| dbo:abstract
|
- Un hexàmetre (del llatí hexamětrus, que ve del grec έξάμετρος) és un vers format per sis peus dàctils, cada peu dàctil està format per una síl·laba llarga i dues de breus. L'accent de les síl·labes no és fonamental, el que és fonamental és la successió de síl·labes llargues i breus. A l'hexàmetre els dàctils poden ser substituïts per dos . El cinquè dàctil té tendència a no ser substituït per un espondeu. La llarga inicial del dàctil mai pot ser substituïda. L'hexàmetre dactílic té cesures, que fraccionen el vers després de la llarga (masculina), o de la primera breu (femenina). Segons la seva posició són heftemímeres (en el setè semipeu), pentemímeres (cesura després del cinquè semipeu), triemímeres (al tercer semipeu); també hi ha la dièresi bucòlica: cesura després del quart peu, no a l'interior com a les esmentades abans. (ca)
- Hexametr je nerýmovaný verš, typický pro antickou poezii, a to zejména epickou. Hexametr, jak už název napovídá, se skládá ze šesti stop. První čtyři stopy jsou většinou daktyly, které mohou být nahrazeny za spondeje, pátá stopa je vždy daktyl, šestá spondej. V českém přízvučném hexametru (viz níže) jsou spondeje v obou případech téměř vždy nahrazovány za trocheje. Schéma (neuvažující možnost náhrady daktylu za spondej) je tedy: -uu|-uu|-uu|-uu|-uu|-- (pomlčka označuje těžkou dobu, písmeno u lehkou, svislítko hranici stop) Schéma se spondejí ve druhé stopě: -uu|--|-uu|-uu|-uu|-- Hexametr (Komenským označovaný také za "heroický" nebo "hrdinský" verš) byl nejobvyklejší veršovou formou antické poezie, byl používán většinou v epických skladbách (Homérovy eposy Ilias a Odysseia, Vergiliova Aeneis, Ovidiovy Proměny). Další variantou bylo jeho střídání s tzv. pentametrem, čímž vzniklo tzv. elegické distichon, velmi častá antická lyrická forma. V řecké a latinské poezii byly obě formy využívány dlouho, v jiných jazycích se ale příliš neujaly a díla, napsaná hexametrem, jsou oproti jiným veršovým formám spíše sporadická. Hexametr byl ve své původní antické podobě verš časoměrný, tato časoměrná podoba byla používána i v české literatuře (Jan Amos Komenský, Pavel Josef Šafařík, Svatopluk Čech). Vzhledem k tomu, že časomíra pro češtinu není vhodná, byl v 19. a 20. století vytvářen tzv. přízvučný hexametr, který sice složením stop odpovídá antickému časoměrnému hexametru, ale je to sylabotónický verš: těžké a lehké doby časomíry jsou nahrazeny přízvučnými a nepřízvučnými slabikami. Tento přízvučný hexametr, nazývaný "nejkontroverznějším českým veršem" je využíván v původní poezii i pro překlad původního antického hexametru (např. klasický překlad Homéra od Otmara Vaňorného, v původní tvorbě např. u Jana Křesadla), byť v původní poezii spíše jako literární kuriozita. Podobné principy náhrady časomíry platí i v dalších moderních jazycích, pro něž je časomíra nevhodná, např. v angličtině. (cs)
- Der Hexameter (griechisch ἑξάμετρον, hexámetron, wörtlich „Sechs-Maß“) ist das klassische Versmaß der epischen Dichtung. In dieser Verwendung wird er deshalb auch oft als epischer Hexameter bezeichnet, um ihn von seiner anderen klassischen Verwendung als erster Teil des elegischen Distichons zu unterscheiden. (de)
- Je metriko, la heksametro (antikve-greke ἑξᾰ́μετρον, heksámetron, latine hexameter, laŭvorte "ses-mezuto") estas klasika metro, konsistanta el ses piedoj, kiuj estas aŭ daktiloj aŭ spondeoj. Ĝi estis la norma eposa metriko en klasika greka kaj latina literaturo, kiel en Iliado, Odiseado kaj Eneado. Ĝia uzo en aliaj ĝenroj de komponado inkluzivas la satirojn de Horacio, la Metamorfozojn de Ovidio kaj la Orfeajn himnojn. Laŭ la greka mitologio, la heksametro estis inventita de , filino de Apolono kaj la unua pizia de Delfo. (eo)
- El hexámetro dactílico cataléctico o simplemente hexámetro es una línea métrica de origen griego arcaico, de amplísimo uso en la literatura clásica. Es el verso en el que están compuestas las más importantes poesías de las literaturas griega y latina, siendo en el que están expresados íntegramente los poemas épicos más antiguos de la tradición: la Odisea y la Ilíada de Homero.El hexámetro es el verso épico de la poesía en las antiguas lenguas griega y latina; el sistema prosódico de ambos idiomas distinguía "cantidades" o "duraciones" en las vocales y en las sílabas; así, había sílabas breves y largas: la cantidad de una sílaba larga equivalía convencionalmente a dos breves, y podían remplazarse entre sí. Un hexámetro puede tener entre 12 y 17 sílabas, manteniendo la cantidad sílabica.Básicamente, su estructura se explica así:
* El verso es hexámetro o más correctamente un hexápodo porque está compuesto de 6 pies.
* Dactílico porque cada pie es un dáctilo, una combinación rígida de una sílaba larga seguida de dos breves, remplazable por un espondeo, una combinación de dos sílabas largas, sin que el reemplazo altere la duración del verso.
* Cataléctico, porque el último dáctilo tiene una sílaba breve de menos, y dado que en la estructura prosódica la última sílaba tiene cantidad indistinta, el último pie podía ser igualmente espondeo o troqueo. El uso del hexámetro como elemento de composición en la poesía oral se extendió por 15 siglos, en Grecia desde Homero y Hesíodo (siglo IX-siglo VIII a. C.) hasta Nonio (siglo IV), y en la lengua latina desde Ennio (siglo III a. C.) hasta Claudiano (siglo IV), hasta la desaparición del sistema cuantitativo en la prosodia de ambas lenguas. (es)
- Hexameter is a metrical line of verses consisting of six feet (a "foot" here is the pulse, or major accent, of words in an English line of poetry; in Greek and Latin a "foot" is not an accent, but describes various combinations of syllables). It was the standard epic metre in classical Greek and Latin literature, such as in the Iliad, Odyssey and Aeneid. Its use in other genres of composition include Horace's satires, Ovid's Metamorphoses, and the Hymns of Orpheus. According to Greek mythology, hexameter was invented by Phemonoe, daughter of Apollo and the first Pythia of Delphi. (en)
- Hexametroa greziar eta latindar olerkaritzako hitzneurtu bat da, bost daktilo eta edo trokeo batez osatua dagoena. Hexametroaren beste kontzeptu bat: Olerki epiko, satira eta didaktikako hitzneurtua, greziar eta latindar olerkaritzan. "Sei metro"z osatuta dago, hau da, sei , daktiloak edo espondeoak. Lehenengo lauretan bigarren oinerdiko lehenengo bi laburrak luze bategatik alda daitezke. Bosgarrena, ohi, daktilo bat izaten da, baina hala ez denean, eta hori oso gutxitan gertatzen da, laugarrena pasatzen da daktiloa izatera. Azkenik, seigarrena, bi silabaz osaturik dago, bigarrena anceps izaki. Hexametroak, beraz, gutxienez, hamabi silabatakoak izan daitezke, eta, gehienez, hamazazpikoak. Hamabi silabatakoei, holoespondaiko esaten zaie (guztiak espondeoak). Espondeoen ugaritasunak astuntasuna, moteltasuna... esan nahi du. (eu)
- En poésie, un vers hexamètre est un vers composé de six pieds. C'était le vers épique majeur dans la littérature grecque et latine classique, comme dans l'Iliade, l'Odyssée et l'Énéide. Son utilisation dans d'autres genres de composition comprend les Satires d'Horace, les métamorphoses d'Ovide et les hymnes d'Orphée. Selon la mythologie grecque, l'hexamètre a été inventé par Phémonoé, fille d'Apollon et la première Pythie de Delphes. L'hexamètre est discernable par ses six temps forts alors que l'alexandrin demande le « calcul » des douze syllabes. Le Dictionnaire de l'Académie française, dans son édition de 1835, relevait: « On l'a quelquefois appliqué aux vers alexandrins français, qui ont six pieds de deux syllabes chacun ». (fr)
- Een hexameter of zesvoeter is een zesvoetig versritme. Is de versvoet een dactylus, dan wordt gesproken van een dactylische hexameter. De hexameter is het metrum dat in de klassieke oudheid algemeen werd gebruikt. Zowel de Ilias en de Odyssee van Homerus, als de Aeneis van Vergilius zijn in dactylische hexameters geschreven. (nl)
- ヘクサメトロス（六歩格、Hexameter, ギリシャ語：ἑξάμετρον）は詩形の1つで、1行が6つ（hexa）の韻脚からなるものである。 ホメロスの『イリアス』ならびに『オデュッセイア』がこの詩形で書かれている。古代ギリシアでは叙事詩の標準的な韻律で、ウェルギリウスの『アエネイス』などラテン語の叙事詩もそれにならった。 叙事詩以外にも、ホラティウスの『風刺詩』やオウィディウスの『変身物語』などに使われた。ギリシア神話では、ペーモノエーがヘクサメトロスを発明したと言われている。 (ja)
- Гекза́метр, гексаметр, устар. ексаметр, ексаметрон, эксаметр, дактило-хореический размер, шестеромерный стих (др.-греч. ἑξάμετρον от ἕξ «шесть» + μέτρον «мера») — в античной метрике любой стих, состоящий из шести метров. В более распространённом понимании — стих из пяти дактилей или спондеев, и одного спондея или хорея в последней стопе. Один из трёх главных размеров классической античной квантитативной метрики, самый употребительный размер античной поэзии. Гнев, богиня, воспой Ахиллеса, Пелеева сына,Грозный, который ахеянам тысячи бедствий соделал(«Илиада», I, 1—2; пер. Н. Гнедича)
* Муза, скажи мне о том многоопытном муже, который,Странствуя долго со дня, как святой Илион им разрушен,Многих людей города посетил и обычаи видел.(«Одиссея», I, 1—3; пер. В. Жуковского)
* Встала младая из мрака с перстами пурпурными Эос(«Одиссея», II, 1; пер. В. Жуковского) Гомер (ru)
- Hexameter (av grek. Hex; sex, och metron; mått) är ett sexfotat versmått med fallande rytm. Den femte foten i en versrad är alltid en daktyl och den avslutande sjätte alltid en troké eller en spondé. Daktyl är den vanligaste foten i hexameter. De tvåstaviga fötter som daktylerna kan växla med skulle i den antika, stavelselängdsbaserade metriken vara spondéer, även om troké tilläts i sjätte foten. I svensk metrik, som bygger på stavelsetryck, har det varit praktiskt att tillåta trokéer också inne i verserna och hexameter brukar för svenskans förhållanden beskrivas som ett versmått med daktyler och trokéer. Någonstans i versraden skall det normalt finnas en cesur, ett ställe där det vid uppläsning kan kännas naturligt att lägga in en taktvila. Den infaller oftast inuti den tredje foten, så som i versexemplen nedan (illustrerat med lodstreck). Den näst vanligaste cesurplaceringen är inuti den fjärde foten. Hexameter användes ofta i längre berättande dikter, så kallade epos. Några kända epos på hexameter är Iliaden och Odysséen av Homeros och Aeneiden av Vergilius. Svenska författare som använt detta versmått är till exempel Georg Stiernhielm, Runeberg, Tegnér, Erik Johan Stagnelius och August Strindberg. Stiernhielm var med sin Hercules från 1600-talet först ut med hexametern i svenskspråkig litteratur. (sv)
- O hexâmetro (ortoépia: z; do latim "hexameter" ou "hexametrus", pelo grego ἑξάμετρος, lit. "de seis medidas") é uma forma de medida poética literária consistindo de seis pés métricos iguais por verso, onde os quatro primeiros pés podem ser dátilos ou espondeus; e onde o quinto pé será dátilo, e o sexto, espondeu - como na Ilíada. Esse tipo de verso foi o padrão do metro épico tanto dos gregos como dos romanos, além de ser usados em outros tipos de composição, como nas sátiras de Horácio e nas Metamorfoses de Ovídio. Na mitologia grega o hexâmetro foi inventado em Delfos, e há duas versões sobre seu inventor: ou Femonoe, primeira profetisa de Apolo. ou o imigrante hiperbóreo Olen. O hexâmetro nunca gozou de grande popularidade no português, ou mesmo na maioria dos idiomas neo-latinos, de forma que essa medida costuma ser trocada pelo decassílabo heroico. Mesmo os autores de língua portuguesa, principalmente os de séculos anteriores, ainda preferiam escrever em latim ao usar o hexâmetro - como o fez, por exemplo, . (pt)
- Гекза́метр, або Гекса́метр (грец. hexámetros — шестимірник) — метричний (квантитативний) вірш шестистопного дактиля (—UU), де в кожній стопі, окрім п'ятої, два короткі склади можуть змінюватися одним довгим, витворюючи спондей. Остання стопа завжди двоскладова — хорей. Як правило, гекзаметр має одну цезуру (після третього складу третьої стопи, а давньогрецький гекзаметр — і після другого складу третьої стопи) або дві (після другого складу другої та четвертої стоп), вона розмежовує вірш на два піввірші: перший — з низхідною ритмічною інтонацією, другий — із висхідною. Метрична схема гекзаметра з найуживанішою цезурою така: —UU/—UU/—//UU/—UU/—UU/—U. Гекзаметр застосовується в багатьох жанрах античної поезії (епос, ідилія, гімн, сатира, послання), а в сполуці з іншими розмірами (пентаметр) — в елегіях та епіграмах, до нього зверталися Гомер, Вергілій, Теокріт. У силабо-тонічному віршуванні гекзаметр передається сполученням дактилів (—UU) з хореями (—U), що замінюють спондеї, стаючи різновидом паузника. У поезії нового часу до гекзаметра як розміру, що передає величне та поважне враження, звертався Й. В. Гете («Герман і Доротея»), Генрі Лонгфелло («Еванджеліна»), К. Донелайтіс («Пори року») та інші. В українській поезії гекзаметр спостерігається в доробку К. Думитрашка, П. Ніщинського, Лесі Українки, М. Рильського, П. Тичини, М. Вінграновського. Приклад гекзаметра з доробку П. Тичини: Загупало в двері прикладом, заграло, зашкрябало в шибку. — Ану одчиняй, молодице, чого ти там криєшся в хаті? — : Застукало в серці, різнуло: ой горе! це ж гості до мене!Та чим же я буду вітати — іще ж не вварився синочок…Біжить, одмикає сінешні, гостям уклоняється низько.Гостей вона просить проходить — сама ж замикає за ними (…) (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Der Hexameter (griechisch ἑξάμετρον, hexámetron, wörtlich „Sechs-Maß“) ist das klassische Versmaß der epischen Dichtung. In dieser Verwendung wird er deshalb auch oft als epischer Hexameter bezeichnet, um ihn von seiner anderen klassischen Verwendung als erster Teil des elegischen Distichons zu unterscheiden. (de)
- Je metriko, la heksametro (antikve-greke ἑξᾰ́μετρον, heksámetron, latine hexameter, laŭvorte "ses-mezuto") estas klasika metro, konsistanta el ses piedoj, kiuj estas aŭ daktiloj aŭ spondeoj. Ĝi estis la norma eposa metriko en klasika greka kaj latina literaturo, kiel en Iliado, Odiseado kaj Eneado. Ĝia uzo en aliaj ĝenroj de komponado inkluzivas la satirojn de Horacio, la Metamorfozojn de Ovidio kaj la Orfeajn himnojn. Laŭ la greka mitologio, la heksametro estis inventita de , filino de Apolono kaj la unua pizia de Delfo. (eo)
- Hexameter is a metrical line of verses consisting of six feet (a "foot" here is the pulse, or major accent, of words in an English line of poetry; in Greek and Latin a "foot" is not an accent, but describes various combinations of syllables). It was the standard epic metre in classical Greek and Latin literature, such as in the Iliad, Odyssey and Aeneid. Its use in other genres of composition include Horace's satires, Ovid's Metamorphoses, and the Hymns of Orpheus. According to Greek mythology, hexameter was invented by Phemonoe, daughter of Apollo and the first Pythia of Delphi. (en)
- Een hexameter of zesvoeter is een zesvoetig versritme. Is de versvoet een dactylus, dan wordt gesproken van een dactylische hexameter. De hexameter is het metrum dat in de klassieke oudheid algemeen werd gebruikt. Zowel de Ilias en de Odyssee van Homerus, als de Aeneis van Vergilius zijn in dactylische hexameters geschreven. (nl)
- ヘクサメトロス（六歩格、Hexameter, ギリシャ語：ἑξάμετρον）は詩形の1つで、1行が6つ（hexa）の韻脚からなるものである。 ホメロスの『イリアス』ならびに『オデュッセイア』がこの詩形で書かれている。古代ギリシアでは叙事詩の標準的な韻律で、ウェルギリウスの『アエネイス』などラテン語の叙事詩もそれにならった。 叙事詩以外にも、ホラティウスの『風刺詩』やオウィディウスの『変身物語』などに使われた。ギリシア神話では、ペーモノエーがヘクサメトロスを発明したと言われている。 (ja)
- Un hexàmetre (del llatí hexamětrus, que ve del grec έξάμετρος) és un vers format per sis peus dàctils, cada peu dàctil està format per una síl·laba llarga i dues de breus. L'accent de les síl·labes no és fonamental, el que és fonamental és la successió de síl·labes llargues i breus. A l'hexàmetre els dàctils poden ser substituïts per dos . El cinquè dàctil té tendència a no ser substituït per un espondeu. La llarga inicial del dàctil mai pot ser substituïda. L'hexàmetre dactílic té cesures, que fraccionen el vers després de la llarga (masculina), o de la primera breu (femenina). Segons la seva posició són heftemímeres (en el setè semipeu), pentemímeres (cesura després del cinquè semipeu), triemímeres (al tercer semipeu); també hi ha la dièresi bucòlica: cesura després del quart peu, no a l (ca)
- Hexametr je nerýmovaný verš, typický pro antickou poezii, a to zejména epickou. Hexametr, jak už název napovídá, se skládá ze šesti stop. První čtyři stopy jsou většinou daktyly, které mohou být nahrazeny za spondeje, pátá stopa je vždy daktyl, šestá spondej. V českém přízvučném hexametru (viz níže) jsou spondeje v obou případech téměř vždy nahrazovány za trocheje. Schéma (neuvažující možnost náhrady daktylu za spondej) je tedy: -uu|-uu|-uu|-uu|-uu|-- (pomlčka označuje těžkou dobu, písmeno u lehkou, svislítko hranici stop) Schéma se spondejí ve druhé stopě: -uu|--|-uu|-uu|-uu|-- (cs)
- El hexámetro dactílico cataléctico o simplemente hexámetro es una línea métrica de origen griego arcaico, de amplísimo uso en la literatura clásica. Es el verso en el que están compuestas las más importantes poesías de las literaturas griega y latina, siendo en el que están expresados íntegramente los poemas épicos más antiguos de la tradición: la Odisea y la Ilíada de Homero.El hexámetro es el verso épico de la poesía en las antiguas lenguas griega y latina; el sistema prosódico de ambos idiomas distinguía "cantidades" o "duraciones" en las vocales y en las sílabas; así, había sílabas breves y largas: la cantidad de una sílaba larga equivalía convencionalmente a dos breves, y podían remplazarse entre sí. Un hexámetro puede tener entre 12 y 17 sílabas, manteniendo la cantidad sílabica.Bási (es)
- Hexametroa greziar eta latindar olerkaritzako hitzneurtu bat da, bost daktilo eta edo trokeo batez osatua dagoena. Hexametroaren beste kontzeptu bat: Olerki epiko, satira eta didaktikako hitzneurtua, greziar eta latindar olerkaritzan. "Sei metro"z osatuta dago, hau da, sei , daktiloak edo espondeoak. Lehenengo lauretan bigarren oinerdiko lehenengo bi laburrak luze bategatik alda daitezke. Bosgarrena, ohi, daktilo bat izaten da, baina hala ez denean, eta hori oso gutxitan gertatzen da, laugarrena pasatzen da daktiloa izatera. Azkenik, seigarrena, bi silabaz osaturik dago, bigarrena anceps izaki. Hexametroak, beraz, gutxienez, hamabi silabatakoak izan daitezke, eta, gehienez, hamazazpikoak. Hamabi silabatakoei, holoespondaiko esaten zaie (guztiak espondeoak). Espondeoen ugaritasunak astunta (eu)
- En poésie, un vers hexamètre est un vers composé de six pieds. C'était le vers épique majeur dans la littérature grecque et latine classique, comme dans l'Iliade, l'Odyssée et l'Énéide. Son utilisation dans d'autres genres de composition comprend les Satires d'Horace, les métamorphoses d'Ovide et les hymnes d'Orphée. Selon la mythologie grecque, l'hexamètre a été inventé par Phémonoé, fille d'Apollon et la première Pythie de Delphes. (fr)
- Hexameter (av grek. Hex; sex, och metron; mått) är ett sexfotat versmått med fallande rytm. Den femte foten i en versrad är alltid en daktyl och den avslutande sjätte alltid en troké eller en spondé. Daktyl är den vanligaste foten i hexameter. Någonstans i versraden skall det normalt finnas en cesur, ett ställe där det vid uppläsning kan kännas naturligt att lägga in en taktvila. Den infaller oftast inuti den tredje foten, så som i versexemplen nedan (illustrerat med lodstreck). Den näst vanligaste cesurplaceringen är inuti den fjärde foten. (sv)
- O hexâmetro (ortoépia: z; do latim "hexameter" ou "hexametrus", pelo grego ἑξάμετρος, lit. "de seis medidas") é uma forma de medida poética literária consistindo de seis pés métricos iguais por verso, onde os quatro primeiros pés podem ser dátilos ou espondeus; e onde o quinto pé será dátilo, e o sexto, espondeu - como na Ilíada. Esse tipo de verso foi o padrão do metro épico tanto dos gregos como dos romanos, além de ser usados em outros tipos de composição, como nas sátiras de Horácio e nas Metamorfoses de Ovídio. Na mitologia grega o hexâmetro foi inventado em Delfos, e há duas versões sobre seu inventor: ou Femonoe, primeira profetisa de Apolo. ou o imigrante hiperbóreo Olen. (pt)
- Гекза́метр, гексаметр, устар. ексаметр, ексаметрон, эксаметр, дактило-хореический размер, шестеромерный стих (др.-греч. ἑξάμετρον от ἕξ «шесть» + μέτρον «мера») — в античной метрике любой стих, состоящий из шести метров. В более распространённом понимании — стих из пяти дактилей или спондеев, и одного спондея или хорея в последней стопе. Один из трёх главных размеров классической античной квантитативной метрики, самый употребительный размер античной поэзии. Гнев, богиня, воспой Ахиллеса, Пелеева сына,Грозный, который ахеянам тысячи бедствий соделал(«Илиада», I, 1—2; пер. Н. Гнедича)
*
* Гомер (ru)
- Гекза́метр, або Гекса́метр (грец. hexámetros — шестимірник) — метричний (квантитативний) вірш шестистопного дактиля (—UU), де в кожній стопі, окрім п'ятої, два короткі склади можуть змінюватися одним довгим, витворюючи спондей. Остання стопа завжди двоскладова — хорей. Як правило, гекзаметр має одну цезуру (після третього складу третьої стопи, а давньогрецький гекзаметр — і після другого складу третьої стопи) або дві (після другого складу другої та четвертої стоп), вона розмежовує вірш на два піввірші: перший — з низхідною ритмічною інтонацією, другий — із висхідною. Метрична схема гекзаметра з найуживанішою цезурою така: (uk)
|
