie
klaar was.

Dientje en Jansie mosten nog helpen in den dorsch,

de mandjes aangeven.

Moederziel alleen, half dood, stapte Ant den

avondweg òp, langs ’t stille uitgloeiende duin, naar d’r
huis, waar Wimpie, op háár en Kees smachtend-stom
wachtte, wachtte en vroom [255]staarde op z’n
Jezusbeeldje en palmtakje, van z’n bedplankje
afgehaald en vóór ’m gezet; verbangd tusschen de
halfblinde, loerige vrouw Rams, en den stommen,
pruimpjes uitspuitenden grootvader.—

[Inhoud]

III.
 Volgenden dag scheen de zon weer fèl. Ouë Gerrit
was aan ’t frambozen plukken, met Piet en twee
helpertjes. Tusschen de nauwe struiken hurkte de
Ouë, stram en ingebukt vóór de frambozen, één voor
één de vruchten in de mandjes stapelend.—Boven z’n
zilverbaard, die in kronkelig zijïge karteltjes, tusschen
takkengewirwar òpschemerde, bloeiden de
frambozen, rozepurperend, bedauwd met ’n adem van
dof paarsrood, vochtig en donzig. Achter Ouë’s hielen,
rijden mandjes in zonnevlam, wonderteer doorglansd
van licht. Zoeter dan aardbei geurden ze rond, als
rozendroom van sprookjes-prinsesje. Rondom, in de
lucht vervloeide ’n teere geur van rozenzoet, wáár de
mandjes stonden.

—Heé Ouë, je ben d’r in màin regel, nou soek jai d’r
de mooie uit, en ikke hou ’t kriel!

—Hoho!.… da skaint t’met soo!.… d’r binne.…

—Nou.. set jai d’r op haide ook rais de blommetjes

buite!.. moar ikke seg ie.… daa’t soekwerrekie is.. da’
rooit na’ niks? d’r binne nie-en-veul.…

—Nou Piet aa’s jai d’r da rais an de swarte besse

gong,.. ke’k vast ’n mooie prais moake! hoho! ikke ken
d’r laifere soo veul ’k wil.. eenmoal andermoal.. aa’s
d’r nie g’nog binne.. koop ’k vàst bai op de hoàfe
f’noàfed.…

—Daa’s fain werk Ouë, jai f’rkoopt hullie an de

oàpetaik hee?.. en sullie stooke hullie hee? of hep je
hullie weer feur de ferbriek!
—Nou dà’ sit nog.… ikke hep se pattekelier!.. en.. en
feur de f’briek òòk.… hoho!.… kaik? tug mooie woar
hee? [256]pronkte Ouë Gerrit ’n mandje pracht-
frambozen in ’t zonlicht heffend, dat ’r roodpaars
dauwlicht overheen huiverde in vloeiende glansen.—

—’t Is d’r fain werk! t’met al de vurige, de vuile loà’je

sitte, hoonde Piet weer, die ’t niet verkroppen kon dat
de Ouë in zijn regel zat te plukken.—

—Daa’s glad-en-al mis maa’n! De vuile hep ikke hier

ampart! huhu! tug ’n f’rvloekt slecht joar! alles is d’r te
loat! t’mèt hep je de kerremis’ en kaik!.. die boone
rais? se komme paa’s kaike! hoho! en nerriges nog ’n
skepseltje an van fesoen.. da je d’r plukke kèn!

—Brom jai teuge sint Jan! blai da’ tie d’r weust is! de
sjèlotjes binne d’r krek uit! Ook nie te bestig! Is
aldegoar ’n rooi noa niks!… en de rooie kool f’rvloekt!
En nou.. hai je d’r nog spruitkool loate sette tusschen
vaif regels boone! Sel main d’r ’n stelletje worre.—

Piet kregel, liep dwars door ’n hoek leeggeplukte

zoete fransjes, naar de zwarte bessen. Kees stond er
al te plukken. Zwart-blauwig glansden de vruchtjes als
kraaienvoedsel, struikerig en verward, benauwenden
stank uitdampend.—

—Ikkom je d’r ’n pootje hellepe hee? Dirk is in de loate

doppers,.… wortele.… binne tog t’met daan!

—Soo? docht wel, daa’t ie nog nuwe portie soait had!

Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade

Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.

Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and

personal growth!

textbookfull.com