Erik VI van Denemarke

Erik VI
Koning van Denemarke
Die seël van Erik VI. Die klein arende is ’n verwysing na sy ma, Agnes van Brandenburg.
Periode	1286–1319
Voorganger	Erik V
Opvolger	Christoffel II
Huis	Estridsen
Vrou	Ingeborg Magnusdotter van Sweden
Kinders	Waldemar Erik Magnus
Vader	Erik V
Moeder	Agnes van Brandenburg
Gebore	1274
Oorlede	13 November 1319

Erik VI of Erik Menved (1274 – 13 November 1319) was van 1286 tot 1319 koning van Denemarke. Hy was die seun van Erik V en Agnes van Brandenburg. Hy het in 1286 op 12-jarige ouderdom koning geword nadat sy pa vermoor is. Sy ma het tot in 1294 namens hom regeer.

Regentskap

Eric Menved se bewind was ’n sentrale tyd tydens die “Tydperk van Agteruitgang" in Denemarke (van 1241 tot 1340). Sy vroeë bewind – onder sy ma en haar Duitse familie – is beïnvloed deur onrus weens die moord op sy pa.

Die eerste daad van die nuwe regering was ’n moordverhoor. ’n Groep adellikes is binne ’n dag skuldig bevind. Daar is op hul eiendom beslag gelê en hulle is uit Denemarke verban. Selfs die pous het betrokke geraak en die skuldiges uit die kerk geban.

Die vonnis was twyfelagtig. Daar kon nie bewys word dat een van die beskuldigdes in die omgewing van die moord was nie. Hulle is nie toegelaat om onskuldig te pleit nie en ondanks die onduidelike omstandighede rondom die moord het die jurie binne ’n dag hul uitspraak gelewer. Dit is ook onduidelik wat die betrokkenes sou bereik het deur die koning te vermoor.

Een van die beskuldigdes, Stig Andersen Hvide, het ’n seerower aan die kus van Noorweë geword. Geen kusdorp of skip was vir ’n lang tyd veilig nie. Andersen se aktiwiteite was die begin van vier dekades van konflik en oorlog tussen die Nordiese koninkryke.

Bewind

In dié tyd is Jens Grand gekies as nuwe Aartsbiskop van Lund. Hy het die bannelinge gesteun, vir hulle grond gegee en hom openlik uitgespreek teen die koning en sy broer. Die koning het gelas dat biskop Jens gearresteer word. Hy is in kettings na ’n tronk geneem, waar hy in haglike omstandighede gevange gehou is. Ná twee jaar het hy ontsnap en na Rome gevlug waar hy sy saak aan die pous gestel het. Die pous het die koning dadelik uit die kerk geban en ’n interdiksie teen die hele Denemarke uitgevaardig tot die land 49 000 silwer mark aan die biskop betaal het.

Denemarke kon of wou nie so ’n groot bedrag bymekaarmaak nie en het vier jaar onder die interdiksie gely. In 1302 het koning Erik aan die pous geskryf en om genade gevra. Hy het hom daarna in die openbaar verneder. Die boete is met 80% verminder, die interdiksie is afgeskaf en aartsbiskop Jens is na ’n ander plek gestuur waar hy uit Erik se hare sou bly.

Erik was dol oor ridderspele en het groot bedrae uit die skatkis gebruik vir sy vermaak. Op een van dié toernooie het die koning vir ’n maand se wyn en bier betaal vir enigiemand wat wou drink. Hy het ook vir die versorging van al die perde betaal. Hy het nuwe en ongewone belastings ingestel om vir sy uitgawes te betaal. Toe dit nie genoeg was nie, het hy groot bedrae van Duitse adellikes geleen en selfs dele van Denemarke verpand. Hy het verskeie ekspedisies na Duitsland gestuur om nuwe grondgebied in te palm om Denemarke se posisie as ’n groot Skandinawiese moondheid te herstel.

In 1312 het ’n groot hongersnood Denemarke getref en toe die koning dieselfde belasting as tevore eis, het die boere in Seeland gerebelleer. Erik het die opstand wreed onderdruk en honderde boere buite Kopenhagen laat hang. Die volgende jaar het die boere en adellikes weer gerebelleer. Mense wat nie die rebelle wou help nie, is in hul eie huise opgehang. Erik het die rebellie dié keer onderdruk met huursoldate van Duitsland. Die adellikes wat betrokke was, is verban en hul eiendom gekonfiskeer.

In 1313 het Erik al die koninkryk se eiendom in Suid-Jutland aan die hertog verkoop. Van 1315 tot 1317 het die oes weer misluk. Daar was niks om te belas nie en die skatkis was leeg. Erik moes nog dele van Denemarke afstaan en toe hy in 1319 dood is nadat hy al 14 sy kinders oorleef het, was Denemarke bankrot.

Huwelik en kinders

Erik het in Junie 1296 getrou met Ingeborg Magnusdotter van Swede. Sy het agt seuns gehad wat jonk dood is, sowel as ses miskrame, onder andere:

• Waldemar (dood 1302)
• Eric
• Magnus
• seun (geb. & dood 1318); daar word geglo hy is lewend gebore en toe die koningin hom buite sy waentjie hou om aan die publiek te wys, het sy hom laat val en hy het sy nek gebreek.

Verwysings

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Eric VI of Denmark