| dbo:abstract
|
- Una ficció legal o ficció jurídica és una tècnica jurídica consistent a atribuir legalment a determinades persones o coses una qualitat o una condició que no tenen per tal de poder atorgar-los per raons d'equitat uns efectes determinats. Així, per exemple, una persona jurídica no és realment una persona, però davant la llei, és tractada «com si fos una». El concepte fictio legis eix del dret romà. Unes ficcions legals comunes són, entre d'altres: La filiació El dret civil estableix la ficció de considerar nat el fill concebut a tots els efectes que li siguin favorables, per exemple un heretatge. L'estatut dels fills adoptius, tractat «com si fossin» fills biològics. L'extraterriorialitat Pel concepte d'extraterritorialitat es consideren certs llocs dins d'un estat estranger, com si fossin sotmesos a les lleis d'un altre estat, per exemple les ambaixades. A ningú no li és lícit ignorar la llei Tot i que tothom sap que el ciutadà mitjà, ni tampoc un advocat expert no pot conèixer tots els milers de pàgines dels corpus de les lleis, el principi implica que el desconeixement de la llei, no eximeix del seu compliment. En dret romà es deia«Nemini licet ignorare ius» (a ningú no li és lícit ignorar la llei). Cada ciutadà té la responsabilitat d'informar-se sobre la legalitat de les seves activitats. El corol·lari d'aquest principi és que una llei només pot vigir si és pública, per exemple per un diari oficial accessible a tots, o antany, per afixació pública, i en una llengua comprensible. Ja el 1916, Antoni Maria Alcover i Sureda reprotxava a l'estat espanyol d'incomplir aquest principi en no publicar per tot arreu les lleis en la llengua nativa dels ciutadans. Una altra conseqüència és que ningú pot ser inculpat amb efecte retroactiu d'un acte que encara no era delictiu segons les lleis vigents al moment del cometre. Persona jurídica La persona jurídica d'entitats (amb ànim de lucre o sense), que el dret tracta «com si fossin una persona». A l'estat espanyol, fins al 2010, això només s'aplicava al dret civil. Uns escàndols de catàstrofes de medi ambient, de manca de respecte de la protecció dels treballadors o de la venda deliberada de productes avariats, van pujar el legislador a canviar l'antic principi societas delinquere non potest (una societat no pot cometre un delicte). Per a contenir aquests actes o prevaricacions danyosos intuïts com criminals, comesos per societats, se li va atribuir personalitat jurídica penal, per tal d'evitar que l'entitat en sortís impune quan no és possible identificar indivudualment les persones físiques dins de l'entitat, responsables del dany. A més de la reparació civil, poden ser sotmeses a sancions penals com multes, confiscacions o en casos extrems la liquidació. La mort Tot i la mort pot ésser una ficció jurídica al cas de persones desaparegudes, que després d'un cert lapse de temps poden ser considerades com jurídicament mortes. Quan reapareixen, necessiten una «resurrecció jurídica». (ca)
- Právní fikce je fikce užívaná v právu, za určitých okolností se jí finguje právní skutečnost, která zcela určitě nenastala. Jedná se tedy o uměle vytvořenou konstrukci skutečnosti, spojenou s právními následky, která reálně neexistuje. Touto kategoričností se právní fikce liší od právní domněnky, jež může a nemusí odpovídat skutečnosti. V právních předpisech se právní fikce uvozují např. slovy „považuje se za“ či „hledí se na“. (cs)
- Als Fiktion bezeichnet die Rechtswissenschaft die Anordnung des Gesetzes, tatsächliche oder rechtliche Umstände als gegeben zu behandeln, obwohl sie in Wirklichkeit nicht vorliegen. Hierbei kann die Fiktion das genaue Gegenteil der tatsächlichen Umstände als rechtlich verbindlich festlegen.Eine Fiktion kann deshalb im Prozess auch nicht widerlegt oder entkräftet werden, da sie definitionsgemäß vom tatsächlichen Sachverhalt abweicht. Das Wort „gilt“ ist in Gesetzestexten ein Indiz für das Vorliegen einer Fiktion, sie kann sich aber auch in Legaldefinitionen verbergen. (de)
- Se denomina ficción jurídica al procedimiento de la técnica jurídica mediante el cual, por ley, se toma por verdadero algo que no existe o que podría existir, pero se desconoce, para fundamentar en él un derecho, que deja de ser ficción para conformar una realidad jurídica. Es a través de una ficción jurídica como se fundamenta la existencia de las personas jurídicas, la representación, o los derechos que se pueden reconocer al que aún no ha nacido. También es una ficción jurídica la conmoriencia y la premoriencia, así como la incorporación de derechos en los títulos de crédito, la moneda y las tarjetas de crédito, etc. Las ficciones jurídicas tienen algunas similitudes con las presunciones, y principalmente con las presunciones iuris et de iure, aunque no son exactamente lo mismo. Una presunción sirve para invertir o facilitar la carga de la prueba a una persona, mientras que la ficción jurídica tiene por finalidad servir como base para una regulación concreta. Autores como Kelsen, Ross y Fuller han hablado de las ficciones en el derecho. Existen autores que consideran al mismo derecho como ficción, como el filósofo español Leonardo Polo. Siguiendo a este último filósofo, Riofrío asimila la ficción a lo intencional, y habla de diferentes niveles de la ficción: así, las ficciones más fuertes prevalecerán sobre las más débiles en caso de contradicción, injusticia o incongruencia. Por ello las ficciones son posibles, pero tienen sus límites. (es)
- A legal fiction is a fact assumed or created by courts, which is then used in order to help reach a decision or to apply a legal rule. The concept is used almost exclusively in common law jurisdictions, particularly in England and Wales. (en)
- Une fiction juridique est un concept lié au droit, dont la définition est la suivante : « Artifice de technique juridique (en principe réservé au législateur souverain), « mensonge de la loi » (et bienfait de celle-ci) consistant à « faire comme si », à supposer un fait contraire à la réalité, en vue de produire un effet de droit ». » (fr)
- 법적간주(legal fiction)란 영미법내 법률용어로서 법원에 의해 사실로 간주하나 실제로 사실은 아닌 것을 지칭한다. 오래된 규칙의 제약을 피하기 위해 또는 규칙의 혜택을 보기위해 사용된다. (ko)
- Een juridische fictie is een onwerkelijke situatie die in juridische contexten wordt verzonnen om de rechtsgang te versimpelen: een wettelijke (of soms contractuele) bepaling waarin intrinsiek of praktisch onmogelijke constructies zijn verwoord. In tegenstelling tot een vermoeden kan tegen een juridische fictie geen tegenbewijs worden ingebracht. Wanneer de wet een juridische fictie hanteert worden vaak de woorden 'wordt/worden geacht' gebruikt, terwijl men bij een vermoeden 'wordt/worden vermoed' ziet. In het recht wordt onder andere van ficties gebruikgemaakt ter vereenvoudiging. Zo wordt een overeenkomst bij vernietiging geacht nooit bestaan te hebben. Dat is niet wat er in werkelijkheid is gebeurd, maar op deze manier kan wel makkelijker worden uitgelegd wat de rechtsgevolgen zijn. Voorbeelden van juridische ficties zijn:
* Nemo censetur ignorare legem: iedereen wordt geacht de wet te kennen (tenzij er sprake is van onoverwinnelijke rechtsdwaling). Dit is een voorbeeld van een fictie in het Belgisch recht. Men kan zich in beginsel niet beroepen op onwetendheid over de wet. Dit beginsel geldt vrijwel universeel in alle wetten.
* Een rechtspersoon is een entiteit die in het recht dezelfde handelingsbevoegdheid als een persoon van vlees en bloed (natuurlijk persoon) toekomt. Uiteraard gelden het in werkelijkheid nog steeds acties van verschillende natuurlijke personen (werknemers, bestuurders, aandeelhouders, leden), maar in de rechtsgang wordt aangenomen dat de rechtspersoon zelf kan handelen, en zelf rechten en verplichtingen kan aangaan.
* De burgerlijke dood was in het oude recht een fictie waarbij een persoon geacht werd niet meer te bestaan, ook al leefde hij fysiek verder.
* In de belastingwetgeving worden vaak juridische ficties gebruikt om ontduikingsconstructies toch onder de belastingwet te laten vallen. In de Nederlandse Successiewet wordt bijvoorbeeld het uitkeren op een levensverzekeringspolis na overleden fictief aangemerkt als een verkrijging krachtens erfrecht door de begunstigde, en hiermee een belastbaar feit. Ook overgangen waardoor belastingsubjecten of belastinggrondslagen buiten bereik van de belastingdienst worden gebracht (bijvoorbeeld emigratie), wordt in veel landen gezien als fictieve vervreemdingen en daarmee belastbare feiten leidend tot belastingheffing over de fictieve winst (economische waarde minus boekwaarde). Belastinggrondslagen kunnen worden verhoogd met fictieve bijtellingen en verlaagd met fictieve aftrekposten: de kosten of winsten zijn nog niet gemaakt maar de fiscus eist of staat toe dat toch het inkomen wordt gecorrigeerd. Fictieve winstneming ten gevolge van emigratie is wederom hiervan een voorbeeld.
* Een nietige rechtshandeling wordt geacht nooit te hebben plaatsgevonden, zodat ook niemand zich op de rechtsgevolgen hiervan kan beroepen.
* Een vernietigbare rechtshandeling wordt pas nietig wanneer iemand deze vernietigt, zo niet dan blijven de handeling en dus ook de rechtsgevolgen geldig. Ficties moeten niet worden verward met vaktermen. Zo is een rechtspersoon geen persoon in de zin van een wezen van vlees en bloed, maar het juridische begrip "persoon" omvat ook andere entiteiten dan mensen. Vaktermen worden overigens ook in andere disciplines gebruikt. In tegenstelling tot een fictie is een definitie van een vakterm niet eigenlijk onwaar. Definities zijn nooit "waar" of "onwaar", zij zijn een keuze, een middel om met één woord iets ingewikkelds aan te geven. (nl)
- 擬制（ぎせい）とは、ある特定の事実が認められる場合に本質的には性質の異なる他の法律効果と同一の法律効果を認めること。類似の法技術に「推定」があり、擬制が反証を容れないのに対して、推定は反証し覆しうるという点で異なる。 (ja)
- Fikcja prawna – norma prawna nakazująca kontrfaktyczne uznanie wystąpienia pewnego faktu prawnego, który w rzeczywistości nie miał miejsca. W systemie prawnym fikcje prawne mają za zadanie stabilizować obieg prawny i dyscyplinować jego uczestników oraz uchylać niepewności prawne. Są też jednym z instrumentów mających przyspieszyć i ułatwić ustalanie stanu faktycznego, szczególnie w celu ochrony istotnych z punktu widzenia prawodawcy wartości czy słabszych procesowo stron. W piśmiennictwie wskazuje się także na ich rolę techniczno-legislacyjną: mają stanowić alternatywny sposób sformułowania przepisów odsyłających. Fikcje prawne wyróżniane są w aktach prawnych m.in. za pomocą takich fraz jak „uznaje się”, „uważa się” czy „należy uznać”. Fikcja prawna różni się od domniemania elementem kontrfaktyczności. W domniemaniu wniosek jest prawdopodobny, choć niepewny, natomiast w fikcji prawnej nie mógłby on zaistnieć, gdyby nie norma tworząca fikcję. Innymi słowy fikcja prawna posuwa się dalej niż domniemanie prawne, którego wniosek może się pokrywać i niejednokrotnie faktycznie pokrywa się z tym, jak było naprawdę, w tym z tym, co było czyimś rzeczywistym zamiarem. Polega ona bowiem na uznaniu w prawie czegoś za coś, mimo iż wszyscy wiedzą, że to coś tym czymś nie jest. Błędem jest mylenie fikcji prawnych z założeniami teoretycznymi, np. z założeniem o racjonalności prawodawcy. Założenia teoretyczne mają znaczenie metodologiczne i stosowane są przez teorię prawa do analizy i opisywania systemu prawnego. Fikcje prawne tworzone są natomiast przez prawodawcę i stosowane są w normalnym obiegu prawnym. Innym błędem jest odnoszenie pojęcia fikcji prawnej do faktycznego funkcjonowania systemu prawnego. Prawo, które nie jest realizowane w praktyce lub funkcjonuje w sposób niezadowalający, opisywane jest czasem błędnie właśnie jako „fikcja prawna”. Pojęcie fikcji prawnej było znane już w starożytności, np. w prawie rzymskim przyjmowano fikcję prawną, że niewolnik posiada zdolność zawierania umów we własnym imieniu przy zawieraniu umowy o wyzwolenie z właścicielem. Czasem do fikcji prawnych zalicza się także domniemania niewzruszalne. (pl)
- Fictio iuris är lägen när någon i rättsliga sammanhang antar att något som inte skett har skett eller att något som inte finns finns. Denna juridikartikel saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att lägga till den. (sv)
- Юридична фі́кція (юридична абстракція) — прийом юридичної техніки, який для цілей правового регулювання визнає дійсними ті юридичні факти, що відсутні в реальному житті, і навпаки. (uk)
- Ficção jurídica (do latim Fictio iuris) é um conceito criado pela doutrina do Direito para explicar situações que aparentemente são contrárias à própria lei, mas que precisam de soluções lógicas, satisfazendo os interesses da sociedade. Rudolf von Jhering definiu a ficção jurídica como uma "mentira técnica consagrada pela necessidade". (pt)
- Юридическая фикция — правовой приём, заключающийся в предположении факта вопреки его действительности. Суть приёма заключается в том, что известный несуществующий факт признаётся существующим, либо наоборот. Однако фикцию следует отличать от неопровержимой презумпции (praesumptio iuris et de iure). Так, например, презумпция знания закона является не фикцией, а неопровержимой презумпцией, поскольку может как совпадать, так и не совпадать с действительным положением дела; в отличие от неопровержимой презумпции фикция всегда ложна. Вследствие такого рода фикций, факты, при известном фактическом составе, могут быть предполагаемы, а с другой стороны, они могут быть от него отрешены, между тем как юридические положения, связанные с этими мыслимыми фактами, находят себе соответствующее применение. Эта своеобразная умственная операция имеет своею целью дать искусственное основание аналогичному применению юридических положений. Дело состоит в том, что в некоторых случаях справедливость и польза требуют известных юридических правил, но они из положений действующего права не могут быть выведены, вследствие чего приходится подводить при известных предположениях данный фактический состав к действующей юридической норме. Фикции встречаются как в материальном, так и в процессуальном праве, и ими особенно богато римское право, когда претору — для успешного проведения в жизнь своих новых юридических положений — приходилось прибегать к маскировке их старыми действующими положениями. Дальнейшее развитие права показывает, что роль фикции в юридическом творчестве постепенно уменьшается, так как закон выражается в более широких обобщениях, к тому же посредством более свободного толкования и применения нормы может быть прямым путём достигнут результат, которого древнее право достигало искусственно и косвенно. От фикций законных следует отличать фикции догматические, то есть фикции, развитые и принятые наукой, с целью дать последовательную и систематическую связь юридических фактов и подвести их под единый исходный пункт. Например, к ним относится положение, что наследник считается вступившим в наследство с момента смерти наследодателя, хотя в действительности это вступление может не совпадать по времени с моментом кончины наследодателя. Данная фикция покоится на том основании, что при юридическом преемстве окончание права одного должно совпадать с началом права в лице другого. (ru)
- 擬制（英語：fiction），或称法律拟制（英語：legal fiction），係使法律能對生活關係有合理的規範，依據法律政策，將特定事實確定，而不考慮真實為何，在法條文字中，擬制以「視為」表示；由於擬制為法律政策上的一種擬定，並以立法手段將法律適用的價值判斷決定生活關係中的事實，故不容許舉反證加以推翻，此與推定不同。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Právní fikce je fikce užívaná v právu, za určitých okolností se jí finguje právní skutečnost, která zcela určitě nenastala. Jedná se tedy o uměle vytvořenou konstrukci skutečnosti, spojenou s právními následky, která reálně neexistuje. Touto kategoričností se právní fikce liší od právní domněnky, jež může a nemusí odpovídat skutečnosti. V právních předpisech se právní fikce uvozují např. slovy „považuje se za“ či „hledí se na“. (cs)
- Als Fiktion bezeichnet die Rechtswissenschaft die Anordnung des Gesetzes, tatsächliche oder rechtliche Umstände als gegeben zu behandeln, obwohl sie in Wirklichkeit nicht vorliegen. Hierbei kann die Fiktion das genaue Gegenteil der tatsächlichen Umstände als rechtlich verbindlich festlegen.Eine Fiktion kann deshalb im Prozess auch nicht widerlegt oder entkräftet werden, da sie definitionsgemäß vom tatsächlichen Sachverhalt abweicht. Das Wort „gilt“ ist in Gesetzestexten ein Indiz für das Vorliegen einer Fiktion, sie kann sich aber auch in Legaldefinitionen verbergen. (de)
- A legal fiction is a fact assumed or created by courts, which is then used in order to help reach a decision or to apply a legal rule. The concept is used almost exclusively in common law jurisdictions, particularly in England and Wales. (en)
- Une fiction juridique est un concept lié au droit, dont la définition est la suivante : « Artifice de technique juridique (en principe réservé au législateur souverain), « mensonge de la loi » (et bienfait de celle-ci) consistant à « faire comme si », à supposer un fait contraire à la réalité, en vue de produire un effet de droit ». » (fr)
- 법적간주(legal fiction)란 영미법내 법률용어로서 법원에 의해 사실로 간주하나 실제로 사실은 아닌 것을 지칭한다. 오래된 규칙의 제약을 피하기 위해 또는 규칙의 혜택을 보기위해 사용된다. (ko)
- 擬制（ぎせい）とは、ある特定の事実が認められる場合に本質的には性質の異なる他の法律効果と同一の法律効果を認めること。類似の法技術に「推定」があり、擬制が反証を容れないのに対して、推定は反証し覆しうるという点で異なる。 (ja)
- Fictio iuris är lägen när någon i rättsliga sammanhang antar att något som inte skett har skett eller att något som inte finns finns. Denna juridikartikel saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att lägga till den. (sv)
- Юридична фі́кція (юридична абстракція) — прийом юридичної техніки, який для цілей правового регулювання визнає дійсними ті юридичні факти, що відсутні в реальному житті, і навпаки. (uk)
- Ficção jurídica (do latim Fictio iuris) é um conceito criado pela doutrina do Direito para explicar situações que aparentemente são contrárias à própria lei, mas que precisam de soluções lógicas, satisfazendo os interesses da sociedade. Rudolf von Jhering definiu a ficção jurídica como uma "mentira técnica consagrada pela necessidade". (pt)
- 擬制（英語：fiction），或称法律拟制（英語：legal fiction），係使法律能對生活關係有合理的規範，依據法律政策，將特定事實確定，而不考慮真實為何，在法條文字中，擬制以「視為」表示；由於擬制為法律政策上的一種擬定，並以立法手段將法律適用的價值判斷決定生活關係中的事實，故不容許舉反證加以推翻，此與推定不同。 (zh)
- Una ficció legal o ficció jurídica és una tècnica jurídica consistent a atribuir legalment a determinades persones o coses una qualitat o una condició que no tenen per tal de poder atorgar-los per raons d'equitat uns efectes determinats. Així, per exemple, una persona jurídica no és realment una persona, però davant la llei, és tractada «com si fos una». El concepte fictio legis eix del dret romà. Unes ficcions legals comunes són, entre d'altres: La filiació L'extraterriorialitat A ningú no li és lícit ignorar la llei Persona jurídica La mort (ca)
- Se denomina ficción jurídica al procedimiento de la técnica jurídica mediante el cual, por ley, se toma por verdadero algo que no existe o que podría existir, pero se desconoce, para fundamentar en él un derecho, que deja de ser ficción para conformar una realidad jurídica. (es)
- Fikcja prawna – norma prawna nakazująca kontrfaktyczne uznanie wystąpienia pewnego faktu prawnego, który w rzeczywistości nie miał miejsca. W systemie prawnym fikcje prawne mają za zadanie stabilizować obieg prawny i dyscyplinować jego uczestników oraz uchylać niepewności prawne. Są też jednym z instrumentów mających przyspieszyć i ułatwić ustalanie stanu faktycznego, szczególnie w celu ochrony istotnych z punktu widzenia prawodawcy wartości czy słabszych procesowo stron. W piśmiennictwie wskazuje się także na ich rolę techniczno-legislacyjną: mają stanowić alternatywny sposób sformułowania przepisów odsyłających. (pl)
- Een juridische fictie is een onwerkelijke situatie die in juridische contexten wordt verzonnen om de rechtsgang te versimpelen: een wettelijke (of soms contractuele) bepaling waarin intrinsiek of praktisch onmogelijke constructies zijn verwoord. In tegenstelling tot een vermoeden kan tegen een juridische fictie geen tegenbewijs worden ingebracht. Wanneer de wet een juridische fictie hanteert worden vaak de woorden 'wordt/worden geacht' gebruikt, terwijl men bij een vermoeden 'wordt/worden vermoed' ziet. (nl)
- Юридическая фикция — правовой приём, заключающийся в предположении факта вопреки его действительности. Суть приёма заключается в том, что известный несуществующий факт признаётся существующим, либо наоборот. Однако фикцию следует отличать от неопровержимой презумпции (praesumptio iuris et de iure). Так, например, презумпция знания закона является не фикцией, а неопровержимой презумпцией, поскольку может как совпадать, так и не совпадать с действительным положением дела; в отличие от неопровержимой презумпции фикция всегда ложна. (ru)
|
